Immagini della pagina
PDF
ePub

B.C. 218.

into some

evadit iisque ipsis tumulis, quos hostes tenuerant, 1 consedit. XXXIII. Prima deinde luce castra mota 2 et agmen reliquum incedere cœpit. Jam montani signo dato ex castellis ad stationem solitam conveniebant, quum repente conspiciunt alios arce occupata sua super caput imminentes, alios 3 via transire hostes. Utraque simul objecta res oculis animisque immobiles parumper eos defixit; deinde ut trepidationem in angustiis suoque ipsum tumultu misceri agmen videre, 4 equis maxime consternatis, quidquid adjecissent ipsi terroris satis ad perniciem fore rati, perversis rupibus juxta invia ac devia adsueti decurrunt. 5 Tum vero simul ab hostibus simul ab iniquitate locorum Pœni oppugnabantur, plusque inter ipsos, sibi quoque tendente ut periculo prius evaderet, quam cum hostibus certaminis erat. The C.army 6 Equi maxime infestum agmen faciebant, qui et thrown clamoribus dissonis, quos nemora etiam reper- confusion cussæque valles augebant, territi trepidabant, by the et icti forte aut vulnerati adeo consternabantur, taineers, ut stragem ingentem simul hominum ac sar- but rallied 7 cinarum omnis generis facerent; multosque turba, quum præcipites deruptæ utrimque angustiæ essent, in immensum altitudinis dejecit, quosdam et armatos; sed ruinæ maximæ 8 modo jumenta cum oneribus devolvebantur. Quæ quamquam fœda visu erant, stetit parumper tamen Hannibal ac suos continuit, ne tumultum 9 ac trepidationem augeret. Deinde, postquam interruinpi agmen vidit periculumque esse, ne exutum impedimentis exercitum nequiquam incolumem traduxisset, decurrit ex superiore loco et, quum impetu ipso fudisset hostem, suis 10 quoque tumultum auxit. Sed is tumultus momento temporis, postquam liberata itinera fuga montanorum erant, sedatur, nec per otium modo, sed prope silentio mox omnes traducti. 11 Castellum inde, quod caput ejus regionis erat,

D

moun

by H.

B.C. 218. viculosque circumjectos capit, et captivo ac pecoribus per triduum exercitum aluit, et, quia nec montanis primo perculsis nec loco magno opere impediebantur, aliquantum eo triduo viæ confecit.

Some of the

upland

false pro

fessions of friendship

attack him

in a pass.

XXXIV. Perventum inde ad frequentem 1 tribes make cultoribus alium, ut inter montanos, populum. Ibi non bello aperto, sed suis artibus, fraude et insidiis, est prope circumventus. Magno 2 to H.; they natu principes castellorum oratores ad Pœnum veniunt, alienis malis, utili exemplo, doctos memorantes amicitiam malle quam vim experiri Pœnorum; itaque obedienter imperata 3 facturos; commeatum, itinerisque duces, et ad fidem promissorum obsides acciperet. Hannibal 4 nec temere credendum nec aspernandum ratus, ne repudiati aperte hostes fierent, benigne quum respondisset, obsidibus, quos dabant, acceptis et commeatu, quem in viam ipsi detulerant, usus, nequaquam ut inter pacatos, composito agmine duces eorum sequitur. Primum 5 agmen elephanti et equites erant, ipse post cum robore peditum circumspectans sollicitusque omnia incedebat. Ubi in angustiorem 6 viam et parte altera subjectam jugo insuper imminenti ventum est, undique ex insidiis barbari, a fronte ab tergo coorti, comminus eminus petunt, saxa ingentia in agmen devolvunt. Maxima ab tergo vis hominum urgebat. In 7 eos versa peditum acies haud dubium fecit, quin, nisi firmata extrema agminis fuissent, ingens in eo saltu accipienda clades fuerit. Tunc quoque ad extremum periculi ac prope 8 perniciem ventum est. Nam dum cunctatur Hannibal demittere agmen in angustias, quia non, ut ipse equitibus præsidio erat, ita peditibus quicquam ab tergo auxilii reliquerat, occursantes per obliqua montani interrupto 9 medio agmine viam insedere; noxque una

I acta est.

more desul

tory.

the top in nine days; rests there two days; points out the plains of Italy to his

Hannibali sine equitibus atque impedimentis B.C. 218. XXXV. Postero die jam segnius in- The attacks tercursantibus barbaris junctæ copiæ saltusque become haud sine clade, majore tamen jumentorum 2 quam hominum pernicie, superatus. Inde montani pauciores jam et latrocinii magis quam belli more concursabant modo in primum, modo in novissimum agmen, utcumque aut locus opportunitatem daret aut progressi morative 3 aliquam occasionem fecissent. Elephanti, sicut per artas præcipites vias magna mora agebantur, ita tutum ab hostibus quacumque incederent, quia insuetis adeundi propius metus erat, agmen præbebant. 4 Nono die in jugum Alpium perventum est H. reaches per invia pleraque et errores, quos aut ducentium fraus aut, ubi fides iis non esset, temere initæ valles a conjectantibus iter faciebant. 5 Biduum in jugo stativa habita, fessisque labore ac pugnando quies data militibus; jumentaque aliquot, quæ prolapsa in rupibus erant, sequendo vestigia agminis in castra pervenere.___ 6 Fessis tædio tot malorum nivis etiam casus, occidente jam sidere Vergiliarum, ingentem 7 terrorem adjecit. Per omnia nive oppleta quum signis prima luce motis segniter agmen incederet, pigritiaque et desperatio in omnium 8 vultu emineret, prægressus signa Hannibal in promonturio quodam, unde longe ac late prospectus erat, consistere jussis militibus Italiam ostentat subjectosque Alpinis montibus circumpadanos campos moniaque eos tum transcen9 dere non Italiæ modo, sed etiam urbis Romanæ : cetera plana, proclivia fore, uno aut summum altero prœlio arcem et caput Italiæ in manu ac potestate habituros.

army.

scent.

10 Procedere inde agmen cœpit, jam nihil ne The dehostibus quidem præter parva furta per occaCeterum iter multo,

11 sionem temptantibus.

B.C. 218.

They come wall of rock

to a dead

round

which there was only a ledge.

The trea

cherous

footing.

quam in ascensu fuerat-ut pleraque Alpium
ab Italia sicut breviora ita arrectiora sunt
difficilius fuit. Omnis enim ferme via præ- 12
ceps, angusta, lubrica erat, ut neque sustinere
se a lapsu possent, nec, qui paulum titubassent,
hærere adflicti vestigio suo, aliique super alios
et jumenta in homines occiderent. XXXVI. 1
Ventum deinde ad multo angustiorem rupem,
atque ita rectis saxis, ut ægre expeditus miles
temptabundus manibusque retinens virgulta ac
stirpes circa eminentes demittere sese posset.
Natura locus jam ante præceps recenti lapsu 2
terræ in pedum mille admodum altitudinem
abruptus erat. Ibi quum velut ad finem viæ 3
equites constitissent, miranti Hannibali, quæ
res moraretur agmen, nuntiatur rupem inviam
esse. Digressus deinde ipse ad locum visen- 4
dum. Haud dubia res visa, quin per invia
circa nec trita antea quamvis longo ambitu
circumduceret agmen. Ea vero via insupera- 5
bilis fuit: nam quum super veterem nivem
intactam nova modicæ altitudinis esset, molli
nec præaltæ facile pedes ingredientium insiste-
bant; ut vero tot hominum jumentorumque 6
incessu dilapsa est, per nudam infra glaciem
fluentemque tabem liquescentis nivis ingredie-
bantur. Tætra ibi luctatio erat, via lubrica 7
glacie non recipiente vestigium, et in prono
citius pedes fallente, ut, seu manibus in adsur-
gendo seu genu se adjuvissent, ipsis admini-
culis prolapsis iterum corruerent; nec stirpes
circa radicesve, ad quas pede aut manu quis-
quam eniti posset, erant: ita in levi tantum
glacie tabidaque nive volutabantur. Jumenta 8
secabant interdum etiam infimam ingredientia
nivem, et prolapsa jactandis gravius in con-
nitendo ungulis penitus perfringebant, ut plera-
que velut pedica capta hærerent in dura et alte
concreta glacie.

B.C. 218.

solid rock

in four
days.

Three days

more bring

them to the

XXXVII. Tandem nequiquam jumentis atque hominibus fatigatis, castra in jugo posita, A causeægerrime ad id ipsum loco purgato: tantum way made 2 nivis fodiendum atque egerendum fuit. Inde out of the ad rupem muniendam, per quam unam via esse poterat, milites ducti, quum cædendum esset saxum, arboribus circa immanibus dejectis detruncatisque struem ingentem lignorum faciunt, level eamque, quum et vis venti apta faciendo igni ground. coorta esset, succendunt, ardentiaque saxa in3 fuso aceto putrefaciunt. Ita torridam incendio rupem ferro pandunt, molliuntque anfractibus modicis clivos, ut non jumenta solum, sed ele4 phanti etiam deduci possent. Quadriduum circa rupem consumptum jumentis prope fame absumptis: nuda enim fere cacumina sunt, et, si 5 quid est pabuli, obruunt nives. Inferiora valles apricosque quosdam colles habent, rivosque prope silvas et jam humano cultu digniora loca. 6 Ibi jumenta in pabulum missa, et quies muniendo fessis hominibus data. Triduo inde ad planum descensum jam et locis mollioribus et accolarum ingeniis.

forces H.

1 XXXVIII. Hoc maxime modo in Italiam perventum est, quinto mense a Carthagine Nova, ut quidam auctores sunt, quinto decimo die 2 Alpibus superatis. Quantæ copiæ transgresso None can in Italiam Hannibali fuerint, nequaquam inter agree what auctores constat. Qui plurimum, centum millia brought peditum, viginti equitum fuisse scribunt; qui into Italy, minimum, viginti millia peditum, sex equitum. 3 L. Cincius Alimentus, qui captum se ab Hannibale scribit, maxime auctor moveret, nisi confunderet numerum Gallis Liguribusque additis: 4 cum his octoginta millia peditum, decem equitum adducta-in Italia magis adfluxisse veri ɓ simile est, et ita quidam auctores sunt ;- -ex ipso autem audisse Hannibale, postquam Rhodanum transierit, triginta sex millia hominum ingen

« IndietroContinua »