XXVIII. HORACE'S JOURNEY TO BRUNDUSIUM.
Egressum magna me excepit Aricia Roma
Hospitio modico: rhetor comes Heliodorus,
Græcorum longe doctissimus; inde Forum Appi,
Differtum nautis, cauponibus atque malignis.
Hoc iter ignavi divisimus altius ac nos
Præcinctis unum; minus est gravis Appia tardis.
Hic ego propter aquam, quod erat deterrima, ventri
Indico bellum, cœnantes haud animo æquo
Exspectans comites. Jam nox inducere terris
Umbras et cœlo diffundere signa parabat;
Tum pueri nautis, pueris convicia nautæ
Ingerere. Huc appelle.
Jam satis est! Dum æs exigitur, dum mula ligatur,
Mali culices ranæque palustres
Avertunt somnos, absentem ut cantat amicam
Multa prolutus vappa nauta atque viator
Certatim.
Tandem fessus dormire viator
Incipit, ac missæ pastum retinacula mulæ
Nauta piger saxo religat stertitque supinus.
Jamque dies aderat, nil cum procedere lintrem
Sentimus, donec cerebrosus prosilit unus
Ac mulæ nautæque caput lumbosque saligno
Fuste dolat: quarta vix demum exponimur hora. 23
Ora manusque tua lavimus Feronia lympha.
Milia tum pransi tria repimus, atque subimus
Impositum saxis late candentibus Anxur.
Huc venturus erat Mæcenas, optimus atque
Cocceius, missi magnis de rebus uterque
Legati, aversos soliti componere amicos.
Hic oculis ego nigra meis collyria lippus
Illinere. Interea Mæcenas advenit atque
Cocceius Capitoque simul Fonteius, ad unguem Factus homo, Antoni, non ut magis alter, amicus. 33
Fundos Aufidio Lusco prætore libenter
Linquimus, insani ridentes præmia scribæ,
Prætextam et latum clavum prunæque batillum.
In Mamurrarum lassi deinde urbe manemus,
Murena præbente domum, Capitone culinam.
Postera lux oritur multo gratissima: namque
Plotins et Varius Sinuessa Virgiliusque
Occurrunt, animæ quales neque candidiores
Terra tulit, neque quis me sit devinctior alter.
O qui complexus et gaudia quanta fuerunt!
Nil ego contulerim jucundo sanus amico.
Proxima Campano ponti quæ villula tectum
Præbuit, et parochi quæ debent ligna salemque.
Hinc muli Capuæ clitellas tempore ponunt.
Lusum it Mæcenas, dormitum ego Virgiliusque ;
Namque pila lippis inimicum et ludere crudis.
Hinc nos Cocceii recipit plenissima villa,
Quæ super est Caudi cauponas.
Tendimus hinc recta Beneventum, ubi sedulus hospes
Pæne macros arsit dum turdos versat in igni;
Nam vaga per veterem dilapso flamma culinam
Vulcano summum properabat lambere tectum :
Convivas avidos coenam servosque timentes
Tum rapere atque omnes restinguere velle videres.
Incipit ex illo montes Apulia notos
Ostentare mihi quos torret Atabulus, et quos
Nunquam erepsemus, nisi nos vicina Trivici
Villa recepisset, lacrimoso non sine fumo,
Udos cum foliis ramos urente camino.
Quatuor hinc rapimur viginti et milia rhedis
Mansuri oppidulo quod versu dicere non est,
Signis perfacile est: venit vilissima rerum
Hic aqua; sed panis longe pulcherrimus, ultra
Callidus ut soleat humeris portare viator;
Nam Canusi lapidosus, aquæ non ditior urna
Qui locus a forti Diomede est conditus olim.
Flentibus hinc Varius discedit mæstus amicis.
Inde Rubos fessi pervenimus utpote longum
Carpentes iter et factum corruptius imbri.
Postera tempestas melior, via pejor adusque
Bari moenia piscosi ;
Dein Gnatia lymphis
Iratis exstructa dedit risusque jocosque,
Dum flamma sine thura liquescere limine sacro
Persuadere cupit. Credat Judæus Apella,
Non ego: namque deos didici securum agere ævum, Nec si quid miri faciat natura, deos id
Tristes ex alto cœli demittere tecto.
Brundusium longe finis chartæque viæque est.
HOR. SAT. I. v. 1-51, 71, etc.
Father, and tHE EDUCATION WHICH HE GAVE HIM.
Causa fuit pater his, qui macro pauper agello
Noluit in Flavi ludum me mittere, magni
Quo pueri magnis e centurionibus orti,
Lævo suspensi loculos tabulamque lacerto,
Ibant octonis referentes Idibus æra :
Sed puerum est ausus Romam portare docendum
Artes quas doceat quivis eques atque senator
Semet prognatos. Vestem servosque sequentes,
In magno ut populo, si quividisset, avita
Ex re præberi sumptus mihi crederet illos.
Ipse mihi custos incorruptissimus omnes
Circum doctores aderat. Quid multa ?
Quid multa? Pudicum
Qui primus virtutis honos, servavit ab omni
Non solum facto, verum opprobrio quoque turpi; 14
Nec timuit sibi ne vitio quis verteret, olim
Si præco parvas aut, ut fuit ipse, coactor,
Mercedes sequerer; neque ego essem questus; at hoc
Laus illi debetur et a me gratia major.
XXX. THE TOWN AND COUNTRY MOUSE. Rusticus urbanum murem mus paupere fertur Accepisse cavo, veterem vetus hospes amicum, Asper et attentus quæsitis, ut tamen artum Solveret hospitiis animum.
Quid multa ? neque Sepositi ciceris nec longæ invidit avenæ, Aridum et ore ferens acinum semesaque lardi Frusta dedit, cupiens varia fastidia coena Vincere tangentis male singula dente superbo;
Cum pater ipse domus palea porrectus in horna
Esset ador loliumque, dapis meliora relinquens,
Tandem urbanus ad hunc: Quid te juvat, inquit,
amice,
Prærupti nemoris patientem vivere dorso?
Vis tu homines urbemque feris præponere silvis?
Carpe viam, mihi crede, comes: terrestria quando
Mortales animas vivunt sortita, neque ulla est
Aut magno aut parvo leti fuga: quo bone circa,
Dum licet, in rebus jucundis vive beatus;
Vive memor quam sis ævi brevis.
Agrestem pepulere, domo levis exsilit; inde
Ambo propositum peragunt iter, urbis aventes
Mœnia nocturni subrepere. Jamque tenebat
Nox medium cœli spatium, cum ponit uterque
In locuplete domo vestigia, rubro ubi cocco
Tincta super lectos canderet vestis eburnos,
Multaque de magna superessent fercula cœna,
Quæ procul exstructis inerant hesterna canistris. 26
Ergo ubi purpurea porrectum in veste locavit
Agrestem, veluti succinctus cursitat hospes
Continuatque dapes, necnon verniliter ipsis
Fungitur officiis, prælambens omne quod affert.
Ille cubans gaudet mutata sorte, bonisque
Rebus agit lætum convivam, cum subito ingens
Valvarum strepitus lectis excussit utrumque.
Currere per totum pavidi conclave, magisque Exanimes trepidare, simul domus alta Molossis Personuit canibus. Tum rusticus: Haud mihi vita Est opus hac ait, et valeas; me silva cavusque Tutus ab insidiis tenui solabitur ervo.
HOR. SAT. II. vi. 80-117.
|