DIALETTO DI LOCARNO (Ticinese). 11. On um l'à avüt dü ffö; 29. Ma el pådar l'à dì ai servitúr: 12. E 'l piü gióvan da costór o gh'à | Presto, portè chì el piü bel vestid, e dì al pàdar: Pà, dèm la mea part vestil-sü, mettigh l'anèl in dit, e i ch'a m' toca; e 'l pàdar o gh'à fài | scarp in pè; fora i part. 15. Da lì a poc di, dop che l'àe mettü insema tüttcòss, el fiö piü gióvan o s'è toi sü, e o s'n' andài vìa lontàn, e lì l'à fài ballà tüttcòss in stravizzi. 14. E po quand l'à avut finit da sgürà tant com'o gh' n'aveva, l'è vegnüda óna gran carestia in quel paés, e lü l'à comenzàt a sentisla in di cost; 18. O s'n'è dunc' andài, e o s'è tacat adrè a ón sciùr da quel paés, ch'o l'à mandat in d' ona sova villa a cürà i porscèi. 16. E costů o vorèva pür anc podèss intesnà la büsecca con quì giandasse ch'a mangiava i porscèi; ma nissün a gh' an dava. 17. Alora l'è tornàt in sè stess, e là dì: Quanta servitoraja là in cà d' mè pàdar la noda in la bondanza, e mi intànt ch' inscì a crèp da fam. 18. A vöi propi tom sü, e andarò dal mè pà, e a gh' dirò: Pà, a l'ò propi faja grossa col Signór e con vü; 19. Ormài a no mèrit piü da vess ciamàt vost fiö; fèm come vügn di vost servitùr. | 23. E menè scià ón vedèl ingrassat, mazzèl žò, e mangièm, e fèm past; 24. Perché sto mè fiö l'era mort, e l'è tornàt in vita; l'era pers, e o s'è trovàt. E lì i s'è mettüd adrè a fà past. 28. L'era mo el sò fiö maggiùr in campagna, e in dal vegnì, e in dal visinàss ala cà, l'à sentìd a sonà e cantà. 26. E l'à ciamàt ón servitùr, e o gh' à domandat quel ch' l'era sta roba. 27. E costů o gh' à di: L'è vegnüd el vost fredèl, e 'l vost pà l'à mazzàd žò ón vedèl ingrassat, perché l'è tornát salf. 28. L'è donca andài in còlera, e o no voreva miga andà in cà; peró l'è vegnü fora el sò pà, e o s'è mettüd adrè a pregàl. 29. Ma costü, respondènt, o gh'à dì al sò pà: Ecco, i è già tanci an che mi a v' stag in obedienza, e a no son mai andài fora óna volta dai vost comànd; e a m'i mat dài ón cavrèt par stà ón pó alézar coi mè amìs; 30. E in scambi, apena ch' o l'è rivàt sto vost fiö, che l'à consumàt tüt el fat sò coi strašùn, a gh'i mazzád žò ón vedèl ingrassat. 20. E, tojèndas sü, l'è vegnüt dal 31. Ma lü o gh' à dì: Fiö, ti te sè sò pà. Quand pö l'era ancmò lontàn, sèmpar con mi, e tüt el mè l'è tò; o l'à vedüt el sò pà, e o s'è movüt a 32. Ma bisognava fà past, e sta alécompassiógn, e, corèndagh'incontra, gar, perché sto tò fredèl l'era mort, o s'igh'è buttat sül coll, e o 'l basà sü.e l'è tornàt in vita; l'era pers, e o 21. E 'l fiö o gh' à dì: Pà, a l' o propi | s'è trovàt. faja grossa col Signúr, e con vü; ormài a no mèrit piü da vess ciamàt vost fiö. TRATTA DA STALDER. DIALETTO D'INTRA (Verbanese). 11. Un om u gh'eve dü flöi; 12. E'l püsse pinin u gh' à dič al sở pa: 0 pa, dèm la meja part ch’o | m' tucche. E lüi u gh'à šparti fó la sostanse. 13. Da inò a poc dì, ul püssè pinin l'á fað sü ul fagòtt, e l'è nàč lontàn, e là u s'è mettü a stranagià, macciànd e bevènd mèi. 14. Dopo l'à büč fað fò ul fač sò, l'è gnü una gran caristie in cól pajés, e la gh' nava mâ alla gran pütane; 18. Quand u n'gh à vü piü d' dané, l'è nač da on sciór d' cól pajés, ch' u l' à mando a una suva vigne a cürà i porscèi. 16. E l'eva tanta la ghèine ch'u pative, ch'i sarèssan stað bun i giandarògol di porscèi; ma gnanca d'quìi i gh'an dàvan assè. 17. U gh' è gnü in ment, e l' à dič: Quant servitù in cà dul mè pà i gh'àn pan fin ch'in vólen, e mi chi crapi d' fam. 18. A tornarô a cà dul mè pa, e a gh' dirô: Al mè pà, a som stač un gran balossùn; 19. A n' mèrit pröpi più ch'a m'tegnighi par fiö; fèm fà ul servitù. 20. E fač e dič l'è tornô a cà. Quand l'è stač a un scert post, ul so pa u là vist, u gh'à vũ compassiùn, u gh' è curü incontre, u l'à brasciô, u l' à basô sü tütt. e ul gh' à dič: Prest, nè a tó i pagn piu bell, vistil, mitigh sü i anèi, e calsel; 23. Corri, mazzè ul vidèl piü grass, maccèmal, stèm alégar; 24. Parche sto mè tus l'eva mört, e l'è rfsciüscitô; a l'évom perdü, e a l'èm tornô a trovà. E i àn comensô a portà in tàvole. 23. Ul fiö maggiór u l'éve in campagne, e in d'ul tornà a cà, l'a sentì a sonà e fà festìn. 26. U gh'à domandô a un servitù, cosse l'eve cól catabüi. 27. E cól u gh'à dič: Catt! L'è gnü a cà sö fradèl, e ul sö pà l'à fač mazzà ul vidèl piü grass, parché l'è tornô san. 28. A senti insì l'è gnü rabbiô come un can, e u n' voleve mia gnì in cà. Ul pà l'è gnü fó lüi, e u gh'nava adré com i bun. 29. Ma lüi u l'à rogantô sü: L'è tanč agn ch'a som in cà, a n' v'ò mai disübidì ona volta, e a n'm'ì | mai dač gnanca un cravètt da stà un pò alégar com i mei compàgn; 30. Ma quand l'è gnü cól ch' à macciô tütt ul fač so com i peland, a ì sübit fač past, e piantô fistìn. 31. E ul pà u gh' à rispondü: Sent, ul mè car tus, ti ti stèt sèmpar chilò con mi, tütt col ch'è mè l'è tö; 32. Ma l'eva bè di giüst da stà un 21. E ul tus u gh'à dič: Car pà, a pò alégar, parché sto tö fradèl che som stað un gran balossùn; a n'mè-l'eva mört, l'è risciüscitô; a l'évom rit pröpi piü ch'a m' tegnighi par fiö. perdü, e l'èm tornô a trovà. 22. E 'l pà l'à domandô i servitù, N. N. DIALETTO DI BORGOMANERO (Verbanese). 11. Al gh'éra na botta un òmu, e casacca e mattè sögla; mattèghi 'n l'ìva dü mattàj; dì 'n aneli, e cauzèlu; 23. E nè tó sübtu 'n bel vidè, mazzèlu, mangiuma, e fuma na racconchiglia; 24. Parchè ust mè mattu l'era mör truvàlu. E i àn smanzâ la šavaròtta. 12. E'l piü zuvnu du cusči l'à dič unsé a sö pari: Pari, dèmi'l me tocu ch'a vènmi; e lü l'à sparté fòghi la roba. 13. Da là poc tempu, ust matu l'àtu, e l'è risüscità; l'era persu, e i ò tirâ riva tut cul ch' l'iva tucàghi, e l'è nač via a stimma luntàn luntàn, e l'à mangiâ 'l fat sö cun al svaldrini. 14. E quand l'à biö'ngüalâ tüt cussi, l'è gnöghi na gran carestia 'n tu cul paisu, e lü l'à smanzà a véi da bsögnu; 18. E l'è nač inà, e l'è tacassi tacà n'omu dü cü siti là, ch'l'à mandàlu a vardè i puršei in t' la sö campagna. 16. E l'iva vòja d'ampinì la panša dal' giandi ch'i mangiavu i nimài; ma 'nzun dàvagu. 17. Quand l'à biö tirâ cà 'I có, l'à dič unsé tra d'lü: Quanci sarvitùi a cà d'mè pari i àn pan fin ch'i vòlu, e mé chilò i crapi d'la fami. 18. I lévarò sö, e i narò cà d'mè pari, e i diròghi: O pari, i ò offando al Signór, e vü; 19. I n'merti piö da vèss ciamâ vöst fiö; tignemi comè ün di vöst sarvitùi. 20. Al leva sõ, e 'l va da sö pari. L'era 'ncù luntàn, che sö pari l'à vüstulu, e l'à santössi a pianži 'l cor, e l'è nàciughi 'ncuntra, l'à ciapàlu'n tal cölu, e l'à basâ sölu. 23. Al prümmu dì dü mattài l'era fò 'n t'un campu; e 'n t'al gnì cà, quand l'è stač a riva, l'à santö ch'i sunavu, e ch'i cantavu. 26. L'à ciamâ un di sarvitùi, e l'à dumandaghi, cud l'era sta roba; 27. E cul sarvitù l'à dič unséghi: L'è gnö cà vöst fradè, e vöst pari l'à fač mazzè 'n vidè bel grassu, par al güstu da vèghilu san e salvu. 28. L'è gnöghi la futta, e l'uriva gnanca nè 'n cà. E inóra l'è gnö fò sö pari, e l'à smanzâ a préghèlu da nè dénti. 29. Ma lü, rispondénti, l'à dič a sö pari: Ecu, inn tanč agni ch'i sèrvivi, e i ò mai disübidévvi 'n bottu, e vü i mai gnanca dàciumi 'n cravicchi, ch'i podiss stè légru con i mè | amisi; 30. Ma dapussu ch' l'è gnö cà stü, ch' l'à mangiâ tüt cussi cun al plandi, ì mazzâ 'n vidé du cu'ngrassâ. 31. Ma lü l'à dič unséghi: Abba pu nutta; té t'è'l mè carö, e tüt cul ch'i ò, l'è tüt cuss tö; 32. Ma a n' s'pudiva parò fè d'mancu da stè légri, e fè 'n bel disnè, par 21. E 'l fiö l'à dìciughi: Pari, i ò offesu al Signór, e vü, i n' merti piöchè tö fradè l'era mörtu, e l'è risüscitâ; l'era pèrsu, e l'è stač truvâ. da vèss ciamâ vöst fiö. 22. Alora 'l pari l'à diciu ai sö sarvitùi: Prästu, portè ša la piü bela NICOLÒ E. CATTANEO. DIALETTO BERGAMASCO. 11. On om el gh'ìa du fiöi; 12. E'l pio zùen de lur l' à déč a sò påder: Tata, dèm la porsiù de sostansa ch'el me toca; e lü'l ghe dividè Ia sostansa. 13. Dopo poc dé, ol piö zùen l'à regondit töt ol sò, e l' è 'ndač in pais Iontà, e là l'à dissipàt quat al gh'ìa a viv de barachér. 14. E dopo ch' el s'è majat töt ol sò, al s'è fač in quel pais öna carestéa gajarda, e'l comensè a èss al bisogn; 18. L'è 'ndač doca a tacàss a ü benestànt de quel pais, ch'el l'à mandat fò 'n da sò campagna a fà pascolà i porsèi. 16. E là 'I desideràa de impieniss❘ la pansa di giande ch'i mangiàa i stess sunì; ma nissü gh' en dàa. 17. Turnàt in lü l'à déč: Quate bisacche in cà de mè pàder i g'à dol på a brondós, e mé ché crape de fam. 18. Learò sö, e 'ndarò de mè pà- | der, e ghé dirò: Tata, ò pecàt contra 'I siél e contra u; 19. Za no sò piö dègn de ess ciamàt vost fiöl; ciapém come û di vosè sguàter. 22. Ma'l påder l'à dé¿ ai sò servitùr: Prèst, porté ché 'l piö bel àbet, e vestil; metiga l'anèl in dit, e i scarpe in pè; 23. Méné ché ű vedèl ingrassàt, e copél, e maèm, e fèm baracca; 24. Perchè sto mè fiöl l'era mort e l'è resüssitàt; l'era pers e s'l'à troat; e csé i comensè a fà festa. 28. Ol fiöl magiùr, che l'era fò 'n di cap, in del turnà a cà, l'à sentìt a sunà e cantà; 26. Ciamàt ü di sò servitùr, el g'à domandat, cossa l'era sto bacà. 27. E lü 'l gh'à rispondit: L'è égnit tò fradèl, e tò pàder l'à copàt ü vedèl grass, perchè 'I l'à ricüperàt sano e salvo. 28. Alura al fradèl magiùr al ghe saltè la mosca, e 'l volìa miga 'ndà 'n cà; e 'l pàder l'è égnit fò, e l'à comensàt a pregàl. 29. Ol fiöl l'à rispòst a sò pàder: Ecco, a mẻ, che l'è tace agn che ve serve, sensa mai trasgredì ü vost ùrden, no m'i mai dač gnà ü cavrèt de godìm coi mè amis; 30. E dopo che l'è égnit sto fiöl ché, che l' à majat töt ol sò coi pötane, ì copàt ü vedèl ingrassat. 20. E csé, sbalsàt in pè, 'l végnè de sò pàder; ma l'era amò de lontà, che sò pàder el l'à dögiàt; el s'è müìt a compassiù, e, corìt incontra, 'l gheol s'è bötat al col, e 'l l'à basàt sö. 21. Ol fiöl el gh'à déč: Tata, ò pecàt contra 'l siél e contra u; za no sò piö dègn de èss ciamàt vos föl. 31. Ma 'l pàder el gh' à déč: Té, 'I mè sčèt, te sè sèmper con mé, e töt mé l'è tò; 32. L'era però de giöst de god e tripüdià, perchè sto tò fradèl l'era mórt e l'è reégnit; l'era pers e s' l'à catát. PIER RUGGER DE STABELL. DIALETTO CREMASCO. 11. On om al gh' avia du fiỏi; 12. Al püssè zóen l'à dét a sò pàder: Pupà, dam la part che m'a vé; e lü'l gh'à spartit la sò roba. 13. Dopo qualch dé, al püssè zỏen l'à fat so 'l fagòt de töt quel ch' al gh' avia, l'è andàt in t'ün paés luntà luntà, e là l'à spendit töt el sò in di vésse. 14. Quan l'à avit consümàt töt, l'è égnit una gran carestéa in quel paés, e lü al gh'ìa miga de cumpràss da mangià; 18. Alura l' è 'ndàt da on siùr de quel paés, ch' el l'à mandat nel so cios a vardà i ròi. 16. E lü 'l voria impieniss la pansa cole giande che magnàa i ròi; ma nissü gh'a na daa. 17. Alura al s'è mess a pensà i fat sò, e l' à dét da per lü: Quanti servitùr in casa da mè padre i gh' à pà | infina ch’i vól, e mẻ ché more da fam. 18. Léarò so, andarò da mè padre e gh'a dirò: Pupà, mé ò pecàt anvèrs | al Signùr e 'nvèrs de té; 19. No só miga dègn che te me ciàmet po tò fiól; ma tègnem come 'n to servitùr. 20. L'è leåt sö, e l'è égnit da sò padre; quand l'era amò luntà, sò padre l'à vést; l'à sentit cumpassiù, el gh' è curit ancuntra, el gh'à tràt i brass al col, e 'l l' à basàt sö. 22. Ma el pàder l'à dét ai sò servitùr: Prest, portè ché el vestit põ bel, e metìghel sö, metiga sö 'n anèl an dit, e metiga sõ dele bele scarpe; 23. E menè ché 'n vedel grass, e massél, ch'el mangiarèm e farèm festa; 24. Perchè sto mé fiól l'era mort e adès l'è resüssitàt; l' era perdìt, e adèss l'èm truàt; e i s'è mess adrẻ a mangià. 25. El fiól prém l'era a fora, e quand l'è turnàt, che l'è stat arént a cà, l'à sentìt a sunà e cantà. 26. L'à ciamàt on servitùr, e'l gh'à dumandat cossa che l'era quel bacà. 27. E 'l servitùr al gh' à dét: È égnit tò fradèl, e tò padre l' à massat 'n vedėl grass, perchè l'è turnàt så. 28. Lü l'è 'ndàt an còlera, e 'l vuria miga 'ndà 'n casa; alura 'l padre l'è égnit fora, e 'l l'à ciamàt. 29. Ma lü'l gh' à dét a sò padre: Varda, l'è tanti an che mé te serve, ta sò sempre stat obediènt; e ta m'è mai dat ün cavrèt da mangià cui mè cumpàgn; 30. E perchè è égnít sto tò fiól, che l'à consümàt töt an d'i vésse, té t'è massat ün vedèl grass. 31. Ma 'l padre 'l gh' à dét: Sent, al mé fiól, té ta sè sempre con mé, e töt quel che g’ò l'è tò; 39. Bisognava però fà festa e alégréa, perchè sto tò fradèl l' era mort adèss l'èm truàt. 21. El fiól el gh'à dét: Pupà, mé òe adèss l'è resüssitàt; l'iem perdit e pecat anvèrs al Signùr e anvèrs da té; e no sò miga dègn che te me ciàmet tò fiól. FAUSTINO SANSEVERINO. |