Immagini della pagina
PDF
ePub

μησε

καὶ ἑαυτὸν ἀνελεῖν, ἐπεσχέθη μέντοι παρὰ τῶν σωματοφυλάκων, καὶ εἰσηνέχθη προς θάλαμον, ἔνθα τὴν νύκτα καὶ τὴν μετ ̓ αὐτὴν ἡμέραν ἐν θρήνοις διαγαγὼν ἀπειρηκὼς ἔκειτο ἄναυδος, στένων μόνον βαρύτατα. καὶ τῶν φίλων εἰσιόντων πρὸς αὐτὸν οὐ προσίετο τοὺς λόγους αὐτῶν. Ἀριστάνδρου δὲς τοῦ μάντεως ὄψεως αὐτὸν ἀναμνήσαντος ἣν εἶδε περὶ τοῦ Κλεί Ρ Ι 192 του, καί τινων σημείων ἐκείνῳ γενομένων, καὶ εἱμαρτὸν εἶναι τὸ γενόμενον λέγοντος, ἤρξατο ἐνδιδόναι.

Μέλλων δὲ εἰς τὴν Ἰνδικὴν ἐμβάλλειν, συνεσκευασμένων Ὁ τῶν ἁμαξῶν πρώταις μὲν ταῖς οἰκείαις ἐνῆκε πῦρ, εἶτα καὶ ταῖς 10 τῶν φίλων, καὶ μετὰ ταῦτα καὶ τὰς τῶν Μακεδόνων καταπρῆσαι ἐκέλευσε. τοῦτο δὲ γεγονὸς ὀλίγους μὲν ἐλύπησεν, οἱ δὲ λοιποὶ βοῇ καὶ ἐνθουσιασμῷ πρὸς τὸ ἔργον ὡρμήκασι καὶ τὸν ̓Αλέξαν δρον προθυμίας πρὸς τὴν στρατείαν ἐνέπλησαν. ἤδη δὲ καὶ φοβερὸς ἦν καὶ ἀπαραίτητος κολαστὴς τῶν πλημμελούντων.15 πολλοὶ μὲν οὖν κατὰ τὰς μάχας αὐτῷ συνέπεσον κίνδυνοι καὶ Β νεανικοῖς ἀπήντησε τραύμασι, τὴν δὲ πλείστην φθορὰν τῆς στρατιᾶς ἀπορίαι τῶν ἀναγκαίων καὶ δυσκρασίαι τοῦ περιέχοντος ἀπειργάσαντο. · αὐτὸς δὲ διὰ τόλμαν οὐδὲν ᾤετο τοῖς θαρσαλέοις ἀνάλωτον οὐδέ τι ὀχυρὸν τοῖς ἀτόλμοις. πέτρα δέ τινι ἀποτόμῳ 20 προσβαλὼν σὺν τοῖς νεωτέροις τῶν Μακεδόνων, Αλέξανδρον τινα ἐν τούτοις καλούμενον προσαγορεύσας “ἀλλὰ σοί γε” εἶπε “καὶ διὰ τὴν κλῆσιν ἀνδραγαθεῖν προσήκει.” ποταμὸν δὲ βαθὺν τῶν 18 ἀπορίαι] αἱ πορείαι Α.

10 πρώτον Α. 17 ἀπήντησαν Α.
20 πέτρα] πείρας Α.

lisset, nisi a satellitibus esset cohibitus. a quibus in thalamum illatus eam noctem et sequentem diem in lacrimis egit, iacuitque desperabundus et tacitus, tantum gravissime suspirans. neque ullius amici orationem admittebat, donec Aristander augur eum visionis de Clito oblatae et de ominibus quibusdam admonuit quibus fatalem illius casum fuisse arguebat: tum demum enim minuere luctum coepit.

Impressionem in Indiam facturus cum apparatos currus videret, primum suis, deinde amicorum iniecto igne, postremo etiam Macedonum, comburi iussit. id factum paucis molestum fuit: reliqui vero cum clamore, et quasi afflatu quodam numinis concitati essent, profectionem aggressi, Alexandrum alacritatis ad capessendam militiam impleverunt. sed etiam formidabilis erat ac delinquentibus inexorabilis. in multa pericula in praeliis incidit et insignia vulnera accepit: maxima tamen exercitui pernicies e penuria commeatus et aeris intemperie provenit. sed ipse ea erat audacia ut nihil viris fortibus obsistere posse, nihil ignavis tutum esse arbitraretur. petram quandam praeruptam cum iunioribus Macedonum aggressus, quendam inter eos nomine Alexandrum cohortatus "at te" inquit "vel propter nomen strenuum esse decet.”

Μακεδόνων περῶν ὀκνούντων “τί γάρ” εἶπεν “ὁ κάκιστος ἐγὼ νεῖν οὐκ ἔμαθον;” ὡς δὲ παρῆσαν πρέσβεις πρὸς αὐτὸν ἀπὸ τῶν C πολιορκουμένων πόλεων, ὁ πρεσβύτατος αὐτῶν, Ακουφις του νομα, ἠρώτησε, τί ἂν ποιοῦντες φίλοι αὐτοῦ λογίζοιντο· ὁ δὲ 5 Αλέξανδρος “εἰ σὲ μέν” εἶπεν “αἱρήσονται ἄρχοντα, ἐμοὶ δὲ πέμψουσιν ἄνδρας ἑκατὸν τοὺς ἀρίστους.” γελάσας οὖν πρὸς ταῦτα ὁ Ἄκουφις “ἀλλὰ βέλτιον” εἶπεν “ἄρξω, ὦ βασιλεῦ, εἰ τοὺς κακίστους σοι καὶ μὴ τοὺς ἀρίστους στελῶ.”

.

13. Ο μέντοι Ταξίλης μοίρας ἄρχων τῆς Ἰνδικῆς παμ10 φόρου τε καὶ εὐδαίμονος, οὐκ ἀποδεούσης Αἰγύπτου, σοφὸς δὲ ὢν ἀνήρ, πέμψας ήσπάσατο τὸν ̓Αλέξανδρον καί “τί δεῖ πολέ- D μων ἡμῖν ἔφη “εἰ μήτε ὕδωρ ἀφαιρησόμενος ἡμῶν ἀφῖξαι μήτε τροφὴν ἀναγκαίαν; τοῖς δ ̓ ἄλλοις εἰ μὲν κρείττων ὦ, ἕτοιμός εἰμι εὖ ποιεῖν, εἰ δὲ ἥττων, οὐ φεύγω χάριν ἔχειν εὖ παθών.” 15 ἡσθεὶς οὖν ἐπὶ τούτοις ὁ ̓Αλέξανδρος “εγώ” φησίν “ἀγωνιοῦμαι πρὸς σὲ καὶ διαμαχοῦμαι ταῖς χάρισιν, ὡς μου χρηστὸς ὢν μὴ περιγένῃ.” λαβὼν δὲ δῶρα πολλὰ καὶ πλείονα παρασχὼν τέλος χίλια τάλαντα νομίσματος αὐτῷ ἐδωρήσατο. σπεισάμενος δέ τινι πόλει τῶν Ἰνδικῶν, ἀπιόντας ἐκεῖθεν τοὺς ἐν αὐτῇ μισθοφο 20 ροῦντας τῶν μαχιμωτάτων Ἰνδῶν ἀπέκτεινεν ἅπαντας· ὃ τοῖς Ρ I 193 αὐτοῦ πολεμικοῖς ἔργοις οἷά τις κηλὶς πρόσεστιν. εἶτα πρὸς

2 πρέσβεις πρὸς αὐτὸν post πόλεων Α.
12 ἡμῶν Α, ὑμῶν PW.

16 μου] μοι Α.

5 εἶπεν om A.

14 ἔχειν om A.

FONTES. Cap. 13. Plutarchi Alexander 59-63.

15 ò om A.

Macedonibus profundum quendam fluvium transire dubitantibus
'cur'
inquit "ego miserrimus natare non didici?" cum legati urbium, quas
obsidebat, ad eum venissent, eorumque natu maximus Acuphis rogaret
quibus rationibus eius amicitiam sibi conciliarent, Alexander respondit
si te principem crearint et mihi viros praestantissimos centum miserint."
ad haec ridens Acuphis "atqui" inquit, "rex, melius imperabo si tibi
non optimos sed pessimos misero."

13. Taxiles, qui Indiae parti omnis generis fructuum feraci ac beatae, quaeque Aegypto nihil cederet, imperabat, vir sapiens, missis legatis Alexandro salutato "quid” inquit “bello nobis opus est, si huc venisti ut nobis neque aquam neque victum necessarium eriperes? caeteris autem rebus si plus possum, paratus sum ad bene faciendum; sin minus, non recuso pro acceptis beneficiis habere gratiam." his Alexander delectatus "ego" inquit "certabo tecum beneficiis et ne tua benignitate vincar elaborabo;" acceptisque multis muneribus, pluribus datis, denique mile talenta ei donavit. pace cum urbe quadam Indica facta milites, qui praesidii causa conducti fuerant e bellicosissimis Indis, ex ea discedentes universos occidit: quod bellicis eius operibus ignominiae

Πῶρον ἐμαχέσατο, καὶ τοῦτον χώρας Ἰνδικῆς βασιλεύοντα, τὸ μέγεθος τοῦ σώματος ἔχοντα εἰς τέσσαρας πήχεις ἀνατρέχον καὶ σπιθαμήν. τοῦτον νικήσας καὶ ζῶντα λαβὼν ὁ ̓Αλέξανδρος ἠρώτησε πῶς ἂν αὐτῷ χρήσαιτο, ὁ δέ “βασιλικῶς ἀπεκρίνατο πυνθανομένου δὲ τοῦ ̓Αλεξάνδρου εἴ τι καὶ ἕτερον λέγει, ὁ5 Πῶρος “πάντα” ἔφη, τῷ βασιλικῶς ἔνεστιν.” ἀφῆκεν οὖν W Ι 138 αὐτὸν καὶ ἄρχειν δέδωκε, σατράπην ὀνομαζόμενον, οὐ μόνον ὧν Β ἦρχε πρώην, ἀλλὰ καὶ ἄλλων πολλῶν. ἐν ταύτῃ τῇ μάχῃ

καὶ ὁ Βουκεφάλας τρωθεὶς μετὰ καιρὸν ἐτελεύτησεν, ἤδη ὑπέργηρως γεγονώς, ὁ δὲ ̓Αλέξανδρος ἤλγησεν ὡς τινα φίλον ἀπο- 10 Ο βαλών.

Οἱ μέντοι Μακεδόνες ἐν τῇ πρὸς Πώρον μάχῃ πεπονηκότες οὐκ ἐπείθοντο Αλεξάνδρῳ καὶ τὸν Γάγγην ποταμὸν περᾶσαι βιαζομένῳ, εὖρος μὲν ἔχοντα σταδίους τριάκοντα πρὸς δυσί, βάθος δὲ ὀργυιὰς ἑκατόν. ὁ δὲ δυσθυμήσας ἀπρόϊτος ἐν τῇ 15 σκηνῇ ἔμενεν, ἥττης λογιζόμενος συγκατάθεσιν τὸ τὸν Γάγγην μὴ παρελθεῖν, τῶν δὲ φίλων παρακαλούντων καὶ τῶν στρατιω Ο τῶν ἀντιβολούντων μετὰ κλαυθμοῦ, ἐνδέδωκέ τε καὶ ἀνεζεύγνυε. πολλὰ δὲ πορθμεῖα καὶ σχεδίας πηξάμενος εκομίζετο διὰ τῶν [! ποταμῶν, θέλων τὴν ἔξω θάλασσαν ἐπιδεῖν· καὶ παραπλέων 20 ἀπέβαινε καὶ πόλεις ἐχειροῦτο. ἐν δὲ Μαλλοῖς γεγονώς, μαχι

5 δὲ] δ ̓ ἔτι Α. Ο βουκέφαλος Α.
13 σάγγην Α.
14 τριάκοντα A Plutarchus, λ' codex Ducangii, εξήκοντα PW.
15 ἀπρόσιτος alter codex Wolfi.
18 αντιβολούντων AW,
ἀντιβουλούντων Ρ.

veluti maculam quandam impressit. deinde cum Poro, et ipso Indiae rege, pugnavit, qui staturae erat quattuor cubitorum et spithamae. quem cum victum captumque rogasset quomodo tractandus esset, regaliter” inquit, percontante Alexandro numquid aliud vellet, respondit in regali tractatione inesse omnia. eum igitur dimissum satrapen appellavit non earum duntaxat provinciarum quibus prius imperarat, sed et aliarum multarum. in ea pugna Bucephalas etiam vulneratus, paulo post iam admodum senex obiit: cuius obitum Alexander non secus doluit ac si amicum amisisset.

Cum Macedones pugna cum Poro commissa fatigati Alexandro Gangem etiam, cuius latitudo stadiorum 32, profunditas 100 orgyarum erat, vi transituro non parerent, animo aeger in tabernaculo desidens non prodiit in publicum, perinde esse iudicans, si Gangem non transisset, ac si victum se confiteretur. sed amicis obtestantibus et militibus cum ploratu supplicantibus tandem cessit, exercituque reducto multa navigia et rates, fabricavit, quibus flumina traiiceret, exterius quoque mare inspecturus, et praeternavigando urbes subegit, cum autem ad Mallos

μωτάτοις οὖσιν Ἰνδῶν, μικροῦ ἐκινδύνευσε. πρῶτος γὰρ διὰ κλίμακος ἐπὶ τὸ τεῖχος ἀναβάς, τῆς κλίμακος συντριβείσης και τῶν πολεμίων ἐπιτιθεμένων καὶ βαλλόντων αὐτόν, συστρέψας ἑαυτὸν εἰς μέσους ἄνωθεν ἀφῆκε τοὺς ἐναντίους· καὶ κατὰ τύχην 5ὀρθὸς ἔστη. καὶ τὸ μὲν πρῶτον οἱ βάρβαροι ἐσκεδάσθησαν, ἰδόντες δὲ αὐτὸν καὶ δύο μόνους ὑπασπιστάς, ἐπαναστραφέντες D ἠμύνοντο καὶ ἀγχεμάχοις όπλοις ἐτίτρωσκον. εἷς δ ̓ ἀποστὰς βέλει ἐκ τόξου βαλὼν αὐτὸν τοῖς περὶ τὸν μαζὸν ὀστέοις τὸ βέλος ἐνέπειρε, καὶ οὕτως αὐτοῦ καθίκετο ἡ πληγή, ὡς ἐνδοῦναι τε 10 καὶ καμφθῆναι· ὅθεν ὁ βαλὼν αὐτὸν μετὰ ξίφους ἐπέδραμε, Πευκέστας δὲ καὶ Λημναῖος ὑπερασπίσαντες καὶ ἄμφω στρώ θησαν· καὶ ὁ μὲν τέθνηκε, Πευκέστας δὲ ἔτι ἠμύνετο, τὸν δὲ τρώσαντα αὐτὸν βάρβαρον ἀνεῖλεν ̓Αλέξανδρος, πολλαχοῦ δὲ τρωθείς, εἶτα καὶ κατὰ τοῦ τένοντος ὑπέρῳ βληθείς, τῷ τείχει Ρ I 194 15 προσερεισθεὶς πρὸς τοὺς βαρβάρους ἀπέβλεπεν. ἐν τοσούτῳ δ ̓ ἀθροισθέντων τῶν Μακεδόνων ἁρπασθεὶς εἰς τὴν σκηνὴν ἀναι σθητῶν ἐκομίζετο. ἑνὶ δὲ τῶν ὀστέων τῆς ἀκίδος ἐμπαγείσης τοῦ ὀστοῦ ἑλκομένου ὀδύναι δριμεῖαι καὶ λειποθυμίαι ἐγίνοντο, ὡς καὶ θανεῖν ἐκεῖνον ἐλπίζεσθαι. ὅμως μέντοι τὸν κίνδυνον 20 διαδρὰς καὶ χρόνον πλείω θεραπευόμενος εἰς θόρυβον τοὺς Μακεδόνας ἐνέβαλε ποθοῦντας ἰδεῖν αὐτόν· καὶ προῆλθεν.

1 γὰρ] μὲν γὰρ Α. 6 δύω PW.
A al. m.
11 Λιμναίος Plutarchus.
προσῆλθεν Ρ, προσῆλθεν W.

7 post καὶ add τοῖς
21 προῆλθεν Α,

nam cum

pervenisset Indorum pugnacissimos, parum ab interitu abfuit.
primus per scalas murum conscendisset, iisque comminutis ab hostibus
peteretur, impetu in medios hostes desiliit, et casu rectus stetit. ac
primum quidem barbari dispersi sunt; sed eum solum esse cum duobus
duntaxat armigeris conspicati, ad defensionem conversi cominus eum
feriebant. quidam vero longius absistens sagittam ex arcu emissam in
ossibus circa mammam defixit: quae plaga sic eum perculit ut cederet
atque inclinaretur. quo facto is qui eum icerat stricto gladio accurrit.
Peucestas et Lemnaeus regem defendentes ambo sunt vulnerati, alter
etiam mortuus, Alexander autem, propugnante adhuc Peucesta, bar-
barum a quo vulneratus erat occidit; multisque vulneribus acceptis,
cum in collo etiam tragula ictus esset, ad murum inclinatus barbaros
intuetur. interim a Macedonibus conglobatis raptus sensuque destitutus
exportatur. cum autem acies sagittae ossi inhaereret, in extrahendo
telo acerrimis doloribus affectus in animi deliquia incidit, ut de vita
eius actum putaretur. tamen periculo evitato, cum longiore tempore
curaretur, Macedonibus eius videndi desiderio tumultuantibus in medium
processit.

[ocr errors]

14. Αναρρωσθεὶς δὲ αὖθις παρεκομίζετο χώραν τε πολλὴν καὶ πόλεις χειρούμενος. τῶν δὲ γυμνοσοφιστῶν τινας συλΒ λαβὼν καὶ ἐρωτήσεις αὐτοῖς ἀπόρους προθέμενος ἐδωρήσατο καὶ ἀφῆκεν. ἕνα δὲ τῶν ἐν δόξῃ παρ ̓ αὐτοῖς ὄντων Κάλανον κεκλημένον ἔπεισεν ὁ Ταξίλης πρὸς ̓Αλέξανδρον ἀφικέσθαι. οὗτος 5 βύρσαν ξηρὰν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως καταβαλὼν περιῄει τὰ ἄκρα ταύτης πατῶν. ἡ δὲ ἐν μέρει τῶν ἄκρων πιεζομένη τῇ συμπατήσει, τοῖς ἄλλοις ᾔρετο μέρεσιν. εἶτα μέσον αὐτὴν πατήσαντος καὶ συσχόντος ἡ ὅλη βύρσα ἠτρέμει καὶ ἀκίνητος ἦν. παρήνει δὲ διὰ τοῦ ὑποδείγματος τὸν ̓Αλέξανδρον μὴ τοῖς ἄκροις τῆς 10 ἀρχῆς ἐμφιλοχωρεῖν, τὰ μέσα δὲ κατέχειν, ἵν ̓ οὕτω καὶ τὰ πέριξ ἠρέμα ᾖ.

C

Ἑπτὰ δὲ μησὶ διὰ τῶν ποταμῶν εἰς τὴν θάλασσαν ὑπαχθεὶς λέγεται ταῖς ναυσὶν εἰς τὸν ὠκεανὸν ἐμβαλεῖν. εἶτα ἀναστρέφων τὰς μὲν ναῦς παραπλεῖν ἐν δεξιᾷ τὴν Ἰνδικὴν ἐχούσας ἐκέλευσεν, 15 αὐτὸς δὲ πεζῇ πορευόμενος εἰς ἐσχάτην ἀπορίαν κατήντησε καὶ πλῆθος τοσοῦτον ἀπώλεσεν ὥστε τῆς στρατιᾶς μηδὲ τὸ τέταρτον ἐκ τῆς Ἰνδικῆς ἀνακομισθῆναι διὰ νόσους καὶ πονηρὰς διαίτας καὶ καύματα καὶ λιμόν. ἄπορον γὰρ διῄει χώραν, ὀλίγα πρόβατα ἔχουσαν, καὶ ταῦτα θαλαττίοις ἰχθύσι τρεφόμενα καὶ 20 Ο σάρκα μοχθηρὰν ἔχοντα καὶ δυσώδη. ἐν ἑξήκοντα δ ̓ ἡμέραις

W Ι 139

1_post δὲ A add καὶ.
18 Ινδικῆς] μηδικῆς Α.

4 melius Καλανὸν.
19 ἄσπορον Plutarchus.

13 τὴν om. Α.

FONTES. Cap. 14. Plutarchi Alexander 63-77. λέγεται δὲ p. 353 v. 3 sq. fortasse ex Arriano 7 27,

14. Confirmata valetudine ulterius pergendo multas provincias et urbes subegit. cumque quosdam gymnosophistas cepisset, eisque multas difficiles quaestiones proposuisset, muneribus datis homines dimisit. Taxiles vero uni inter illos celebri Calano persuasit ut Alexandrum conveniret. is corium aridum proiecit et eius extrema per vices calcavit: quod cum fieret, aliae partes attollebantur. cum autem medium calcasset ac compressisset, totum corium quietum mansit et immobile. quo exemplo monebat Alexandrum ne in regni extremitatibus se contineret sed media occuparet, ut et circumiacentia loca in officio conti

nerentur.

Septem mensibus per flumina in mare devectus fertur navibus oceanum ingressus esse. unde reversus, navibus dextram Indicae regionis oram legere iussis, ipse pedestri itinere proficiscens in extremam inopiam incidit, tantamque multitudinem amisit ut non quarta exercitus pars ob morbos, malum victum, aestum et famem ex India reverteretur. inopem enim provinciam pertransibat, quae paucas oves habebat marinis piscibus ali solitas, insuavi et foetenti carne. caeterum ea diebus

« IndietroContinua »