6 BENEVOLENTIAM SVAM. Quid enim senatui pulchrius, quam ut erga Pallantem satis gratus videretur? Additur, VT PALLAS, cui se omnes pro virili parte obligatos fatentur, SIN

GVLARIS FIDEI, SINGVLARIS INDVSTRIÆ FRVCTVM MERI

TISSIMO FERAT. Prolatos imperii fines, redditos exercitus 7 reipublicæ credas. Adstruitur his, QVVM SENATVI POPV

LOQVE ROMANO LIBERALITATIS GRATIOR REPRÆSENTARI NVLLA MATERIA POSSET, QVAM SI ABSTINENTISSIMI FIDELISSIMIQVE CVSTODIS PRINCIPALIVM OPVM FACVLTATES

ADIVVARE CONTIGISSET. Hoc tunc votum senatus; hoc præcipuum gaudium populi; hæc liberalitatis materia gratissima, si Pallantis facultates adjuvare publicarum opum 8 egestione contingeret. Jam quæ sequuntur, VOLVISSE QVIDEM SENATVM CENSERE, DANDVM EX ÆRARIO SESTERTIVM CENTIES QVINQVAGIES; ET QUANTO AB EIVSMODI CVPIDITATIBVS REMOTIOR EIVS ANIMVS ESSET, TANTO IMPENSIVS PETERE A PVBLICO PARENTE, VT EVM COMPELLERET AD 9 CEDENDVM SENATVI. Id vero deerat, ut cum Pallante auctoritate publica ageretur : Pallas rogaretur, ut senatui cederet ut illi superbissimæ abstinentiæ Cæsar ipse pa

mam adulationem detestatur, quæ profanaverit adeo curiam, ut expianda fuerit. G.

6. Cui.... fatentur. Gierigius cum Cortio pro parte ipsius SCti habet. Accedo. S. Pro virili parte. Cicero Philipp. XIII, 4, pag. 1647. Ern. Tum me ejus beneficio plus quam pro virili parte obligatum puto. Ernestius in Clave: Virilis pars, ne errent tirones, ut vulgo fit, est cujuscum que rei communis pluribus, sive bonæ et lætæ, sive tristis et molestæ, pars ea, quæ unicuique ex eorum numero debetur æqualiter. » S. — Fidei. Cortius ápуzizō; fide. Vid. Voss. de Analog. lib. II, c. XIX, pag. 770. S.

8. Jam quæ sequuntur. Est interrogatio. S. Centies quinquagies. Vid. ad VII, 29, 2. G.

9. Pallas. Malim ut Pallas. Ultima syllaba verbi prægressi hanc particulam videtur elisisse. Quod si quem ut toties repetitum offendat, scribat per me licet ut Pallas rogaretur, senatui cederet. S. Cæsar ipse patronus advocaretur. Veram puto Aldi lectionem, si interpunctione adjuvetur Cæsar ipse, patronus ipse, advocaretur. Cogitandum de patrono, non rei, sed liberti. Vid. infra XI. Al. Cæsar ipse advocatus esset, quod placuit Cortio et Gierig. Hac in lect. cur patronus ipse exciderit, monere non attinet. Advocatus esset glos

tronus advocaretur, ne sestertium centies quinquagies sperneret. Sprevit quod solum potuit, tantis opibus publice oblatis: arrogantius fecit, quam si accepisset. Sena- 10 tus tamen id quoque, similis querenti, laudibus tulit, his quidem verbis: SED QVVM PRINCEPS OPTIMVS, PARENSQVE

PVBLICVS, ROGATVS A PALLANTE, EAM PARTEM SENTENTIÆ, QUÆ PERTINEBAT AD DANDVM EI EX ÆRARIO CENTIES QVINQVAGIES SESTERTIVM, REMITTI VOLVISSET; TESTARI SENATVM, ET SE LIBENTER AC MERITO HANC SVMMAM INTER RELIQVOS HONORES, OB FIDEM DILIGENTIAMQVE PALLANTIS, DECERNERE COEPISSE; VOLVNTATI TAMEN PRINCIPIS SVI, CVI IN NVLLA RE FAS PVTARET REPVGNARE, IN HAC QVOQVE RE OBSEQVI. Imaginare Pallantem velut interce- 11 dentem senatus consulto, moderantemque honores suos, et sestertium centies quinquagies, ut nimium, recusantem, quum prætoria ornamenta, tanquam minus, recepisset. Imaginare Cæsarem, liberti precibus, vel potius imperio, coram senatu obtemperantem. Imperat enim libertus patrono, quem in senatu rogat. Imaginare senatum, usque- 12 quaque testantem, merito libenterque se hanc summam, inter reliquos honores, Pallanti cœpisse decernere; et perseveraturum fuisse se, nisi obsequeretur principis volun

tati, cui non esset fas in ulla re repugnare. Ita, ne sestertium centies quinquagies Pallas ex ærario referret, verecundia ipsius, obsequio senatus opus fuit? in hoc præcipue non obsequuturi, si in ulla re putasset fas esse non obsequi. 13 Finem existimas? Mane dum, et majora accipe. VTIQVE,

ET

QVVM, SIT VTILE, PRINCIPIS BENIGNITATEM PROMPTISSIMAM AD LAVDEM PRÆMIAQVE MERENTIVM ILLVSTRARI VBIQVE, MAXIME IIS LOCIS, QVIBVS INCITARI AD IMITATIONEM PRÆPOSITI, RERVM EIVS CVRÆ POSSENT, ET PALLANTIS spectaTISSIMA FIDES, ATQVÉ INNOCENTIA EXEMPLO PROVOCARE STVDIVM TAM HONESTÆ ÆMVLATIONIS POSSET, EA QVE I11 CALEND. FEBRVARIAS, QVÆ PROXIMÆ FVISSENT, IN AMPLISSIMO ORDINE OPTIMVS PRINCEPS RECITASSET, SENATVSQVE CONSVLTA DE His Rebvs FACTA IN ES INCIDERENTVR, IDQVE 14 ES FIGERETVR AD STATVAM LORICATAM DIVI IVLII. Parum visum tantorum dedecorum esse curiam testem : delectus est celeberrimus locus, quo legenda præsentibus, legenda futuris proderentur. Placuit ære signari omnes honores fastidiosissimi mancipii: quosque repudiasset, quosque, quantum ad decernentes pertinet, gessisset. Incisa et insculpta sunt publicis æternisque monimentis prætoria; sic quasi fœdera 15 antiqua; sic quasi sacræ leges. Tanta principis, tanta senatus, tanta Pallantis ipsius, ... quid dicam, nescio; ut vellent in oculis omnium figi, Pallas insolentiam suam, pa

tientiam Cæsar, humilitatem senatus. Nec puduit rationem turpitudini obtendere : egregiam quidem pulchramque rationem, VT EXEMPLO PALLANTIS PRÆMIORVM AD STVDIVM ÆMVLATIONIS CETERI PROVOCARENTVR. Ea honorum 16 vilitas erat, illorum etiam, quos Pallas non dedignabatur. Inveniebantur tamen honesto loco nati, qui peterent cuperentque, quod dari liberto, promitti servis videbant. Quam juvat, quod in tempora illa non incidi, quorum 17 sic me, tanquam illis vixerim, pudet! Non dubito, similiter affici te. Scio, quam sit tibi vivus et ingenuus animus: ideoque facilius est, ut me, quanquam indignatione quibusdam in locis fortasse ultra epistolæ modum extulerim, parum doluisse, quam nimis credas. Vale.

15. Quid dicam, nescio. Abrumpit orationem desperatione inveniendi nomina actionis hujus indignitatem, stultitiamque exprimentia. Poterat forte dementiam ponere, stuporem, insaniam, vel Græca, quæ Casaubonus suspicatus est, ἀβελτηρίαν, ἀπόνοιαν. G. - Patientia hoc sensu etiam occurrit Pan. XXII, 2. ED.

16. Quos Pallas non dedignabatur. Illi sunt majores honores, quos non dedignatur Pallas, qui ceteros fastidiose rejicit. Vilescunt autem hi quoque vel ea ipsa re, quod cadunt in mancipium. Mediceus Codex ita, ut jam Casaubonus conjecerat, quos Pallas non se dignabatur : quæ arguta sane est sententia. Nempe alii dignantur se honore, id est, dignos se illo putant. At fastidiosus Pallas honorem de pluribus unum dignatur se, ornamenta prætoria digna putat, quibus aliquid a se splendoris accedat. Illud centies et quinquagies sestertium non dignatur se, infra se suamque dignitatem collocat. Cæterum ea vilitas hoc senatusconsulto ostenditur

honorum, vel quos recepit Pallas, vel quos sprevit, ut etiam servis promittantur. Qui enim servus est, fieri libertus potest; at liberto ista dantur, etc. G.

et serio

17. Vivus et ingenuus. Vivus est vividus, acer, qui facile moveatur ad indignationem; ingenuus, simplex, qui non dissimulet illam indignationem. Pro vivus quidam habent verus, quod et ipsum huc convenire puto, ut significet severum agentem quæ agit. G. Ut me, quanquam. Illud me primo refertur ad extulerim, quanquam me extulerim; deinde ad credas, credas me parum doluisse. Nempe dedimus lectionem manuscriptorum: vulgo illud totum quanquam.... extulerim parenthesi includunt, et indignationem legunt pro indignatione. Cæter'im de duplici illa verbi unius relatione vid. quos laudat Cortius ad Nostri III, 7, 4. Quædam nos quoque ad Varr. R. R. II, 1, 4, et in Lex. Rust. sub verbis Duplex et Ut, add. mox VIII, 10, 2. G.

་་་་་་་་

3

VII.

A Tacito rogatus, ut librum suum tanquam magister corrigeret, ita promittit, quod is petierat, ut hyperbato titulum depre

cetur.

C. PLINIUS TACITO SUO S.

NEQUE ut magistro magister, neque ut discipulo discipulus (sic enim scribis) sed ut discipulo magister (nam tu magister, ego contra; atque ideo tu in scholam revocas, ego adhuc Saturnalia extendo), librum misisti. Num potui longius hyperbaton facere, atque hoc ipso probare, eum meesse, qui non modo magister tuus, sed ne discipulus quidem debeam dici? Sumam tamen personam magistri, exseramque in librum tuum jus, quod dedisti; eo liberius, quo nihil ex meis interim missurus sum tibi, in quo te ulciscaris. Vale.

1. In scholam revocas. Apposite huc adscripsit Cellarius Martial. V, extr. Jam tristis nucibus puer relictis Clamoso revocatur a magistro..... Saturnalia transiere tota. Extendere amant pueri, id est, continuare longius Saturnalia, revocantur a magistro. Plinius otiosum se fuisse significat per occasionem Saturnalium, interpellatum a Tacito. G.

2. Num potui longius hyperbaton. Studio igitur hyperbaton commisit, hoc est, longiore parenthesi constructionis grammaticæ ordinem egressus est. G.-Vid. I. C.Th. Ernestii Lexic. Techn. Gr. Rhet. voce STEρEaτóv. S.- Non modo magister. Solenne esse non post non modo omittere, quoties nova sequatur negatio, ut hic ne quidem, pervulgatum hodie est, et in bona Lexica relatum. Sed attentione dignus, quem hic Cortius profert, locus Ciceronis

de Senect. XVI. Ad quem fruendum non modo retardat, verum et am invitat atque allectat senectus. Sic nempe legi docet hunc locum in veterrimis membranis Nonii II, 68, et IV, 232 et video ita etiam dedisse utroque loco Mercerum. Sed apud ipsum Ciceronem non minus quam in aliis Nonii editionibus omnes, quod sciam, non interserunt. Utri libri sint sinceriores, non temere dixerim : nisi quod nolim tam aperte vitiari canonem tot exemplis firmatum de non omittenda negatione post non tantum, nisi ubi nova negatio sequatur. G.

Quo nihil. Quod nihil MS. Medic. G.--Verum hoc; legereturque in textu Cortianæ, si operæ Cortio obtemperassent. S. In quo te ulciscaris. Et me forte calumniantem vicissim calumnieris. Suavissimus jocus. G.