20 et iam diu tibi debitum, dubitas, quor susque volneras, eorum aspectum pra tare? Si te parentes timerent atque od eos ulla ratione placare posses, ut op oculis aliquo concederes. Nunc te pa 25 munis est parens omnium nostrum, oc iam diu nihil te iudicat nisi de parricidi huius tu neque auctoritatem vereber 18 sequere nec vim pertimesces? Quae sic agit et quodam modo tacita loquitur 30 aliquot annis facinus exstitit nisi per t tium sine te; tibi uni multorum civium atio direptioque sociorum inpunita fui non solum ad neglegendas leges et qua etiam ad evertendas perfringendasque 35 riora illa, quamquam ferenda non fuer potui, tuli; nunc vero me totam esse in unum te, quicquid increpuerit, Catilinam videri contra me consilium iniri posse, q lere abhorreat, non est ferendum. Quam 40 atque hunc mihi timorem eripe; si est v mar, sin falsus, ut tandem aliquando ti 19 VIII. Haec si tecum, ita ut dixi, pa nonne impetrare debeat, etiamsi vim adh sit? Quid, quod tu te ipse in custodian vitandae suspicionis causa ad M'. Lepidu 5 velle dixisti? A quo non receptus etiam ausus es atque, ut domi meae te adser Cum a me quoque id responsum tulisses, posse isdem parietibus tuto esse tecum, periculo essem, quod isdem moenibus co 10 Q. Metellum praetorem venisti. A quo sodalem tuum, virum optumum, M. Me IA. m mentes sensentiamque vi sent tui neque or, ab eorum -ia, quae comac metuit et suo cogitare; nec iudicium um, Catilina, 'Nullum iam nullum flagieces, tibi vexac libera; tu ciones, verum uisti. Supet, tamen, ut netu propter neri, nullum da tuo scerem discede s, ne opprie desinam.' •loquatur, re non posedisti, quod te habitare me venire grasti; quem tu videlicet et ad custodiendum diliger tissimum et ad suspicandum sagacissimum et ad vind candum fortissimum fore putasti. Sed quam long videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qu se ipse iam dignum custodia iudicarit! Quae cum it sint, Catilina, dubitas, si emori aequo animo non poter abire in aliquas terras et vitam istam multis supplici iustis debitisque ereptam fugae solitudinique mandare 'Refer,' inquis, ad senatum'; id enim postula et, si hic ordo placere decreverit te ire in exilium optemperaturum te esse dicis. Non referam, id quo abhorret a meis moribus, et tamen faciam, ut inte legas, quid hi de te sentiant. Egredere ex urbe Catilina, libera rem publicam metu, in exilium, hanc vocem expectas, proficiscere. Quid est, Catilina ecquid attendis, ecquid animadvertis horum silentium Patiuntur, tacent. Quid expectas auctoritatem l quentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis At si hoc idem huic adulescenti optimo, P. Sestio,. fortissimo viro, M. Marcello, dixissem, iam mihi co suli hoc ipso in templo iure optimo senatus vim e manus intulisset. De te autem, Catilina, cum qui scunt, probant, cum patiuntur, decernunt, cum tacen clamant, neque hi solum, quorum tibi auctoritas es videlicet cara, vita vilissima, sed etiam illi equite Romani, honestissimi atque optimi viri, ceteriqu fortissimi cives, qui circumstant senatum, quoru tu et frequentiam videre et studia perspicere e tere, tu ut ullum exilium cogites? Uti mentem di inmortales duint! tametsi 5 voce perterritus ire in exilium anim quanta tempestas invidiae nobis, si min tempus recenti memoria scelerum t posteritatem impendeat. Sed est tant ista sit privata calamitas et a rei pub 10 seiungatur. Sed tu ut vitiis tuis C legum poenas pertimescas, ut temporib cedas, non est postulandum. Neque en lina, ut te aut pudor umquam a turpitu 23 a periculo aut ratio a furore revocar 15 rem, ut saepe iam dixi, proficiscere a mico, ut praedicas, tuo conflare vis i perge in exilium; vix feram sermones feceris, vix molem istius invidiae, si in consulis ieris, sustinebo. Sin autem 20 laudi et gloriae mavis, egredere cum inj ratorum manu, confer te ad Manlium, co cives, secerne te a bonis, infer patria sulta impio latrocinio, ut a me non eiec 24 sed invitatus ad tuos isse videaris. Qu 25 ego te invitem, a quo iam sciam esse p tibi ad Forum Aurelium praestolarentu iam sciam pactam et constitutam cum a quo etiam aquilam illam argentear ас tuis omnibus confido perniciosam 30 futuram, cui domi tuae sacrarium con sciam esse praemissam? Tu ut illa tius possis, quam venerari ad caedem solebas, a cuius altaribus saepe istam 25 torem ad necem civium transtulisti 2 V fugam medi- = in praesens Quam ob vire meae ta perditos verum aliquando, quo te iam pridem ista tua cupiditas ef nata ac furiosa rapiebat; neque enim tibi haec adfert dolorem, sed quandam incredibilem voluptate Ad hanc te amentiam natura peperit, voluntas ex cuit, fortuna servavit. Numquam tu non modo otiu sed ne bellum quidem nisi nefarium concupisti. N tus es ex perditis atque ab omni non modo fortu etiam spe derelictis conflatam inprobor manum. Hic tu qua laetitia perfruere, quibus g diis exultabis, quanta in voluptate bacchabere, c in tanto numero tuorum neque audies virum bon quemquam neque videbis! Ad huius vitae studi meditati illi sunt, qui feruntur, labores tui, iacere hu non solum ad obsidendum stuprum, verum etiam facinus obeundum, vigilare non solum insidiant somno maritorum, verum etiam bonis otiosorum. Hal ubi ostentes tuam illam praeclaram patientiam fan frigoris, inopiae rerum omnium, quibus te brevi te pore confectum esse senties. Tantum profeci tum, c te a consulatu reppuli, ut exsul potius temptare qu consul vexare rem publicam posses, atque ut id, qu esset a te scelerate susceptum, latrocinium potius qu bellum nominaretur. XI. Nunc, ut a me, patres conscripti, quand prope iustam patriae querimoniam detester ac depred percipite, quaeso, diligenter, quae dicam, et ea peni animis vestris mentibusque mandate. Etenim, si mec patria, quae mihi vita mea multo est carior, si cun Italia, si omnis res publica loquatur: M. Tulli, q agis? Tune eum, quem esse hostem comperisti, qu 6 urbe, sed immissus in urbem esse vide hunc in vincla duci, non ad mortem rap 28 supplicio mactari imperabis? Quid tand 15 mosne maiorum? At persaepe etiam re publica perniciosos cives morte mu leges, quae de civium Romanorum sup sunt? At numquam in hac urbe, qui defecerunt, civium iura tenuerunt. An 20 steritatis times? Praeclaram vero poj refers gratiam, qui te, hominem per nulla commendatione maiorum tam matur imperium per omnis honorum gradus ext 24 invidiam aut alicuius periculi metum sa 29 tuorum neglegis. Sed, si quis est invidia est vehementius severitatis ac fortitudinis inertiae ac nequitiae pertimescenda. A vastabitur Italia, vexabuntur urbes, te tum te non existumas invidiae incendi rum?' XII. His ego sanctissimis rei publi eorum hominum, qui hoc idem sentiunt, m respondebo. Ego si hoc optimum factu tres conscripti, Catilinam morte multari, 5 horae gladiatori isti ad vivendum non de nim, si summi viri et clarissimi cives Gracchorum et Flacci et superiorum co guine non modo se non contaminarunt, se estarunt, certe verendum mihi non erat, 10 parricida civium interfecto invidiae in redundaret. Quodsi ea mihi maxim tamen hoc animo fui semper, ut invidian 30 tam gloriam, non invidiam putarem. Qu nulli sunt in hoc ordine, qui aut ea. |