iubeo1): 5183 (aet. Tib.) b, 1sqq.: C. Iulio ... donatum sibi locum quem petit ar (sic, i. ab) Trophimo inmune quem iussit sa (sic, i. sua) pecunia facere sibi et fieis (sic, i. filis) suis et coniugi. 14672′ (cf. 11985 add.), 21 sq.: A. Laelius Apelles in hoc monumento aditum ambitum iubeo habere. Iusso Antoni Encolpi Olo (i. Aulo) Lelio Apelleti uno sarchofago itum ambitum habere devev[i]t, amico optimo: tl. valde confusus et volgaris. C: 1163P3 31249 add. Bue. C. L. E. I n. 279 (post a. 357), 10 sqq.: omnia fretus cedere virtuti terris incedere iussit haut partem exiguam montis pontoq(ue) tumenti credidit. 36 656dc Bue. C. L. E. II n. 1458, 1 sq.: molliter ossa cubent dicat rogo quisque viator, sic tibi defuncto dicere di iubeant: est sermo poeticus.

veto: 27977, 5 sqq.: beto hunc monimentum neque vendere neque donare: nota negativam particulam neque abundanter additam. Contra iubeo' 'veto' cum ne et coniunctivo structa cf. § 64.

praecipio): 1711P 31908 (fort. a. f. 488), 12 sqq.: accipere autem molend(in)arios praecipimus per modium unum nummos III. 29726, 10: testamento fieri praec (epit). 30349a (fragm. fort. saec. V.), 4: preci· pitur effici.

dico) (i. mando): 1685pd (a. 321), 13sq.: in quam rem legatos ire dixerunt universos ordinis viros.

3495 (litt. s. III. vel II. ex.) in antica, Sed recte: e. g. 13099, 5 reficiendum

curo *): 2571, 13: facere curavit. 7: fieri curaver(unt) Novia (ctt.). Sed recte: curaverunt.

add.

moneo3): 16803, 1 sqq.: Demetrus amicos monet bene facere cum bivimus. Cf. 17985 ade = 34112 Bue. C. L. E. I n. 856, 12: amici qui legitis moneo miscete lyaeum. permitto): 1585 bp (a. 193), 6 sqq.: quibus (sc. litteris) aei (sic) permissum sit aedificare, 2120 32398 a (a. 155), 23 sq.: rogo domin(e) permittas ... ea corpora colligere. 2963a, 4 sqq.: petit a pontifices ut sibi permitterent reficere nostrum) monumentum iuris sui. 7458 (fort. ineunt. imp. aet.?), 98q.: quod neque donari neque veniri (sic) permittimus. 10241 (fort. aet. Hadr.), 20 sq.: ire aut mittere ossaque inferre permisit. 21826, 2sqq.:

Q. Magius suis habitu(m) possidere habere cum suis permisit.

§ 67. Post verba voluntatis.")

==

opto): 8401°† Bue. C. L. E. II n. 1388 (a. 578), 12: morte tua genetrix optavit sumere morte(m): est Vergilianum, cf. Aen. 1. VI v. 501: quis tam crudelis optavit sumere poenas? 31937/8+ed (a. 534) Bue. C. L. E. I n. 107, 8sqq.: nam meritum mors ipsa docet quam pectore laeto optasti in manibus filiorum saepe tuorum sumere: est sermo poeticus.

1) Bonnet p. 674 sq.

2) Pirson p. 214.

3) Pirson p. 214.

5) Pirson p. 214. Hartel, A. L. L. III p. 47.

Bonnet p. 673. Goelzer p. 373. Schmalz p. 290 sq. 4) Pirson p. 216. Goelzer p. 367.

Bonnet p. 673. Goelzer p. 364 sq. Ap. Lucif. Calar.:

6) Schmalz p. 292. Goelzer p. 366.

7) Schmalz p. 284 sq.

8) Pirson p. 214. Ap. Lucif. Calar.: Hartel, A. L. L. III p. 47.

rogo1): 5154a (fort. paulo recentior. aet. Tib. et Claud.), 1sqq.: C. Vibius... Vibio . . . titulum posuit quod iussit et rogavit cum patrona sua poni ita factum est. 10245,9 sq.: quos manumitti rogavi. 23 363, 7 sqq.: quod rogat et vetat supra eum vivos fieri sed quod rogo vos ut eo loco post me sacrificium confrequentetis.

placet): 29682 bp (litter. s. III.), 4sq.: placet .

fieri deberi. contingit): 29629° Bue. C. L. E. II n. 1067, 1 sq.: Sic tibi contingat feliciter ire viator.

parco): 36655dc Bue. C. L. E. II n. 1468, 2: parce pios Manes solli

citare manu.

§ 68. Infinitivus pro accusativo cum infinitivo 5) post verba sentiendi et dicendi.

promitto: 248 (litter. V. circ. saec. negleg. exarat.) b: Orfite cinede, qui (b)is promisiti pedicare (i. stuprum facere) et non biti dare (i. ‘et non vis te dare'), sed 'promitto' cum gerundivo 10234o (lex colleg. Aesc. et Hyg. a. 153), 14: cenam quam dandam promisit.

spero: 7578

spérábam visere régna:

Bue. C. L. E. I n. 422 (a. 120), 2: nondum Persephonés metri causa. 32808 (litt. s. f. II. ex.) Bue. C. L. E. I (hexam. pess.), 6 sq.: postea cum sperans dolorem effugisse nefandam: subiectum 'se' in acc. c. inf. saepe omittitur 6).

fateor: 19007o = Bue. C. L. E. I n. 562, 3: quinque et enim solos annos vixisse fatebor: cf. supra.

pro 'quin' post 'non dubito'): 8619 (rescr. cuiusd. imper.), 11 sq.:

nec dubito operam in(s)umptúrum ut tálem te (in eo praebeas).

Huc referas velim mereo): 25762, 5 sq.: non sic meruit poni. 29 580+?,

4: hoc etiam titulo honorari meruit. Sed recte: 30973b, 1 sqq.: Hilaro..

collegium (fecit) quod meruisset cui statua poneretur.

•

§ 69. Infinitivus post alia verba:

590a (aet. Aurelior. ?) suo fecit acua(m)

30799b add.,

•

salire. 35 585

facereo): 3626, 6 sqq.: con(iugi) b. m. fecit et sibi ... itu(m) ambitu(m) coronare sacrificare: sed praeter fecit verba nunc desunt. 8098a (I. circ. saec.), 6 sqq.: Museius... fieri f(ecit). ab alt. p., 1 sqq. Aurelius ... de tibi reddere munera feci. 8930d 33754 add., 7 sqq.: custodiam monumenti inhabitandi causa fecit Aelia Chreste et post excessum suum is qui supra scripti sunt habitare.

1) Goelzer p. 371 (peto). Bonnet p. 674.

2) Schmalz p. 286 sq.

3) Schmalz p. 286 sq. Norden ad aen. VI v. 108 sq.: ire contingat, inde a Vergil. et Horat. etiam in sermone pedestri, ut graece ovußaívoi.

4) Riemann2 p. 282 (Plaut., Liv., poetae). 30132c 36650 Bue. C. L. E. II n. 1171 (fragm.), 5: et praedata meis parce venena (locis dare?: Bue.). 5) Ap. Lucif. Cal.: Hartel, A. L. L. III p. 46 sq.

6) Schmalz p. 297.

7) Riemann2 p. 283 sq. Schmalz p. 289 adnot. 3.

8) Pirson p. 214. Goelzer p. 367.

9) Schmalz p. 287. Thielmann, A. L. L. III p. 177 sqq. p. 366. coll. p. 75. Bonnet p. 673 sq. adnot. 3. Goelzer p. 373.

Roensch It.

habere1): 27196, 7 sq.: de cuo nihil queri habui.

dare): 3608de Bue. C. L. E. I n. 475 (vérsibus pessim.), 5sq.: quod si fata mihi dedissent luce(m) videre, ista prius ipsis facerem.

reddere3): 20029, 6 sqq.: reddedi(t) proximu(m) primu(m) manere

(re)ddedit.

invenire: 4886 (aet. Tib. et Claud.), 3 sq.: qui primum invenit causidicos imitari.

invidere: 8401+c Bue. C. L. E. II n. 1388 (a. 578), 2sq.: impia mors rapiens teneris te nate sub annis invidit meritis cr[e]scere magna tuis: invidit idem est ac noluit'. 16709ed Bue. C. L. E. I n. 178, 2 sqq.: quod a t[e] [m]ihi fieri Cy[rille iniqua fortuna invidit.

praecedere1): 29642de

pitium dulce parare tuis.

Bue. C. L. E. II n. 1292, 3 sq.: precesti hos

§ 70. Infinitivus qui videtur absolutus his locis subest: 10876, 5sq.: (dolus malus) abesto nec aditum in portione dimidia fiscum habere: in abesto subest verbum quale iubeo'. Singulariter infinitivus perfecti absolutus pro indicativo perfecti positus videtur esse 5) 13 208, 18qq.: D. M. M. Aur. Rufus . . . parentibus ... memoria(m) (i. monumentum) restituisse (sic) mihi et meis ... d(ono) d(edit): confusione ortum videtur.

D. De gerundio et gerundivo.

§ 71. Ex linguis quae vocantur Romanensibus iam pridem apparuit in sermone latino ablativum gerundii paulatim partes participii praesentis activi adsumere coepisse) velut Hispanice llamando' (de 'clamando' deformatum) i. 'rufend' et 'indem man ruft. Quam rem inde a Livio apud scriptores posteriores conspicuam in his titulis inde ab a. 118 inveni: 967o (senatus cons. a. 118), 6 sqq.: qui primus omnium principum et solus remittendo sestertium novies milies centena milia ñ. debitum fiscis ... cives ... praestitit hac liberali10048 (tl. aurigae p. a. 131), 13 ex.: plurimum vincendo vicit.,

tate securos.

1) Thielmann, A. L. L. II p. 196. Schmalz p. 283. coll. p. 75. Pirson p. 215 sq. Bonnet p. 689. 690 adnot. IV. Anglade p. 87 sq.

.

Roensch It. p. 447.
Goelzer p. 369 sq.

3) Diehl p. 244.

lavari. Goelzer

Pirson p. 213 sq.:
p. 213 sq.: vade . .

Anglade p. 88: vadent orare.

5) Cf. Hoffmann p. 139: VIII 292: Catilius se vibum fecisse. Diehl p. 244.

6) Draeger II2 p. 848 sq. (coll. Curt. et Tac., e. g. ann. 13, 47: trahens et interpretando). Schmalz p. 305. Ott, Zur Lehre vom Abl. Gerund., Festschrift d. Württembergisch. Gymnas. usw. zum Jubil. v. Tübingen, Stuttgart 1877 pp. 27-37. Steele, the Gerund. and Gerundive in Livy, American Journal of Philology, vol. XXVII 3, pp. 280–305. Riemann2 p. 308 sq. (Liv.). Roensch It. p. 432. coll. p. 111. Pirson p. 217. Hoffmann p. 139. Anglade p. 88. Bonnet p. 655. Meyer-Lübke p. 480.

Archiv für lat. Lexikogr. XV. Heft 3.

23

2133d (a. 242), 3 sqq.: cuius egregiam sanctimoniam

senatus laudando

comprobavit. 15696, 5 sqq.: quand[o praedicans l]audes tuás inter homines nominando inter deos adc[rando debitum] náturae solvero. 28 753°

Bue.

C. L. E. I n. 108, 1: vel nunc morando resta qui perges iter. Gerundium pro gerundivo1): 202784, 5 sqq.: cui et fruendum mancipationem fecerunt 712, 7sqq.: cui immunitas data est ab eis sacrum

faciend(i).

§ 72. Accusativus gerundivi finalis subesse videtur his titulis actorum fratrum arvalium, sed potius omissa errore quadratarii praepositione explicandus est; nam hac aetate (a. 80) casus iam ita confusos esse ut accusativus pro genetivo poneretur equidem non crediderim neque probatum est; praeterea meminisse oportet acta fratrum arvalium et erroribus plena et gerundivi structura propria insignia esse (de qua velim conferas infra § 73) et m finalem epigraphicam etiam hic multum valere: 2059 = 32363 (a. 80) 18qq.: piaculum factum per calatorem et publicos eius sacerdoti quod arbor a vetustate decidit, expiandum porcam et agnam opimam. Recte: 2060 32364 (a. 81), 5 sqq.: piaculum factum ob arbores pi)andas porcam et agnam opimam. 2099 32386 (a. 183), p. I 21sqq.: operis inchuandi causa quod in fastigio . ficus innata esset, eruendam et aedem reficiendam immolavit suovetaurilibus maioribus. Huc refer 8930d 33 754 a, 13 sqq.: item iuris sit P. Aeli Aug. lib. . . . item Charitudis rel[l]iquias ponendas: est fortasse errore omissum esse' ita ut acc. c. inf. pendeat ab iuris sit.

ex

Dativus gerundivi finalis) sermoni curiali pergratus offenditur 29772, 7 sq.: (locus) oneri ferundo vigiliario.

§ 73. Transeamus nunc ad genetivum finalem gerundivi in actis fratrum arvalium non insolitum sed plerumque cum dativo finali, seu errore seu quia is vicibus genetivi fungi poterat, confusum. Eum genetivum etiam Tacito pergratum et a Draegero inter graecismos relatum proprie italicum esse optime vir doctissimus Fr. Leo3) illuminavit collatis locis Terentianis (apud Plautum deest hic genetivus), Sallustianis, Taciteis, praecipue tabulis Iguvinis1), ut puta: VI B 48: pusi ocrer pihaner, i. 'ut arcis piandae.' Sim. VI A 8, VII A 19: ocrer pihaner perca i. ‘arcis piandae virga.' Semel VI A 20: ocrer pehaner paca (i. 'pactione', quod latine 'causa'). 5) Exempla

1) Schmalz p. 301. Bonnet 564 sq.
2) Landgraf, A. L L. VIII p. 39 sqq.

Schmalz p. 304.

3) Fr. Leo, Plautinische Forschungen, Berlin 1895, p. 92 et adnot. 3. Schmalz p. 303. 4) Umbrica interpretatus est Fr. Buecheler, Bonn 1883. 5) Inde corrige v. d. Brenous (p. 117) qui de gerundivi genetivo finali scribit: elle (i. cette phrase) est proprement un hellénisme' et graecum toù avvðávεodai confert, falso.

act. fratr. arval.: merus genetivus subest: 2078 32374 add. (a. 118) I, 60 sq.: immolavit porcas piaculare(s) (d)uas luci coinquendi et operis faciundi. Idem: 2079 32378 add. (a. 123-138, 4 sq. 2086 (a. 213), 18q. 2095 (aet. M. Aurel.), 2: et operis faciundi. 2104 32388 add. (aet. Elagab. a. 218) a, 17 sq.: immolavit) porcilias), piacul(ares) II luci coinquiendi) et operis faciund(i). 2086 = 32380 add. (a. 155), 33. 2099

32 386 add. (a. 183) p. II 21 sq.: immolav(it) porcilias piaculares II luci coinchuendi et operis faciendi. Genetivus et dativus contaminati sunt in hisce tl.: 2067 (a. 90), 49: porcas piaculares luco coinquendi et operi faciundo immolavit. 2065 32367 add. (a. 87), II 19 sq.: porcas piaculares duas luco coinquendi et operis faciendi immolavit. 2075 32 372 add. (a. 105), II 8sq.: immolavit porcas piaculares duas luco (co)inquendi (et) operis faciundi. 2076a (a. 117), 18: (immolavit porcas piacula)res duas luco coinquendi et operis faciundi. 2080 = 32375 add. (a. 120), 36 sq.: luco coinquiendo et operis faciundi.

Genetivus finalis gerundivi cum coniunctione 'quod' contaminatus est: 2099 32386 add. (a. 183), p. II 7 sq.: operis perfecti causa, quod arboris eruendae et aedis refectae, immolavit suovetaurilibus maioribus: aut debuit scribi 'quod arbor eruta et aedes refecta est, immolavit' aut arboris eruendae et aedis refectae causa imm.' Praepositionem 'causa' recte usurpatam habes ibid. p. II 7 et ibid. p. I 21: operis inchuendi causa.

E. De participio.

§ 74. Nihil homini optimorum scriptorum lectione et grammaticorum libris erudito titulos latinos legenti maiorem admirationem affert quam superlativus participii praesentis activi passim aperte pro participio perfecti passivi usurpatus velut amantissimo suis 1) (desiderantissimo, reverentissimo), de quo nuper optime summus harum rerum arbiter Fr. Buechelerus in libro qui inscriptus est 'mélanges Boissier' 2) disseruit ita ut quicquam novi addi nequeat. Itaque liceat mihi locos tantum enumerare, qui'us passivum adesse dilucide apparet 3): 8011, 38q.: amantisimus (sic) suuis. 8999a, 7 sq.: a. omnibus. 9133a, 2: a. suis. 11005, 4 sq.: ab omnes a. 17430a, 8sq.: sibi a. 24525, 2: a. suis. 12303a, 6 sq.: sibiq(ue) a.: deest in Th. L. L. 16054, 4sq.: sibiq(ue) a. 16280a, 8: sibi a. 28138a, 4 sq.: sibique a. Sed 36597, 3 sq. (fragm.): sueis ama[ta?]. 24400a, b 3: amata a suis. 26850a, 4sq.: ab omnibus a. 11669o Bue. C. L. E. II n. 1045, 6 sq.: ad suam amantissumam (perven)ire. 21974, 7 sq.: animae desideran[tissimae sibi. Sed recte 27376a, 7 sq.: animae desideratissimae. Active positum itaque cum genetivo obiectivo pronominis 'eius' vel 'sui' coniunctum reperitur participium:

1) Ap. Lucif. Calar. (IV. s.): Hartel, A. L. L. III p. 13. mus etiam apud Marc. Aurel. ad Fronton.: cf. Georges' s. v. 2) Paris 1903 pp. 86-90.

3) Inde compleas velim Th. L. L. sub v. amantissimus.

Desiderantissi-
Goelzer p. 386.