1 ibus à maritima vi tutum. fed altæ rupes infuper immincbant, quas celeriter oppidani, affumptis regiis militibus quos in præfidio habebant, ceperunt. adverfus quos Livius, quanquam erant iniqua ac difficilia ad exitus loca, Iffæos auxiliares & Smyrnæorum expeditos juvenes mifit. Ii, dum miffilibus primò & adverfus paucos levibus excursionibus laceffebatur magis quàm conferebatur pugna, fuftinuerunt certamen. pofteaquam plures ab urbe affluebant, & jam omnibus multitudo effundebatur, timor inceffit Livium, ne & auxiliares circumvenirentur, & navibus etiam ab terra periculum effet. ita non milites folùm, fed etiam navales focios, remigum turbam, quibus quifque poterat telis, armatos in prælium eduxit. Tum quoque anceps pugna fuit; neque milites folùm aliquot, fed L. Apuftius tumultuario prælio cecidit. poftremò tamen fufi fugatique funt Lycii, atque in urbem compulfi : & Romani cum haud incruenta victoria ad naves redierunt. Inde in Thelmefficum profecti finum, qui latere uno Cariam, altero Lyciam contingit, omiffa Patara amplius tentandi fpc, Rhodii domum dimiffi funt. Livius, prætervectus Afiam, in Græciam tranfmifit, ut conventis Scipionibus (qui tum circa Theffaliam esant) in Italiam trajiceret. XVII. Æmilius, pofteaquam omiffàs in Lycia res & Livium profectum in Italiam cognovit, quum ipfe ab Ephefo repulfus tempeftate irrito incepto Samum revertiffet, turpe ratus tentata fruftra Patara effe, proficifci eò tota claffe, & fumma vi aggredi urbem ftatuit. Miletum & cete ram oram fociorum prætervecti, in Bargylietico finu exfcenfionem ad Jaffum fecerunt. Urbem regium tenebat præfidium: agrum circa Romani hoftiliter depopulati funt. Miffis deinde qui pe colloquia principum & magiftratuum tentarent a nimos, pofteaquam nihil in poteftate fua refponde runt effe, ad urbem oppugnandam ducit. Erant Jaffenfium exfules cum Romanis. ii frequentes Rhodios orare inftiterunt; ne urbem, & vicinam fibi cognatam, innoxiam perire finerent. Sibi exfilii nullam aliam cauffam effe, quàm fidem ergs Romanos. Eadem vi regiorum, qua ipfi pulsi fit, teneri eos qui in urbe maneant, omnium Faffenfuum sinam mentem effe, ut fervitutem regiam effugerent. Rhodii moti precibus, Eumene etiam rege affum. pto, fimul fuas neceffitudines commemorando, fimul obfeffæ regio præfidio urbis cauffam miferando, pervicerunt ut oppugnatione abfifteretur. Profecti inde, pacatis ceteris, quum oram Afiæ legerent, Loryma (portus adverfus Rhodum eft) pervenerunt. Ibi in principiis fermo primò inter tribunos militum fecretus oritur, deinde ad aures ipfius Æmilii pervenit, abduci claffem ab Epheso, ab fuo bello; ut ab tergo liber relictus hoftis in tot propinquas fociorum urbes omnia impune conari poffet. Movere ea Æmilium: vocatofque Rhodios quum percunctatus effet, utrumnam Pataris univerfa claffis in portu ftare poffet? quum refpondiffent, non poffe; cauffam nactus omit tendæ rei, Samum reducit naves. XVIII. Per idem tempus Seleucus Antiochi filius, quum per omne hibernorum tempus exercitum in Æolide continuiffet, partim fociis ferendo apem, partim quos in focietatem pellicere non po terat terat depopulandis; tranfire in fines regni Eumenis, dum is procul ab domo cum Romanis & Rhodiis Lycia maritima oppugnaret, statuit. Ad Elæam primò infeftis fignis acceffit: deinde, omiffa oppugnatione urbis, agros hoftiliter depopulatus, ad caput arcemque regni Pergamum ducit oppugnandam. Attalus primò ftationibus ante urbem pofitis, & excurfionibus equitum levifque armaturæ magis laceffebat, quàm fuftinebat hoftem. poftremò quum per levia certamina expertus, nulla parte virium fe parem effe, intra moenia fe recepiffet, obfideri urbs cœpta eft. Eodem ferme tempore & Antiochus ab Apamea profectus, Sardibus primùm, deinde, haud procul Seleuci caftris, ad caput Cayci amnis stativa habuit, cum magno exercitu mixto variis ex gentibus. Plurimum terroris in Gallorum mercede conductis quatuor millibus erat. hos, paucis admixtis, ad pervastandum paffim Pergamenum agrum mifit. Quæ pofteaquam Samum funt nunciata, primò Eumenes avocatus domeftico bello cum claffe Elæam petit: inde quum præftò fuiffent equites peditumque expediti, præfidio corum tutus, priufquam hoftes fentirent aut moverentur, Pergamum contendit. ibi rurfus levia per excurfiones proelia fieri cœpta;Eumene fummæ rei difcrimen haud dubiè detre&tante. Paucos poft dies Romana Rhodiaque claffis, ut regi opem ferrent, Elæam ab Samo venerunt. Quos ubi expofuiffe copias Elææ, & tot claffes in unum conveniffe portum, Antiocho allatum eft; & fub idem tempus audivit, confulem cum exercitu jam in Macedonia effe, pararique quæ ad tranfitum Hellefponti opus effent: tempus veniffe veniffe ratus, priùs, quàm terra marique fimul urgeretur, agendi de pace; tumulum quendam adverfus Elæam caftris cepit. ibi peditum omnibus copiis relictis, cum equitatu (erant autem fex milia equitum) in campos fub ipfa Elæse moenia defcendit: miffo caduceatore ad Æmilium, velle f de pace agere. XIX. Æmilius, Eumene à Pergamo accito, adhibitis & Rhodiis, concilium habuit. Rhodii haud afpernari pacem : Eumenes nec honeftum efft dicere, eo tempore de pace agi: nec exitum rei imponi poffe. Qui enim, inquit, aut boneftè incluf moenibus obfeffi leges pacis accipiemus aut cui rata ifta pax erit, quam fine confule, non est auchritate fenatus, injuffu populi Romani peregerimus Quero enim, pace per te facta, rediturufne extemple in Italiam fis, claffem exercitumque deducturus! an exfpectaturus, quid de ea re confuli placent, quid fenatus cenfeat, aut populus jubeat? Reftat ergo, ut maneas in Afia; & rurfus in hiberna copia reducte, omiffo bello, exhauriant commeatibus prabendis focios: deinde (fi ita vifum fit iis penes ques poteftas fuerit) inftauremus novum de integro bel lum. quod poffumus, fi ex hoc impetu rerum nihil prolatando remittitur, ante hiemem Duis volentibus perfeciffe. Haec fententia vicit: refponfumque Antiocho eft, ante confulis adventum de pace agi non poffe. Antiochus, pace nequicquam tentata, vaftatis Elæenfium primùm, deinde Pergamenorum agris, relicto ibi Seleuco filio, Adramytteum, hoftiliter itinere facto, petit: agrum opulentum, quem vocant Thebes campum, carmine Homeri nobilitatum. neque alio ullo loco Afiæ major re giis militibus parta eft præda. Eodem Adramytteum, ut urbi præfidio effent, navibus circumve &i, Æmilius & Eumenes venerunt. XX. Per eofdem fortè dies Elæam ex Achaja I mille pedites cum centum equitibus, Diophane omnibus his copiis præpofito, accefferunt. quos, egreffos navibus, obviam miffi ab Attalo nocte Pergamum deduxerunt. Veterani omnes, & periti belli erant; & ipfe dux Philopomenis, fummi tum omnium Græcorum imperatoris, difcipulus. qui biduum fimul ad quietem hominum equorumque, & ad vifendas hoftium stationes, quibus locis temporibufque accederent reciperentque sese, fumpferunt. Ad radices fere collis, in quo pofita eft urbs, regii fuccedebant, ita libera ab tergo populatio erat, nullo ab urbe, ne in ftationes quidem qui procul jacularetur, excurrente. Poftquam femel compulfi metu fe moenibus incluferunt, contemptus eorum, & inde negligentia apud regios oritur, non ftratos, non infrenatos magna pars habebant equos. paucis ad arma & ordines relictis, dilapfi ceteri fparferant fe toto paffim campo: pars in ju veniles lufus lafciviamque verfi, pars vefcentes fub umbra, quidam fomno etiam ftrati. Hæc Dio phanes ex alta urbe Pergamo contemplatus, arma fuos capere, & ad portam præftò effe jubet: ipfe Attalum adiit, & in animo fibi effe dixit, hoftium ftationem tentare. Egre id permittente Attalo, quippe qui centum equitibus adverfus trecentos, mille peditibus cum quatuor millibus pugnaturum cerneret; porta egreffus, haud procul ftatione hoftium occafionem opperiens confedit. Et qui Pergami erant, amentiam magis quàm audaciam cre dere |