JOANNIS FREINSHEMII

SUPPLEMENTORUM

LIVIANORUM

LIBER LXXVIII.

IN LOCUM LIB. CXIII LIVIANI.

EPITOME

LIBRI CENTESIMI DECIMI TERTII.

Confirmatis in Africa Pompejanis partibus, imperium earum P. Scipioni delatum eft; Catone, cui, ex æquo deferebatur imperium, cedente. Et cum de diruenda urbe Utica propter favorem civitatis ejus in Cafarem deliberaretur, idque ne fieret, M. Cato tenuiffet, Juba fuadente, ut dirueretur; tutela ejus & cuftodia mandata eft Catoni. Cn. Pompejus Magni filius in Hifpania, contractis viribus, quarum ducatum nec Afranius, nec Petrejus excipere volebant, bellum adverfus Cafarem renovavit. Pharnaces, Mithridatis filius, rex Ponti, fine ulla belli mora victus eft. Cum feditiones Roma a P. Dolabella tribuno plebis, legem ferente de novis tabulis, excitatæ effent, & ex ea caufa plebs tumultuaretur, induftis a M. Antonio magiftro equitum in urbem militibus, odlingenti e plebe cafi funt. Cæfar veteranis cum feditione miffionem poftulantibus dedit: &, cum in Africam trajeciffet, contra copias Jubæ regis cum difcrimine magno pugnavit. T. Liv. Vol. XI.

A

1. CESAR, Ægyptiis ad deditionem coactis, cum provinciam facere poffet; novarum fcilicet rerum metu, fi forte nacta violentioris ingenii præfidem fuiffet, noluit: revera præmium libidinum Cleopatræ dedit, juncto in ma trimonium regnumque fuperftite Ptolemæo, qui puer admodum mariti regifque fuftineret nomen, opere potentiaque Cæfari & Cleopatræ relicta: adeo non diffimulatus adulter, ut & continuo fecum haberet reginam, & convivia fæpe in primam lucem cum ea protraheret: denique per fpeciem cognofcendæ antiquitatis, eadem thalamego, fequentibus navibus quadringentis, Nilo flumine fubiit, vel ad Ethiopiam penetraturus, ni fequi exercitus recufaffet.

II. Thalamegos princeps invenit Ptolemæus Philopator, ea ftructura, quam accurata defcriptione Callixenus exfecutus eft. Neque dubitatur, aut diutius hæfurum in Ægypto Cæfarem, aut fecum deducturum illam fuiffe, nifi interveniffet coercendi Pharnacis neceffitas. Idcirco abducta ex regno Arfinoe, ne molefta forori effet, legiones duas reliquit præfidio novis regibus, fimulque cuftodiæ, ne qua occafione mutare animum poffent. ipfe cum fexta veterana pedestri itinere contendit in Syriam. Ibi civitatibus, quarum auxiliis adjutus fuerat, magna beneficia tribuit, Judæis præcipue, quorum principatum firmavit Hyrcano; civitatem Romanam cum immunitate dedit Antipatro; utrumque abfolvit incufatos ab Ariftobuli filio Antigono, procuratoremque Judææ declaravit Antipatrum.

III. Hyrcano petenti poteftatem conceffit inftaurandi muros urbis fuæ, quos Pompejus dejecerat. unde mox fœdus cum legatis eorum renovatum eft fenatufconfulto, cum ex literis Cæfaris ea de re in æde Concordiæ L. Valerius L. F. prætor retuliffet, a. d. Idus Decembres. His ita conftitutis, tyrannifque & dynaftis, ut merita cujufque erant,

§ I. Sueton. in Cæf. c. 35. Plut. in Cæf. c. 72. Hirt. Dio. Appian. civil. 1. 2. § II. Athen. 5, 9. Diodor. 1. 42. Jofeph. antiq. 14, 15, & de bell. Jud. 1, 8.

itemque civitatibus, donatis mulctatifve, & controverfiis cognitis; gentili fuo Sex. Cæfare legionibus præpofito, cum claffe, quam fequi jufferat, in Ciliciam contendit, ad Pharnacis bellum iturus, quo maturius rebus in urbe, & per provincias undique motis poffet occurrere.

IV. Nam & ex urbe feditiones nuntiabantur, & in Africa atque Hifpania non contemnendæ Pompejanorum vires coalefcebant. Jam ad ceteros duces, qui in Africam erant tranfvecti, Cato pervenerat, ejusque sapientia & auctoritate res ibi ex incertis variaque æmulatione fluxis conftitutæ firmatæque erant. Quippe P. Varus, quod fe jamdiu præfuiffe Africa, fociumque victoria Juba ferebat, nolebat nobilitati dignitatique L. Scipionis concedere. & Jubæ uterque adulabatur, in hoc maxima fpei parte repofita: fuperbusque rex fuo ingenio, eo pervenerat arrogantiæ, ut primo congreffu Catonis, inter hunc & Scipionem medius confideret.

V. Sed Cato, non ferens publicam ignominiam, in alterum latus tranftulit fellam fuam, Scipionemque in medium accepit, quamquam infidum hominem & iniquum, & qui tanto melioris viri famam etiam fcripto edito attrectare non fuerat veritus. Sed & poftea deferentibus imperium omnibus, noluit accipere, turpe futurum dictitans, fi pro legibus dimicans, contra leges imperaret. præfentibus enim confularibus, imperare prætorem non oportere. Infiftentibus, ut igitur, æquata cum Scipione poteftate, præeffet rebus, id quoque recufavit, addens, unius aufpiciis adminiftrari omnia confultius effe.

VI. Sic ad Scipionem fumma rerum rediit, nominis quoque favore adjutum; bellumque terra marique haud fegniter apparari cœptum. Nam & Siciliam Sardiniamque infeftabant claffibus, captafque naves abftrahebant, arma præcipue & ferrum quærentes, quibus rebus egebant: & in Africa,

§ III. Tacit. hift. 1, 9. Joseph. antiq. Hirt. § IV. Appian. civil. 1. 2. Liv. Epit. Dio. Plut. in Cat. c, 83. § V. Dio. Vellej. 2, 34. Plut. Liv. Epit.