HISTORIARUM FRAGMENTA. LIB. I. Brevis argumenti expositio. Priorum historicorum recensio, quid auctor ipse secutus sit? exponitur, de statu rei publicæ, de seditionum causis, de Gracchis. Marii Sullæque inimicitia, bellum sociale. Cinnanus tumultus, primum bellum civile, proscriptiones, novus discordiarum auctor Lepidus, eius concio; propugnator optimatium Catulus, fœdus cum Gaditanis iunctum; Sullæ mors et de eius moribus iudicium. Lepidus in Etruria bellum parat, exercitum urbi admovet. Pompeius Brutum Mutinae obsessum tenet; studia partium suscitantur; gravis Philippi in senatu oratio; Lepidus ad Cosam victus Italia cedit. Comitia consularia, Servilius proc. in Ciliciam profectus piratas vincit. Appius Macedoniam provinciam sortitus, parum prospere bellum gerit. Gravis senatus cura ob bellum atrocissimum in Hispania a Sertorio concitatum. Eius ingenium et res antea in Africa et Hispania gesta. Hispanorum mores et in Sertorium studia. Res a Metello eiusque legatis in Hispania gesta, - Res populi Romani M. Lepido, Q. Catulo Coss, ac deinde militiæ et domi gestas conposui. Maxumis ducibus fortibus strenuisque magistris. Cato Romani generis disertissumus multa paucis absolvit. Sal. Fannio veritatem 5 dat. Nos in tanta doctissumorum hominum copia. - Recens scripsi. - Neque me divorsa pars in civilibus armis movit a vero. Cum cura dicendum. - Nobis primæ dissensiones vitio humani ingeni evenere, quod inquies atque indo-10 mitum semper in certamine libertatis aut gloriæ aut dominationis agit. - Nam a primordio urbis ad bellum Persi Macedonicum. - Res Romana plurumum imperio valuit Ser. Sulpicio et M. Marcello Coss. omni Gallia cis Rhenum atque 15 inter mare nostrum atque Oceanum, nisi quæ a paludibus fuit invia, perdomita. Optumis autem moribus et maxuma concordia egit populus Romanus inter secundum atque postremum bel 1 Rufin. de comp. et metr. oratorum p. 355. Ed. Caper. Prisc. 15. 2. 616. 15. 3. 623. Ed. Kr. 3 Diomed. 2. p. 442. Ed. Putsch. 4 Mar. Fab. Victorin. in Rhet. Cic. p. 149. Schol. ad Hor. Satir. 1. 10. 9. Serv. ad Aen. 1. 96. 5 Victor. 1. 1. 6 Serv. ad Aen. 4. 213. 7 Char. p. 192. 7 Arrus. p. 248. Ed. Lind. 8 Sen. de Ben. 4. 1. 9 Prisc. 5. 4. 183. nobis nuper Cod. S. Mart. Lov. idem et Cod. Thosan. agitur. 12 Prisc. 17. 21. 85. 14. 2. 589. Prob. Cath. 1468. Charis. p. 52. 13 Victorin. in 1. Rhet. Cic. p. 105. Serv. ad Aen. s. 540. Augustin. Civ. D. 2. 18. Non. Marc. 2. 180. Amm. Marc. Edit. Gronov. 15. 13. sub fin. secundum atque Serv. ac Victorin. lum Carthaginiense. At discordia et avaritia atque ambitio, et cetera secundis rebus oriri sueta mala, post Carthaginis excidium maxume aucta sunt. Nam iniuriæ validiorum, et ob eas 5 discessio plebis a patribus aliæque dissensiones domi fuere iam inde a principio; neque amplius quam regibus exactis, dum metus a Tarquinio et bellum grave cum Etruria positum est, æquo et modesto iure agitatum; dein servili imperio 10 patres plebem exercere, de vita atque tergo regio more consulere, agro pellere et ceteris expertibus, soli in imperio agere. Quibus sævitiis et maxume fœneris onere obpressa plebes, quom assiduis bellis tributum simul et militiam tole15 raret, armata montem Sacrum atque Aventinum insedit. Tumque tribunos plebis et alia sibi iura paravit. Discordiarum et certaminis utrimque finis fuit secundum bellum Punicum. - Postquam, remoto metu Punico, simultates exercere 20 vacuum fuit, plurumæ turbæ, seditiones et ad postremum bella civilia orta sunt, dum pauci potentes, quorum in gratiam plerique concesserant, sub honesto patrum aut plebis nomine dominationes adfectabant, bonique et mali cives ad25 pellati, non ob merita in rem publicam, omnibus pariter conruptis, sed uti quisque locupletissumus et iniuria validior, quia præsentia defendebat, pro bono ducebatur. Ex quo tempore maiorum mores non paulatim ut antea, sed 1 August. Civ. Dei 2. 18. et 5. 12. sed posteriori loco multą depravata sunt iniuria validiorum legit Serv. ad Georg. 4. 238. cfr. Arrus. s. v. insedit Diomed, p. 439. Serv. ad Aen. 8. 479. Donat. ad Andr. 1, 1. 9. qui pauca verba huius loci laudant. 18 Aul. Gell. 9. 12. Aug. C. D. 2. 18. et 3. 17. gratiam Arrus. s. v. concesserant. gratia cett. torrentis modo præcipitati: adeo iuventus luxu atque avaritia conrupta est, uti merito dicatur, genitos esse, qui neque ipsi habere possent res familiaris, neque alios pati. - A Graccho graves seditiones cœpere. Quæ causa fuerat novandis 5 rebus. Quom aræ et alia diis sacra subplicum sanguine fœdarentur. - Tantum antiquitatis curæque maioribus pro Italica gente fuit. - Tyrannumque et Cinnam adpellantes. Bellum quibus posset condicionibus desineret. - Quis rebus Sulla 10. (?) suspectis maximeque ferocia regis Mithridatis in tempore bellaturi. - Quoius advorsa voluntate conloquio militibus permisso conruptio facta paucorum et exercitus Sullæ datus est. Non repugnantibus modo sed ne deditis qui-15 dem, a. b. c. m. (atrocis belli clades metuentibus.) Apud Præneste locatus. - Et Marius victus duplicaverat bellum. Atque omnis Italia armis discessit. Ut in M. Mario, cum fractus prius crura per artus expiraret. - Carbo turpi 20 formidine Italiam atque exercitum deseruit. Simulans sibi alvum purgari. Curubis. Id bellum excitabat metus Pompei victoris Hiempsalem in regnum restituentis. Nihil esse de re publica neque libertati populi Romani 25 4 Augustin. Civ. D. 2. 21. 5 Serv. ad Aen. 4. 290. 6 Serv. ad Aen. 2. 502. 7 Serv. ad Georg. 2. 209. 8 Serv. ad Aen. 1. 5. 9 Serv. ad V. Eclog. 5. 21. 10 Arrus. p. 241. s. v. in temp. 12 Don. ad Ter. Eunuch. 3. 2. 13. 15 Don. ad Phorm. 1. 2. 48. 17 Prisc. 15. 2. 618. 17 Serv. ad Virg. Eclog. 2. 67. 18 Schol. ad Luc. Pharsal. 3. 632. animis Mss. armis ex coniectura. 19 Iul. Rufin. de schemat. dianœas p. 52. Ed. Cap. fracta vulgo. fractus e coniect. alii cui fr. et præpos. ante artus omittunt. 20 Serv. ad Aen. 2. 400. 22 Isid. 11. 1. Serv. ad Aen. 2. 19. 22 Prob. Cath. 1462. 23 Aul. Gell. 9. 12. ad bellum Non. Marc. 2. 554. 24 Arrus. p. 251. s. v. pact. pactum. - Quo patefactum est, rem publicam prædæ non libertati repetitam. - Omnium partium decus in mercedem conruptum erat. - Et relatus inconditæ olim vitæ mos, ut omne ius in 5validioribus esset. - Igitur venditis proscriptorum bonis aut dilargitis. - Neque est offensus dominatione Sullæ. - Nam Sullæ dominationem queri non audebat. De præfecto urbis quasi possessore rei publicæ magna utrimque vi contende10 batur.- Sane bonus ea tempestate contra pericula et ambitionem. - Sanctus aliter et ingenio validus. - Sanctus alia. - Inter arma civilia æqui boni famas petit. M. Aemili Lepidi consulis ad populum Ro manum oratio. sus Clementia et probitas vestra, Quirites, quibus per ceteras gentis maxumi et clari estis, plurumum timoris mihi faciunt advorsum ty- advor rannidem L. Sullæ, ne quæ ipsi nefanda æstu-ne ipsi nef.quæ 20 matis, ea parum credendo de aliis, circumveniamini, præsertim quom illi spes omnis in scelere atque perfidia sit, neque se aliter tutum putet, quàm si peior atque intestabilior metu 1 Ar. p. 259. s. v. rep. 2 Ar. p. 240. s. v. in 3 Arrus. s. v. in p. 257. Don. 1. 1. sed is queri om. 8 Arrus. p. 252. S. v. præfectus in Cod. est quasi possessio Lind. possessore coniecit. 10 Serv. ad Aen. 1. 195. 11 Charis. p. 175. 12 Serv. ad Aen. 3. 594. 12 Sen. Ep. 114. |