esse o. sæpe egerat, tamen in rem fore credens universos adpellare et cohortari, in abditam partem ædium secedit, atque ibi, omnibus arbitris procul amotis, orationem huiuscemodi habuit. »Ni virtus fidesque vestra spectata mihi forent, ne- 5 quicquam oportuna res cecidisset; spes magna, dominatio in manibus frustra fuissent. Neque ego per ignaviam aut vana ingenia incerta pro certis captarem. Sed quia multis et magnis tempestatibus vos cognovi fortis fidosque mihi, eo 10 est o. animus ausus est maxumum atque pulcherrumum facinus incipere, simul quia vobis eadem quæ o. quæ mihi bona malaque esse intellexi; nam atque idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est. Sed ego quæ mente agitavi omnes 15 iam antea divorsi audistis. Ceterum mihi in dies magis animus accenditur, quom considero, quæ condicio vitæ futura sit, nisi nosmet ipsi vindicamus in libertatem. Nam postquam res potenti- publica in paucorum potentium ius atque dicio-20 nem concessit, semper illis reges, tetrarchæ vectigales esse, populi, nationes stipendia pendere; ceteri omnes, strenui, boni, nobiles atque ignobiles volgus fuimus sine gratia, sine auctohis ritate, iis obnoxii, quibus, si res publica vale-25 ret, formidini essemus. Itaque omnis gratia, potentia, honos, divitiæ apud illos sunt, aut rep.nob. ubi illi volunt; nobis reliquere pericula, repuliud. sas, iudicia, egestatem. Quæ quousque tandem um o. rel. per. 1 in re 1. 3 secessit 1. e. in marg. b. irs. secedit pt. 4 huiuscem. orat. t. 7 dominatioque t. 12 eademq. e. esse int. bpvl. int. esse e. esse o. t. 14 idem nolle bpvl. idem o. te. 17 magis magisque an. v. 18 condicio v. conditio tlep. 18 nosmetipsi v. ipsos bptel. 20 dition. discessit spl. cdition. conc. in ctex. t. 21 tetrarcha terrarum t. tetrarce b. 25 iis ob. vb. his plte. 23 boni atque nob. ignob. t. boni atque str. nob. et ign. v. boni o. b. 28 repulsas n. rel. e. repulsiones n. vt. nobis inmanu patiemini fortissumi viri? nonne emori per virtutem præstat, quam vitam miseram atque inhonestam, ubi alienæ superbiæ ludibrio fueris, per dedecus amittere? Verum enim vero pro 5 Deum atque hominum fidem! victoria in manu nobis est, viget ætas, animus valet; contra illis annis atque divitiis omnia consenuerunt; tantum modo incepto opus est, cetera res expediet. Etenim quis mortalium, cui virile ingenium, 10 tolerare potest, illis divitias superare, quas profundant in extruendo mari et montibus coœquandis, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse? illos binas aut amplius domos continuare, nobis larem familiarem nusquam 15 ullum esse? Quom tabulas, signa, toreumáta emunt, nova diruunt, alia ædificant, postremo omnibus modis pecuniam trahunt, vexant; tamen summa lubidine divitias suas vincere nequeunt. At nobis est domi inopia, foris æs alie-est o. 20 num, mala res, spes multo asperior; denique quid reliqui habemus præter miseram animam? Quin igitur expergiscimini? En illa, illa, quam sæpe optastis, libertas, præterea divitiæ, decus, gloria in oculis sita sunt! fortuna omnia ea ea o. 25 victoribus præmia posuit. Res, tempus, pericula, egestas, belli spolia magnifica magis quam ora- oratio tio mea vos hortantur. Vel imperatore, vel mi- tur. lite me utemini; neque animus, neque corpus utimini a vobis aberit. Hæc ipsa, ut spero, vobiscum 9 ingen. est bpvt. est o. 1. in e. spl. 10 tollerare p. 11 profundunt te. sed in e. a spl. 18 divit. suas bpvte. suas o. 1. 22 en e. alterum illa eras. in b. spl. en o. v. 24 ea omnia el. tentur bptel. 28 utemini v. in e correct. utimini bplt. illa, quam pt. in 27 hortantur v. hor aberit a vobis e. horten mea o. me o. una o. una Consul agam, nisi forte me animus fallit, magis o. et vos servire magis quam imperare parati estis. etsi re 21. Postquam accepere ea homines, quibus mala abunde omnia erant, sed neque res, neque 5 tamen spes bona ulla, tametsi illis quieta movere magna postula-merces videbatur, tamen postulavere plerique, uti proponeret, quæ condicio belli foret, quæ præmia armis peterent, quid ubique opis aut spei haberent. Tum Catilina polliceri tabulas 10 novas, proscriptionem locupletium, magistratus, sacerdotia, rapinas, alia omnia, quæ bellum atque lubido victorum fert. Præterea esse in Hispania citeriore Pisonem, in Mauretania cum exercitu P. Sittium Nucerinum, consili sui par-15 ticipes; petere consulatum G. Antonium, quem sibi collegam fore speraret, hominem et famicircumv; liarem et omnibus necessitudinibus circumventum; cum eo se Consulent initium agundi facturum. Ad hoc maledictis increpat omnis bonos, 20 suorum unumquemque nominans laudare; admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suæ, compluris periculi aut ignominiæ, multos victoriæ Sullanæ, quibus ea prædæ fuerat. Postquam omnium animos alacris videt, cohortatus, ut 25 petitionem suam curæ haberent dimisit. eo cons. conventum 22. Fuere ea tempestate qui dicerent, Catili 1 ni forte te. nisi bpvl. 4 in quibus t. 7 postulavere bplt. in e ve spl. 8 ut prop. bte. uti lp. 9 armis pramia te. 14 mauretanea b. (m. I.) ¿ utroque loco (m. II.) correxit. mauretania i spl. p. mauritania tel. 16 Ad hac petere t. sed ad hæc irs. praterea petere e. 17 et t t. 19 cum eo consule 1. se consule te. se in b. spl. atramento recentiore. 20 increpabat blte. increpat p. 23 complures b. i spl. nam, oratione habita, quom ad iusiurandum popularis sceleris sui adiceret, humani corporis san-adigeret guinem vino permixtum in pateris circumtulisse; inde quom post exsecrationem omnes degusta5 vissent, sicuti in sollemnibus sacris fieri consuevit, aperuisse consilium suum, atque eo, dictitare, fecisse, quo inter se magis fidi forent, fidi magis alius alii tanti facinoris conscii. Nonnulli ficta et hæc, et multa præterea existumabant ab his, 10 qui Ciceronis invidiam, quæ postea orta est, leniri credebant atrocitate sceleris eorum, qui pœnas dederant. Nobis ea res pro magnitudine parum comperta est. et - et a iis tione 23. Sed in ea coniuratione fuit Q. Curius, na- conven15 tus haud obscuro loco, flagitiis atque facinoribus coopertus, quem Censores Senatu probri gratia moverant. Huic homini non minor vanitas inerat quam audacia; neque reticere, quæ inerat o. audierat, neque suamet ipse scelera occultare, 20 prorsus neque dicere neque facere quicquam pensi habebat. Erat ei cum Fulvia, muliere nobili, stupri vetus consuetudo; cui quom minus gratus esset, quia inopia minus largiri poterat, repente glorians maria montisque polliceri cœ25 pit et minari interdum ferro, ni sibi obnoxia fo- et o. ret, postremo ferocius agitare quam solitus erat. At Fulvia, insolentiæ Curii causa cognita, tale periculum rei publicæ haud occultum habuit, sed 2 adiceret bplte. 4 execrationem b irs. 4 degustassent e. 5 sicut e. 5 sollempnibus b. 7 dictitare in t. eras. eo dicto e. 7 magis fidi b. (ceteri fid. mag. 9 ab his bpet. ab iis 1. 14 conventione e. haut t. 17 amoverant ble. in pt. a spl. 19 sua et ipse aliq. eras. b. suametipse ple. ipsa t. ex correct. 21 nobili mul. t. 23 guod in. 1. 25 ni sibi b. nisi ob. plte. 27 insolentia bpte. insolentia 1. viri spl. curis t. 28 ocultum e. * nisi ob. sublato auctore de Catilinæ coniuratione quæ quoque modo audierat compluribus narravit. Ea res in primis studia hominum accendit ad consulatum mandandum M. Tullio Ciceroni. Namque antea pleraque nobilitas invidia æstuabat, et 5 quasi pollui consulatum credebant, si eum, novus quamvis egregius homo novos adeptus foret. Sed ubi periculum advenit, invidia atque superbia post fuere. 24. Igitur comitiis habitis Consules declaran-10 tur M. Tullius et G. Antonius, quod factum primo popularis coniurationis concusserat. Neque tamen Catilinæ furor minuebatur, sed in dies plura agitare, arma per Italiam locis oportunis parare, pecuniam sua aut amicorum fide sump-15 tam mutuam Fæsulas ad Manlium quendam portare, qui postea princeps fuit belli faciundi. Ea tempestate plurimos cuiusque generis homisibi o, nes adscivisse sibi dicitur, mulieres etiam aliquot, quæ primo ingentis sumptus stupro cor-20 poris toleraverant, post ubi ætas tantummodo quæstui neque luxuriæ modum fecerat, æs alienum grande conflaverant. Per cas se Catilina credebat posse servitia urbana sollicitare, urbem incendere, viros earum vel adiungere sibi vel 25 interficere. 25. Sed in his erat Sempronia, quæ multa sæpe virilis audaciæ facinora conmiserat. Hæc mulier præte- genere atque forma, præterea viro [atque] liberis fuit o satis fortunata fuit; literis Græcis et Latinis docta, 30 rea 0. atque 2 que quomodo tl. et quom. b. quæ quoq. modo ep. 5 invidiam astimabat pb. (m. I.) astuabat quasi e. 7 homo novos. u spl. p. 16 Fasolas t. 19 ascivisse spl. adiunxisse t. descivisse sibi p. 23 conflaverant. sibi spl. e. 27 iniserat. h spl. b. 29 viro liberis. atque spl. b. |