SENECA RHETOR

ANNAEUS SENECA, father of the philosopher, was born in Corduba, Spain, about 50 B.C. and died about 40 A.D. Endowed with a most phenomenal memory, he undertook in his old age to reprodace verbatim the discussions of the many illustrious rhetoricians whom he had heard.

Of this collection there have come down to us, partly in an epitonized form, seventy-four Controversiae moot cases,' and seven socailea Suasoriae hortatory declamations.'

This work was written between 38 and 40, and constitutes our chief source of information for the history of Roman rhetoric. Unquestionably the most interesting portions are the Introductions to the Controversiae, in which Seneca, in a most charming and all but classic style, gives us not only considerable autobiographical detail, but above all a very acute and impartial analysis of the characteristics of the most noted rhetoricians themselves.

Cp. V. CUCHEVAL, Histoire de l'Eloquence Romaine, 2 vols., Paris,

1893.

SENECA RHETOR

Introductory Letter to the Controversiae, addressed to his three sons.

Exigitis rem magis iucundam mihi quam facilem : iu-1 betis enim quid de his declamatoribus sentiam qui in aetatem meam inciderunt indicare, et si qua memoriae meae nondum elapsa sunt ab illis dicta colligere, ut quam5 vis notitiae vestrae subducti sint, tamen non credatis tantum de illis, sed et iudicetis. Est, fateor, iucundum mihi redire in antiqua studia melioresque ad annos respicere et vobis querentibus quod tantae opinionis viros audire non potueritis detrahere temporum iniuriam. Sed 2 10 cum multa iam mihi ex meis desideranda senectus fecerit, oculorum aciem retuderit, aurium sensum hebetaverit, nervorum firmitatem fatigaverit, inter ea quae retinui memoria est res ex omnibus animi partibus maxime delicata et fragilis, in quam primam senectus incurrit. Hanc 15 aliquando in me floruisse, ut non tantum ad usum sufficeret, sed in miraculum usque procederet, non nego: nam et duo milia nominum recitata quo erant ordine dicta reddebam et ab his qui ad audiendum praeceptorem mecum convenerant singulos versus a singulis datos, cum plures 20 quam ducenti efficerentur, ab ultimo incipiens usque ad primum recitabam. Nec ad complectenda tantum quae 3 vellem velox mihi erat memoria, sed etiam ad continenda

quae acceperat solebat bonae fidei esse. Nunc iam et aetate quassata et longa desidia quae iuvenilem quoque animum dissoluit, eo perducta est, ut etiamsi potest aliquid praestare, non possit promittere: diu ab illa nihil repetivi. Nunc quia iubetis, quid possit experiar et illam 5 omni cura scrutabor. Ex parte enim bene spero; nam quaecumque apud illam aut puer aut iuvenis deposui, quasi recentia aut modo audita sine cunctatione profert at si qua illi intra proximos annos commisi, sic perdidit et amisit, ut etiamsi saepius ingerantur, totiens tamen tan- 10 4 quam nova audiam. Ita ex memoria quantum vobis satis sit superest: neque enim de his me interrogatis quos ipsi audistis, sed de his qui ad vos usque non pervenerunt. Fiat quod vultis : mittatur senex in scholas. Illud necesse est impetrem, ne me quasi certum aliquem ordinem 15 velitis sequi in contrahendis quae mihi occurrent: necesse est enim per omnia studia mea errem et passim quidquid 5 obvenerit adprehendam. Controversiarum sententias fortasse pluribus locis ponam in una declamatione dictas : non enim dum quaero aliquid invenio, sed saepe quod 20 quaerenti non comparuit aliud agenti praesto est: quaedam vero quae obversantia mihi et ex aliqua parte se ostendentia non possum occupare, eadem securo et reposito animo subito emergunt. Aliquando etiam seriam rem agenti et occupato sententia diu frustra quaesita intem-25 pestive molesta est. Necesse est ergo me ad delicias componam memoriae meae quae mihi iam olim precario paret. 6 Facitis autem, iuvenes mei, rem necessariam et utilem, quod non contenti exemplis saeculi vestri, prioris quoque vultis cognoscere: primum quia, quo plura exempla in- 30 specta sunt, plus in eloquentia proficitur. Non est unus, quamvis praecipuus sit, imitandus, quia numquam par fit imitator auctori. Haec rei natura est: semper citra veritatem est similitudo. Deinde ut possitis aestimare, in

quantum cotidie ingenia decrescant et nescio qua iniquitate naturae eloquentia se retro tulerit: quidquid Romana facundia habet, quod insolenti Graeciae aut opponat aut praeferat, circa Ciceronem effloruit; omnia ingenia 7 5 quae lucem studiis nostris adtulerunt tunc nata sunt. In deterius deinde cotidie data res est, sive luxu temporum -nihil enim tam mortiferum ingeniis quam luxuria estsive, cum praemium pulcherrimae rei cecidisset, translatum est omne certamen ad turpia multo honore quae10 stuque vigentia, sive fato quodam cuius maligna perpetuaque in rebus omnibus lex est, ut ad summum perducta rursus ad infimum, velocius quidem quam ascenderant, relabantur. Torpent ecce ingenia desidiosae iuventutis 8 nec in unius honestae rei labore vigilatur: somnus lan15 guorque ac somno et languore turpior malarum rerum industria invasit animos, cantandi saltandique obscena studia effeminatos tenent, capillum frangere et ad muliebres blanditias extenuare vocem, mollitia corporis certare cum feminis et inmundissimis se excolere munditiis 20 nostrorum adolescentium specimen est. Quis aequalium 9 vestrorum, quid dicam satis ingeniosus, satis studiosus, immo quis satis vir est? Emolliti enervesque, ut nati sunt, in vita manent, expugnatores alienae pudicitiae, neglegentes suae. In hos ne dii tantum mali ut cadat elo25 quentia: quam non mirarer, nisi animos in quos se conferret eligeret. Erratis, optimi iuvenes, nisi illam vocem non M. Catonis, sed oraculi creditis. Quid enim est oraculum? nempe voluntas divina hominis ore enuntiata; et quem tandem antistitem sanctiorem sibi invenire divi30 nitas potuit quam M. Catonem, per quem humano generi non praeciperet, sed convicium faceret? ille ergo vir quid ait?orator est, Marce fili, vir bonus dicendi peritus.' Ite nunc et in istis vulsis atque expolitis et nusquam nisi 10 in libidine viris quaerite oratores. Merito talia habent

exempla qualia ingenia. Quis est qui memoriae studeat? quis qui, non dico magnis virtutibus, sed suis placeat? sententias a disertissimis viris iactas facile in tanta hominum desidia pro suis dicunt et sic sacerrimam eloquentiam quam praestare non possunt, violare non desinunt. Eo 5 libentius quod exigitis faciam et quaecumque a celeberrimis viris facunde dicta teneo, ne ad quemquam privatim 11 pertineant, populo dedicabo. Ipsis quoque multum praestaturus videor, quibus oblivio inminet, nisi aliquid, quo memoria eorum producatur, posteris tradatur. Fere enim 10 aut nulli commentarii maximorum declamatorum exstant aut, quod peius est, falsi. Itaque ne aut ignoti sint aut aliter quam debent noti, summa cum fide suum cuique reddam. Omnes autem magni in eloquentia nominis excepto Cicerone videor audisse; ne Ciceronem quidem 15 aetas mihi eripuerat, sed bellorum civilium furor, qui tunc orbem totum pervagabatur, intra coloniam meam me continuit: alioqui in illo atriolo in quo duos grandes praetextatos ait secum declamasse, potui adesse illudque ingenium, quod solum populus Romanus par imperio 20 suo habuit, cognoscere et, quod vulgo aliquando dici solet, sed in illo proprie debet, potui vivam vocem au12 dire. Declamabat autem Cicero non quales nunc controversias dicimus, ne tales quidem quales ante Ciceronem dicebantur, quas thesis vocabant. Hoc enim genus ma- 25 teriae quo nos exercemur adeo novum est, ut nomen quoque eius novum sit. Controversias nos dicimus: Cicero causas vocabat. Hoc vero alterum nomen Graecum quidem sed in Latinum ita translatum ut pro Latino sit, scholastica; controversia multo recentius est, sicut ipsa 30 declamatio apud nullum antiquum auctorem ante Ciceronem et Calvum inveniri potest qui declamationem a dictione distinguit; ait enim: declamare iam se non mediocriter, dicere bene; alterum putat domesticae exerci