Immagini della pagina
PDF
ePub

quam imperium patiuntur. Sed haec et his similia, 8 utcumque animadversa aut existimata erunt, haud

valor de xai Onẞatoi, kai ëiti. νες ἄλλοι σεμνοτέρας ἀποφαί. νονται τὰς πατρίδας ἐκ τῶν τοι outwv. GEBHARDUS. [auctores abest in Helm. 2.]

Ea belli gloria est populo Romano] Non rejicio. Sed fortassis scriptum fuit per compendia Pop. Rom. unde non minus re. cte fieri potuit Populi Romani. Juftin. 1, 1. Magna gloria rece pti regni principum fuit. Corn. Nepos in Epaminon. v. Quod si bi Agamemnonis belli gloriam videretur consequutus. DUKERUS. ea belli est gloria alio ordine Haverk. [ferant Veith. cum suum cond. par. sui Helm. 1.]

Tam et hoc gentes humanae patiantur aequo animo, quam imperium patiuntur] Vocula et a cod. Haverk. manu sec. et a prifcis editionibus exfulat, quam primus Aldus inseruit, indignus, ut propterea ineptus judicio Glareani videatur, siquidem eam agnofcant (*Florent.) ambo Voff. uterque Leid. ambo Harlej. et Portug. Ex solo Neapol. Latinius laudat tamen hoc gentes humanae patiantur aequo animo, quoniam imperium patiuntur. gentes patiantur humanae inverso vocabulorum ordine Harl. recentior. [aequo patiantur animo Veith. patiuntur imperium Helm. 1. tam et haec Helm. 2.] §. 8. Sed haec et his similia] Palat. sec. sed et haec et his similia. GEBHARDUS.

Utcumque animadversa aut existimata erunt] Utrimque animadversa Leid. secundus. Praeterea aestimata antiquae editiones, quod Aldus in existi. mata mutavit, contra fidem exemplarium, secundum Glarea. num. Quibus exemplaribus Glareanus usus fuerit, dicere nequeo; id tamen certum eft, cod.

utrumque Voff. cum Leid. sec. ertimata praeferre, utrumque vero Harlej. Leid. pr. Portug. et Haverk. existimatà. de quo verbo vide ad xxxiv, 11, 5. (* IV, xv. init. Tumultuantem deinde multitudinem incerta existimatione facti ad concionem vocari jussit.) Doujatius etiam aestimata pracfercbat, idque Livium velle putabat, parum sibi curae effe, qua ratione a legentibus haec accipiantur, animadversa et reprehensa, sive aestimata atque in pretio habita fuerint.

Haud in magno equidem po nam discrimine] Abeft praepofitio ab optimis libris. LIPSIUS. Abeft etiam praepositio a Voff. pr. et Leid. sec. Monuit tamen Cl. Coutierius ad marginem Li. vii, vulgatae lectioni haud absimilem effe locutionem Suet. in Caef. xx. In magno negotio habuit obligare semper annuos magistratus. Propior accedit locutio ponere in gloria, qua utitur Liv. xxvI, XXXVII, 6. Ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant. Similia etiam Cic. 1. de Legib. x. Virtutibus exceptis atque vitiis, cetera in summa aequalitate ponerent. iv. ad Famil. Ep. 1x. At erat tuae virtutis, in minimis tuas res ponere, de republica vehementius laborare. Orat. pro Flacco xvII. Quiescant igitur, et me hoc in lucro ponere, atque aliud agere patiantur. in gloriam ponere inluftrat Cl. Cortius ad Salluft. Declam. in Cic. 11. Malim itaque, to in excidiffe in codicibus laudatis ob proximae vocis literam initialem m. vide infra ad XXXVII, 1, 2. Ceterum primae editiones haud equidem in ma. gno; pro quo apud Aldum invenio haud in magno equidem;

9 in

magno cquidem ponam discrimine. Ad illa mihi pro se quisque acriter intendat animum, quae vita, qui mores fuerint: per quos viros, quibusque

quod reliqui omnes secuti sunt. Priorem compositionem haud paullo concinniorem auribus tin. nire Glareanus exiftimat, quod, qua sunt meae tarditate, deprehendere nondum potui. Sequor igitur, quod nuperi dederunt, cum ab ea parte stent omnes, quos adhibui, codices, Voff. ambo, uterque Harlej. uterque Leid. Portug. et Haverk.

§. 9. Ad illa mihi pro se quis, que acriter intendat animum] Illud mihi adscriptum quidem habet Harlej. recentior, ejus ta. men librarius subfcriptis notis eamdem vocem delendam effe in. dicavit. sed male, saepius enim mihi, tibi ac similia zapéλxew, atque ornatus cauffa orationi ad. di, olim monui ad Silii Ital. 1. v. 46. quibus adde, quae Cel. Burmann. notavit ad Phaedr. 1. fab. xx11. v. 3. mihi abest in Helm. 2.]

Per quos viros, quibusque artibus] quibusque partibus Voff. pr. a manu prima, sollemni errore scribarum. vide infra ad 1, xv, 4. quibus artibus omilla co. pula Harlej, pofter. [quibusve artibus Helm. 2. a m. 2.]

(p. 12.] Labente deinde paul. latim disciplina] Sic quidem Scripti, sic editi: verius tamen labante. Etfi enim tradat Pris. cian. [lib, vitt. p. 803.] labare et labi ex illis effe, quae conju. gationem mutant cum genere, in eadem manentia fignificatio. ne, et confundantur interdum; ut plurimum tamen differunt, et labare eft deficere, labefactari, minari ruinam, nutare, prope. modum labi; nondum tamen la. bi. Lib. IV, xxxv111, idem vitium, Ni Sex. Tempanius, decurio equitum, labante jam re, prae

senti animo subvenisset. Sic alibi labentem fortunam dederunt, ubi opt. libri labantem. 1. xxxvi. [vi, 2.] Publice privatimque labante egregia quondam disciplina gentis. Spartianus Hadriano c. x.] Post Caesarem Octavianum labantem disciplinam incuria superiorum principum retinuit. J. FR. GRONOVIUS. Recte Livii sofpitator, magnus Gronovius, labante legendum vidit, quod facili errore in labente depravari potuit. 111, x1, 8. Ita labante jam caussa decemvirorum L. Cornelius Maluginensis fratrem collegasque ejus tuebatur. ubi etiam simili errore plerique codices scripti et prifcae editiones labente. vII, xv, 4. Postquam labantem una parte vidit aciem, signa in laevum cornu confert. Et hic etiam unus cod. labentem. Vide etiam Gronov. ad XX11, LX1, 10. XXVI, XL1, 17. et quae notavi ad Silii 11, v. 392. [disciplina paulatim Helm. 2.]

Velut dissidentes primo mores] Nemo hactenus suspicatus eft, quin horum verborum sensus sibi optime conftaret, lectioque sana esset, et integra. Sed mihi suspecta effe coepit vel ob hoc, quod vox dissidentes parum quadrare videretur; cum non de diffidio morum Livius hic agat, sed de lapfu, praecipitio, et ruina. Quocirca cum inspexiffem codicem quemdam theum, contemtibilem ob infinitas mendas e primis illis impreffis exemplaribus, qui, adolefcente typographia, Venetiis ex libris manu defcriptis excufi erant; inveni ibi non dissidentes, sed desidentes legi: quod ipfum in quibusdam aliis obscurioris no

artibus, domi militiaeque, et partum et auctum imperium sit. labente deinde paullatim disciplina, velut desidentes primo mores sequatur animo; dein

[ocr errors]

tae editionibus sequutum vidi. LV. ac dissidentes legendum Quam veterem lectionem, ut hac putat. Vocat enim Livius disrecente sinceriorem, retinendam,,sidentes mores in diversa eunarbitratus sum: ut, metaphora,,tes: nec aequalitatem servanab aedibus ruinam minitantibus,,tes. Porro autem his verbis sumta, Livius mores desidentes mutationes omnes Romani imdixerit, qui jam sua e bafi fun- perii breviffime complexus eft. damentoque moveri transferri- Nam cum partum imperium ait, que incipiant, et deorfum nuta- intervallum illud totum indicat, re. Nam perftans in eadem me- quod a Romulo ad Ap. Claudium taphora subjungit, deinde ut intercedit, qui primus bellum exmagis magisque lapsi sint, tum tra Italiam Carthaginenfibus feire coeperint praecipites. Pri- cit. Cum auctum, tempus inde mum enim domus aut aedificium ad Carthaginem everfain notat. ruinam patiens defidere incipit, Desedisse praeterea mores indeinde labi, poliremo totum telligit Gracchanis temporibus; praeceps et pronum ad terram lapsos magis esse Sullanis, devolvitur, profterniturque. Eft praecipites isse Caesarianis. Reenim desidere deorfum sedere, liqua inde tempora, Augufti ima sido compositum, ut norunt perium poft devictum ad Actium Grammatici. unde terram deși Antonium, quibus haec scribere dere dicitur, cum deorfum de- aggreffus eft, fignificat. Itaque fcendit, et subtrahitur. Ejus au- 1. ix. [x1x, 17] ait, Modo sit tem vocis pleniorem notionem perpetuus hujus, qua vivimus, nobis tradit doctiffimus vir Ha. pacis amor, et civilis cura condrianus Cardinalis, pluribus au- cordiae. SIGONIUS. Mei libri ctoritatibus eam suffulciens, e. desidentes, cui lectioni firmangregieque detegens quorumdam dae Seneca eft. Cato adversum literatorum infcitiam, qui in hac vitia civitatis degenerantis, et voce explananda supra modum pessum sua mole sidentis, stesunt hallucinati. JAC. NIC. LO. tit solus. de Tranquill. 1. 11. [de ENSIS Mifcell. Epiphyllid, v11, Conftant. Sapient. c. 11.] LIP. XVII. Probo doctorum quorum- SIUS. Aliae editiones dissidendam hominum conjecturam, qui tes. et pro eo pugnat Robortel desidentes legunt. Etenim sub- lus. Fruftra. nam et alterum exfequitur, ut magis magisque ftat in Pal. 1. 2. et MS. Theod. lapsi sint, tum ut ire coeperint Morelli, propugnatque ipfa rapraecipites. Videtur enim ea. tio. GRUTERUS. Pall. duo disdem semper translatione res ma- sidentes, quod ftudio contradigis crefcere. quam translatio- cendi Sigonio propugnabat Ronem, quia primo duriorem cffe bortellus. Sed desidentes exhiputavit, adhibita particula velut bet Palatinus primus, et Lipfii molliorem fecit. quod in proprio libri. GEBHARDUS. dissidendissidentes faciundum non fuis- tes, quod demum receptum eft set. Eft autem desidere leni quo- in Aldina camque seculis nonnuldam motu in semet concidere. lis editionibus, superest in (* Florent.) Leid. sec. et Hearnii Oxonienfi N. dissidentis in Leid. pr.

[ocr errors]

Robortellus hoc loco repre,,hendit Sigonium 11. Emendat.

de ut magis magisque lapsi sint; tum ire coeperint praecipites: donec ad haec tempora, quibus nec vitia nostra, nec remedia pati possumus, perven10 tum est. Hoc illud est praecipue in cognitione rerum salubre ac frugiferum, omnis te exempli documenta in inlustri posita monumento intueri: inde

disidentes in Portug. disidentis in Haverk. sed desidentes non modo in editionibus ante Aldum, quibus ufus sum, omnibus, sed etiam in Voff. utroque et in utro. que Harlej. quod optime viri docti probarunt. quid Robortello Sigonius repofuerit, patet ex ejus 1. 1. Emend. c. L. Vide etiam de hoc verbo Piërium ad Maron. 1. Aen. v. 565. et Ill. Heins. ad Nafon. xi. Metam. v. 517. Cete. (p. 13.) rum eamdem, quae Sigo, nio, etiam patri suo emendationem in mentem veniffe, et ab eo margini editionis Frobenianae anni 1535. adfcriptam fuiffe, quin et Theodoricum Morellum, longo polt patrem tempore, multo ta· men ante Sigonium, ita scriben. dum monuiffe, obfervat Henric. Stephanus operarum in Dionyf. Halic. c. x. p. 19. quem locum mihi Cl. Dukerus indicavit. [dif. fidentes Helm.1.deinde disciden. tes Helm. 2. dissidentes a m. 2.] Tum ire coeperint praecipites] ire abeft a Portug. in quo manu sec. emendatum tum coeperint praecipites ruere.

Donee ad haec tempora] Vet. ad hujus tempora. Quafi per emphafin de Augufto; LIPSIUS. ad haec tempora trias M. Pall. nam qui ex suis producunt, ad hujus tempora, et vix improbant, quafi per emphasin de Augufto dictum, non vident, ita abiri à decoro; eaque propter et nimia invidia onerari Livium, et nimio odio ipfum Caefarem. quin imo vel sic quoque liberius

loquitur auctor, quam ut se probet suo Principi, queri aufus de seculo suo. GRUTERUS. hujus solus Leidensis secundus, qui eft ipfe Lipfii codex, quem ex bibliothecae Lipfianae reliquiis sibi nuper comparavit Academia Lugduno-Batava. Reliqui nostri recte vulgatum tuentur.

§. 10. Hoc illud est] Hoc est illud Harlej. recentior et Portug. male. vide infra ad v, 11, 3.

In cognitione rerum] Expressit hunc locum Lucianus adversus indoctum [p. 387. ed. Graev.] Δυοῖν δὲ ὀντων, ἅττ' ἂν παρὰ røv raλav tis krńdaito, λėγειν τε δύνασθαι, καὶ πράττειν τὰ δέοντα, Ζήλῳ τῶν ἀρίζων, xai qvyý røv Xɛipovov. GEBH.

Omnis te exempli documenta in inlustri posita monumento intueri] Non extrudo quidem lectionem vulgatam; indico tamen, rescribendum mihi videri, in illustri posita, momento intueri. Eo enim sane nomine potiffimum celebratur historia, quod multorum seculorum gentiumque ge. fta, bello pace, simul et semel, quafi in speculo, lectoribus com. pendiose objiciat. Livius profecto non semel ita ufus eft illo momento, ubi dicere voluit, celerrime quid factum. GRU. TERUS. Vocula te abeft a Portug. tum praepositionem in non agnofcunt Volf. 2. et Harlej, antiquior; quam omififfe videntur librarii propter similitudinem primae syllabae vocis sequentis inlustri, qualia exempla plura

tibi tuaeque reipublicae, quod imitere, capias: inde, foedum inceptu, foedum exitu, quod vites. Ceterum aut me amor negotii suscepti fallit, aut 11 nulla umquam respublica nec major, nec sanctior, nec bonis exemplis ditior fuit: nec in, quam civitatem tam serae avaritia luxuriaque inmigraverint:

vide ad v111, xxx, 6. et ad XXXIV, XXVIII, 3. denique mo numento omiferat librarius Voff. pr. quod deinde manu emenda. trice inter verfus adfcriptum eft. Pro Grutero, momento reponen. te, illud facere etiam poffet, saepius ita scribas peccaffe, de quo dicam ad v, LII, 1. Magis tamen vulgatum placet, quod servant reliqui codices, nifi quod quidam eorum habeant monimento.

Inde tibi etc. inde foedum] Sic tria exemplaria Pall. sic primogenia editio: nam sequens unde tibi etc. unde foedum. cui acquiefcebat Glareanus. GRU. TERUS. Praeter solum cod. Haverk. in quo unde priori loco a manu interpolatrice legitur, etiam omnes noftri inde utroque loco servant, quod, poft primam editionem in unde mutatum, Aldus iterum, sed invito Glareano, revocarat. alibi etiam haec vocabula commutata fue. runt, vide infra ad xxxx, xxx11,5. Quod imitere, capias] Rectius fore, quod imitari cupias, ut alter Colbertin. cod. praefert, Joann. Doujatius conjecit. Ea dem lectio obvia fuit in Harlej. recentiore et Portug. [et Helm. 2.] quod imitere cupias in Voff. priori. Reliqui noftri servant vulgatum. sed capias senfus requirere videtur. unde nec imitere mutandum. capere et cupere alibi in Mftis confunduntur. vide, quae notavi ad Silii Italici IV11. v. 167. (* Vide ad Liv. x, IXIV, 4.)

Foedum inceptu, foedum exitu] Nihil muto, in vulgatam lectionem confpirantibus omni. bus codicibus et editionibus quibus ufus sum. Attamen Liv. xxvi, xxxvIII, 4. Id foedum consilium quum incepto, tum etiam exitu fuit. xxxv, x11, 11. Et tutum vel incepto vel eventu se consilium adferre. Mox quid vites, pro quod vites, habet Har lej. recentior, quae vites Leid. 2. [foedum exitum Helm. 2. foedumque exitu vites Veith.]

§. 1. Aut me amor negotii suscepti fallit] Aut amor nego. tii me suscepti fallit Leid. sec. aut me amor suscepti negotii fallit Harlej. sec. et Haverk.

Nec bonis exemplis ditior fuit] Unde Quinctilianus. XII. Inftit. Orat. 11. fin. Quantum Graeci praeceptis valent, tantum Rómani, quod majus est, exemplis. At Valer. Max. 11, vn, 6. Nostra urbs omni genere miri. ficorum exemplorum totum orbem terrarum replevit. Ut non sine cauffa pronunciet M. Tullius 1. Tufc. Quaeft. 1. Quae tanta gravitas, quae tanta constantia, magnitudo animi, probitas, fides? quae tam excellens in omni genere virtus in ullis fuit, ut sit cum majoribus nostris comparanda? GRUTE. RUS.

Nec in quam tam serae avaritia luxuriaque inmigraverint] Et iftud exhibent Mff. Roftri tres. nam edd. primae et seqq. multae sero. minus recte, nifi veli

« IndietroContinua »