I. JAM ver appetebat1, quum Hannibal ex hibernis movit2, et nequicquam ante conatus transcendere Apenninum intolerandis frigoribus, et cum ingenti periculo moratus ac metu. Galli, quos prædæ populationumque conciverat spes, postquam pro eo, ut ipsi ex alieno agro raperent3 agerentque, suas terras sedem belli esse, premique utriusque partis exercituum hibernis, viderunt, verterunt retro ad Hannibalem ab Romanis odia: petitusque sæpe principum insidiis, ipsorum inter se fraude, eâdem levitate, quâ consenserant, consensum indicantium, servatus erat; et, mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis, errore etiam sese ab insidiis munierat. Ceterum hic quoque ei timor causa fuit maturius movendi ex hibernis. Per idem tempus Cn. Servilius consul Romæ Idibus Martiis magistratum iniit. Ibi quum de republicâ retulisset, redintegrata in C. Flaminium invidia est: Duos9 se consules creâsse, unum habere. Quod enim illi justum

imperium, quod auspicium1 esse? Magistratus id a domo, publicis privatisque penatibus, Latinis feriis actis, sacrificio in monte perfecto, votis rite in Capitolio nuncupatis3, secum ferre: nec privatum auspicia sequi, nec sine auspiciis profectum in externo ea solo nova atque integra concipere posse. Augebant metum prodigia, ex pluribus simul locis nuntiata : in Siciliâ militibus aliquot spicula, in Sardiniâ autem in muro circumeunti vigilias equiti scipionem, quem manu tenuerat, arsisse, et littora crebris ignibus fulsisse, et scuta duo sanguine sudâsse, et milites quosdam ictos fulminibus, et solis orbem minui visum5: et Præneste ardentes lapides cœlo cecidisse: et Arpis' parmas in cœlo visas, pugnantemque cum luna solem: et Capenas quas interdiu lunas ortas: et aquas Cæretes sanguine mixtas fluxisse; fontemque ipsum Herculis cruentis manâsse sparsum maculis : et Antii1o metentibus cruentas in corbem spicas cecidisse: et Faleriis11 cœlum findi velut magno hiatu visum; quâque patuerit, ingens lumen effulsisse: sortes suâ sponte attenuatas 12, unamque

1 Auspicium. 'Right of taking auspices," a power vested during the campaign in the commander-in-chief only. A place set apart on the right of his tent for this purpose. This question was probably asked because Flaminius when elected had not applied in person for the lex curiata de imperio, by which the curies bound themselves to obey the consul.

2 Lat. feriis. A festival of great antiquity celebrated on the Alban mount Tarquinius Superbus took away the presidency at these games from the Latins and conferred it upon the chief magistrates of Rome. They belonged to the feric conceptive (cf. concipere, below), and hence were held yearly, but not on fixed days.

Votis rite in Capitolio nuncupatis. "After vows had been publicly pronounced in the Capitol with due observance."

4 Concipere to formally promul

excidisse, ita scriptam: MAVORS TELUM SUUM CONCUTIT: et per idem tempus Romæ signum Martis Appiâ viâ ad simulacra luporum sudâsse: et Capuæ1 speciem cœli ardentis fuisse, lunæque inter imbrem cadentis2. Inde minoribus etiam dictu prodigiis fides habita: capras lanatas quibusdam factas, et gallinam in marem, gallum in feminam sese vertisse. His, sicut erant nuntiata, expositis, auctoribusque in curiam introductis, consul de religione Patres consuluit3. Decretum, ut ea prodigia, partim majoribus hostiis, partim lactentibus, procurarentur; et uti supplicatio per triduum ad omnia pulvinaria haberetur; cetera, quum decemviri libros inspexissent, ut ita fierent, quemadmodum cordi esse divis carminibus profarentur. Decemvirorum monitu decretum est, Jovi primùm donum fulmen aureum pondo quinquaginta fieret; Junoni Minervæque ex argento dona darentur; et Junoni Reginæ in Aventino, Junonique Sospitæ Lanuvii5, majoribus hostiis sacrificaretur; matronæque, pecuniâ collatâ, quantum conferre cuique commodum esset, donum Junoni Reginæ in Aventinum ferrent, lectisterniumque fieret: quin et libertinæ ut ipsæ, unde Feroniæ donum daretur, pecuniam pro facultatibus suis conferrent. Hæc ubi facta, decemviri Ardeæ7 in foro majoribus hostiis sacrificârunt. postremo Decembri jam mense ad ædem Saturni Romæ immolatum est, lectister

1 Capua. The chief city of Campania.

66

"Con

2 Cadentis. Al. candentis. 3 De religione Patr. cons. sulted with the Fathers concerning the ceremonials to appease the gods." 4 Cetera, quum dec......profarentur. As regards the other prodigies such arrangements should be made as the decemvirs, after inspecting the Sibylline books, should declare were agreeable to the sacred texts." V. 1. divis e carminibus. Carmen- the words of any formula of law or ritual. The Sib. books very likely consisted of verses. Cet. may="for the rest."