Philippum venit. Adventu confulis deditio fine cunctationc est facta: traditumque præsidium regium, & cum iis Athamanes. Ab Limnæa Pellinæum consul proficiscitur. Ibi primi Athamanes tradiderunt fefe. deinde & Philippus Megalopolitanus: cui, decedenti de præsidio, quum obvius fortè fuisset Philippus rex, ad ludibrium Regem eum confalutari juffits ipfe congressus fratrem, haud fanè decoro majeftati fuæ joco, appellavit. Deductus inde ad consulem cuftodiri jussus: & haud ita multo post in vinculis Romam missus. cecera multitudo Athamanum aut militum Antiochi regis, quæ in præsidiis deditorum per eos dies oppidorum fuerat, Philippo tradita regi eft. fuere autem ad tria millia hominum. Consul Lariflam est profectus; ibi de summa belli consultaturus, in itinere ab Pieria & Metropoli legati, tradentes urbes fuas,

occurrerunt. Philippus, Athamanum præcipuè captivis indulgenter habitis, ut per eos conciliaret gentem, nactus fpem Athamaniæ potiundæ, exercicum eò duxit, præmissis in civitates captivis. Et illi magnam auctoritatem apud poPulares habuerunt, clementiam erga fe regis munificentiamque commemorantes : & Amynander, cujus præfentis majestas aliquos in fide continuiffet, veritus ne traderetur Philippo jam pridem hofti, & Romanis meritò tum propter

defectionem infenfis, cum conjuge ac liberis regno excessit, Ambraciamque se contulit. ita Athamania omnis io jus ditionemque Philippi concessit. Conful ad reficienda inaximè jumenta, quæ & navigatione & postea itineribus fatigata erant, paucos Larissæ mosatus dies, velut renovato modica quiete exercitu,

Cra

E

Cranonem eft profectus. Venienti Pharsalus, Sco- tuffa, & Pheræ, quæque in eis præsidia Antiochi [ crant, deduntur, ex iis interrogatis

, qui manere sei cum vellent, mille volentes Philippo tradit: ceteiros inermes Demetriadem remittit. Proërnam ini de recepit, & quæ circa eam castella erant. Du

cere tum porro in finum Maliacum ccepit. Api propinquante faucibus, fuper quas fiti Thaumaci

funt, deserta urbe juventus omnis armata filvas : & itinera insedit: & in agmen Romanum ex su

perioribus locis incurfavit. Consul primò mittere, I qui ex propinquo colloquentes deterrerent cos à ta.

li furore. posteaquam perseverare in incepto vidit, tribuno cum duorum fignorum militibus circummisso, interclusit ad urbem iter armatis, vacuamque eam cepit. tum, clamore ab tergo captæ urbis audito, refugientium undique ex filvis infidiatorum cædes facta est. A Thaumacis altero die consul ad Sperchium amnem pervenit: inde Hypatæorum

agros vastavit.

XV. Quum hæc agebantur, Chalcide erat Antiochus : qui jam tum cernens, nihil fe ex Græcia. præter amena Chalcide hiberna & infames nuptias, petisse, Ætolorum vana promiffa inculare & Thoantem: Annibalem verò, non ut prudentem tantùm virum , fed prope vatem omnium quæ tum evenirent, admirari, ne tamen temere cæpta. segnicia infuper everteret , nuncios. in Ætoliam mittit, ut omni contracta juventute convenirent. Jam & ipse eò decein millia fere peditum, ex iis qui poftea venerant ex Alia expleta , & equites : quingentos duxit. Qud quum aliquanto pauciores quàm unquam antea convenisfent, & principes

D5

tantummodo cum paucis clientibus effent, atque ii dicerent omnia fedulò ab fe facta, ut quamplu. rimos ex civitatibus fuis cvocarent, nec auctoritas te, nec gratia, nec imperio adversus detrectantes militiam valuisse: deftitutus undique & ab fuis, qui morabantur in Asia, & ab fociis, qui ca, in quorum fpem vocaverant, non præftabant, intra falrum Thermopylarum sese recepit. id jugum, ficut Apennini dorfo Italia dividitur, ita mediam Græciam dirimit. ante falcum Thermopylarum in feptentrionem verfa Epirus, & Perræbia, & Magnesia, & Theffalia eft, & Phthiotæ Achæi, & finus Maliacus: intra fauces ad meridiem vergunt Ætolia pars major, & Acarnania, & cum Locride Phocis, & Bootia, adjunctaque insula Euboea, & excurrente in altum velut promontorio Attica terra fita ab tergo, & Peloponnesus. Hoc jugum, ab Leucate & mari ad occidentem verso

per Ætoliam ad alterum mare orienti objectum tendens, ea a. fpreta rupesque interjectas habet, ut non modo ex crcitus, fed ne expediti quidem facilè ullos ad transitum calles inveniant. Extremos ad orientem montes Oetam vocant. quorum quod altissimum est, Callidromon appellatur: in cujus valle, ad Madiacum fmum vergente, iter est non latius quàm fexaginta paffus. Hæc una militaris via eft, qua traduci exercitus, fi non prohibeantur, pofsint. id. eo Pylæ, & ab aliis, quia calidæ aquæ in ipfis faucibus funt, Thermopylæ locus appellatur; nobilis Lacedæmoniorum adversus Persas morte magis memorabili, quàm pugna.

XVI. Haudquaquam pari tum animo Antiochus, intra portas loci ejus castris pofitis, munitionibus

insuper

: infuper faltum impediebat. & quum duplici vallo

faflaque, & muro etiam, quà res poftulabat, ex

multa copia paflim jacentium lapidum permuniffet É omnia; fatis fidens nunquam eà vim Romanum

exercitum facturum, Ætolos ex quatuor millibus

(tot enim convencrant) partim ad Heracleam præsii dio obtinendam, quæ ante ipsas fauces pofita eft,

partim Hypatam miteit: & Heracleam haud dubi-
us confulem oppugnaturum, & jam multis nun-
ciantibus circa Hypatam omnia evaftari. Consul,
depopulatus Hypatenfem primò, deinde Heracleen-
fem agrum, inutili utrobique auxilio Ætolorum,
in ipfis faucibus prope fontes calidarum aquarum
adversus regem caftra posuit. Ætolorum utrea
que manus Heracleam fefe incluserunt. Antio- .
chum, cui, priusquam hottem cerneret, satis om-
nia permunita & præfidiis obsepta videbantur, ti-
mor deinde inceflit, ne quos per imminentia juga
calles inveniret ad transitum Romanus. nam &
Lacedæmonios quondam ita à Perlis circumitos
fama erat; & nuper Philippum ab üfdem Romanis.
itaque nuncium Heracleam ad Ætolos mittit, ut
hanc faltem fibi operam co bello præftarent, ut
vertices circa montium occuparent obliderentque,
ne quà tranfire Romanus poffet. Hoc nuncio au-
dito, diffenfio inter Ætolos orta est. pars imperio
parendum regis atque eundum cenfebant, pars sub-
fiftendum Heracleæ ad utramque fortunam: ut fi-
ve victus à consule sex effet, in expedito haberent
integras copias ad opem propinquis ferendam civita-
tibus fuis; five vinceret, ut disipatos in fugam Ro-
manos persequerentur. Utraque pars non manfit
modd in fententia fua, fed etiam exfecuta eft:

COA

consilium. duo millia Heraclex fubftiterunt: duo, trifariam divisa, Callidromum & Rhoduntiam & Tichiunta (hæc nomina cacuminibus funt) occupaVere.

XVII. Consul, pofteaquam infefla fuperiora loca ab Ætolis vidit, M. Porcium Catonem & L. Valerium Flaccum confulares legatos cum binis millibus delectorum militum ad caftella Ætolorum, Flaccum in Rhoduntiam & Tichiunta, Catonem in Callidromum mittit. ipfe, priufquam ad hoftem copias admoveret, vocatos in concionem milites paucis est allocutus: Plerofque omnium ordinum, milites, inter vos effe video, qui in hac eadem provincia T. Quintii ductu aufpicioque militaveritis. Macedonico bello inexsuperabilis magis faltus ad Amnem Aoum fuit, quàm hic. Quippe portæ sunt he: d unus inter duo marin claufis omnibus velut naturalis tranfitus eft. munitiones con locis opportunioribus tunc fuerunt, de validiores impofita: exercitus hoftium ille dos numero major, do militum genere aliquanto melior. Quippe illic Macedones Thracefque do Illyrii etant, ferociffima omnes gentes: bic Syri doo Afiatici Greci funt ; leviffima genera homia num, don fervituti nata. Rex ille bellicofiffimus, exercitatus jam inde ab juventa finitimis Thracum atque Illyriorum do circa omnium accolarum bellis: bic, ut aliam omnem vitam fileam, is eft, qui, quum ad inferendum populo Romano bellum ex Afia in Europam tranfiffet, nihil memorabilius toto tempore hibernorum gefferit, quàm quod amoris cauffa ex domo privata dan obfcuri etiam inter populares generis uxorem duxit; s novus maritus, velut faginatus nuptialibus coenis, ad pugnam procesit.

Suma