civitates externo milia necessario sequutus eft. Sicut enim naturae con- U. c. 489. gruit, corpus, quod juftum ad modum salubri cibo re- Sicut corficitur, robustius et longioris aevi esse, quam si in- pora ita genito contentum succo extra se natum alimentum omne afpernaretur: ita florentiores fuere civitates, quae succo alensuum efficere noverunt, quidquid usquam egregii erat, dae. quam quae, inepta quadam arrogantia habentes despicatui, quod in sua gleba natum non effet, semetiplas multis bonisque potentiae quaerendae tuendaeve adjutoribus spoliarunt. Gladiato XLII. Idem annus rei sane crudeli, sed mox intemperantiffime ufurpatae, initium attulit, ut sanguis humanus, in gratiam leviffimi cujusque spectatoris affa- rii munetim fufus, voluptas publica fieret. Barbari moris au- ris origo. ctores M. et D. Junii Bruti, nescio qua pietate defuncti patris cineres honoraturi, gladiatorium munus ediderunt, magno favore civitatis. Sed hanc humanitatis injuriam ulta peftilentia eft, quae per iftum et sequentem annum atrociffime saeviit. ob quam quum Sibyllinos libros adiri placuiffet, ira Deùm immiffam effe repertum. Ergo religiones profecto parum cafte Religiohaberi sufpicione orta, pontifices, diligentius obfer- nes parum vando et inquirendo, plurima sacella fanaque a priva- cafte hatis occupata effe invenerunt, et Capparoniam ex Ve- bitar. ftalibus incefti crimine teneri. Sed illa, dum rea peragitur, sufpendio praevenit supplicium: in corruptorem ejus confciosque servos legibus animadverfum eft. Loca sacra ex privatorum temeritate priscis usibus vindicata. XLIII. Sic exfoluta religionibus civitate, Patres animum rurfus ad reipublicae curam retulerunt: et, quoniam, Etruria jam pacata, nihil in Italia reliqui U.c.400. M. Valerio M?Ota ilio coss. Ambo con motus erat, ambos anni novi confules in Siciliam cum legionibus transgredi placuit. Fuerunt hi M. Valerius sules in SiM. F. M. N. Maximus, qui in hoc honore Meffalla ap- ciliam propellatus eft, et M. Otacilius C. F. M. N. Craffus. Ab ficiscuntur. his transportatas profpere copias eadem in rebus gerendis profequuta felicitas eft. Quum enim, Adranitarum urbe poft brevem obfidionem per vim capta, Centuripinos circumfiderent, venerunt ab Alaefinis le gati, oppidum suum dedentes. Inde confules, diver- Poenos Sysas infulae partes obeundo, modo divisis, modo jun- racusanos Cap. XLII. Liv. Epit. 16. Val. Max. 2, 4, 7. Oros. 4, 5. Aug. de Civ. Dei, 3, 17. Oros. Cap. XLIII. Zonaras. Fasti Capit. Diod. Eclog. 1. 23, Zonaras. U. c. 490. ctis exercitibus, ut res et ratio suadebat, Poenis Syque saepe racufanisque, quoties congredi erant ausi, profliga vincunt. tis, terrorem famamque late sparfere: tantaque fortunam sequentium facilitas, tantusque impetus fuit, ut paullo poft oppida haud minus septem et sexaginta numerarentur, quae Romanae fidei se permiferant: quo in numero Tauromenitani quoque et Catinenfes fuere. XLIV. Unde confules, imperatis, quae volebant, Syracufas auxiliis, quotidie validiores, ad ipfas jam Syracufas obsident. caftra ponere sunt ausi, obfidionem urbis meditantes. Quibus rebus animadversis, Hiero, quum suis atque Carthaginienfium viribus diffidere coepiffet, praeterea plus apud Romanos effe fidei crederet, amicitiam et ipfe cum Romanis inire conftituit: legatosque cum mandatis de pace componenda ad confules misit. Neque Romanis displicebat, Hieronem a societate Punica disjungere, maxime ut res annonaria suis legionibus expeditior effet. nam, Carthaginiensibus mare obtinentibus, ex Italia transvehi commeatus nequibant: et ab ea re prioris anni conful plus propemodum, quam ab hoftibus, incommodi moleftiaeque persenferat. Hierone vero adjuncto, Syracufanum regnum, abundanti frugum copia, res neceffarias Romanis affatim erat praebiturum. Hieronis societas Romanis utilis. Ejus le ges. XLV. Itaque legibus his transactum: ut Hiero, quae de Romanis sociisve eorum loca, quosve homines cepisset, sine pretio restitueret: argentique talenta centum penderet. ipse tuto imperaret Syracusis, ceterisque Syracusani juris urbibus. ex quibus erant praecipuae Ăcrae, Leontium, Megara, Elorus, Netini, Tauromenium. Legatis deinde ab Hierone Romam venientibus, eaedem conditiones ratae fuerunt, pacemque cum co rege servandam et senatus cenfuit, et poft paucos dies, Cn. Atilio Calatino populum rogante, populus juffit. Hoc foedus, in annos quindecim pactum, dePerpetua inceps perpetuo mansit: Hierone magnitudinem RoRomano- manam ita colente comiter, hisque viciffim illius fturum ami- dium tam benigne prolixeque remunerantibus, ut neutros eorum societatis inftitutae poeniteret. Hieronis et citia. XLVI. Syracufanae pacis audita fama, Hannibal Poenus, qui, Hieronem obfidione liberaturus, cum navalibus copiis jam Xiphoniam accefferat, majori, Cap. XLIII. Diodor. Eutrop. 1. 2. Cap. XLIV. Diodor. Polyb. 1, 16. Pausan. 1. 6. Diodor. Polyb. Cap. XLV. Zonaras. Polyb.Diodor. Casaubonus in Polyb. Tabula Mellanensis,apud Pigh. Diodor. Polyb. Cap. XLVI. Diodor. quam venerat; feftinatione receffit. Romani, quum U.c.490. jam Hierone quoque socio et commilitone uterentur, Poeni mulnon diu morati, Carthaginiensis ditionis oppida com- ta oppida plura subegerunt. Et ab Adranone quidem, vico mu- amittunt. nito, Macellaque poft multorum dierum obfidionem discefferunt inriti. ceterum Segeftanos, occiso Poenorum praefidio ad se ultro defciscentes, receperunt. praeter alia, cognationis neceffitudine se Romanis fratribus favere dictitabant, originem suam et ipsi ad Aeneam, ex Trojano incendio profugum, referentes. Neque multo poft Alienaei Romanis accefferunt. ad Hilarum vero, Tyrittum, et Ascelum, vi et machinis opus fuit: eoque severius in victos confultum. Quo terrore Tyndaritani, proximos se periculo, et auxilia longe effe cernentes, quum ipsi quoque de tradenda Romanis urbe confultarent, a Poenis prohibiti sunt. nam illi, ex rebus ipsis conjectura capta, quid ageretur, primores civitatis obsidum loco Lilybaeum avexerunt; etiam frumento, vino, ceterarumque rerum apparatu absportato. Tyndari. tanos ad Romanos transire prohibent. XLVII. His temporibus Otacilii Crassi confulis Otacilii utilis et conveniens Romanae disciplinae severitas fuit. consulis fequi milites, ab Hannibale turpi pacto incolumitatis veritas. sub jugum miffos, extra vallum tendere juffit, ut, hoftium incurfionibus expositi, neque alibi, quam in virtute, spem habentes, confirmarentur animis, armisque potius, quam loco, se tueri discerent. Poft haec et alia non majoris momenti gefta, quum hiems immineret, praefidiis per opportuna loca dispositis, confules, reliquo exercitu in Italiam reportato, Romam redierunt. lbi M. Valerio, cujus eo bello felicior et utilior opera fuerat, triumphus decretus: quem ante diem sextum decimum Kalendas Apriles de Poenis et rege Siculorum Hierone duxit. Praetervectum Horologi inter spolia horologium effe, ideo adnotatum eft, quia umpho res ad eam diem incomperta Romae fuerat. id Catina praeterverecepta deportatum, deinde in publico secundum Ro- cum. ftra in columna Valerius ftatuit. Idemque tabulam, in qua proelium, quo Poenos et Hieronem vicerat, depictum fuit, in latere curiae Hoftiliae propofuit: quod um in tri ante eum fecit nemo, poftea plerique. Meffallae co- Messallar gnomen huic Valerio ab urbe Mellana inditum fuiffe cognomen Cap. XLVI. Polyb. Diodor. Zonaras. Cic. in Verrem, 4, 33. Diodor. Cap. XLVII. Frontin. Strat. 4, 1. Zonaras. Fafti Capit. Varro apud Plin. 7, 60. Plin. 35, 4. ditum. U. c. 490. conftat. sed miror ab ea capta haesiffe; non contemValerio in- nendis auctoribus credi: quum potius ideo impositum ipfae res evidenter arguant, quod Meffanam, a Poenis et Hierone disceffu Ap. Claudii acrius infestatam, illis submotis, hoc reconciliato, liberaffet. ductae. XLVIII. Inter haec quum adhuc peftilentia vexaret urbem, dictatorem clavi figendi cauffa dici placuit. Dictus eft Cn. Fulvius Cn. F. Cn. N. Maximus CentuAesernia, malus. is magiftrum equitum Q. Marcium Q. F. Q. N. et aliae co- Philippum dixit. Eodem anno Aefernia colonia deloniae de- ducta eft: quum superiore Firmum deducta effet, et, ut quidam volunt, Caftrum. L. deinde Poftumius L. F. U.c.491. L. N. Megellus, Q. Mamilius Q. F. M. N. Vitulus conL. Poftu sules facti. Sicilia provincia utrique data; legiones vero duae tantum decretae: sufficere vifae, poftquam, in societatem accepto Hierone, levius bellum factum erat. et rem frumentariam facilius expediri poffe rebantur, si minor exercitus mitteretur. mio, Q. Mamilio coff. tum obsi detur a Romanis. Poenorum apparatus. XLIX. Confules, trajectis in Siciliam legionibus, sociorumque contractis auxiliis, minores sibi res pracAgrigen- termittendas rati, ad urbem Agrigentinam totis viribus obfidendam animum adjecerunt. Eam rebus omnibus Poeni largiffime inftruxerant, belli arcem habituri. quippe quum Hieronem ab amicitia sua defeciffe, Romanos contra non perfunctorie rerum Sicularum curam capeffere cernerent; diligentiore ad bellum apparatu opus effe rati, primum quidem praefentium virium majorem partem in Sardiniam miferunt, quae Italiae litoribus infidiaretur, ut hoc metu Sicilia Romanos abftraherent, aut certe minoribus, quam voluiffent, copiis rem ibi gerere cogerent. mox, Romanis ad sua tuenda, Siciliamque novo cum exercitu repetendam pariter sufficientibus, spe ifta falsi, ex Liguribus Gallisque mortales multos, sed plures adhuc ex Hifpania mercede conductos, simul rerum ad victum neceffariarum magnam copiam, Agrigentum miferunt: ibi horreum annonae, receptum exercituum suorum effe volentes, loco, et opportunitate situs, et magnitudine oppidi, prae ceteris, quae in Sicilia possiderent, his usibus accommodato. L. Circum hanc igitur urbem tota belli mole contracta, confules, Poenis intra munitiones compulsis, Cap. XLVII. Sen. de Brevit. vitae, c. 13. et Macrob. Saturn. 1,6. Cap. XLVIII. Fafti Capit. Liv. Epit. 16. Vellejus, 1, 14. Polyb. 1, 17. Cap. XLIX. Zonaras. Polyb. ad unum inde milliare caftra locant. Erant tum in agris U.c.491. maturae fruges, et, quia diuturnam fore obfidionem apparebat, milites ftudio demetendi colligendique frumenti longius et incautius, quam hofte tam propinquo par effet, vagabantur. Neque Carthaginienfes imperite aut segniter occafione usi, magnam intuliffent cladem, nisi tantumdem virtute reftituiffent Romani milites, quantum negligentia perdiderant. Quum enim frumentatores subitum hoftis impetum suftinere non potuiffent, Poeni ad ipfa caftra Romana perrexerunt: divifoque agmine quidam vallum refcindere parabant, alii cum ftatione pro caftris locata proelium conferebant. qua na servat exercitum. Victoria penes Ro LI. Tunc igitur, sicut alias saepe, militiae leges Discipli et incorruptus disciplinae rigor, rem ancipitem et exi- na Romatio Romani exercitus cafuram erexit. Quod enim cumque de cauffa stationem deferuiffe capitale apud Romanos eft, excubitores, nihil in fuga spei reposi- Pugna. tum effe gnari, quamquam numero longe superaren-, tur, pugnam praefentiffimis animis suftinuere, multis quidem suorum amiffis, sed hoftium interfectis pluribus: donec armari cohortes laborantibusque succurrere potuerunt. ita et hic pulsi hofies, et, qui vallum jam prope ceperant, circumventi, magna ibi caedes fuit. ceteros ad urbem usque Romani perfequuti sunt. manos. Ea res in pofterum et timidiores ad erumpendum hoftes, et cautiores Romanos ad frumentandum fecit. Inde quum segnior effe coepiffet contentio, rarius, nec nisi ad levia certamina excurrentibus Poenis, dividi copias placuit, et duabus urbis partibus, hinc ad Aesculapii fanum, inde via, quae Heracleam ducit, caftra ftatui. haec foffis utrimque permunita: qua urbem spectabant, adverfum eruptiones; foris, quo tutiora contra invafuros effent, iterque subsidiorum in urbem introducendorum praecluderetur. medium inter duo caftra spatium frequentibus praesidiis ftationibusque septum eft. Siculorun. LII. In his omnibus multum juvabantur opera culorum, qui recens in fidem venerant: quorum jam studia erga una cum Romanis centum millia facta erant. Ab iisdem Romanos. commeatus Erbeffum usque subvehebantur: ab eo deinceps oppido (non aberat autem longe) ipsi Romani sua in cafira deportabant. ita fiebat, ut affatim effet magna rerum neceffariarum copia. Hoc in ftatu ad Cap. LII. Diodor. Eclog. 1. 23. Polyb. |