retur. castra sunt victori receptaculum, victo perfugium. Quam multi exercitus, quibus minus prospera 4 pugnae fortuna fuit, intra vallum compulsi, tempore suo, interdum momento post, eruptione facta, victorem hostem pepulerunt? patria altera est milita- 5 ris haec sedes, vallumque pro moenibus, et tentorium suum cuique militi domus ac penates sunt. Sine ulla sede vagi dimicassemus, ut quo victores nos reciperemus? His difficultatibus et inpedimentis 6 pugnae illud obponitur: Quid si hostis hac interposita nocte abisset, quantum rursus sequendo eo penitus in ultimam Macedoniam exhauriendum laboris erat? Ego autem, neque mansurum eum, neque in aciem copias educturum fuisse, certum habeo, si cedere hinc statuisset. quanto enim facilius abire fuit, quum procul abessemus, quam nunc, quum in cervicibus sumus? Nec falleret nos, nec interdiu nec 8 nocte abeundo. Quid autem est nobis, optatius, quam ut, quorum castra, praealta fluminis ripa to] Vereor, ne hic quoque scripserit requieto. Eft enim aliud quietus, aliud requietus. Ad illud sufficit praesens quies: hoc competit illis, qui aliquamdiu quiete sunt usi. Seneca de Tranquill. (c. 15.] Danda est remis sio animis: meliores acriores. que requieti surgunt. J. FR. GRON. Supra hoc cap. Mili tem, quem neque viae labor hodie, neque operis fatigaverit, requietum, integrum. §. 3. Quum munimentis ea sepissent] Puto sepsissent. J. FR, GRON. Voffius 5. Gramm. 33. ex hoc loco laudat sepiissent, et ex Hieronymo profert Liv. Tom. XII. sepivi. Id Hieronymo non invi- §. 5. Sine ulla sede vagi di- 9 tuta, vallo insuper septa ac crebris turribus, obpugnare adorti sumus, eos, relictis munimentis, agmine effuso abeuntes, in patentibus campis ab tergo adoriamur? Hae dilatae pugnae ex hesterno die in hodiernum caussae fuerunt. Pugnare enim et ipsi mihi placet; et ideo, quia per Enipeum amnem septa ad hostem via erat, alio saltu, dejectis hostium nos reciperemus? aut ulla caftra haberemus, quae victoribus receptaculum effent? Sed, ut, quod res eft, dicam, non intelligo, locum ac neque in vulgata scriptura, neque in emendatio. ne Florebelli commodum sensum invenio. DUKER. §. 2. Ac ne illo ipso quidem die, aut consule aut rege, quod nec fessos etc.] Si plenam hanc sententiam explicuero, tum, quo. rum verborum jactura facta sit, intelligetur. Sic igitur mihi le. gendum videtur. Ac, ne illo ipso quidem die aut consule aut rege optante, pugnatum est, rege quod nec fessos, ut pridie ex via, neque trepidantes in acie instruenda, et vixdum compositos aggressurus erat, consule, quod in novis castris non ligna, non pabulum convectum erat, ad quae petenda ex propinquis agris magna pars militum ex castris exierat. Hanc effe sententiam hujus loci, atque similia verba intercidiffe, apparet ex eo quod aït: neutro imperatore volente. Librarium in errorem impulit vox rege, quae iteratur; in qua scribenda a priore ad pofteriorem, cum media verba transcendiffet, delapsus eft. SIG. Quatuor verba (optante pugnatum est. Rege) de conjectura inseruit Sigonius. Sed, recte considerata sententia adhibitaque diftinctione ne ceffaria, apparebit, nullius vocis jacturam feciffe veterem codicem, practerquam zou rege: quod cum repetendum effet, ab librario neglectum eft. Ita namque scripsit Livius: Ac ne illo ipso quidem die, aut consule aut rege (rege, quod nec fessos etc. e castris exierat) neutro imperatore volente, Fortuna, quae plus consiliis humanis pollet, contraxit certamen. Hacc integerrima oratio eft, et adeo non defecta, ut etiam aliquid supersit: etenim cohaerent: Ac, ne illo ipso quidem die aut consule aut rege volente, Fortuna contraxit certamen. Caeterum propter interjecta, ut subveniret memoriae lectoris vel auditoris, adjecit huic orationi divisae neutro imperatorum: quod nihil eft aliud quam, nec rege, inquam, nec consule. Tale eft 5, 24, 9. Adversus quae quum optimates ita tenderent, hinc interponuntur multa, quibus sensus sermonesque optimatium explicantur, antequam coeptae periodi pars altera compareat: itaque neceffe habuit to quum repetere: Haec quum foedis certaminibus agerentur: sequitur jam, cujus respectu, tanto superius dixerat: quum optimates. Lib. 38, 55. Ad hunc praetorem adeo amicum Corneliae familiae, (subjiciuntur argumenta et exempla amicitiae) aut adeo inimicum, (interponitur rursus ali praesidiis, novum iter aperui: neque prius, quam debellavero, absistam. XL. Poft hanc orationem silentium fuit, partim 1 traductis in sententiam ejus, partim verentibus nequidquam offendere in eo, quod, utcumque praetermissum, revocari non poffet. Ac ne illo ipso 2 quidem die, aut consule, aut rege, (rege, quod nec quid, cur id poffit videri) caeterum ad hunc nimis aequum aut inimicum praetorem reus extemplo factus L. Scipio. Uhi perperam dederat Andreas: Alii hunc praetorem. et deinde: alii adeo inimicum, Cicero lib. 15. Famil. ep. 10. Quando id accidit, quod mihi maxime fuit op tatum, ut omnium Marcello rum, Marcellinorum etiam etc. quando ergo ita accidit, ut om-` nium vestro studio tuus consulatus satisfacere posset. Eodem lib. Ep. 21. Nam ut illa omittam, quae civitate teste fecisti, etc. ut haec recentia, quae meminero semper, obliviscar, etc. ut haec igitur omittam. Philipp. 2. cap. 32. Cum primum Caesar ostendisset, se, priusquam proficisceretur, Dolabellam consulem esse jussurum, etc. sed cum Caesar ita dixisset. Sic Caesar 3. Gall. 22. Alia ex parte oppidi Adcantuanus, qui summam imperii tenebat, cum sexcentis devotis, etc. cum iis Adcantuanus eruptionem facere conatus. Ubi acris ille Ci. acconius videndum notat,an haec verba, cum iis Adcantuanus, quae pod longam parenthesin repetuntur, delenda sint. Fru ftra. Ejusdem generis sunt lib. 1, [49.] Octavio Mamilio (is longe princeps Latini nominis erat, si famae credimus, ab Ulysse Deaque Circe oriundus) ei Mamilio filiam nuptum dat. se. Apulejus Apologia [pag. 276. ed. Elmenh] Zenonem illum antiquum Elea oriundum, qui pri. mum omnium dictionem solertissimo artificio ambifariam dissolverit, eum quoque Zenonem longe decorissimum fuisAdditamentum in insulam deportandum censet And. Schottus eum quoque Zenonem: nisi legas eum inquam Zenonem. Sed errat. Adde, quae ad lib. 2, 12. et ad 25, 27. et ad Senecae de Ira 1, 3. notavimus. J. FR, GRON. Emendationem Gronovii veriffimam puto. Ita Liv. 3, 19,9. Si quis vobis humil. limus homo de vestra plebe, quam partem, velut abruptam a cetero populo, vestram patriam peculiaremque rempublicam fecistis, si quis ex his domum suam obsessam a familia armata nunciaret. Vide ad 2, 12, 2. 25, 27, 1, 38, 60, 6. et Cortium ad Plinii 5, 3, 5. Eadem figura etiam apud raecos obcurrit. Ita apud Polyb. 2, 14. ПAPA dè THN лроειρημένην ΠΑΡΩΡΕΙΑΝ, ἣν δεῖ καὶ νοεῖν ὡσανεὶ βάσιν του τρι γώνου, ΠΑΡΑ ΤΑΥΤΗΝ ἀπὸ μεσεμβρίας ὑπόκειται πεδία etc. Pausan. in Attic. 1. AENZOE. NHN, ös 'Amators n altois лāow "EXλnow yovuevos Makɛδόνας ἔν τε Βοιωτοῖς ἐκράτησε μάχῃ, καὶ αυθις ἔξω Θερμοπυ λων, etc. ΤΟΥΤΟΝ ΤΟΝ ΛΕΩ. ΣΘΕΝΗ καὶ τοὺς παῖδας ἔγρα fellos, ut pridie, ex via, neque trepidantes in acie inftruenda et vixdum compositos adgreffurus erat; consule, quod in novis caftris non ligna, non pabulum convectum erat, ad quae petenda ex propinquis agris magna pars militum e caftris exierat) neu3 tro imperatorum volente, Fortuna, quae plus con4 siliis humanis pollet, contraxit certamen. Flumen erat haud magnum propius hoftium caftris, ex quo et Macedones et Romani aquabantur, praesidiis ex 5 utraque ripa positis, ut id facere tuto poffent. Duae yev Аpkεoiλaos. Lucian. in Ju- In novis castris non ligna, non pabulum convectum erat] Alibi potius Livius dicere solet in castra convehere. An tamen vulgatum eo modo defendi poteft, quo Gronovius ubi pro quo defendere conatur adversus Fabrum supra 24, 36, 10. S. 4. Flumen erat haud ma gnum propius hostium castris] Nisi scripsit ut alioqui solet, propius hostium castra. J. FR. GRON. Livium vocem propius saepiffime cum casu quarto conftruxiffe, certiffimum eft. V. ad 2, 41, 11. An tamen ita semper loqui voluerit, et omnia ubique ad hanc formulam exigenda sint, merito dubitari poteft. Certe nonnulla obcurrunt loca, qui. bus alia conftructio obtinet. Ita 4, 37, 1. Propius vero est. 25 §. 5. M. Sergius Sylus lega. tus] M. Sergius Silus ex nummis argenteis, ut ante. SIGON. Recte Sigonius Silus, pro Sy. lus, scribendum docuit. At praenomen M. in M. mutandum non exiftimo. Vide ad 32, 27, 6. Gronovius, qui ibidem, et 33, 21, 9. Sigonii conjecturam illam rccepit, hic tamen vulgatum servavit. §. 6. Placentina et Essernina] Aesernina. Sic enim Graeci isέpyia. SIG. Ita et Latinius legendum monuit. Recte. V. Sigón. ad 27, 10, 8. et Epit. Liv. 72. §. 7. Hora circiter quarta] Gronovio hora circiter nona, cohortes a parte Romanorum erant, Marrucina et Peligna; duae turmae Samnitium equitum, quibus praeerat M. Sergius Silus legatus: et aliud pro ca- 6 ftris stativum erat praesidium sub C. Cluvio legato, tres cohortes, Firmana, Vestina, Cremonensis; duae turmae equitum, Placentina et Aesernina. Quum 7 otium ad flumen effet, neutris laceffentibus, hora circiter quarta jumentum, e manibus curantium elapsum, in ulteriorem ripam effugit. quod quum per 8 aquam, ferme genu tenus altam, tres milites seque sive IX, pro IV legenti non adversor. Solent autem notae numerales V et X. in Matis confundi. V. ad 39, 29, 7. §. 8. Per aquam ferme genu tenus altam] genustenus altam edd. principes, pro quo genu tenus demum vidi apud Gryphium; unde id Lugdunenses anno 1553. tum Parisini anno 1573. et ex eo tempore reliqui adoptarunt, forte arbitrati, alteram scripturam errantibus operis typographorum adscribendam esse. Id pertinaciter non negabo. Quid tamen, si divisis vocibus genus tenus scribamus? Vossius quidem illis adsentitur 7. Gramm. 65. qui credunt, tenus adsciscere vel ablativum singularem vel et genitivum et abla. tivum pluralem. Verum Corcyrae tenus codicum suorum fide Livio vindicavit Gronov. supra 26, 24, 11. quibus mei et Hearnii Mati consentiunt: ut etiam genitivum singularem admittere videatur. Olim autem non tantum genu, sed et genus, ut gelu et gelus, in usu fuiffe, docuit Voffius 2. Gramm. 28. 3, 35. et 4, 17. Vereor tamen ne genus nimis antiquatum sit, quam ut Livio convenire poffit; nulla certe similia vocabula ea. dem forma protulit. Genus quidem, pro genu, Cic. dixit, sed non nisi in Arateïs; ubi plura alia, quae jam tempore Livii exoleverant, reperiuntur. Thraces duo id jumentum ex medio alveo in suam ripam trahentes; altero eorum occiso, etc.] Satis conftat, ne hunc quidem locum integrum effe. Quae sententia futura sit, non eft dif. ficile intelligere: quibus verbis expreffa fuerit, nemo unquam divinaverit. Ego tamen, ut sententia elucescat, ita lego: Cum otium ad flumen esset, neutris lacessentibus, hora circiter quarta, jumentum e manibus curantium elapsum in ulteriorem ripam effugit. Quod cum per aquam ferme genu tenus altam tres milites sequerentur, Thraces duo, id jumentum ex medio alveo in suam ripam trahentes, cum tribus Romanis militibus manum conseruerunt. Jamque Romani, altero eorum occiso, receptoque eo jumento, ad stationem suorum se recipiebant. Octingentorum Thracum praesidium in hostium ripa erat: ex his pauci primo, aegre passi popularem |