cum

39, 17. 21, 16, 2. 23, 32, 11. 28, 9, 4. 30, 13, 5) pro <ferri) visa ex montibus signa; cf. 9, 43, 8 cum cotidie signa in aciem consul proferret; 32, 5 signa extra vallum proferri iussit; 45, 14. 22, 29, 2; 42, 3. 10, 40, 6). 20 (maximeque territos codd., maxime territos Frob. 1, maxime metu territos coni. HJM; at metu territus sequente ne .. non videtur esse ex usu Liv., v. Weissenb. ad 23, 34, 7; etiam cacophonia, q. d., maxime metu melius vitatur). 21 (et quia codd. sed quia Madv. Em. p. 229). XVI, 6 (tum adversus codd. tum (odio) adversus coni. Geist). | Romanum populum, quem codd. rell., romanos populum quem M1, Romanos quem populum Gron.) 8 (pro stipendio Luterb. scribit subsidio. Locutio exercitus venit alicui nihil habet dubitationis, v. Weissenb. ad 9, 33, 2; exercitus instructus armis, stipendio άn. sio. esse videtur, v. Fügner lex. Liv. 1306). XVII, 4 (praeda. capta est codd., delendas censuit voces capta est Gron.; Weiss. coni. facta est, Novak parta est; non est, cur mutetur, v. Drak. ad 9, 44, 13. Praedam capere et alibi apud Liv. in libris decadis primae: 8, 16, 10. 9, 15, 7, cf. 9, 1, 5). 9 (ductus est Madv., ductus codd.) XVIII, 1 cum] dum MPU, Gron., v. ad 1, 40, 7 ed. meae. 7 (id certum ponere Büttner, in certum ponere codd., ut certum ponere Walch., certum ponere Crévier. Cum alibi Livius dicat pro certo ponere 10, 9, 12. 23, 6, 8, in incerto ponere 4, 23, 3, in discrimine ponere praef. 8, in dubio ponere 34, 5, 3, non puto Livianum esse aliquid certum ponere; fuitne in certo ponere?) XIX, 5 inter paucos certatum verbis] recepi coni. Jenickii paucis interserentis; nam verba, non addito pauca, non recte opponuntur longiori orationi; alibi Livius longiori orationi opponit altercationem, v. Weissenb. ad 4, 6, 1. Aliter se habet 27, 11, 12, ubi voces verbis certare iis opponuntur, quae a censoribus in senatu facta sunt. 18 (et duces excidisse vidit Weissenb.) XX, 8 (ullos Madv., alios MPU, se vel ipsos Crév., illos HJM). 15 praeda] dedi <et) praeda auctore Madv., praeda codd. XXI, 2 (vocare sollicitare coni. Gronov., vocari sollicitari MPU). 6 (et iustitium Lov. 4). 8 (saltum Vescinum HJM, saltu Vestino MPU). 9 (coloniis Siesbye, Lov. 2, quod haud displicet; nam colonos deducere semel apud Livium invenitur: 37, 46, 10). 12 (ob haec et iam appetebat tempus comitiorum - L. Volumnius Gron., HJM, ob haec, et iam (nam Madv.) appetebat tempus comitiorum causa L. Volumnius MPUL, Gron., Weissenb., Madv., Zingerle. Non puto Livium scripsisse tempus, non addito comitiorum. Vox causa videtur a librario, cui in mentem venit sollemnis formulae comitiorum causa consul Romam revocatur, proficiscitur, redit, arcessitur, venit additum esse. Fuitne: ob haec et quia) ia appetebat tempus comitiorum, L. Volumnius..? cf. 37, 32, 14. 36, 45, 8. 10, 36, 19. 21, 25, 2).

14 (ut nec duce uno nec exercitu MPU, cf. 27, 17, 5; HJM scribendum censet ut nec duce uno nec exercitu uno, cf. c. 25,13). XXII, 1 (Q. Fabius edd. vett., Fabius Quintus 5, Fabius quintum codd.) (praerogativae codd. praerogativa Crév., Madv.) 5 (quamque Siesbye, v. Madv. Em. p. 230; quam codd.) 6 (uno animo, una mente vivere Ussing, ut uno animo una mente viverent MPU, ut uno animo, una mente viverent, ita uno animo (consilio) rem gesturos) Weissenb.) XXIII, 5 vero] ex vero Madv. Em. p. 230 adn., cf. ex incerto 9, 24, 8, ex praedicto 33, 6, 8 et Weissenb. ad h. l.; vero codd. vere coni. Doujat. 6 ex parte] quod codd. exhibent, verum esse non potest, v. etiam HJM Jahresb. 1890 p. 210; quare satius esse videbatur incertam coniecturam Fügneri extrema parte recipere. 10 pollutis] a ante pollutis, quod est in codd., del. Duker., cum pollutis coni. HJM, v. Jahresb. 1890 p. 210, quod recepi. 12 (locutio bona multare rara quidem est, sed defenditur loco Cic. p. Rabir. Post. 2 consilia multare). XXIV, 3 (rem add. Listov., v. Cic. Verr. 2, 127; malim tamen ad sortem revocaret (rem), cf. §4). 18 comitio abiit edd. vett. comitia habuit MPUL). XXV, 10 (mobiliorem Doujatius, nobiliorem MPU, habiliorem Cornelissen).

XXVI, 4 (vel add. HJM, se [in Samnium] vel Madv.) 6 (adiecerunt 5, adiecerintque HJM, cf. interpret. ad 21, 6, 7). XXVII, 3 dies indicta] sic codd. dies in de) dicta Madv., quod recepi, v. quae dixi ad 36, 8, 2. | Samniti Gallisque] sic codd. Samnitibus Gallisque Keller, quod recepi. 5 Vaticano] agro addidit Luterb., cf. c. 26, 15. 6 (Etruscos (et Umbros coni. Gundermann, cf. Frontin. Str. I, 8, 3). XXVIII, 3 (quos codd. quem coni. Koch, quom Madv.) 8 (peditum Madv., equitum MPU). XXIX,7 (rarisque Hertz., veraris querutis MDL, verrutis PU, verutisque 5, rarisque verutis Drak., raris Hertz., nec raris Luterb., quod per se haud displicet; nam si rara pila in corporibus Samnitium fixa erant, non magna pars, sed maior vel maxima pars integra erat. Hic locus maiorem corruptelam vel lacunam sapere videtur). XXX, 9 (carminibus add. ed. vet. ante v. militaribus, HJM post militaribus, Zingerle militaribus (versibus)). XXXI, 5 omnes (legiones)] sic HJH. Dedi (legi)ones ex ed Camp., omnes codd., legiones omnes ed. vet. 6 (ad ultimam.. spem P2U, ab ultima.. spe M, ab ultimam. . spem P1; utrumque et ad ultimam spem et ab ultima spe Livianum est, v. Fügner lex. Liv. p. 131, 27 et 483, 8). XXXII, 4 (ubi et intrare vastare ML, ubi et intrare Hertz, Winkler). 6 (propinquo codd. (ex) propinquo coni. Fügner). XXXIII, 4 eodem Madv. Em. p. 233, eodem agunt MPU, eodem cogunt L). 5 (septingentos Drak., Madv.) XXXIV, 1 (opere ac MPU, ac del. Siesbye probante Madv. Em. p. 233; videtur potius lacuna subesse et Livius haec scripsisse: .. Milioniam oppugnare adortus vi primo

T. LIVI II.

b

atque impetu, dein, postquam ea parum procedebant, op<eribus, aggere ac vineis demum iniunctis muro cepit ita ut apodosis, q. d., incipiat ab aggere; cf. 37, 26, 8. 43, 19, 11. 32, 4, 1. 36, 25, 4. 39, 4, 9; operibus ut 37, 5, 5. 6, 8, 9). 3 (pro caesi capti Kiehl coni. caesa capta; vid. Richter progr. Oldenburg. 1880 p. 41 sq.) XXXV, 10 (iners 5, quod Madv. probat; at nudus atque inermis sollemnis dictio est, v. 25, 17, 2. 30, 44, 10. 36, 5, 5). 14 (facerent Duker, facerentque MPU; fort. facerent paterentur que, cf. 23, 9, 2. 2, 12, 10, vel facerent <ferrent>que). 17 (arma capit segniter Ls, desunt in MPU). XXXVI, 1 (in medium JGron., in medio MPU). 4 (et alii codd. alii 5, quod magis placet, v. Fügner lex. Liv. p. 945). 7 (effuse Weissenb., profuse MPU, prope effuse Madv.). 9 (consulem L, Gruter, Drakenb., consulis MU, cos. P). 16 quae via Latina est] sic codd., quae (ad) viam Latinam est HJM, qua via Latina est 5. XXXVII, 15 (effatus 5, efatus P, sacratus effatus M, effatus sacratus DL). XXXVIII, 3 abisset, caput] codd. Cum Luterb. dedi abisset, eius) caput, cf. 3, 55, 7 sacraretur, tum] sic Weissenb., sacratum erat tum MPU, sacratum esset, tum 5, sacrum esset, tum Cobet, sacraretur Madv., quod recepi. Genuina lectio sacraretur in archetypo corrupta fuisse in sacreratur, et inde aliae corruptelae: sacratum erat tū fluxisse videntur. 6 (lecto, quod est in codd., verum esse non posse Madv. Em. p. 234 probavit; sed ne tecto quidem, quod scribendum proponit, veresimile est; quid enim refert, tectusne fuerit linteo liber, ex quo sacrificabatur, necne? linteo adiectivum est ad vetustatem libri significandam additum; quid in voce corrupta lecto lateat difficile dictu est; Luterb. scribendum censet nocte. Dubitanter propono: ex vetere libro linteo a delecto vel a lecto (ad id) sacrificatum sacerdote, Ovio Paccio quodam). 12 (nominati Perizon., nominatis MPU, nominati sunt Alsch.) 13 (quod roboris erat uncis inclusit Weissenb., ut repetita ex § 4). XXXIX, 6 (quodcumque Madv. Em. p. 235, quodcum MPU). | (Errant, qui verbi incipere formam passivam hic tantum apud Livium exstare dicunt; invenitur etiam 42, 30, 9 si quid rei novae inciperetur) (perferebatur 5, Forchhammer, proferebatur MU, proferabatur P) | (in [dies] altera Romana castra HJM, in dies altera Romana castra codd. inde in altera Romana castra Madv.). 7 (in ante maiore add. Madv.) 11 (vana magis specie vix rectum esse potest; fort. excidit ablat. participii vel adiectivi). 15 (loci mendosi variae emendationes temptatae sunt: deos eis immortales abesse propter..; iam si qua Seyffert, deos immortales odisse propter.. hostem; si qua Novak, deos immortales <cun iratos) adesse propter..; tum, si qua HJM. Quo praeeunte Popono scribendum: deos immortales (cum Samniti

populo iratos (cf. 5, 15, 9)), adesse (cf. 8, 7, 5. 2, 6, 7; 24, 2. 6, 29, 2) propter..; tum, si qua . .) XL, 6 (subsidia suis quaeque locis Madv., subsidiaque suis quaeque PU, subsidiaque suis quae M). 8 (tribus add. Hertz.) | pulvere ostendere] sic codd. praeter P: pulveres hostendere, U: pulveris ostenderent, 5: pulveres (vel: pulverem) ostendere. Madv.: pulvere se ostendere, quod recepi. 12 (hostibus Glarean., hostium MPU, hosti Madv.) XLI, 3 (apparatus cum HJM scribendum est pro paratus codd.) 5 (cum auxiliaribus Madv., dux alaribus codd. plerique, cum alaribus HAKoch). XLII, 4 (ea parte JGronov., ex parte codd.) XLIII, 11 (certiori JGronov., Madv.) 12 (te (del. P2) prope mere P, prope temere Us, (prope eo ipso loco temere DL), forte temere Gron.). | consternantur ab equitibus] sic Madv., consternantur conspecti ab equitibus MPU, Madv. Em. p. 238 delet conspecti. Sed cum apud Livium alibi non inveniatur consternari ab aliquo nam 38, 17, 6 maiores nostri (eos) pecorum modo consternatos ('scheu geworden') caedunt fugantque pendet eos ex caedunt fugantque sed consternant aliquem metus, pavor, sagittae, vel consternatur aliquis tumultu, acerbitate dilectus, genere pugnae, metu sim., dubitavi Madvigii lectionem recipere, quamquam concedo conspecti ab equitibus, cum sequatur qui egressos viderant, rectum esse non posse. Quare satius visum est Doujatii et Weissenbornii coniecturam conspectis equitibus, quamquam et ipsa dubitationem habet, recipere. XLIV, 6 (ab Samnio codd., de Samnio Madv. Em. p. 239). 7 (pro infestius Cornelissen coni. intentius). 9 (Veliam 5, vellam MPUL). LXV, 8 (veliam 5, veletiam MPL, vellam etiam U). XLVI, 3 (transvecti sunt codd. recc., transvectis M1U, transvecti M2PL). 6 (tum MPU, donum Madv., munus Weissenb., aliquan)tum HAKoch). 8 (coloniisque Madv., U, colonisque MP). 10 (Troilum codd. plerique, Trossulum unus cod. rec., Doujat., Sigon.) 11 (capti MP, capta cod. rec., v. Richter progr. Oldenburg. 1880 p. 41 sq.) 16 in legatione] cod. Klock., sic vel legatione Perizon; in legationem MPU. XLVII, 2 inde vicesimum] sic Huschke, Weissenb., unde XX PM.

Stendaliae mense Novembri MDCCCXCVIII.

Mauritius Müller.

b*

XX

LIBRI XXI-XXIII.

SCRIPTURAE ED. LUCHS. (BEROL. MDCCCLXXXVIII)

A NOSTRA DISCREPANTIS INDEX.

Lib. XXI. Cap. I, 5 (Siciliam concessam codd. Siciliam concedere, quod absolute non recte dici ait Madv. ed. praef., non offendit, cf. 37, 31, 5 concessi maris). III, 1 in Hasdrubalis locum h. dubia res fuit, quin* praerogativa militaris, qua appellatus erat,* favor pl. sequebatur] Lacunam post quin Weiss., post erat Madv. statuit, possis etiam post quin et qua. Huius loci mutilati nondum probabilis emendatio inventa est. In progr. Stendal. 1866 p. 1 sq. dubitanter proposui: in Hasdr. locum haud dubia res fuit, quin praetor succederet, quem dixisset praerogativa militaris, quam quia vel quoniam iuvenis sequebatur In hoc 1. emendando acrioribus remediis opus est. V, 3 (iungendoque M'. Gron. coni. vincendoque, Weiss. iungendoque (proxima quaeque> vel ulteriora). Fort. scribendum: iungendoque cetera> tractus eqs., quod facile inter ve et tra intercidere potuit. Cetera i. e. alias omnes gentes, ulteriores, quae inter tunc domitas et fines Saguntinorum incolebant; has metu se Carthaginiensibus adiuncturas sperabat, cf. § 4 metu perculsae minores civitates . . imperium accepere). 13 et ex parte altera] Wölfflin, cf. H. J. Müller Jahresber. 1888 p. 112. VI, 6 (cum HJM ibid. 1890 p. 210 malim scribere est pro et: tunc relata de integro res ad senatum est; alii.. censebant.) VII, 10 (pro cadentem coni. Nyhoff concidit; sed non est, cur mutetur, cf. 30, 18, 13. 42, 15, 10.) VIII, 4 (Codd. coepti sunt. Locum a multis iam tentatum nuper G. Heraeus progr. Offenb. 1892 p. 7 not. emendaturus erat scribendo sane pro sunt. Nonne fuit: oppidani ad. . obeunda, (simul) multif. distineri coepti sunt, non sufficiebant? Antea Hannibal urbem tripertito adgressus erat (c. 7, 5); tunc pluribus partibus (c. 8, 2) admoveri arietes coepti. Quoad trifariam distinebantur, sufficiebant; simulac multifariam distineri coepti sunt, non sufficiebant. Cacophonia, quam dicunt, simul multifariam apud Livium non offendit, cf. 6, 19, 7 simul multitudo, v. Weiss. ad 3, 19, 7; HJM append. ad 21, 26, 6.) X, 9 dii hominesque] Mado. Illud