It cuique ratus, prece non ulla Mobilis ordo.
Multis ipsum metuisse nocet.
Multi ad fatum venere suum,
367. A LAMENT FOR HECTOR.
Chorus. Iam nuda vocant pectora dextras Nunc nunc vires exprome tuas Furiose dolor.
Rhoetea sonent litora planctu Habitansque cavis montibus Echo Non ut solita est extrema brevis Verba remittat; saevite, manus; Totos reddat Troiae gemitus. Audiat omnis pontus et aether
Pulsu pectus tundite vasto Non sum solito contenta sono. Hectora flemus.
Hecuba. Tibi nostra ferit dextra lacertos, Umerosque ferit tibi sanguineos, Tibi nostra caput dextera pulsat Tibi maternis ubera palma Laniata iacent.
Fluat et multo sanguine manet Quamcumque tuo funere feci Rupta cicatrix.
Columen patriae, mora fatorum, Tu praesidium Phrygibus fessis, Tu murus eras, umerisque tuis Stetit illa decem fulta per annos, Tecum cecidit summusque dies Hectoris idem patriaeque fuit.
368. IT IS A CONSOLATION IN MISERY TO SEE OTHERS AS MISERABLE AS OURSELVES.
Semper, a, semper dolor est malignus! Gaudet in multos sua fata mitti,
Seque non solum placuisse poenae. Ferre, quam sortem patiuntur omnes, Nemo recusat;
Nemo se credit miserum, licet sit. Tolle felices; removeto multo Divites auro; removeto centum Rura qui scindunt opulenta bubus; Pauperi surgent animi iacentes. Est miser nemo, nisi comparatus. Dulce in inmensis posito ruinis, Neminem laetos habuisse vultus. Ille deplorat queriturque fatum, Qui secans fluctum rate singulari Nudus in portus cecidit petitos; Aequior casum tulit et procellas, Mille qui ponto pariter carinas Obrui vidit, tabulaque litus Naufraga terris, mare cum coactis Fluctibus Corus prohibet reverti. Questus est Hellen cecidisse Phrixus, Cum gregis ductor radiante villo Aureo fratrem simul et sororem Sustulit tergo, medioque iactum Fecit in ponto; tenuit querelas Et vir et Pyrrha, mare cum viderent, Et nihil praeter mare cum viderent, Unici terris homines relicti.
M. ANNAEUS LUCANUS, 39-65 A. D.
369. THE FRUITS OF CIVIL WAR.
Bella per Emathios plus quam civilia campos Iusque datum sceleri canimus, populumque potentem In sua victrici conversum viscera dextra, Cognatasque acies, et rupto foedere regni Certatum totis concussi viribus orbis
In commune nefas, infestisque obvia signis Signa, pares aquilas, et pila minantia pilis. Quis furor, o cives, quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem ? Cumque superba foret Babylon spolianda trophaeis Ausoniis, umbraque erraret Crassus inulta, Bella geri placuit nullos habitura triumphos? Heu quantum terrae potuit pelagique parari Hoc, quem civiles hauserunt, sanguine, dextrae! At nunc semirutis pendent quod moenia tectis Urbibus Italiae, lapsisque ingentia muris Saxa iacent, nulloque domus custode tenentur, Rarus et antiquis habitator in urbibus errat, Horrida quod dumis, multosque inarata per annos Hesperia est, desuntque manus poscentibus arvis, Non tu, Pyrrhe ferox, nec tantis cladibus auctor Poenus erit; nulli penitus discindere ferro Contigit; alta sedent civilis vulnera dextrae. Quod si non aliam venturo fata Neroni Invenere viam, magnoque aeterna parantur Regna deis, caelumque suo servire Tonanti Non nisi saevorum potuit post bella gigantum, Iam nihil, o Superi, querimur; scelera ipsa nefasque Hac mercede placent.
370. CAESAR AND POMPEY COMPARED.
Quis iustius induit arma,
Scire nefas; magno se iudice quisque tuetur: Victrix causa deis placuit, sed victa Catoni. Nec coiere pares; alter vergentibus annis In senium longoque togae tranquillior usu, Dedidicit iam pace ducem; famaeque petitor, Multa dare in vulgus; totus popularibus auris Impelli, plausuque sui gaudere theatri; Nec reparare novas vires, multumque priori Credere fortunae. Stat magni nominis umbra ; Qualis frugifero quercus sublimis in agro Exuvias veteres populi sacrataque gestans Dona ducum; nec iam validis radicibus haerens, Pondere fixa suo est; nudosque per aëra ramos Effundens, trunco, non frondibus, efficit umbram ; At quamvis primo nutet casura sub Euro, Tot circum silvae firmo se robore tollant, Sola tamen colitur. Sed non in Caesare tantum Nomen erat, nec fama ducis; sed nescia virtus Stare loco; solusque pudor, non vincere bello. Acer et indomitus; quo spes, quoque ira vocasset, Ferre manum, et numquam temerando parcere ferro; Successus urgere suos, instare favori
Numinis; impellens quidquid sibi, summa petenti, Obstaret, gaudensque viam fecisse ruina: Qualiter expressum ventis per nubila fulmen Aetheris impulsi sonitu, mundique fragore Emicuit, rupitque diem, populosque paventis Terruit, obliqua praestringens lumina flamma, In sua templa furit; nullaque exire vetante Materia, magnamque cadens, magnamque revertens Dat stragem late, sparsosque recolligit ignes.
371. CAESAR PILLAGES THE TEMPLE OF SATURN: METELLUS STANDS IN THE WAY TO RESIST THE SACRI
His magnam victor in iram
Vocibus accensus: Vanam spem mortis honestae Concipis haud,' inquit, iugulo se polluet isto Nostra, Metelle, manus. Dignum te Caesaris ira
Nullus honos faciet. Te vindice tuta relicta est Libertas? Non usque adeo permiscuit imis Longus summa dies, ut non, si voce Metelli Serventur leges, malint a Caesare tolli.' Dixerat, et, nondum foribus cedente tribuno, Acrior ira subit; saevos circumspicit enses, Oblitus simulare togam. Tum Cotta Metellum Compulit audaci nimium desistere coepto.
Libertas,' inquit, populi, quem regna coercent, Libertate perit; cuius servaveris umbram, Si, quidquid iubeare, velis. Tot rebus iniquis Paruimus victi; venia est haec sola pudoris, Degenerisque metus, nil iam potuisse negari. Ocius avertant diri mala semina belli.
Damna movent populos, si quos sua iura tuentur. Non sibi, sed domino gravis est, quae servit, egestas.' Protinus abducto patuerunt templa Metello.
Tunc rupes Tarpeia sonat, magnoque reclusas Testatur stridore fores; tunc conditus imo Eruitur templo, multis intactus ab annis Romani census populi, quem Punica bella,
Quem dederat Perses, quem victi praeda Philippi ; Quod tibi, Roma, fuga Pyrrhus trepidante reliquit. Quo te Fabricius regi non vendidit auro, Quidquid parcorum mores servastis avorum, Quod dites Asiae populi misere tributum, Victorique dedit Minoia Creta Metello, Quod Cato longinqua vexit super aequora Cypro. Tunc Orientis opes, captorumque ultima regum Quae Pompeianis praelata est gaza triumphis
« IndietroContinua » |