Immagini della pagina
PDF
ePub

Exule, populeaque silva
Praetexta vallis non sine planctibus
Linquuntur; umbraeque implicitae Dryas
Conquesta sublustri recessu
Scissa sedet vario capillum
Flore impeditum ; perque sacros focos,
Et consecrato in cespite praesidum
De nocte suspirant omisso

Turba Larum Lemurumque cultu:
Et inter urnas tenuis anhelitus,
Arasque circum sparsus, et invicem
Dilapsus arcanis timori est

Flaminibus medio apparatu ;
Signumque ductum marmore frigido
Sudoris udi stillat imagine,

Sellisque Di, regno potiti

Quisque suo, fugiunt relictis.

BRENNUS CONTRA APOLLINEM.

H. I. S. M.

Hac asseveratione incitati Galli, simul et hesterno mero saucii, sine respectu periculorum in bellum ruebant. Contra Delphi plus in deo, quam in viribus reponentes, cum contemtu hostium resistebant; scandentesque Gallos e summo montis vertice, partim saxo, partim armis, obruebant. In hoc partium certamine repente universorum templorum antistites, simul et ipsi vates, sparsis crinibus, cum insignibus atque infulis, pavidi vecordesque in primam pugnantium aciem procurrunt : Advenisse deum clamant, eumque se vidisse desilientem in templum per culminis aperta fastigia. Dum omnes opem dei suppliciter implorant, juvenem supra humanum modum insignis pulchritudinis, comitesque ei duas armatas virgines, ex propinquis duabus Dianae Minervaeque aedibus occurrisse; nec oculis tantum haec se perspexisse, audisse etiam stridorem arcus, ac strepitum armorum. Proinde ne cunctarentur diis antesignanis, hostem caedere, et victoriae deorum socios se adiungere, summis obsecrationibus monebant. Quibus vocibus incensi, omnes certatim in praelium prosiliunt. Praesentiam dei et ipsi statim sensere. Nam et terrae motu portio montis abrupta. Gallorum stravit ex

ercitum, et confertissimi cunei non sine vulneribus hostium dissipati ruebant. Insecuta deinde tempestas est, quae grandine et frigore saucios ex vulneribus absumsit. Dux ipse Brennus, cum dolorem vulnerum ferre non posset, pugione vitam finivit. Alter ex ducibus, punitis belli auctoribus, cum decem milibus sauciorum citato agmine Graecia exce

aub

Apollo.

dit. Sed nec fugientibus fortuna commodior fuit; siquidem. pavidis nulla sub tectis acta nox: nullus sine labore et periculo dies; assidui imbres et gelu, nix concreta, et fames, et lassitudo, et super haec maximum pervigiliae malum, miseras infelicis belli reliquias obterebant. Gentes quoque nationesque, per quas iter habebant, palantes, velut praedam

sectabantur. Quo pacto evenit, ut nemo ex tanto exercitu, qui paullo ante fiducia virium etiam adversus deos contendebat, vel ad memoriam tantae cladis, superesset.

BOPEPIA PARVA.

Parva vagabundos Bopepia perdidit agnos,
Et sequitur frustra, nec reperire potest:
Bellula, eant, abeant: ad pascua nota redibunt,
Et reduces caudas post sua terga gerent.

Indulgens placido Bopepia parva sopori
Balantem attonita percipit aure gregem:
Audiit, exiluit: solvuntur somnia risu:
Quam petis, infelix, non erat illa cohors!

Nec mora; jam curvum dextra vibrante bacillum,
"Omnibus in latebris invenientur," ait;
Invenitque quidem: sed quo miserabilis ore,
Cum nihil a tergis esset, ut esse solet!

Quodam forte die palans per florida rura
Pepia contiguum deveniebat agrum,
Arbore cum patula dispansa in sole sereno
Pro pudor! ex natibus rapta tropaea videt.
Ingemuit vergo, lacrimamque abstersit ocellis:
Tum prona in medias per juga fertur oves;
Tentavitque modum, si quo bene sedula custos
Assueret caudis omnia terga suis.

M. TULLIUS CICERO.

JUSTINUS.

GAMMER GURTON.-H. D.

Marcus Tullius Cicero, genere Arpinas, patre Equite Romano natus, genus a Tito Tatio Rege duxit. Adulescens Rosciano judicio eloquentiam, et libertatem suam adversum Sullanos ostendit: ex quo veritus invidiam Athenas studiorum gratia petivit, ubi Antiochum Academicum philosophum studiose audivit : Inde eloquentiae gratia Asiam, post Rhodum petiit, ubi Molonem Graecum, Rhetorem tum disertissimum magistrum habuit; qui flesse dicitur quod per hunc Graecia eloquentiae laude privaretur. Quaestor Siciliam habuit. Aedilis C. Verrem repetundarum damnavit. Praetor Ciliciam latrociniis liberavit. Consul conjuratos capite punivit. Mox invidia P. Clodii, instinctuque Caesaris et Pompeji, quos dominationis suspectos, eadem, qua quondam Sullanos, libertate perstrinxerat, sollicitatis Pisone et Gabi

nio Consulibus, qui Macedoniam, Syriamque provincias in stipendium opera hujus acceperant, in exsilium actus: mox ipso referente Pompejo rediit, eumque civili bello secutus est. Quo victo veniam a Caesare ultro accepit: quo interfecto Augustum fovit; Antonium hostem judicavit. Et cum

[graphic][merged small]

III. Viros se fecissent, Caesar, Lepidus, Antoniusque, concordia non aliter visa est inter eos jungi posse; nisi Tullius necaretur: qui, immissis ab Antonio percussoribus, cum forte Formiis quiesceret, imminens exitium corvi auspicio didicit: et fugiens occisus est. Caput ad Antonium relatum. AURELIUS VICTOR.

AETAS AUREA.

Per haec tempora M. Cicero, qui omnia incrementa sua sibi debuit, vir novitatis nobilissimae, et ut vita clarus, ita ingenio maximus; qui effecit, ne quorum arma viceramus, eorum ingenio vinceremur; Cos, Sergii Catilinae, Lentulique et Cethegi, et aliorum utriusque ordinis virorum conjurationem singulari virtute, constantia, vigilia, curaque aperuit. Catilina metu consularis imperii urbe pulsus est. Lentulus. consularis et praetor iterum, Cethegusque et alii clari nominis viri, auctore senatu, jussu Cos, in carcere necati sunt. Ille senatus dies, quo haec acta sunt, virtutem M. Catonis, jam multis in rebus conspicuam atque praenitentem in altissimo inluminavit. Hic genitus proavo M. Catone, principe illo familiae Portiae, homo virtuti simillimus, et per omnia. ingenio diis, quam hominibus propior, qui numquam recte fecit, ut facere videretur, sed quia aliter facere non poterat ; cuique id solum visum est rationem habere, quod haberet. justitiam, omnibus humanis vitiis immunis ; semper fortunam in sua potestate habuit. Hic tribunis plebis designatus, et adhuc admodum adolescens, cum alii suaderent, ut per municipia Lentulus conjuratique custodirentur, pene inter ultimos interrogatus sententiam, tanta vi animi atque ingenii invectus est in conjurationem, ut ardore oris orationem omnium lenitatem suadentium, societate consilii suspectam fecerit : sic impendentia ex ruinis incendiisque urbis et commutatione status publici pericula exposuit, ita consulis virtutem amplificavit, ut universus senatus in ejus sententiam transiret, animadvertendumque in eos, quos praediximus, censeret; majorque pars ordinis ejus Catonem prosequerentur domum. At Catilina non segnius vota obiit, quam sceleris conandi consilia inierat; quippe fortissime dimicans, quem spiritum supplicio debuerat proelio reddidit. Consulatui Ciceronis non mediocre adjecit decus natus eo anno D. Augustus, abhinc annos LXXXII: omnibus omnium gentium viris magnitudine sua inducturus caliginem. Jam pene supervacaneum videri potest, eminentium ingeniorum notare tempora; quis enim ignorat diremtos gradibus aetatis floruisse hoc tempore Ciceronem, Hortensium, saneque Crassum, Catonem, Sulpitium; moxque Brutum, Calidium Coelium, Calvum, et proxi

« IndietroContinua »