Rom. I, 276. C. 38. cum in A sit conlegar vulg. servavi; Alsch. cum collega-haberet scripsit, sed dubito, num causae significatio h. 1. desideretur. C. 39. in optt. ducebant-transibant videtur legi; sed ducebant certe vix potest admitti, quod non ad gentes Hasdrubalem secutas sed ad ipsum Hasdrubalem referendum est. C. 40. cdd. Hannibalem gereret, ut etiam „Hannibalem bellum gereret“ scriptum fuisse potuerit. C. 41. cdd. hannibale inde addidi „elabi“, cf. 40, 23; 45, 2. C. 42. dubito, num,,equites enim" recte habeat, cum enim ab. h. 1. alienum esse videatur; ib.,,victores" iure Crevierio suspectum fuit. C. 45. ABD.: inare, quare de I. Gron. sententia,,intrare" recepi. paulo ante etiam,,abire ab signis“ potest scriptum fuisse. C. 46. delerique in Apuliam cdd. optt.; reliqua in recc. addita sunt. C. 47. optt. cecinisse et quonam, quae in recc. leguntur recepi, ut sequentia intelligi possent, ambo autem pro duos posui. ceterum plura intercidisse et duos consulares exercitus convenisse dictum esse putaverim. ib. A dum luxiam ostendentissigna; correxit Alsch. ib. A ostendisset transiturus; addidi erat, sed nondum sanatum locum, et nonnullis verbis bis positis turbatum suspicor. C. 48. ubi cdd. antesignaromanos habent, Fabri,,antesignanos romanos" legendum censet. C. 49. A delerique supersint: fortasse alter infinitivus intercidit. C. 50. „,atque hostem" recte ni fallor BD. habent. C. 51. ea victoria inde haut A, addidi firmaviť", ut meliorem statum factum esse appareret.

Lib. XXVIII, 1. magnum numerum BD., quod non spernendum est. C. 2. fortasse,,iubet. ubi“, deinde,,nanctus" (in D nauctus est) scribendum. C. 3.,,hispaniae gentis" D, nescio an aliquid omissum sit, velut ultimae. ib. BD. fructifer. ib. intrasset (D m. 1. intraret) sive poenus optt., neque constat, quid Liv. scripserit. C. 4. D orongin aequasset reponendum fuisse docet. C. 5. siquo e D quod comparativus non sequitur recipere dubitavi. ib.,,saltus“ cdd. scripturam mutasse iam paenitet. paulo ante recte fortasse D,,sed et Achaei quoque". ib. A resideret; an fuit,,res desideret". ib. num Livius a Polybio discedens scripserit peltatis dubito. ib.,,venturum magnis itineribus" optt. cdd., reliqua a Livio aut ab aliis e Polybio sunt addita. Alsch. his omissis paulo supra „iussit. ut" edidit. C. 6. quae fluxa- fuerant recte fortasse D; itemque C. 7.,,sui regni“. ib. ita per cdd., addidi re; an fuit,,omnis res omissa"? C. 8. quam ope cdd. Gron. malebat,,quam spe". ib. audierunt sociis D. ib.,,hortatusque oppugnatiorum" optt.; reliqua in recc. addita, non minus incerta, quam quod Alsch. coni.,,h. ne oppugnati Opuntiorum". C. 9.,,provincias" AD. literas interposita. iid.,,sed pro quisque"; reliqua ab Alsch. adiecta; ad rem fortasse aptius contingere aut osculari post cons. excidisse statuitur. ib. A vel partem ea bello vel spreteo triumpho gloriam. an fuit,,propter (ob?) partam vel spretam-gloriam?" C. 10. habere placuisset

das

D recte fortasse ib. BD. praeditis, an fuit praetori traditis? cf. Lectt. Livv. 11, 11. C. 11. ad Vestam BD., próbat Fabri et conferre iubet Heinrich ad Iuven. 9, 22. ib. posse sine convenire optt., reliqua in recc. edd. sunt, sed nec dedi pro non quod Alsch. reposuit, ut lacunae origo facilius intelligatur; vulg. minime. ib. loca tuta e Pal. 2 reduxi, optt. loca culta habent. C. 12. qui cum in optt. omissa sunt; deinde et exercitu Alsch., sed et in cdd. nor exstat. ib. de hispania res quadam A, reliqua in recc. addita; iidem clarissimus adiecerunt. C. 13. Alsch. praeter pavorem dedit, nescio unde, neque satis perspicua est sententia, quare propter p. restitui. ib. deinde postquam D. ib. numquam in edd. optt. omissum est. C. 14. hinc Carthaginienses D; recte fortasse. tum animo advertit ab Alsch. recte repositum puto. ibi extenderent Alsch.; sed unde ibi sit, non indicavit. ib. discernere auderent mediam aciem optt., quod Alsch. servavit, cum sententia parum perspicua esse videretur, revocavi vulgatam, discedere modo pro discurrere substitui; sed plura etiam omissa esse suspicor, cf. Polyb. p. 714, 5 sqq. C. 15. nam super cetera in cdd. est, sed nescio an,,iam sup. cet." praestet. ib. mallem quod etiam D habet cepissentque servassem. C. 16. Alsch. itaque — fuit edidit, et illud quidem in BD. all. est; hoc num in A legatur non indicavit. ib.,,fuga alii dissipati" suspicabar. ib. sunt civitates D; C. 17. cum in A sit praemoliendasibi · · reconciliandosque, non ausus sum praemolien-res scribere. C. 18.,,illius viri“ ex A Alsch, petivisse videtur. C. 19. fortasse leg.,,expetendas. et venisse". Č. 20. B. subeuntibus scir quam, in quo quid lateat non constat; Alsch. s. contra qua reposuit. C. 21. fortasse additi― apparati scribendum est. C. 22. cdd. urbs Carthaginiensium; an,,u. C. semper fuerat partis" scriptum fuit? ib. pugnae eventus D. ib. egredi posse edd.; pro quo dedi,,egredi obsessi", sed fortasse aliud ulcus latet, cum ne ut quidem recte habeat. C. 23. optt. cdd. dimicantium pugnantisque edebā. an fuit,,hostium ira concitatorum- dimicantium in armatos pugnantesque edebat? nihil nisi,,in iratos" Alsch addidit; alia recc. cdd. habent. C. 24.,,eorum autem", ut Alsch. dedit, erat servandum. ib. rumores non est in edd. ib. „una ea re" dedi pro una ea spe, cf. Lectt. Livv. II, 10. ib. ultro si cdd.; servavi vulg. ultro sibi; Alsch. ultro ipsi. ib. D habet: et adiri propinquas. C. 25. septem aqui A, in quo missi vix potest latere, fortasse plura desunt, cf. c. 26. ib. BD. exasperati animo, quod non spernendum. ib. e BD. facere servavi, quod fecere non habet quo referatur, cf. Polyb. p. 716., paulo ante D habet res; recte fortasse. C. 26. in tribunal ascendit D. C. 27.,,aut Lacetani“ cdd. scriptura servanda fuit. ib. nullum locum tota provincia nullos reco, cdd, habent. ib. A ubi vita esset sic mea, addidi invisa ubi facilius videtur potuisse intercidere. C. 28. nec populum Romanum vulg. nescio an rectius. ib. cdd. redieritis, quod num ad vv. de T. LIVI PARS III.

b

cedens relinquerem aptum sit dubitans vulg. servo. ib. cum quo quattuor exercitus recc., fortasse recte. iidem addiderunt: Flaminio Paulo Graccho. ib. A, et D ut Fabri testatur, albius et umbrius, quare Alsch. nescio an recte Calenus Albius et Umber Atrius scribat. C. 29. meeaquefecistis cdd. quod Alsch. servavit. id cum obscurius dici videretur,,et a me" scripsi. an me ex mea ortum et tollendum est? D meaque habet. ib. ultra revocavi, quod de futuro Scipio promittit. C. 30.,,per proditionem" restitui, quod sequentia requirere videntur, cf. c. 23, et in D prodedicionem est. ib. quinqueremi portu e BD. scribendum puto. C. 31.,,milibus equitum“ interposui „peditum“. C. 32.,,non iam ad bellum“ D nescio an recte. C. 33.,,campus arte montibus" praestare crediderim, cf. Lectt. Livv. II, 2. ib. conlato pedestre A, quem Alsch. secutus pede adiecit; neque tamen 1. 29, 2. ad id defendendum videtur facere, quare vulg. reduxi. ib. perculsi" apte Rhen., cf. Polyb. 721. tum,,pedites equiti" recte fortasse D. ib. essetiberim arma relinquere solutus enimos A, in quibus dubito, num libera arma lateat, et satis fuit arma relinqui: an fuit,,se iubere iis arma relinqui et soluto esse animo“? C. 35. tantum devii" BD.; ib. fortasse ,,Poenum perpulit" scriptum fuit. tum cdd. pro animos. Alsch.,,pro animis" quod num recte diceretur dubitans vulg. reduxi, eo magis quod D primos habet. C. 36. BD. coniungeret hannibali, et,,ne senescere," neutrum spernendum. ib. D,,cum diu milites". C. 37. BD. classe ad (cimbros), recte fortasse. ib. vv.,,classis bona cum pace" BD. videntur habere, si quidem in A omissa sunt. C. 38. pro provincia AC.; Alsch. e C 2. propraetoribus pr. dedit quod num certum sit, potest dubitari, cf. c. 46 perportantis. ib.,,decem quattuor" erat servandum. ib.,,Cn. Octavius et ex privatis" sine dubio etiam in A omissa sunt. C. 39. hunc P. Scipionem D, quare iam praefero. ib. D,,atque in Italia" recte fortasse. ib. videretur cdd., sed dubito an vulg. praestet. C. 40.,,et acturum" restitui, sed iam video et rectius abesse, et D omittit. ib. D,,viribus adhuc" fortasse recte. C. 41.,,pluris faciam" Alsch. addidit, quae h. 1. omitti potuisse putaverim; idem unde,,quid periculum" sumpserit non constat. ib. „fecerunt" scripsi, D,,fecerim" habet, neque cur coniunctivus positus sit apparet. ib. deficiet D nescio an recte. C. 42.,,Emporias" revocavi, ita c. 44. in B est perfidü pro perfidia. ib. D,,prosequitur“ quod num inter reliqua futura locum habere possit dubito. ib.,,traiciendi in Africam" sine dubio etiam in A desiderantur. C. 43. e BD. all.,,inveteratae" recepi, cf. Drak. ad. 1, 9, 13. ib.,,perfunctumque" iure in dubium vocatur. ib. D recte,,viris comparet". ib.,,nec mihi" restitui, ut in D est, cf, 21, 40; Hand Turs. IV, 179. ib.,,profiteri“ servo, cf. Fabri ad Sall. J. 18., etsi post wemo facile nomen omittebatur. C. 44. quae post,,opus est" in recc. cdd. leguntur apta quidem sed non prorsus necessaria sunt

ib. nescio an scribendum fuerit,,,in Italia ad se deficerent populi, quot defecerunt". ib. D,,meas gestas res". ib.,,si nulla alia re“ defendit Kreyssigius ad Liv. lib. XXXIII. p. 130. C. 45.,,hi et sortirentur servavi, dum in A constabit non esse vi et sortirentur. C. 46. A praefuisse facilius, quae in recc. adiecta sunt, ut sententia constaret, servavi. ib.,,ea litteris res" Alsch. coni., sed res non suo loco positum videtur. ib. et montanorum D, quod nor debebam mutare.

Lib. XXIX, 1. „multisque proeliis rempublicam“ dubito num in A exstent. ib. BD. romani habebant, quod aut servandum, aut r. habeant reponendum videtur. C. 2. fortasse,,hostico tam quam“ scribendum, cf. Halm ad C. Sest. §. 120. ib. BD. exstruxissent, correxit Alsch. ib. A ut perculsos; supplevit Alsch.; sed quod perculs os in cdd. est aliud intercidisse indicat. an,,ut urgeant (fundant) perculsos“? cf. 32, 10 s. f. ib.,,decem tria“, servandum erat. C. 3.,,in consilium" D, quod iam non spernam. ib.,,regem Syphacem" nescio an servari potuerit. C. 4.,,ad suos in Italiam“ dedi; in facile omittebatur, et duos in cdd. melioribus esse non constabat, iam in D esse video. C. 6. nisi clamor D recte fortasse. ib. AD, habebantur victoribus, inde Alsch.,,habebant, ut victoribus". C. 8. cdd. asportabat extulerat, etsi asportabat aliqua ratione defendi potest, tamen quod naves praecedit, cf. c. 18., „asportabant“, servavi. C. 9. num suppliciis in A exstet, non certum est. C. 10. A idaeapissinunte romanam; a Pessinunte restitui, et paenitet,,urbem Romanam" non servasse, cum in D sit ,,pissinum ero manam". C. 11. per Attalum regem ferunt, tum propinquas gentes alias D. C. 12. A eos verterant auxilio irati, reliqna in recc. edd. addita; tamen sententia nescio an staret, si reliquis omissis pro auxilio substitueretur Aetolis. ib. A motus maior in finitimis correxit Alsch. ib. legato Laetorio D. C. 14. virum bonum optimum cdd., quod recipere dubitavi, cum etiam in titulo antiquissimo duonoro optimo legatur. ib. D traditorem, quare Fabri coni.,,tradiderim". ib. D megalesiam; an fuit,,Megalesia inde appellati“. C. 15. „quam ira irritata“ nescio an etiam in A desiderentur. ib. cdd. recusarent retinerent, ut durior verborum structura evitaretur restitui vulg. retineri, quamquam etiam retinere defendi potest. C. 16. D. inopiae aerariae, ubí cum ae bis positum esse videretur, vulg. revocavi. C. 17. recepit cdd.; et addidit Alsch., quod non prorsus necessarium videtur. ib. vv. tamen - sumus in D abesse Fabri non notavit. ib. fuit virgines optt., in quo quid lateat non constat. ib. cum in D,,singuli quae“ legatur, iam probandum puto. ib. „,cives" in BD. non inventum et propterea suspectum est. C. 18. animos cdd., an animo scribendum? ib. A patres conscripsi prius quam eo gesseritis, quae desunt alii aliter expleverunt; suspicabar,,priusquam eorum sce

lera" (an eos? cf. paulo post eoagitare) expiaritis, ne quid usquam gesseritis. ib. cdd. cesserat, quod propter nunc non videtur ferri posse. ib. recte fortasse habet edd. scriptura,,trucidatos cruciando". ib. vox ex delubro D. nescio an recte. C. 19.,,cognita causa tribunos“ num A habeat non constat. ib. D principium orationibus. tum cdd.,,segniter molliter“ quod servavi, etsi durius est asyndeton. C. 20. iussu ac voluntate D recte fortasse. ib. num elata in A fuerit non constat. C. 21 in D est attinet, quod praeferendum videtur. ib.,,quaeque apud Pleminium erat“ e recc. recipere malui quam quaequae formam insolitam admittere. ib.,,st quid" non est in A; non absurda sunt quae recc. addiderunt,extulisset, quod suum non esset". ib. cum A habeat aliunique aliumve, vulg. aliumve quem non reicienda videtur. C. 22. non male Mog. ed.,,sese praeparavit cum in optt. sit sese reparavit. ib. D faceret, quod iam praefero. itemque,,extollentes fecerunt“. C. 24. BD. ne fas quod nescio an recipiendum fuerit. ib. D avertil vero. ib. A admirantemque ut aut, Alsch. supplevit, malim „adhortantem“ addere. ib. ut et sibi optt. an satis fuit,,ut ipse sibi“? ib. „paratis" omissum erat, cf. Lectt. Livv. II, 7. C. 25. A militum aitque, quare Alsch. edidit,,ait atque"; sed dubito, num ait requiratur, et in D aitque scriptum, sed i deleta est. ib. BD. curam dat recte fortasse. tum,,obedientesque" Fabri suspicatur, ib. recc. rectius,,quam a Carthagine". C. 26. ingenti dedi, cf. Lectt. Livv. HI, 3. cf. c. 32. ib. nulli ante eo bello duci trahendum ex sicilia, reliqua recc. adiecerunt. etiam temptata servavi, quod sine participio sententia non videbatur constare, suspicor autem data esse omissum, cf. 30, 30. ib. A vulgaterat, D vulgata erat. ib. A sed tamen terra etiam tum spectaculo per praeconem, utroque loco aliquid deesse ratus pro tamen scripsi ,,de mari", cf. 37, 23 in., neque enim prospectantibus e terra ipsa terra spectaculo erat. in seqq. fortasse plura desunt. C. 27. postque gerentur apte recc. adiecerunt. ib. cdd. profecti, propter ea quae praecedunt: vento vehementi,,provecti" scribendum putavi. ib. D,,nebula excepit", quod Alsch. olim nescio an recte probaverit. C. 28. Regulum et L. Manlium ne in A quidem exstare puto. ib. longe ante v. primus, tum ipso om. D fortasse recte; idem C. 29. Oesalcen habet. et C. 30. convenere ratus, quod non spernendum est. ib. intenderat. C. 31. eius usquam cdd., quod Alsch. probavit. ib. pecoribusquevisarum D, an fuit pecoribusque suis, ea enim“. Č. 32. gurgite in obliquum et ingens gaudium D. ib.,,at duo" servavi, edd. ac duo. C. 33. BD. igitur iam rem, quod nescio an probandum fuerit. ib. gentemque ad C. Laelii optt., reliqua recc. addiderunt, inde Alsch. C. 34. primum erum equitum augeret A. adieci ut et agere. C. 35. expeditionibus ad oppugnandum optt., si quid excidit, fortasse fuit,,expeditionibus parvis agrorumque populationi