des dedissent, cognatorum decreto necatae sunt. Gulussa, Masinissae filius, denunciavit, Karthagine delectus agi, classem comparari, et haud dubium bellum strui. Quum Cato suaderet, ut iis bellum indiceretur, P. Cornelio Nasica dicente, Quae viros suos necasse insimulabantur] MS. quae viros suos singulares necasse. An consulares? nam idem codex lib. 2. [Epit. Liv.] ubi vulgo, et recte, Sp. Cassius consularis, habet Sp. Cassius vir singularis. Fuit certe consularis alter L. Poftumius. Vide Valer. Max. lib. 6, 3. Sic conjeceram: nunc viros suos consulares plane scriptum in Voffiano et duobus Gud. reperi. J. FR. GRON. Val. Max. 6,3, 8. scribit, a Publicia Poftumium Alhinum consulem, a Licinia Claudium Asellum, maritos, veneno necatos effe. Poftumius potuit esse, quod Pighius putat, L. Poftu. mius Albinus, quem consulem A. V. 1oxcix. in magiftratu mortuum Fafti Capitolini produnt. Clau. diorum, qui circa haec tempora consules fuerunt, nulli cognomen fuit Asellus. Itaque Auctor Epit. fortassis non recte dixit viros suos consulares Valerius Max. Poftumium consulem vocat, Claudium neque consulem, neque consularem. DUK quae viros suos necis insimulabant Boend. quae viros suos consulares ne. casse insimulabantur Leidens. Berg. et Lov. 2. Cum vulgatis edd. faciunt Norv. Hearnii, et Exc. Pithoei. Quum praetori pro se vades dedissent] Hanc hujus loci germanam esse scripturam, contendo. Nam, ut omittam, eam in vet. lib. inveniri, vulgata cum praetori praedes vadesque oppido, si Ausonio credimus, frivola eft, quoniam praedes et vades diversa sunt, ac Poblicia at ni que Licinia capitis arceffebantur. Versus Ausonii sunt [Idyll. 12.] Quis subit in poenam capita li judicio? Vas. Quod si lis fuerit nummaria, quis dabitur? Praes. Paullus quoque, ex Fefto, aït Vadem sponsorem significare datum in re capitali. DELR. Hic rursum Susiani codicis lectionem praefero, in quo sic habetur: cum praetori pro se vades dedissent. Vades autem, tefte Fefto, proprie vocabantur sponsores dati pro reis in re capitali, ne in vinculis haberentur; praedes vero, qui populo se obligant ad satisdandum, quae vox hic otiosa plane videtur. PIGHI. US in Ann. ad A. V. 15c. p. 437. Praedes nihil huc pertinent. Pighius ex cod. Susiano, cum praetori pro se vades dedissent. Voss. pretes vades dedissent. Gud. cum praetore praedictos vates dedissent. Minor plures vades. Forte igitur: cum praetori praedictos vades dedissent. id eft, quos ille ab iis poftulaverat. Nisi malis: cum a praetore die dicta vades dedissent. J. FR. GRON. cum praetore praedes vades dedissent Exc. Pithoei. cum praetori praedes vades dedissent Lov.2. cum praetori pres ces vates dedisset Boend. cum praetori preces vates dixissent Berg. cum praetori plures vades dedissent Leid. Pofteriorem Gronovii sententiam maxime perspicui sensus effe, sed longius a Mftis abire, Crevierius putavit. At Delrii et Pighii conjecturam, codi hil temere faciundum, placuit, decem mitti legatos exploratum. L. Licinius Lucullus, A. Postumius Albinus consules, quum delectum severe agerent, nec quemquam gratia dimitterent, ab tribunis plebis, qui pro amicis suis vacationem impetrare non potes cum auctoritate firmatam, donec integrior lectio adpareat, in contextum admisi. Masinissae filius, denunciavit] Margo exemplaris Pithoei apud Hearnium nunciavit. Nihil muto. denunciare etiam eft in dicare, significare. Livius 45, 1, 8. Consul ex auctoritate Patrum pró foris publicis denunciavit populo, L. Aemilium collegam signis collatis cum rege Perseo pugnasse. DUK. nunciavit etiam Leid. Berg. et Lov. 2. quod Crevierius malebat. Ego Dukeri sententiae adhaereo. Liv. 42, 24. Denuncietque Karthaginiensibus, ut ad disceptandum veniant. 45, 32, 8. Ludicrum etc. et in Asiae civitates et ad reges missis, qui denunciarent, indixerat principibus. Solent autem et alibi ita variare librarii. Exemplum habuimus ad 28, 26, 15. Mox Karthagini Boend. Vide ibidem §. 1. Praeterea delectus stei agi Voff. quod non adsequor. Haud dubium bellum strui] Margo exemplaris Fithoei apud Hearnium haud dubie. Et sic, incertum ex editis quibusdam, an e conjectura, citat Pighius ad A. V. c. J. Fr. Gronovio in Livio non uno loco displicuit haud dubie. intactum tamen reliquit 40, 54, 3. Alter filius haud dubie et sua et aliorum opinione rex. Non multum interes se puto, utrum legatur. Vide ad Liv. 39, 32. DUK. haud dubie etiam Lov. 2. Boend. et ed. Camp. V. ad 31, 43, 5. Praeterea bellum statui Boend, et ed. Camp. bel lum instrui Berg. sed prima syllaba ultimae vocis nata videtur ex litera finali dictionis praecedentis. Vide ad 23, 34, 5. P. Cornelio Nasica dicente, nihil temere faciundum] P. Corn. Nascica dicendo, nihil temere faciendum Boend. P. Cornelius Nasica dicendo nihil temere faciendum, vel faciundum Berg. et Exc. Pithoei. P. Cornelius Nasica diceret, nihil temere faciendum Leid. P. Cornelio dicente, nil temere faciendum Voff. faciendum etiam Lov. 2. et ed. Čamp. Mox decem legatos mitti Berg.Lov.2.Boend et ed. Camp.. Ab tribunis plebis, qui pro amicis suis vacationem impetrare non poterant, in carcerem conjecti sunt] ab caetu plebis Boend. Tum suis deeft in Lov. 2. Hinc impetrare non potuerat Voff. impetrare non potuerant Boend. et edd. Camp. Rom. anni 1472. ac Parm. impetrare non potuerunt Norv. et prioribus editionibus proximae usque ad Gruterum, qui subftituit poterant, concinentibus Leid. Berg. et Lov. 2. Paullo ante consules exsulat a Lov. 2. Praeterea nec quem qua gratia legunt Exc. Pithoei. nec quicquam gratia Lov. 2. nequaquam gratia Volf. Ceterum quum auctor Epit. dicat, Lucullum et Albinum consules a tribunis plebis in carcerem conjectos effe, hinc Manutius verba Cic. 3. de Legib. 9. negantis id ante D. Brutum et P. Scipionem consules factum fuisse, oratorie accipit; eumque, rant, in carcerem conjecti sunt. Quum Hispaniense bellum, parum prospere aliquoties gestum, ita confudisset civitatem Romanam, ut ne ii quidem invenirentur, qui aut tribunatum exciperent, aut legati ire vellent, P. Cornelius Aemilianus processit, et ex. cepturum se militiae genus, quodcumque imperatum quod ante perquam raro, vel for. taffe etiam semel dumtaxat factum erat, numquam factum dixiffe. Quum Hispaniense bellum parum prospere] Hispaniense bellum quum parum prospere Leid. Vol. Norvic. et priscae edd. tantum non omnes usque ad Gronovium, qui anno 1665. voces in eum ordinem, qui nunc obtinet, trajecit, concinentibus Berg. Lov. 3. Boend. et ed. Camp. Mox ita deeft in Voff. et Berg. Insuper confudisset levitatem Romanam legunt Leid. et Exc. Pithoei. confudisset lenitatem Romanam Berg. Tandem quia aut tribunatum Norv. Hearnii. Sed ultima litera voci quia perperam adhacsit ex initio seq. V. ad 40, 7, 8. Alibi etiam, ubi eadem erroris caussa dari nequit, voces qui et quia a librariis confunduntur. V. ad 36, 33, 5. Et excepturum militiae genus] Vet. lib. et excepturum se. SIGON. Pariter legunt Leid, Voff. Berg. Lov. 2. Boend. et ed. Camp. adversante Hearnii Norv. Tum quidquid imperatum esset ed. Camp. Ad militandi studium omnes incitavit] Voff. et Gudiani: quo exemplo omnes ad studium militandi concitavit. J. FR.GRON. ad militare studium Vol. Gronovius edidit omnes ad militandi studium concitavit. Verum, ut se in Mts invenisse teftatus eft, praeferunt Berg. Lovel. 2. Boend. et ed.Camp. quod recepi, L. Lucullus consul, cui Claudius Marcellus successerat, pacasse omnes Celtiberiae populos quum videretur] Quemadmodum scriptum eft apud Appia. num in Iberico, non Lucullo Marcellus, sed Marcello Lucullus successit, quippe qui poft Marcellum consul fuerit. Itaque ex Appiani hiftoria sic legendum: L. Lucullus consul,quum Claudius Marcellus, cui successerat, pacas. se omnes Celtiberiae populos videretur, Vaccaeos etc. SIG. Hoc de conjectura Sigonii receptum eft, quum legeretur, cui Claudius Marcellus successerat: conftat autem, Lucullum successisse Claudio, quem tertium cum L. Valerio Flacco consulem ille, A. Poftumio Albino collega, proximo anno secutus eft. Barb. et Gud. minor: successerat, cum lacessere omnes Celtiberiae populi viderentur. Fortasse, L. Lucullus consul cum Claudio Marcello, cui successerat, quum lacessere omnes Celtiberiae populi viderentur, Vaccaeos, et Cantabros, et alias. Nam is Marcellus in provincia legatus Luculli mansit. Suetonius in Vitellio [cap. 5.] In provincia singularem innocentiam praestitit biennio continuato, quum succedenti fratri legatus substitisset. J. FR, GRON. Quod ante Sigonium vulgo edebatur, supereft in Boend. et Norv. nisi quod eorum prior legat placasse. Reliqui codd. magis variant. Luculli praenomen esset, professus est. quo exemplo omnes ad studium militandi concitavit. L. Lucullus consul, qui M. Claudio Marcello successerat, quum lacessere omnes Celtiberiae populi viderentur, Vaccaeos, et Cantabros, et alias adhuc incognitas nationes in Hispania subegit. Ibi P. Cornelius Africanus Scipio Ae L. omittunt Voff. Leid. et Berg. quod a proximae vocis litera ini. tiali interceptum videtur. Vide ad 5, 29, 2. Deinde consul, cui Claudius Marcellus successerat, placasse omnes Celtiberos populos videretur Voff. consul, cui M. Claudius Marcellus successerat, quum placasse omnes Celtiberos videretur Berg. nec aliter Lov, 2. nisi quod omnes Celtiberiae populos servet. consul, cui M. Claudius Marcellus successerat, quum lacesse re omnes Celtiberiae populi viderentur Leid. Ex ejus veftigiis legendum videtur, L. Lucullus consul, qui M. Claudio Marcello successerat, quum lacessere omnes Celtiberiae populi viderentur. Conjecturae nihil dedi, nisi quod qui M. Claudio Marcello legerim, pro cui M. Claudius Marcellus. Prono scribarum lapsu qui et cui saepius commutantur. Vide ad 9, 34, 14. Quum autem cui, pro qui, scriptum foret, sponte M. Claudio Marcello in M. Claudius Marcellus mutari debuit. Gronovii conjecturam probare nequeo, partim quod nimis a codicum lectione abeat, partim quod ex nullo auctore conftet, Marcellum Luculli legatum in provincia man. sisse. Certe App. Alexandr. in Iber. pag. 282. et 283. refert quidem, Marcellum, anno consulatus finito, in provincia substitisse, et, antequam successor adveniret, bellum, quod cum Celtiberiae populis Bellis, Titthis, et Arvaccis gerebatur, confecisse poft adventum vero Luculli nullam ejus mentionem fecit. Clariff. Crevierius vulgatum unius vocis transpositione et interpunctionis mutatione hoc modo emendat: L. Lucullus consul, (Claudius Marcellus, cui successerat, pacasse omnes Celtiberiae populos quum videretur) Vaccaeos, etc. Vaccaeos, Cantabros, et alias regiones, et iterum alias incognitas nationes in Hispania subegit] Vet. lib. longe melius, Cantabros, et alias adhuc incognitas nationes. SIG. Gronovius anno 1665. edidit Vaccaeos, et Cantabros, et alias. Cui quum Leid. Voff. Berg. et Lov. 2. consentiant, eam lectionem,quam Doujatius, Clericus, et Crevierius repudiarunt, servavi. Vide ad Epit. 4. in fine. In reliqua parte verborum priscam lectionem probat Nory. Hearnii. At cum vet. lib. Sigonii faciunt Leid. Voff. Berg. Lov. 2. Boend. Exc. Pithoei, et ed. Camp. Editores Sigonio pofteriores recte emendanti obedire recusarunt usque ad Gruterum, qui mutato ordine reftituit alias incognitas adhuc nationes; quod feftinationi, quam innovandi ftudio, adscribere malo; licet tamen recentiores lectionem a Grutero invectam retinuerint. Praeterea incognitas in Hispania gentes Exc. Pithoei. P.Cornelius Africanus Scipio Aemilianus] Africanus, sine du milianus, L. Paulli filius, Africani nepos, sed adoptivus, provocatorem barbarum tribunus militum bio recte, viri docti apud Heárnium delendum censent. Sed et alia quaedam adsuta effe suspicor: nam sufficiebat P. Cornelius Aemilianus, ut paulo ante; vel P. Scipio Aemilianus, ut Epit. 50. DUK. Vocem Africanus delendam censet Gronov. ad Epit. 49. quia nondum id cogno. men habebat. Ne tamen, ut viri docti censuerunt, id per pro. lepsin excusetur, ordo, quem in oratione obtinet, vocem insiticiam esse indicare videtur. Si enim ab auctoris noftri manu profecta foret, scripsisset Scipio Africanus Aemilianus. Ita avus ejus adoptivus in Faftis Capit. ad A. V. OLIV. ubi censura, et ad A. V. 1OLIX. ubi cousulatus secundus memorantur, dicitur P. CORNELIVS. P. F. L. N. SCIPIO AFRICAN. At ipse hic Scipio ibid. ad A. V. 19cvi. A FRICAN. AIMIL. et ad A. V. 15cxг. AFRICAN VS. AIMI. LIAN. vocatur, prioribus nominibus temporis injuria deper ditis. L. Paulli filius, Africani nepos, sed adoptivus] Paulli praenomen L. exsulat a Leid. L. Cornelii Paulli scribarum ignorantia legunt Voll. Berg. Lov. 2. et Exc. Pithoei. Praeterea et adoptivus Leid. Voff. Berg. Lov. 2. Boend. Norv. Hearnii, et typis excusi ante Frob. qui anno 1531. recte sed adoptivus subftituit. Alibi saepe particulae et atque set, vel sed, a librariis commutantur. Vide ad 21, 26, 6. Id autem hic tanto facilius accidisse potuit, quod prima litera zou set, intercepta sit ab ultima vocis praecedentis. Ita 33, 38, 9. 34, 4, 5. et alibi. Si codices ad. dicerent, sic apud Virg. emendandum censerem Ecl. 3, 65. Et fugit ad salices, sed se cupit ante videri. ubi nunc et se editur. Provocatorem barbarum tribunus militum occidit legatus fortasse melius. Nam in Africa poftea, ut Appian. in Libyc. [pag. 58.] et Cicero in Somnio [cap. 1.] affirmant, tribunus fuit. quod et iam confirmat Corn. Nepos [Aur. Vict. in Vir. Ill. 58.] Hue acce dit, quod ex Hispania in Africam a Lucullo ad Masinissam missus fuit. Quod munus legatorum eft proprium. ANT.BENDINELLUS Locor. Hiftor. Annot. cap. 6. Non procedit argumentum Bendinelli, Scipionem ideo potius lega. tum in Hispania fuisse, quia polica inAfrica tribunus fuit: quasi vero haec ordinaria militiae promotio foret, ut quis poft munus legati tribunatum acciperet; quum po. tius legati summo imperatori in exercitu proximi fuerint. Quin contra ex eo solo, quod in Africa tribunus fuerit, eum antea in Hispania legati munere functum non esse, efficiendum videretur. Nihilominus tamen Appian. in Iber. p. 282. Aur. Vict. in Vir. Illuftr. cap. 58. et, quem locum Clariff. Dukerus indicavit, Ampelius cap. 22. teftantur, LuculIum Scipione Aemiliano legato in Hispania usum esse: qui alios, quam Livius, annales secuti sunt. Idem App. in Libyc. pag. 32. in genere de hoc Scipione inquit: vлosрatevÓμEVOS Λουκόυλλῳ Keλrißnpoι лоλεμоúνтi, sub Lucullo adversus Celtiberos bellum gerente militans. Alibi etiam scriptores tribunos mi. litum et legatos confuderunt. Certe Catonem M? Acilio Glabrioni consuli ad Thermopylas depugnanti alii tribunum, alii |