A. C. 210. U.C. 542. clam nocte in Siciliam abiit: deftitutique Patres literas ad M. Claudium mittendas cenfuerunt, ut defertæ ab collega reipublicæ fubveniret, diceretque, quem populus juffiffet, dictatorem. Ita a M. Claudio confule QFulvius Q. Fulvius dictator dictus, et ex eodem plebiscito et ab Q. Fulvio dictatore P. Licinius Craffus pontifex maximus magifter equitum dictus. dictator. VI. Dictator poftquam Romam venit, Cn. Sempronium Blæfum legatum, quem ad Capuam habuerat, in Etruriam provinciam ad exercitum mifit, in locum C. Calpurnii prætoris ; quem, ut Capuæ exercituique fuo præeffet, literis excivit. Ipfe comitia, in quem diem primum potuit, edixit: quæ, certamine inter tribunos dictatoremque injecto, perfici non potuerunt. Galeria juniorum, quæ forte prærogativa erat, Q. Fulvium et Q. Fabium confules dixerat, eodemque jure vocatæ inclinaffent, ni tribuni plebis C. et L. Arennii fe interpofuiffent: qui, neque magiftratum continuari fatis civile effe, aiebant ; et multo fodioris exempli, eum ipfum creari, qui comitia baberet. Itaque, fi fuum nomen dictator acciperet, fe comitiis interceffuros: fi aliorum, præterquam ipfius, ratio haberetur, comitiis fe moram non facere. Dictator cauffam comitiorum auctoritate fenatus, plebifcito, exemplis tutabatur. Namque, Cn. Servilio confule, quum C. Flaminius alter conful ad Trafimenum cecidiffet, ex auctoritate Patrum ad plebem latum, plebemque fciviffe, ut, quoad bellum in Italia effet, ex iis, qui confules fuiffent, quos et quoties vellet, reficiendi confules populo jus effet: exemplumque eam in rem fe babere vetus L. Poftumii Megelli, qui interrex iis comitiis, quæ ipfe babuiffet, conful cum C. Junio Bubulco creatus effet; recens 2. Fabii, qui fibi continuari confulatum, nifi id bono publico fieret, profecto numquam fiviffet. His orationibus quum quum diu certatum effet, poftremo ita inter dictato-U. C. 542. rem ac tribunos convenit, ut eo, quod cenfuiffet fena- A. C. 210. tus, ftaretur. Patribus id tempus reipublicæ vifum eft, ut per veteres, et expertos, bellique peritos imperatores refpublica gereretur: itaque moram fieri comitiis non placere. Concedentibus tribunis, comitia habita. Declarati confules Q. Fabius Maximus quintum, Q. Fulvius Flaccus quartum. Prætores inde creati, L. Veturius Philo, T. Quinctius Crifpinus, C. Hoftilius Tubulus, C. Aurunculeius. Magiftratibus in annum creatis, Q. Fulvius dictatura fe abdicavit. Extremo æftatis hujus claffis Punica navium quadraginta, cum præfecto Hamilcare in Sardiniam trajecta, Olbienfem primo, dein, postquam ibi P. Manlius Vulfo prætor cum exercitu adparuit, circumacta inde ad alterum infulæ latus, Caralitanum agrum vastavit, et cum præda omnis generis in Africam rediit. Sacerdotes Romani eo anno mortui aliquot fubfectique. C. Servilius Pontifex factus in locum T. Otacilii Craffi. Ti. Sempronius Ti. F. Longus augur factus in locum T. Otacilii Craffi. Decemvir item facris faciundis in locum Ti. Sempronii C. F. Longi Ti. Sempronius Ti. F. Longus fubfectus. M. Marcius rex facrorum mortuus eft, et M. Æmilius Papus maximus curio: neque in eorum locum facerdotes eo anno fubfecti. Et cenfores hic annus habuit L. Veturium Philonem et P. Licinium Craffum, maximum pontificem. Craffus Licinius nec conful, nec prætor ante fuerat, quam cenfor eft factus ex ædilitate gradum ad cenfuram fecit. Sed hi cenfores neque fenatum legerunt, nec quidquam publicæ rei egerunt: mors diremit L. Veturii : inde et Licinius cenfura fe abdicavit. Ediles curules L. Veturius et P. Licinius Varus ludos Romanos diem : A. C. 210. U. C. 542. unum inftaurarunt. Ædiles plebis Q.Catius et L. Porcius Licinus ex multaticio argento figna ænea ad Cereris dedere: et ludos, pro temporis ejus copia, magnifici adparatus fecerunt. Lælius ex Hifpania Romam venit. VII. Exitu anni hujus, die quarto et tricefimo, quam ab Tarracone profectus erat, C. Lælius legatus Scipionis Romam venit: ifque, cum agmine captivorum ingreffus urbem, magnum concurfum hominum fecit. Poftero die in fenatum introductus, captam Karthaginem, caput Hifpaniæ, uno die, receptasque aliquot urbes, quæ defeciffent, novafque in focietatem adscitas, exposuit. Ex captivis comperta his fere congruentia, quæ in literis fuerant M. Valerii Meffallæ. Maxime movit Patres Hafdrubalis tranfitus in Italiam, vix Hannibali atque ejus armis subsistentem. Productus et in concionem Lælius eadem edifferuit. Senatus ob res feliciter a P. Scipione geftas fupplicationem in unum diem decrevit. C. Lælium primo quoque tempore, cum quibus venerat navibus, redire in Hifpaniam juffit. Karthaginis expugnationem in hunc annum contuli, multis auctoribus; haud nefcius, quofdam effe, qui anno infequenti captam tradiderint: quod mihi minus fimile veri visum est, annum integrum Scipionem nihil gerundo in Hifpania conU. C. 543. fumfiffe. Q. Fabio Maximo quintum, Q. Fulvio Flacco quartum confulibus, Idibus Martiis, quo die magiftratum inierunt, Italia ambobus provincia decreta; regionibus tamen partitum imperium: Fabius ad Tarentum, Fulvius in Lucanis ac Bruttiis rem gereret. M. Claudio prorogatum in annum imperium. Prætores fortiti provincias: C. Hoftilius Tubulus urbanam, L. Veturius Philo peregrinam cum Gallia, T. Quinctius Crifpinus Capuam, C. Au A. C. 209. runculeius runculeius Sardiniam. Exercitus ita per provincias U. C. 543divifi. Fulvio duæ legiones, quas in Sicilia M. Va-A. C. 209. lerius Lævinus haberet: Q. Fabio, quibus in Etruria C. Calpurnius præfuiffet, decreta. Exercitus urbanus ut in Etruriam fuccederet : C. Calpurnius eidem præeffet provinciæ exercituique: Capuam exercitumque, quem Q. Fulvius habuiffet, T. Quinctius obtineret. C. Hoftilius ab C. Lætorio proprætore provinciam exercitumque, qui tum jam Arimini erat, acciperet. M. Marcello, quibus conful bene rem gefferat, legiones decreta. M. Valerio cum L. Cincio (his quoque eft enim prorogatum in Sicilia imperium) Cannenfis exercitus datus: eumque fupplere ex militibus, qui ex legionibus Cn. Fulvii fupereffent, juffi. Conquifitos eos confules in Siciliam miferunt: additaque eadem militiæ ignominia, fub qua Cannenfes militabant, quique ex prætoris Cn. Fulvii exercitu, ob fimilis iram fugæ, miffi eo ab senatu fuerant. C. Aurunculeio eædem in Sardinia legiones, quibus P. Manlius Vulfo eam provinciam obtinuerat, decretæ. P. Sulpicio, eadem legione eademque claffe Macedoniam obtinere juffo, prorogatum in annum imperium: triginta quinqueremes ex Sicilia Tarentum ad Q. Fabium confulem mitti juffæ cetera claffe prædatum in Africam aut ipfum M. Valerium Lævinum trajicere ; aut mittere, feu L. Cincium, feu M. Valerium Meffallam. Nec de Hifpania quidquam mutatum, nifi quod non in annum Scipioni Silanoque, fed, donec revocati ab senatu forent, prorogatum imperium eft. Ita provinciæ exercituumque in eum annum partita imperia. VIII. Inter majorum rerum curas comitia maximi curionis, quum in locum M. Æmilii facerdos creare tur, U.C. 543. tur, vetus excitaverunt certamen; patriciis negantibus A, C. 209. C. Mamilii Vituli, qui unus ex plebe petebat, habendam rationem effe, quia nemo ante eum, nifi ex Patribus, id facerdotium habuiffet. Tribuni adpellati ad fenatum rejecerunt. Senatus populi poteftatem fecit. Ita primus ex plebe creatus maximus curio C. Mamilius Vitulus. Et flaminem Dialem invitum inaugurari coëgit P. Licinius pontifex maximus C. Valerium Flaccum. Decemvir facris faciundis creatus in locum Q. Mucii Scævolæ demortui C. Lætorius. Cauffam inaugurari coacti flaminis libens reticuiffem, ni ex mala fama in bonam vertiffet. Ob adolefcentiam negligentem luxuriofamque C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat, L. Flacco fratri germano cognatifque aliis ob. eadem vitia invifus. Is, ut animum ejus cura facrorum et ceremoniarum cepit, ita repente exuit antiquos mores, ut nemo tota juventute haberetur prior, nec probatior primoribus Patrum, fuis pariter alienifque, effet. Hujus famæ confenfu elatus ad juftam fiduciam fui, rem intermiffam per multos annos ob indignitatem flaminum priorum reC. Valerius petivit, ut in fenatum introiret. Ingreffum eum cujure facerdo-riam quum L. Licinius prætor inde eduxiffet, tribunos ingreditur. plebis adpellavit flamen. Vetuftum jus facerdotii re tii fenatum petebat: datum id cum toga prætexta, et sella curuli, et flaminio effe. Prætor, non exoletis veftutate annalium exemplis ftare jus, fed recentiffimæ cujufque confuetudinis ufu, volebat: nec patrum, nec avorum memoria Dialem quemquam id jus ufurpaffe. Tribuni, rem inertia flaminum obliteratam ipfis, non facerdotio, damno fuiffe, quum æquum cenfuiffent, ne ipfo quidem contra tendente prætore, magno adfenfu Patrum plebifque, flaminem in fenatum introduxerunt; omnibus |