MA. tus interfecit; ditum, quo ex intra moenia atque adeo in senatu videmus intestinal III. Etenim quid est, Catilina, quod iam ampli expectes, si neque nox tenebris obscurare coeptus nef rios nec privata domus parietibus continere voces co iurationis tuae potest, si illustrantur, si erumpur omnia? Muta iam istam mentem, mihi crede, obli scere caedis atque incendiorum. Teneris undique luce sunt clariora nobis tua consilia omnia; quae ia mecum licet recognoscas. Meministine me ante die XII Kalendas Novembris dicere in senatu fore in a mis certo die, qui dies futurus esset ante diem. Kal. Novembris, C. Manlium, audaciae satellitem atq administrum tuae? Num me fefellit, Catilina, no modo res tanta, tam atrox tamque incredibilis, veru id quod multo magis est admirandum, dies? Di 20 praesidiis, mea diligentia circumclu contra rem publicam non potuisse, ceterorum nostra tamen, qui reman 8 contentum esse dicebas? Quid? Kalendis ipsis Novembribus occup 25 impetu esse confideres, sensistine il iussu meis praesidiis, custodiis, vigil Nihil agis, nihil moliris, nihil cogi non modo audiam, sed etiam videam IV. Recognosce tandem mecum no orem; iam intelleges multo me vigil tem quam te ad perniciem rei publica nocte venisse, inter falcarios (non 5 M. Laecae domum; convenisse eode dem amentiae scelerisque socios. N quid taces? Convincam, si negas. 9 hic in senatu quosdam, qui tecum di inmortales! ubinam gentium sun 10 vivimus? quam rem publicam habem in nostro numero, patres conscripti, sanctissimo gravissimoque consilio, nium interitu, qui de huius urbis at terrarum exitio cogitent! Hos ego 15 re publica sententiam rogo et, qu oportebat, eos nondum voce volne apud Laecam illa nocte, Catilina, Italiae, statuisti, quo quemque pro legisti, quos Romae relinqueres, quo 20 discripsisti urbis partes ad incend ipsum iam esse exiturum, dixisti etiam nunc morae, quod ego viver duo equites Romani, qui te ista ipso die meis n commovere te quod non ego o consul et de Ferro trucidari Fuisti igitur ibuisti partes ceret, de sese illa ipsa nocte paulo ante lucem me in meo lectul interfecturos pollicerentur. Haec ego omnia vixdur etiam coetu vestro dimisso comperi; domum mean maioribus praesidiis munivi atque firmavi, exclusi eos quos tu ad me salutatum mane miseras, cum illi ips venissent, quos ego iam multis ac summis viris ad m id temporis venturos esse praedixeram. V. Quae cum ita sint, Catilina, perge, quo coepisti egredere aliquando ex urbe; patent portae; profici scere. Nimium diu te imperatorem tua illa Manlian castra desiderant. Educ tecum etiam omnes tuos, s minus, quam plurimos; purga urbem. Magno m metu liberabis, dum modo inter me atque te muru intersit. Nobiscum versari iam diutius non potes; no feram, non patiar, non sinam. Magna dis inmortali bus habenda est atque huic ipsi Iovi Statori, anti quissimo custodi huius urbis, gratia, quod hanc tan taetram, tam horribilem tamque infestam rei publica pestem totiens iam effugimus. Non est saepius i uno homine summa salus periclitanda rei publicae Quamdiu mihi consuli designato, Catilina, insidiatu es, non publico me praesidio, sed privata diligenti defendi. Cum proximis comitiis consularibus me con sulem in campo et competitores tuos interficere voluisti compressi conatus tuos nefarios amicorum praesidi et copiis nullo tumultu publice concitato; denique quotienscumque me petisti, per me tibi obstiti, quam quam videbam perniciem meam cum magna calamitat maiorum proprium est, facere nondum quod est ad severitatem lenius et ad tem utilius. Nam si te interfici iusse 30 publica reliqua coniuratorum manus iam dudum hortor, exieris, exhaurietu 13 comitum magna et perniciosa sentina est, Catilina? num dubitas id me quod iam tua sponte faciebas? Ex 35 consul hostem. Interrogas me, num iubeo, sed, si me consulis, suaded enim, Catilina, quod te iam in ha possit? in qua nemo est extra ista perditorum hominum, qui te non 5 non oderit. Quae nota domesticae inusta vitae tuae est? quod privatar non haeret in fama? quae lubido ab nus a manibus umquam tuis, quod fla pore afuit? cui tu adulescentulo, qu 10 inlecebris inretisses, non aut ad audac 14 lubidinem facem praetulisti? Quid morte superioris uxoris novis nuptiis cisses, nonne etiam alio incredibili s cumulasti? quod ego praetermitto et 15 ne in hac civitate tanti facinoris inma aut non vindicata esse videatur. P fortunarum tuarum, quas omnis inpe mis Idibus senties; ad illa venio, qua ignominiam vitiorum tuorum, non ad 20 difficultatem ac turpitudinem, sed publicam atque ad omnium nostrum 15 pertinent. Potestne tibi haec lux, C caeli spiritus esse iucundus, cum scias Ꭺ. deo, faciam id, residebit in re m a toto cor- → tibi proxu- om Tullo consulibus stetisse in comitio cum telo, manu consulum et principum civitatis interficiendorum cau paravisse, sceleri ac furori tuo non mentem aliquam a timorem tuum, sed fortunam populi Romani obstitisse Ac iam illa omitto (neque enim sunt aut obscura a non multa commissa postea); quotiens tu me design tum, quotiens consulem interficere conatus es! qu ego tuas petitiones ita coniectas, ut vitari posse no viderentur, parva quadam declinatione et, ut aiun corpore effugi! Nihil adsequeris neque tamen cona ac velle desistis. Quotiens tibi iam extorta est ista si de manibus, quotiens excidit casu aliquo et elapsa es quae quidem quibus abs te initiata sacris ac devota si nescio, quod eam necesse putas esse in consulis corpo. defigere. VII. Nunc vero quae tua est ista vita? Sic eni iam tecum loquar, non ut odio permotus esse videa quo debeo, sed ut misericordia, quae tibi nulla debetu Venisti paulo ante in senatum. Quis te ex hac tan frequentia, totque tuis amicis ac necessariis salutavi Si hoc post hominum memoriam contigit nemini, voc expectas contumeliam, cum sis gravissimo iudicio ta turnitatis oppressus? Quid, quod adventu tuo is subsellia vacuefacta sunt, quod omnes consulares, q tibi persaepe ad caedem constituti fuerunt, simul atqu adsedisti, partem istam subselliorum nudam atque i anem reliquerunt, quo tandem animo tibi ferundu putas? Servi mehercule mei si me isto pacto metu rent, ut te metuunt omnes cives tui, domum meam reli quendam putarem; tu tibi urbem non arbitraris? et, |