Immagini della pagina
PDF
ePub
[ocr errors]

huius generis orationes ubi accipi videre, novam rogationem 12 promulgant, ut pro duumviris sacris faciundis decemviri creentur ita, ut pars ex plebe pars ex patribus fiat; omniumque earum rogationum comitia in adventum eius exercitus differunt qui Velitras obsidebat.

Prius circumactus est annus quam a Velitris reduceren- 38 tur legiones. ita suspensa de legibus res ad novos tribunos militum dilata: nam plebis tribunos eosdem, duos utique, quia legum latores erant, plebes reficiebat. tribuni militum 2 creati T. Quinctius Ser. Cornelius Ser. Sulpicius Sp. Servilius L. Papirius L. Veturius. principio statim anni ad ulti- 3 mam dimicationem de legibus ventum; et cum tribus vocarentur, nec intercessio collegarum latoribus obstaret, trepidi

kleidete als auctor generis betrach#tet wurde, insofern er dadurch das ius imaginum und mit diesem die Nobilität erlangte, das Recht auf die Auspicien, s. 4, 6, 1, erhielt und in diesen, wenn auch nicht in allen übrigen Verhältnissen, s. 4, 1, 2; ib. 2, 5, den patricischen gentes gleich gestellt wurde, während vorher die plebejischen gentes von allen diesen Rechten ausgeschlossen waren, s. 4, 4, 4; 10, 8, 9; vgl. Cic. Verr. 5, 7, 180: qui (Cato) cum se virtute non genere populo R. commendari putaret, cum ipse sui generis initium ac nominis ab se gigni ac propagari vellet; Becker 2, 1, 225 f.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

3. cum tribus — obstaret würde am einfachsten so aufgefasst: als die Tribus zum Abstimmen berufen wurden, s. 3, 72, 6; 10, 9, 1 u. a., und die Intercession nicht mehr im Wege stand; da aber dann kein Grund vorläge, warum die Rogationen nicht angenommen werden, s. 4, und L. sich selbst widersprechen würde, s. § 5 intercedentiumque erat, so scheint er nur haben sagen wollen: als die Tributcomitien bereits angesagt waren und berufen werden sollen, und vorauszusehen war, dass die Intercession nicht beachtet werden würde, s. § 5; oder er hat zum Schlusse des langen Kampfes eilend angeben wollen, dass wirklich die Comitien gehalten werden sollten und die Tribunen einig waren, wie schon c. 36, 8 angedeutet wird, und c. 39, 7; 8 keine Rede von

patres ad duo ultima auxilia, summum imperium summum4 que ad civem, decurrunt. dictatorem dici placet. dicitur M. Furius Camillus, qui magistrum equitum L. Aemilium cooptat. legum quoque latores adversus tantum apparatum adversariorum et ipsi causam plebis ingentibus animis armant, 5 concilioque plebis indicto tribus ad suffragium vocant." cum dictator stipatus agmine patriciorum plenus irae minarumque consedisset, atque ageretur res solito primum certamine inter se tribunorum plebi ferentium legem intercedentiumque, et quanto iure potentior intercessio erat, tantum vinceretur favore legum ipsarum latorumque, et uti rogas primae tribus 6 dicerent, tum Camillus,,quando quidem" inquit,,,Quirites, iam vos tribunicia libido non potestas regit, et intercessionem secessione quondam plebis partam vobis eadem vi facitis inritam, qua peperistis, non rei publicae magis universae quam vestra causa dictator intercessioni adero eversumque 7 vestrum auxilium imperio tutabor. itaque, si C. Licinius et L. Sextius intercessioni collegarum cedunt, nihil patricium magistratum inseram concilio plebis: si adversus intercessio

der Einsprache ist, aber nicht hinzugefügt, dass etwa durch die Vermittelung bedeutender Männer, s. 45, 36, vgl. 5, 18, oder aus anderen Gründen die Abstimmung vertagt, und nun erst ein Dictator gewählt und wieder mehrere Tribunen von den Patriciern gewonnen wurden, oder die Ereignisse haben einen anderen Gang genommen, als sich aus den fragmentarischen Nachrichten L's ersehen lässt, s. § 10; Nieb. R. G. 3, 31.

4. placet n. im Senate; die Ernennung selbst konnte erst in der Nacht erfolgen. cooptat, ein seltner Ausdruck statt des gewöhnlichen dicere, sibi legere, nominare, der aber gewählt werden konnte, weil beide ein Collegium bilden, einer nicht ohne den anderen sein kann. indicto, eine neue Versammlung, s. § 3; 2, 56, 9.

[ocr errors]

5. legem, der Singular scheint, während vorher und nachher der Plural sich findet, gebraucht, weil

[ocr errors]

die drei Rogationen als ein Ganzes
betrachtet werden sollen, wie es
auch Cassius Dio fragm. 32 andeu-
tet, vgl. c. 39, 1; 11; Cic. Legg.
2, 10, 23 ff.
quanto tantum,
s. 5, 10, 5; in vincitur liegt ein
Comparativbegriff, s. c. 34, 1.
vinceretur fav., nur selten ist, dem
Volkswillen gegenüber, die Ein-
sprache ohne Erfolg gewesen, s.
10, 37; 25, 2, und daher auch a.
u. St. zweifelhaft.
uti rogas.
Es wurde damals mündlich abge-
stimmt, die welche den Antrag an-
nehmen wollten (iubebant) antwor-
teten auf die Aufforderung des
Magistrates: velitis iubeatis (rogo),
s. 1, 46, 1, mit uti rogas,
die
welche denselben ablehnten, wahr-
scheinlich mit antiquo, Marquardt
2, 3, 97.

6. auxilium trib. etc., während dieses gerade gegen den Missbrauch des imperium gerichtet sein sollte.

7. patricium mag., 4, 43, 10, um den Gegensatz gegen die Plebs, concilio pl., schärfer zu bezeich

nem tamquam captae civitati leges inponere tendent, vim tribuniciam a se ipsa dissolvi non patiar." Adversus ea cum 8 contemptim tribuni plebis rem nihilo segnius peragerent, tum percitus ira Camillus lictores, qui de medio plebem emoverent, misit, et addidit minas, si pergerent, sacramento omnes iuniores adacturum exercitumque extemplo ex urbe educturum. terrorem ingentem incusserat plebi; ducibus plebis 9 accendit magis certamine animos quam minuit: sed re neutro inclinata magistratu se abdicavit, seu quia vitio creatus erat, ut scripsere quidam, seu quia tribuni plebis tulerunt ad plebem, idque plebs scivit, ut, si M. Furius pro dictatore. quid egisset, quingentum milium ei multa esset. sed auspi- 10 ciis magis quam novi exempli rogatione deterritum ut potius credam, cum ipsius viri facit ingenium, tum quod ei suffectus est extemplo P. Manlius dictator; quem quid creari 11 attinebat ad id certamen, quo M. Furius victus esset? quod eundem M. Furium dictatorem insequens annus habuit, haud sine pudore certe fractum priore anno in se imperium repetiturum; simul quod eo tempore, quo promulgatum de 12 multa eius traditur, aut et huic rogationi, qua se in ordinem

nen. tendent nach cedunt, s. 23, 13, 5: si consulet si refertis.

8. contemptim,,cum contemptu Camilli." Drak., s. 2, 56, 12. de med emover., von dem Forum weg, sonst summovere, 3, 14, 4. Nach Plutarch. 39 hat Cam., was er hier nur droht, ausgeführt, und das Volk zur Aushebung auf das Marsfeld beschieden; das letzte Mittel gegen den Widerstand, das aber bei der Einigkeit der Plebs wirkungslos blieb, vergl. c. 16, 3. omnes iun., ein Theil derselben stand noch vor Velitrae. 9. neutro, 1, 25, 4. seu quia etc. Die Sache war schon im Alterthume bestritten. tulerunt etc., die Tribanen können nur eine Mult beantragen, nicht zuerkennen (dicere), s. Becker 2, 2, 268; wahrscheinlich kündigten sie die Rogation nur an, um sie, wenn Camillus die Dictatur niedergelegt haben würde, zur Abstimmung zu bringen. Dass diese schon jetzt

[ocr errors]

et

[blocks in formation]

cogi videbat, obsistere potuit, aut ne illas quidem, propter 13 quas et haec lata erat, inpedire; et quod usque ad memoriam nostram tribuniciis consularibusque certatum viribus est, dicaturae semper altius fastigium fuit.

[ocr errors]

39 Inter priorem dictaturam abdicatam novamque a Manlioinitam ab tribunis velut per interregnum concilio plebis habito apparuit, quae ex promulgatis plebi, quae latoribus gra2 tiora essent. nam de fenore atque agro rogationes iubebant, dé plebeio consule antiquabant. et perfecta utraque res esset, ni tribuni se in omnia simul consulere plebem dixis3 sent. P. Manlius deinde dictator rem in causam plebis inclinavit C. Licinio, qui tribunus militum fuerat, magistro 4 equitum de plebe dicto. id aegre patres passos accipio; dictatorem propinqua cognatione Licini se apud patres excusare solitum, simul negantem magistri equitum maius quam 5 tribuni consularis imperium esse. Licinius Sextiusque, cum tribunorum plebi creandorum indicta comitia essent, ita se gerere, ut negando iam sibi velle continuari honorem acerrime accenderent ad id quod dissimulando petebant plebem: 6 nonum se annum iam velut in aciem adversus optimates

[blocks in formation]

ist wol anzunehmen, dass Anfangs die drei Rogationen einzeln zur Abstimmung gebracht sind und der Senat seine Zustimmung zu den beiden ersten zu geben erklärt hat, s. Peter 1, 232; dann aber, als das Volk darauf eingeht, die Tribunen alle für ein Ganzes erklären, s. c. 38, 8, und die Versammlung auflösen.

3. Manlius, c. 42; nach den Fast. Cap. ist er dictator seditionis sedandae et rei gerendae causa. Licinius, nicht der Volkstribun, wie der Zusatz: qui trib. militum fuerat zeigt. Das Tribunat ist c. 31, 1 oder 34, 1 übergangen. Er heisst Calvus, und war, wie es scheint, Bruder der 5, 18 genannten, Vatersbruder des Volks tribuns, hatte aber nach 10, 8, 8 und Cassius Dio 31 auch den mehreren Liciniern gemeinschaftlichen Namen Stolo.

4. maius quam etc., Becker 2, 2, 177. in aciem

6. попит, с. 36, 7.

maximo privatim periculo nullo publice emolumento stare. consenuisse iam secum et rogationes promulgatas et vim omnem tribuniciae potestatis. primo intercessione collegarum 7 in leges suas pugnatum esse, deinde ablegatione iuventutis ad Veliternum bellum, postremo dictatorium fulmen in se intentatum. iam nec collegas nec bellum nec dictatorem obstare, 8 quippe qui etiam omen plebeio consuli magistro equitum ex plebe dicendo dederit. se ipsam plebem et commoda morari sua; liberam urbem ac forum a creditoribus, liberos 9 agros ab iniustis possessoribus extemplo si velit habere posse. quae munera quando tandem satis grato animo aestimaturos, 10 si inter accipiendas de suis commodis rogationes spem honoris latoribus earum incidant? non esse modestiae populi Romani id postulare, ut ipse fenore levetur et in agrum iniuria possessum a potentibus inducatur; per quos ea consecutus sit, senes tribunicios non sine honore tantum sed etiam sine spe honoris relinquat. proinde ipsi primum statuerent 11 apud animos, quid vellent, deinde comitiis tribuniciis declararent voluntatem. si coniuncte ferri ab se promulgatas rogationes vellent, esse quod eosdem reficerent tribunos plebis, perlaturos enim quae promulgaverint: sin, quod cuique pri- 12 vatim opus sit, id modo accipi velint, opus esse nihil invi

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
« IndietroContinua »