Philippum venit. Adventu confulis deditio fine cunctatione eft facta: traditumque præfidium regium, & cum iis Athamanes. Ab Limnæa Pellinæum conful proficifcitur. Ibi primi Athamanes tradiderunt fefe. deinde & Philippus Megalopolitanus: cui, decedenti de præfidio, quum obvius fortè fuiffet Philippus rex, ad ludibrium Regem eum confalutari juffit, ipfe congreffus fratrem, haud fanè decoro majeftati fuæ joco, appellavit. Deductus inde ad confulem cuftodiri juffus: & haud ita multo poft in vinculis Romam miffus. cetera multitudo Athamanum aut militum Antio chi regis, quæ in præfidiis deditorum per eos dies oppidorum fuerat, Philippo tradita regi eft. fuere autem ad tria millia hominum. Conful Lariffam eft profectus; ibi de fumma belli confultaturus. in itinere ab Pieria & Metropoli legati, tradentes urbes fuas, occurrerunt. Philippus, Athamanum præcipuè captivis indulgenter habitis, ut per eos conciliaret gentem, nactus fpem Athamaniæ potiundæ, exercitum eò duxit, præmiffis in civitates captivis. Et illi magnam auctoritatem apud populares habuerunt, clementiam erga fe regis munificentiamque commemorantes: & Amynander, cujus præfentis majeftas aliquos in fide continuiffet, veritus ne traderetur Philippo jam pridem hofti, & Romanis meritò tum propter defectionem infenfis, cum conjuge ac liberis regno exceffit, Ambraciamque fe contulit. ita Athamania omnis in jus ditionemque Philippi conceffit. Conful ad reficienda maximè jumenta, quæ & navigatione & poftea itineribus fatigata erant, paucos Lariffæ moratus dies, velut renovato modica quiete exercitu, Cra Cranonem eft profectus. Venienti Pharfalus, Scotuffa, & Pheræ, quæque in eis præfidia Antiochi erant, deduntur, ex iis interrogatis, qui manere fe cum vellent, mille volentes Philippo tradit: ceteros inermes Demetriadem remittit. Proërnam inde recepit, & quæ circa eam caftella erant. Ducere tum porro in finum Maliacum cœpit. Appropinquante faucibus, fuper quas fiti Thaumaci funt, deferta urbe juventus omnis armata filvas & itinera infedit: & in agmen Romanum ex fuperioribus locis incurfavit. Conful primò mittere, qui ex propinquo colloquentes deterrerent cos à ta⚫ li furore. pofteaquam perfeverare in incepto vidit, tribuno cum duorum fignorum militibus circummiffo, interclufit ad urbem iter armatis, vacuamque eam cepit. tum, clamore ab tergo captæ urbis audito, refugientium undique ex filvis infidiatorum cædes facta est. A Thaumacis altero die conful ad Sperchium amnem pervenit: inde Hypatæorum agros vastavit. XV. Quum hæc agebantur, Chalcide erat Antiochus qui jam tum cernens, nihil fe ex Græcia, præter amona Chalcide hiberna & infames nuptias, petiffe, Ætolorum vana promiffa incufare & Thoantem: Annibalem verò, non ut prudentem tantùm virum, fed prope vatem omnium quæ tum evenirent, admirari. ne tamen temere cœpta. fegnitia infuper everteret, nuncios. in Ætoliam mittit, ut omni contracta juventute convenirent. Jam & ipfe eò decem millia fere peditum, ex iis qui poftea venerant ex Atia expleta, & equites: quingentos duxit. Quò quum aliquanto paucioresquàm unquam, antea conveniffent, & principes D5 tan tantummodo cum paucis clientibus effent, atque ii dicerent omnia fedulò ab fe facta, ut quamplu rimos ex civitatibus fuis evocarent, nec auctorita te, nec gratia, nec imperio adverfus detrectantes militiam valuiffe: deftitutus undique & ab fuis, qui morabantur in Afia, & ab fociis, qui ea, in quorum fpem vocaverant, non præftabant, intra faltum Thermopylarum fefe recepit. Id jugum, ficut Apennini dorfo Italia dividitur, ita mediam Græciam dirimit. ante faltum Thermopylarum in feptentrionem verfa Epirus, & Perrabia, & Magnefia, & Theffalia eft, & Phthiotæ Achæi, & fi nus Maliacus: intra fauces ad meridiem vergunt Etolia pars major, & Acarnania, & cum Locride Phocis, & Boeotia, adjunctaque infula Euboea, & excurrente in altum velut promontorio Attica terra fita ab tergo, & Peloponnefus. Hoc jugum, ab Leucate & mari ad occidentem verfo per Ætoliam ad alterum mare orienti objectum tendens, ea a fpreta rupefque interjectas habet, ut non modo ex ercitus, fed ne expediti quidem facilè ullos ad tranfitum calles inveniant. Extremos ad orientem montes Oetam vocant, quorum quod altiffimum eft, Callidromon appellatur: in cujus valle, ad Maliacum finum vergente, iter eft non latius quàm fexaginta paffus. Hæc una militaris via eft, qua traduci exercitus, fi non prohibeantur, poffint, ideo Pylæ, & ab aliis, quia calidæ aquæ in ipfis faucibus funt, Thermopylae locus appellatur; nobilis Lacedæmoniorum adverfus Perfas morte magis memorabili, quàm pugna. XVI. Haudquaquam pari tum animo Antiochus,' intra portas loci ejus caftris pofitis, munitionibus infuper infuper faltum impediebat. & quum duplici vallo foffaque, & muro etiam, quà res poftulabat, ex multa copia paffim jacentium lapidum permuniffet omnia; fatis fidens nunquam eà vim Romanum exercitum facturum, Etolos ex quatuor millibus (tot enim convenerant) partim ad Heracleam præfi dio obtinendam, quæ ante ipfas fauces pofita eft, partim Hypatam mittit: & Heracleam haud dubius confulem oppugnaturum, & jam multis nunciantibus circa Hypatam omnia evaftari. Conful, depopulatus Hypatenfem primò, deinde Heracleenfem agrum, inutili utrobique auxilio Ætolorum, in ipfis faucibus prope fontes calidarum aquarum adverfus regem caftra pofuit. Ætolorum utræ que manus Heracleam fefe incluferunt. Antio-chum, cui, priufquam hoftem cerneret, fatis omnia permunita & præfidiis obfepta videbantur, timor deinde inceffit, ne quos per imminentia juga calles inveniret ad tranfitum Romanus. nam & Lacedæmonios quondam ita à Perfis circumitos fama erat; & nuper Philippum ab üfdem Romanis. itaque nuncium Heracleam ad Ætolos mittit, ut hanc faltem fibi operam co bello præftarent, ut vertices circa montium occuparent obfiderentque, ne quà tranfire Romanus poffet. Hoc nuncio audito, diffenfio inter Etolos orta eft. pars imperio parendum regis atque eundum cenfebant, pars fubfiftendum Heracles ad utramque fortunam: ut five victus à consule sex effet, in expedito haberent. integras copias ad opem propinquis ferendam civitatibus fuis; five vinceret, ut diffipatos in fugam Ro manos perfequerentur. Utraque pars non manfit modò in fententia fua, fed etiam exfecuta eft: COR confilium. duo millia Heraclea fubftiterunt: duo, trifariam divifa, Callidromum & Rhoduntiam & Tichiunta (hæc nomina cacuminibus funt) occupa vere. XVII. Conful, pofteaquam infeffa fuperiora loca ab Ætolis vidit, M. Porcium Catonem & L. Valerium Flaccum confulares legatos cum binis millibus delectorum militum ad caftella Ætolorum, Flaccum in Rhoduntiam & Tichiunta, Catonem in Callidromum mittit. ipfe, priufquam ad hoftem copias admoveret, vocatos in concionem milites paucis eft allocutus: Plerofque omnium ordinum, milites, inter vos effe video, qui in hac eadem provincia T. Quintii ductu aufpicioque militaveritis. Macedonico bello inexfuperabilis magis faltus ad amnem Aoum fuit, quàm hic. Quippe porta funt ha: unus inter duo maria claufis omnibus velut naturalis tranfitus eft. munitiones & locis opportu nioribus tunc fuerunt, & validiores impofita: exercitus hoftium ille & numero major, & militum genere aliquanto melior. Quippe illic Macedones Thracefque & Illyrii erant, ferociffima omnes gentes: hic Syri & Afiatici Graci funt; leviffima genera bominum, & fervituti nata. Rex ille bellicofiffimus, exercitatus jam inde ab juventa finitimis Thracum atque Illyriorum & circa omnium accolarum bellis: bic, ut aliam omnem vitam fileam, is eft, qui, quum ad inferendum populo Romano bellum ex Afia in Europam tranfiffet, nihil memorabilius toto tempore hibernorum gefferit, quàm quod amoris cauffa ex domo privata & obfcuri etiam inter populares generis uxorem duxit; & novus maritus, velut faginatus nuptialibus cœnis, ad pugnam proceffit Sum |