conful renunciaverat, peragrantem fe propter qua ftiones utrumque littus Italiæ, defertas colonias, Sipontum fupero, Buxentum infero mari, inveniffe; triumviri ad colonos eò fcribendos ex fenatufconfulto ab T. Manio prætore urbano creati funt, L. Scribonius Libo, M.' Tuccius, Cn. Bæbius Tamphilus. Cum Perfeo rege & Macedonibus bellum quod imminebat, non unde plerique opinantur, nec ab ipfo Perfeo cauffas cepit. inchoata initia à Philippo funt: & is ipfe, fi diutius vixiffet, id bellum geffiffet. Una eum res, quum vi&to leges imponerentur, maximè angebat; quòd qui Macedonum ab fe defecerant in bello, in eos jus fæviendi ademptum ei ab fenatu erat: quum, quia rem integram Quintius in conditionibus pacis diftulerat, non defperâffet impetrari poffe. Antiocho rege deinde bello fuperato ad Thermopylas, divifis partibus, quum per eofdem dies conful Acilius Heracleam, Philippus Lamiam oppugnâffet; capta Heraclea, quia juffus abfcedere à moenibus Lamiæ erat, Romanifque oppidum deditum eft, ægre cam rem tulerat. permulfit iram ejus conful, quòd ad Naupactum ipfe feftinans, quò fe ex fuga Ætoli contulerant, Philippo permifit, ut Athamaniæ & Amynandro bellum inferret; & urbes, quas Theffalis Ætoli ademerant, regno adjiceret. Haud magno certamine & Amynandrum Athamania expulerat, & urbes aliquot receperat. Demetriadem quoque urbem validam, & ad omnia opportunam, & Magnetum gentem fuæ ditionis fecit. inde & in Thracia quafdam urbes, novæ atque infuetæ libertatis vitio, feditionibus principum N 4 tur turbatas, partibus que domestico certamine vincerentur adjungendo fe, cepit. XXIV. His fedata in præfentia regis ira in Romanos est. nunquam tamen remisit animum à colligendis in pace viribus, quibus, quandocumque data fortuna effet, ad bellum uteretur. Vectigalia regni, non fructibus tantùm agrorum portoriifque maritimis auxit: fed metalla etiam & vetera intermiffa recoluit, & nova multis locis inftituit. Ut verò antiquam multitudinem hominum, quæ belli cladibus amiffa erat, reftitueret; non fobolem tantùm ftirpis parabat, cogendis omnibus procreate atque educare liberos: fed Thracum etiam magnam multitudinem in Macedoniam traduxerat: quietufque aliquamdiu à bellis omni cura in augendas regni opes intentus fuerat. Rediere deinde cauflæ, quæ de integro iram moverent in Romanos. Theffalorum & Perræborum querela de urbibus fuis ab eo poffeffis, & legatorum Eumenis regis de Thraciis oppidis per vim occupatis, traductaque in Macedoniam multitudine, ita auditæ erant, ut eas nop negligi fatis appareret. Maximè moverat fenatum, quod jam ni & Maronex affectari poffeffionem audierant; minùs Theffalos curabant. Athamanes quoque legati venerunt; non partis amiflæ, non finium jacturam querentes, fed totam Athamaniam fub jus judiciumque regis veniffe, Et Maronitarum exfules erant pulfi, quia libertatis cauffam defendiffent, ab regio præfidio. ii non Maroneam modò, fed etiam num in poteftate nunciabant Philippi efle. Venerant & à Philippo legati ad purganda ea: qui, nihil, nifi permiffu Romanorum im imperatorum, factum affirmabant. Civitates Theffalorum, Perraborum, & Magnetum, & cum A· mynandro Athamanum gentem, in eadem cauffa, qua Etolos, fuiffe. Antiocho rege pulso, occupatum oppugnandis tolicis urbibus confulem ad recipiendas eas civitates Philippum mififfe. armis fubaEtos parere. Senatus, ne quid abfente rege statueret, legatos ad eas controverfias difceptandas mifit, Q. Cæcilium Metellum, M. Bæbium Tamphilum, Ti. Sempronium. quorum fub adventum, ad Theffalica Tempe omnibus iis civitatibus, quibus cum rege difceptatio erat, concilium indictum eft. XXV. Ibi quum Romani legati difceptatorum loco, Theffali Perræbique & Athamanes haud dubii accufatores, Philippus ad audienda crimina tanquam reus, confediffent; prò ingenio quifque corum qui principes legationum erant, & gratia cum Philippo aut odio, acerbjùs leniùfve egerunt. In controverfiam autem veniebant, Philippopolis, Tricca, Phaloria, & Eurymenx, & cetera circa eas oppida; utrùm Theffalorum juris, quum vi ademptæ poffeffæque ab Etolis forent, (nam Philippum Ætolis ademiffe cas conftabat) an Ætolica antiquitus ea oppida fuiffent. ita enim Acilium regi conceffiffe, fi Ætolorum fuiffent; & fi voluntate, non vi atque armis coacti, cum Ætolis effent. Ejufdem formulæ difceptatio de Perræborum Magnetumque oppidis fuit. omnium enim jura poffidendo per occafiones Ætoli mifcuerant. Ad hæc, quæ difceptationis erant, querela Theffalorum adjectæ ; quòd ea oppida, fi jam redderentur fibi, spoliata ac deferta redditurus effet. nam, præter belli cafibus amiffos, quingentos principes juventutis in N 5 Mace Macedoniam abduxiffe, & opera eorum in fervilr bus abuti minifteriis: & qua reddiderit coactus Theffalis, inutilia ut redderet, curâsse. Thebas Phthias unum maritimum emporium fuisse ; quondam Theffalis queftuofum & frugiferum. Ibi navibus onerariis comparatis, regem, qua præter Thebas Demetriadem curfum dirigerent, negotiationem maritimam omnem eò avertisse. Jam ne à legatis quidem, qui jure gentium fanéti fint, violandis abftinere, infidias pofitas euntibus ad T. Quintium. Itaque ergo in tantum metum omnes Theffalos conjectos, ut non in civitatibus fuis, non in communibus gentis conciliis, quifquam hifcere audeat. procul enim abeffe libertatis auctores Romanos: lateri adhærere gravem dominum; prohibentem uti beneficiis populi Romani. Quid autem, fi vox libera non fit, liberum effe? Nunc fe fiducia & prafidio legatorum ingemifcere magis quàm loqui, nifi provideant aliquid Romani, quo & Gracis Macedoniam accolentibus metus, ¿ audacia Philippi minuatur ; nequicquam & illum victum,& fe liberatos effe. ut equum tenacem non pareniem, frenis afperioribus caftigandum effe. Hæc acerbè poftremi, quum priores leniter permulsiffent iram ejus, petentes, Ut ignofceret pro libertate loquentibus; ut, depofita domini acerbitate, af fuefceret focium atque amicum fefe præftare; ¿ imitaretur populum Romanum, qui caritate quàm metu adjungere fibi focios mallet. Theffalis auditis, Perræbi Gonnocondylum, quod Philippus Olympiadem appellaverat, Perræbiæ fuiffe, & ut fibi reftitueretur, agebant. & de Malloa & Ericinio eadem poftulatio erat. Athamanes libertatem repetebant, & caftella Athenæum & Pœtneum...... XXVI. Phi XXVI. Philippus, ut accufatoris potiùs quàm rei fpeciem haberet, & ipfe à querelis orfus, Menelaidem in Dolopia, que regni fui fuiffet, Theffalos vi atque armis expugnâffe queftus eft. item Petram in Pieria ab iifdem Theffalis Perrabifque captam. Xynias quidem haud dubiè Ætolicum oppidum fibi eos.contribuisse; & Paracheloïda, qua fub Athamania effet, nullo jure Theffalorum formula factam. Nam qua fibi crimina objiciantur, de infidiis legatorum, & maritimis portubus frequentatis aut defertis ; alterum deridiculum effe, fe reddere rationem, quos portus mercatores aut nautici petant; alterum mores fuos refpuere. tot annos effe, per quos nunquam ceffaverint legati, nunc ad imperatores Romanos; nunc Romam ad fenatum crimina de fe deferre. quem unquam verbo violatum effe? Semel ad Quintium euntibus infidias dici factas. fed, quid iis acciderit, non adjici. Querentium quid falsò objiciant, quum veri nihil habeant, ea crimina effe. Infolenter & immodicè abuti Theffalos indulgentia populi Romani; velut ex diutina fiti nimis avidè meram haurientes libertatem. Ita, fervorum modo prater fpem repente manumifforum, licentiam vocis lingua experiri. & jactare fefe inIfectatione & conviciis dominorum. Elatus deinde ira adjecit, nondum omnium dierum folem occidiffe. Id minaciter dictum, non Theffali modò in fefe, fed etiam Romani acceperunt. & quum fremitus poft eam vocem ortus, & tandem fedatus effet ; Perræborum inde Athamanumque legatis refpondit, Eandem, de quibus illi agant, civitatum cauf fam effe, confulem Acilium & Romanos fibi dediffe 1 1 eas, |