32, 5, 10 graviore sequi agmine, 33, 41, 9 minus opulento agmine, quam profectus erat, Seleuciam rediit; (terram) classe petere, ut 21, 50, 11 (victrici classe petere 28, 6, 8), et cum classe petere, ut 37, 18, 8; classe circumvehi, ut 8, 26, 1, cum cl. circumvehi 22, 31, 1; classe proficisci, ut 27, 33, 4, cum cl. proficisci, ut 24, 11, 7; novo exercitu proficisci 4, 46, 12, novo cum ex. transgredi 28, 1, 4; exercitu defendere 21, 32, 5, cum exercitu defendere 26, 8, 5; iis copiis venire 35, 47, 1, cum iis copiis egressus 27, 17, 8; magnis copiis castra habere 41, 5, 12, cum modicis copiis considere 2, 11, 7; omnibus navalibus terrestribusque copiis venire 33, 38, 10, cum omnibus terrestribus copiis procedere 36, 7, 19; saepius tamen omnibus copiis quam cum omnibus copiis coniungitur cum verbis veniendi, similibus). XIV, 2 (Koch coni. (non) conlocutus (pro conlocutus); fuitne conlocutus <ut) de re haud dubia?) XVI, 1 (Fregellanis pro Frentanis scribit Luterb., v. HJM Jahresb. XVIII p. 4). 4 (execuntur M, exsequuntur P'U, exsequentur P1L, exsequentes nonnulli recc., Gron., cum exsequerentur edd. vett.) 8 (alteri pro altera Luterb.) | (clam nocte codd. clam [nocte] Weissenb., Zingerle, Luterb., clam hoste Gelenius, clam hostes Sigon., Drak., clam suis JFGronov.; at v. HJM Jahresb. XVI p. 175 sq., qui iure contra dicit clam apud Livium semper adverbium et clam nocte (vel nocte clam) sollemnem dictionem, esse (duodecies apud Livium invenitur); quam tollere aliquid dubitationis habet; ceterum in temporibus diei noctisque designandis interdum nec Caesar nec Livius a pleonasmo, q. d., abhorret ; velut 8, 38, 10. 10, 34, 2 (cf. 35, 21, 8. 9). 13 (crurum vi Madv. Em. p. 209 sq., virium vi codd. Luterb. codd. lectionem servavit, fort. haud iniuria). XVII, 2 (volutavi cod. Haverk. Bake ad Cic. de leg. I, 9, 27 p. 356, volutavit MPU. Ceterum non puto Livium, qui alibi semper aliquid versare, volutare, volvere in animo (animo) dicit, hoc uno loco artificiose scripsisse animum volutare aliqua re; vitium subesse videtur, verbum genuinum (occupavi? agitavi? cf, 35, 28,7 his curis cogitationibusque ita ab ineunte aetate agitaverat animum) ab interpolatore, cui succurreret verbum volutare, loco deturbatum videtur). 3 (in re bellica HJM, in res bellicas MPU, inter res bellicas Harant.) XVIII, 4 ementiendae stirpis] sic codd., ante stirpis excidisse videtur divinae: (ementiendae divinae stirpis), cf. 26, 19, 6. 38, 58, 7. 1, 15, 6). 9 (quadringentesimum coni. TFaber, quingentesimum Vales., octingentesimum MPU). 11 (fortunam cum fortuna MPU, cum fortuna del. Benedict., (Madv.) 12 annalibus magistratuum fastisque] sic codd., annalibus magistratuumque fastis Luterbacher, mutato verborum ordine secutus Mommsenium, qui coni. annalibus fastisque magistratuum. XIX, 4 Thuriis] Bruttiis JFrGronov., Thuris MP | tenus aut

socios] Samnites uncis incl. Dobraeus; idem coni. tenus omnes aut socios. Luterb.: tenus, Alexander aut socios. 6 (magis pro maius scribendum censet Morawski Zeitschr. f. östr. Gymn. 1893 p. 98; magis in 'vet. libro' Sigonii; 'Pal. sec. cum Camp., Lovel. 1, Harlej., Gaertn. ac Portug.' Drakenb.; at non est, cur mutetur). 7 clupei sarisaeque] sic Madv., qui Em. p. 213 in scriptura cod. M arma cluisset arma cluisset sariseque inesse putat arma clupei essent sarisaeque. In PU est clupeus sariseque. Inaequalitas numeri: clupeus sarisaeque non magis offendere videtur quam 8, 8, 5 leves autem, qui hastam tantum gaesaque gererent, nisi forte putas ibi bina gaesa intelligenda esse, ut 9, 36, 6 falcibus gaesisque binis armati; at tum Livium 8, 8, 5 quoque additurum fuisse puto bina. In edd. fere omnibus verba id est hastae (haste), ut interpolata, desunt; fortasse autem haec verba, vocis graecae vel macedonicae explicandae causa ab ipso Livio addita, a librariis mutilata sunt. Solet enim verba externa explicare, cf. 37, 42, 4 praelongarum hastarum sarisas Macedones vocant 38, 7, 12 praelongae hastae, quas sarisas vocant, 42, 65, 9 cestrosphendonis.. hoc illo bello novum genus teli inventum est, 21, 8, 10 phalarica erat missile telum. Fuitne in archetypo: id est (genus) hastae vel (genus) id est hastae? cf. 31, 39, 11 rumpiae.. § 13 id vanum teli genus, 27, 32, 4 Illyriorum id est genus. Puto enim dici posse et genus hastae et genus hastarum, ut genus teli et genus telorum 31, 39, 13. 27, 15, 5. 42, 65, 11 et herbae id genus 30, 43, 9, herbarum genus 23, 19, 13, genus honoris 2, 13, 11. 40, 56, 7 et honorum 33, 49, 5. 15 (numquam ab equite hoste del. Madv. Em. p. 212, cf. HJM Jahresb. XIV p. 96; laborabimus coni. Heerwagen, qui cod. lectionem: numquam ab equite hoste retinuit). XXII, 1 (nomina consulum novorum: L. Papirius Cursor quartum et Q. Publilius (Philo) quartum intercidisse putant Sigonius, Pighius; Luterb. scribit: Q. Publilius Philo quartum et L. Papirius Cursor quartum). 3 (Perizonium, Madvigium, HJMüllerum secutus dedi id bellum tantum ducere, quo urbem oppugnabat; nam quod (MP) verum esse non potest; bellum oppugnat urbem nihil esse puto; bellum ducere, quod Luterbacherus interpretatur: 'führte den Krieg weiter', nusquam sic apud Livium invenitur; 22, 25, 4 lectio prava est. Sententia nostri loci eadem est, quae 28, 32, 8 qui id bellum ducat i. e. qui id bellum esse credat, v. HJM ad h. 1.) 7 equo praecipitaret] ex equo dedi ex coni. HJMülleri; semper apud Livium est praecipitare ex (27, 16, 4. 3, 70, 7. 40, 4, 15) vel de (23, 37, 5); ex a librario omissum videtur propter praecedens ex-animem. 9 (di addidit Walchius). XXIV, 5 (haud iniuria Luterbacherus hic numerum cohortium desiderare videtur; cf. 10, 40, 8. Fuitne: cohortibus (tribus)?). 9 (maximo scribit

Madvigius). | (defendite, ite MPU, Luterb., ite, defendite nonnulli codd. recc., defendite s). 12 (maximam partem coni. HJM, maxima parte codd.) XXV, 8 (concurrerent codd., consurgerent HJM sine dubio recte). XXVI, 7 (sive is timor seu conscientia fuit Madv. Em. p. 214, sive (sivei M1, sive M2P, sive is U) timor seu conscientiae vis MPUL, sive timore seu conscientiae vi edd. vett. Fuitne: sive timor seu conscientia valuit (i. e. efficax fuit, vim habuit vel praevaluit, 'wirkte' vel 'überwog')? cf. 30, 11, 11 tantum seu memoria priorum cladium seu praesens terror valuit, 44, 31,6 ratus.. repentinum valiturum terrorem, 7, 6, 11. 2, 4, 7. 38, 28, 6 metus.. valuit). 21 (domi belloque codd., bellique 5, quae lectio Madvigio non displicet). XXVII, 8 (consulum codd. praeter U, in quo est consules, quod Madv. recepit. At v. interpr. ad 22, 40, 6). XXVIII, 8 (Sucasinam vel Succasinam Mommsen, cf. Plin. 3, 9, 64, Casinam M, Casinum PUDL). XXIX, 3 (C. Sulpicium Longum, is magistrum equitum suppl. Pighius). 6 nomen Appi, quod] sic codd. Ex coni. Luterbacheri recepi est (mutato verborum ordine) auctore HJM: nomen Appi (est), quod . . 10 (Mommsen suspicatur Livium scripsisse essent puberes, a. d. XXX, omnes intra annum v. Fest. p. 237; at cf. Valer. Max. I, 1, 17). XXX, 3 (duo imperia codd. praeter M1, in quo est duosferia. Madv. Em. p. 215 coni. duo ministeria, v. autem 28, 27, 14 imperium ablatum a tribunis suffragio populi creatis ad homines privatos detulistis). XXXI, 1 (Fügner coni. (in) Etruria, v. HJM Jahresb. XVI p. 209. Possis etiam Etruriae, cf. 10, 21, 11. 33, 21, 9. 35, 14, 1). 2 (Cluviani Madv. Em. p. 216, cluiani P, cluviam DL, cluvias Nipperdey em. hist. Tac. p. 5). 3 Cluviani Mado. 1. c. cluviana codd.) 6 (populandi Crév., populando codd.) XXXII, 10 (utroque Madv., ab utroque MPU, ab utrisque Crév.) XXXIII, 3 cui velut fato lis cum tribunis ac plebe erat] plerique editores hanc CEPutschii (Seyfferti) coniecturam receperunt, quamquam in P1M'DL est quae velut fatales .. erat. Cum Waltero (Bl. f. d. GSW. 1893 p. 25), qui proposuerat scribendum quae velut fatales cum (inimicitias ger> ebat, lacunam subesse puto. Dubitanter pro gerebat scripsi: quae velut fatales cum. (simultates vel inimicitas exercebat, quod simultates vel inimicitias exercere usitata dictio Liviana est, v. 39, 5, 2; 40, 9; 4, 5. 38, 43, 13. 39, 5, 5 inimicitias exercere. Inimicitias gerere semel apud Livium inveni 40, 46, 5.

eum

XXXVI, 2 (fratrem m. fabium caesonem codd., frater Fabium Caesonem Perizon.) XXXVIII, 2 (pro acta Fügner coni. ducta, v. Jahresb. XVI p. 209). 7 (obtinendum MPUL, epprimendum duo codd. recc., reliqui obterendum). XXXIX,3 (lacunam post habuere notavit Hertzius; non pauca verba deesse videntur; Madv. Em. p. 219 in archetypo folium intercidisse

suspicatur, in quo ita continuata de Papirio et Marcio narratio esset, ut apte in cap. XL resumeretur). 8 (ad primos UR, et primos proximos M, ad proximos P1FDL). 10 (ceteri omnes FJDrechsler, certiorem MPU, ceteri ordines Fügner, v. HJM Jahresb. 1889 p. 48). 11 (eodem impetu Döring, eorum impetu PU, eo impetu M). XL, 2 (post duo exercitus erant KEGeorges verba apud Nonium p. 194, 20 servata auratae_vaginae, aurata baltea illis erant inserenda esse censet; cf. Luc. Müller de vers. Saturn. p. 110 sqq., Luterb. post v. armis insignes § 9, v. autem AJMüllerum annal. philol. 1888 p. 485 sqq.) 16 (argentariarum Muretus, argentariorum codd.) XLI, 1 (verba Valerius praetor quartum creatus del. Boot). 3 (is ex cod. rec. add. Sigonius). (aspernatus esset Madv., aspernatus est codd.) 8 (in add. Madv.) 16 (ita delendum censet Novak). XLII, 11 nominis (populi) populo] sic HJM; in MPU est nominis p. romano nominis; populi Romanis Cluver., nominis populi Romano Niebuhr. XLIII, 5 (vetusta gentis gloria Gronov., vetustate (-atae U) gentis gloria (glorie P, gloriae UL)MPUL, vetusta eius gentis gloria coni. Zingerle). 11 passi] sic codd., passis Weissenb., Luterb. 22 (decreta ei coni. Gron.) 24 quique arma] quique alii) arma ex coni. HJM. XLIV, 4 (memoriane fugerit ed. Ascens. 1510, memoriae(-e)ne fugerit codd. plerique, memoriamne fugerit 5, memoriaene defuerit coni. Madv., memoriamne fugerint Cornelissen). 10 qua [duci] proxime potest] qua duci proxime potest codd. duci Wesenb. del. XLV, 12 (vertit, est Madv., vertisset MPU, verteret, est Weiss.) 13 (tuendasque moenibus in urbes MPU, tuendosque moenibus (se) in urbes coni. HJM). XLVI 12 (verba tantumque Flavii.. deponerent Niebuhr hist. Rom. III, 374 post coloniae deducendae (§ 3) legi vult). 13 (tendebat cod. Klock., tenebat MPU).

Lib. X. Cap. II, 1 (Thurias cod. rec., Thurios MPU, Rudias Doujat.; Uriam Weissenb.) 5 (ex) adverso Leutsch., ab tergo MPU, Luterb.) 5 (Weissenb. verba haud procul ante esse ostium legenda esse censet). 6 (possent) add. Madv.). | (Meduacus (is) coni. Zingerle). 9 (diverso HJM, altero MPU, alio Gron., avio Burmann). 10 (paucis Weissenb.; cf. 4, 55, 4 arcem dilapsis ad praedam militibus, qui in praesidio erant, Aequos interfectis paucis custodibus arcis invasisse. paruis MPL, parvas UD, ignaris ed. Rom. 1472, Parm. 1480, parvas ignaris ed. Paris. 1510). 15 (monumentum codd. monumento coni. Novak; at cf. 1, 13, 5) | (sollemne certamen Crév., sollemni certamine MPU). IV, 9 (moveri Madv. Em. p. 223, movere MPU, movere se s). VI, 2 adversa belli res] sic codd., dedi adversae b. res ex nonnullis codd. recc., cf. 3, 9, 1 secundae belli res, 5, 9, 4. 4, 55, 5 (quem locum interpr. cum nostro com

parant); non constat, utrum Livius civitatis an civitati scripserit. 3 (ut exoneratam deducta ex coni. HJMülleri scripsi, quamquam ne haec quidem lectio sine dubitatione est; et exoneratam deductam MP, et exoneratam deducta Us, [et] exonerata [deductam] Madv. Em. p. 224). 5 deessent MPL, deesset codd. recc., v. Luterb. ad h. l.) 11 (adtendere M, autem (aut) tendere 5) | (iam tali genere in P, iam in tali genere Harant. Em. p. 65; at saepius apud Livium invenitur certamine vincere quam in certamine vincere, v. 1, 24, 3. 7, 27, 7. 8, 1, 3. 9, 41, 4. 39, 23, 13) | (Luterbacheri interpretatio et interpunctio verborum non id, quod . . speraverint (speraverant Luterb.), adfectantes, magnos honores, sed.. Madvigianae praestat; 'spero, me aliquid adfectaturum esse' mire dici videtur; 'spero me aliquid cum eventu adfectaturum esse' idem est quod: 'spero me aliquid adepturum esse'). VII, 10 (qui codd. ut, qui Madv. Em. p. 226). (conspicietur idem olim, deinde conspiciatur. conspiciatur codd non addidit Weissenb.) | (<non) capite HJM. capite codd.). ! (caedet.. capiet codd. caedens capiens Madv., si .. caedet

capiet Weissenb., caedat.. capiat ed. Basil. 1531, Drakenb., Hertz.) 11 cuius (in)] addidi in auctore Wesenb., sed monente Luterbachero ante cuius. Pro legetur puto scribendum esse legatur. VIII, 3 (adicit Madv., adiecit MPU). 6 (tu addidit Siesbye). 9 (Novak scribendum censet .. domi militiaeque <gerere); aeque; cacophonias, q. d., Livius non semper vitavit; auspicium gerere non est Livianum). IX, 6 ser uos ero M (servos servus ero (hero) Haupt opusc. I, 150), servo sero Harl. 2, sumr (sum P2) serio P, serii L, servo 5, serio Klock. (Pithoeus), servo suo ed. Mediol. 1480, servos (ñαıdaɣwyòs), puero dubitanter HJM. Loci corrupti vera emendatio nondum inventa est). X, 2 (et muros delet Madv.) 6 (talia Glarean., alia MPU) 12 (partam cod. rec. paratam MPUL). XI, 4 (Cobet scribendum censet omnes [sententiae] centuriae[que], HJM omnes centuriae sententiaeque). XIII,6 (coniectura Madvigii et fortuna ipsa, vereri ne.. non opus est, cf. 34, 4, 3). XIV, 10 (Maximum Fulvium D5 probante Niebuhrio hist. Rom. III, 428). 13 quando, ne ea quoque temptata vis proficeret ***] quando ne ea quoque temptata vis proficeret (parum, timeri posset) Wesenb.; Madv.: quando, ne ea quoque temptata vis (parum) proficeret, <timeri poterat), HJM: quandoque ea quoque temptata vis non semper) proficeret.. Postpositum parum non magis offendit, quam aliquid apud Ciceronem ad Attic. 7, 13, 1 'sed etiam ad summam profectum aliquid puto'. 18 (et in tempore visa Weissenb., et tempore in provisa MD, et tempore in se visa P, et tempore ipso visa Perizon., Madv., et in tempore procul visa Heraeus, et tempore uno <ferri) visa Novak, quo praeeunte scribendum puto et tempore uno (cf. 23, 23, 1. 10,