M. TULLI CICERONI

PRO P. SULLA ORA

AD IUDICES.

I. Maxime vellem, iudices, ut P. Sulla tatis suae splendorem optinere et pos acceptam modestiae fructum aliquem p isset; sed quoniam ita tulit casus infe 5 plissimo honore cum communi ambitioni singulari Autroni odio everteretur et i fortunae reliquiis miseris et adflictis quosdam, quorum animos ne supplicio satiare posset, quamquam ex huius inco 10 nam animo molestiam capio, tamen in facile patior oblatum mihi tempus esse, in lenitatem meam misericordiamque notam nibus, nunc quasi intermissam agnoscere perditi cives redomiti atque victi pra 15 publica vehementem me fuisse atque f 2 vata mitem ac misericordem faterentur. L. Torquatus, meus familiaris ac necess existimavit, si nostram in accusatione dinem familiaritatemque violasset, aliquid meae defensionis posse detrahere

20 ritate

10

antea d calamita cipere

us, ut et invidia

This prist

men

quidem modis teris

uo boni

Mondam

inprote

pitante

m. COL

periculi propulsatione coniungam defensionem officii mei. Quo quidem genere orationis non uterer, iudices, hoc tempore, si mea solum interesset; multis enim locis et data mihi facultas est et saepe dabitur de mea laude dicendi; sed, ut ille vidit, quantum de mea aucto- 25 ritate deripuisset, tantum se de huius praesidiis deminuturum, sic hoc ego sentio, si mei facti rationem vobis constantiamque huius officii ac defensionis probáro, causam quoque me P. Sullae probaturum.

Ac primum abs te illud, L. Torquate, quaero, cur me 3 a ceteris clarissimis viris ac principibus civitatis in hoc 31 officio atque in defensionis iure secernas. Quid enim est, quam ob rem abs te Q. Hortensi factum, clarissimi viri atque ornatissimi, non reprehendatur, reprehendatur meum? Nam, si est initum a P. Sulla consilium inflam- 35 mandae huius urbis, extinguendi imperii, delendae civitatis, mihine maiorem hae res dolorem quam Q. Hortensio, mihi maius odium adferre debent, meum denique gravius esse iudicium, qui adiuvandus in his causis, qui oppugnandus, qui defendendus, qui dese- 40 rendus esse videatur? Ita,' inquit; 'tu enim investigasti, tu patefecisti coniurationem.' II. Quod cum 4 dicit, non attendit eum, qui patefecerit, hoc curasse, ut id omnes viderent, quod antea fuisset occultum. Quare ista coniuratio, si patefacta per me est, tam patet Hortensio quam mihi. Quem cum videas hoc 5 honore, auctoritate, virtute, consilio praeditum non dubitasse, quin innocentiam P. Sullae defenderet, quaero,

ornari causam, defendi huius innocentia enim una ratio est defensionis ea, qua 15 oratione; omnes, qui adsunt, qui labora 5 volunt, pro sua parte atque auctoritate d vero, in quibus subselliis haec ornamenta publicae viderem, in his me apparere n illum in locum atque in hanc excelsi 20 dignitatis atque honoris multis meis ac bus et periculis ascendissem? Atque Torquate, quem accuses, si te forte id ego, qui in hoc genere quaestionis defende non desim P. Sullae, recordare de ceteri 25 huic vides; intelleges et de hoc et de 6 meum et horum par atque unum fuisse.

adfuit Vargunteio? Nemo, ne hic quide sius, praesertim qui illum solus antea de disset. Non enim iam se ullo officio cum il 30 arbitrabatur, cum ille tanto scelere comm officiorum societatem diremisset. Quis m Sullam, quis Publium, quis M. Laecam, nelium defendendum putavit, quis iis ho Nemo. Quid ita? Quia in ceteris caus 35 centes viri boni, si necessarii sunt, deseren putant; in hoc erimine non solum levitat verum etiam quaedam contagio sceleris das eum, quem obstrictum esse patriae pa 7 picere. Quid? Autronio nonne sodales, 40 sui, non veteres amici, quorum ille cop abundarat, non hi omnes, qui sunt in re pu pes, defuerunt ? Immo etiam testimon

laeserunt. Statuerant tantum illud esse

nt. quis efenda

simams

magnis

ut inter

offendi

imne

quos

am vid quod mirere, si cum isdem me in hac causa vides adesse, eposita cum quibus in ceteris intellegis afuisse ? Nisi vero me unum vis ferum praeter ceteros, me asperum, me inhumanum existimari, me singulari inmanitate et 5 ac lucrudelitate praeditum. Hanc mihi tu si propter meas 8 llem, res gestas imponis in omni vita mea, Torquate, personam, vehementer erras. Me natura misericordem, patria severum, crudelem nec patria nec natura esse voluit; denique istam ipsam personam vehementem 10 et acrem, quam mihi tum tempus et res publica inposuit, iam voluntas et natura ipsa detraxit. Illa enim ad breve tempus severitatem postulavit, haec in omni vita misericordiam lenitatemque desiderat. Quare 9 nihil est, quod ex tanto comitatu virorum amplissi- 15 QH morum me unum abstrahas; simplex officium atque una Nihil erit, quod adbitu de bonorum est omnium causa. mirere posthac, si in ea parte, in qua hos animum adverteris, me videbis. Nulla est enim in re publica mea causa propria; tempus agendi fuit mihi magis 20 SC proprium quam ceteris, doloris vero et timoris et n ad periculi fuit illa causa communis; neque enim ego tune

iis ind

uis nost

coniunct

rum

etiam

esse

i det idio 5

princeps ad salutem esse potuissem, si esse alii comites

noluissent. Quare necesse est, quod mihi consuli st cu praecipuum fuit praeter alios, id iam privato cum 25 ceteris esse commune. Neque ego hoc partiendae invidiae, sed communicandae laudis causa loquor; oneris mei partem nemini impertio, gloriae bonis omnibus. In Autronium testimonium dixisti,' inquit; 10

colleg

uondsTM

35 debet dicere quam a me defendi Su

11

laesum esse Autronium. Videor enim studium ad defendendas causas, verum aliquid et auctoritatis adferre; qua ego iudices, et omnino non uterer, si ille me IV. Duae coniurationes abs te, Tor untur, una, quae Lepido et Volcatio tuo consule designato facta esse dicit me consule; harum in utraque Sulla 5 Patris tui, fortissimi viri atque optimi consiliis non interfuisse; scis me, cun tecum usus esset, tamen illorum exper et sermonum fuisse, credo, quod non re publica versabar, quod nondum 10 mihi finem honoris perveneram, quod

forensis labor ab omni illa cogitation 12 Quis ergo intererat vestris consiliis?

vides huic adesse, et in primis Q. H cum propter honorem ac dignitatam 15 eximium in rem publicam, tum pro familiaritatem summumque amorem in cum communibus, tum praecipuis patri commovebatur. Ergo istius coniuratio fensum ab eo est, qui interfuit, qui 20 particeps et consilii vestri fuit et tim hoc crimine propulsando cum esset copi ornatissima oratio, tamen non minus tatis in ea quam facultatis. Illius igitur quae facta contra vos, delata ad vos, a 25 esse dicitur, ego testis esse non potu

animo nihil comperi, sed vix ad aure 13 suspicionis fama pervenit. Qui vobi fuerunt, qui vobiscum illa cognorunt,