Immagini della pagina
PDF
ePub

19

[ocr errors]

"nisi quod a vobis didici. vos enim, quod C. Lutatius P. C. Scipio consul primo nobiscum 5 foedus icit, quia neque aucto- T.S.Longus "ritate patrum nec populi jussu ictum erat, negâstis vos

"eo teneri: itaque aliud de integro fœdus publico con- P. i, 63. "silio ictum est. si vos non tenent vestra fœdera nisi P. iii, 21. "ex auctoritate aut jussu vestro icta, ne nos quidem "Hasdrubalis foedus, quod nobis insciis icit, obligare "potuit. proinde omittite Sagunti atque Iberi mentio"nem facere, et quod diu parturit animus vester, ali"quando pariat 7." tum Romanus sinu ex toga facto 8 P. iii, 33; S.ii,384sqq. "hic" inquit "vobis bellum et pacem portamus. utrum AH. 13; F. "placet, sumite." sub hanc vocem haud minus ferociter, ii, 6; Z. viii, ' daret utrum vellet,' succlamatum est. et cum is iterum sinu effuso bellum dare' dixisset, accipere se' omnes clared. responderunt, et quibus acciperent animis, iisdem se 'gesturos.'

22.

War de

Hæc directa percunctatio1 ac denuntiatio belli magis Discussion of the rights ex dignitate populi Romani visa est quam de foederum of the quesjure verbis disceptare, cum ante, tum maxime Sagunto tion. excisa. nam si verborum disceptationis res esset 3, quid ▪ fœdus Hasdrubalis cum Lutatii priore fœdere, quod mutatum est, comparandum erat, cum in Lutatii fœdere diserte additum esset ita id ratum fore, si populus cen'suisset ;' in Hasdrubalis foedere nec exceptum tale quicquam fuerit, et tot annorum silentio ita vivo eo comprobatum sit fœdus, ut ne mortuo quidem auctore quicquam

se om. conj. R.

с

F. V? G? HV. in what respect.' C.-quod cet. Mss.

b quod mutatum est F. V? G ?-commutatum est A.-permutatum est al. Mss.-om. HV. B.

[ocr errors][merged small]

5 With Hamilcar.' S.

6 By means of ten envoys who were sent into Sicily. S.

7 This is taken from Cicero: utinam aliquando dolor populi Romani pariat, quod jam diu parturit; Ph. ii, 46. S.

8 Making a lap out of his gown, by gathering up the folds.' DE.

9 Iterum belongs to dixisset. B.

1 This putting the question point blank, whether they would have peace or war.' ST. directo, i, 11, opposed to circuitio, Cic. Div. ii, 61. R.

2 Livy has here culled from Polybius all that favours the Roman cause; while he disingenuously suppresses all that tells against his countrymen. The Greek historian allows that the Carthaginians were in the wrong if we are to look no farther back than the siege of Saguntum, but fully justified if we trace the origin of the war to the dishonourable conduct of the Romans as respected Sardinia and the 1200 talents. C.

3 Not but what the Romans would have had the best of the argument, had they con. descended to argue the point.' G.

5

P. C. Scipio mutaretur. quanquam etsi priore fœdere staretur, satis T.S.Longus cautum erat Saguntinis sociis utrorumque exceptis. nam

neque additum erat iis qui tunc essent,' nec ne qui 'postea assumerentur.' et cum assumere novos liceret socios, quis æquum censeret aut ob nulla quemquam merita in amicitiam recipi, aut receptos in fidem non P.iii, 27; 29. defendi? tantum ne Carthaginiensium socii aut sollicitarentur ad defectionem, aut sua sponte desciscentes reciperentur.

embassa

dors cross over into Spain.

23; P.iii,35.

The Roman Legati Romani ab Carthagine, sicut his Romæ imperatum erat, in Hispaniam, ut adirent civitates, ut in societatem perlicerent aut averterent a Pœnis, trajecerunt. ad Bargusios primum venerunt, a quibus benigne excepti, quia tædebat imperii Punici, multos trans Iberum populos ad cupidinem novæ fortunæ erexerunt. ad Volcianos inde est ventum, quorum celebre 7 per Hispaniam responsum ceteros populos ab societate Romana avertit. ita enim maximus natu ex iis in concilio respondit. "quæ verecundia est, Romani postulare vos "uti vestram Carthaginiensium amicitiæ præponamus, "cum qui id fecerunt, Saguntinos crudelius, quam "Poenus hostis perdidit, vos socii prodideritis? ibi quæ"ratis socios censeo, ubi Saguntina clades ignota est. Hispanis populis, sicut lugubre, ita insigne documen"tum Sagunti ruinæ erunt, ne quis fidei Romanæ aut "societati confidat." inde extemplo abire finibus Vol'cianorum' jussi, ab nullo deinde concilio Hispaniæ benigniora verba tulere. ita nequicquam peragrata Hispania

66

d For tantummodo: R. und. additum erat; or cautum est, which (with scilicet) ad. H. from gl. D. e et aut conj. G. C. Livy however often repeats ut, as in 1, 26; iv. 1; 59; ix, 30; xxiii, 25; 30; xxvi, 15; xxvii, 27; xxix, 24; xxx, 41; 43 twice; xxxvi, 26; xxxix, 19; 28; &c. D. cf. Vir. G. i, 133, 135.

4 That made with Lutatius, R. which excepted the allies of both parties. B.

5 Stare is usually followed by an ablative; vii, 6; viii, 40; S. vii, 25; 35; xxiv, 1; xxvii, 6; xxxiv, 22; Ov. M. ii, 818; Curt. x, 6; Quint. I. O. v, 6; Decl. 328; 336; Cic. for Clu. 47; and, with the addition of the preposition in, Att. ii, 6. D. 'to abide by,' iii, 36; viii, 13; ix, 5; 11; 45; x, 30; xxvi,

[blocks in formation]

6

Gaul.

20 in Galliam transeunt. in his nova terribilisque species P. C. Scipio T.S.Longus visa est, quod armati (ita mos gentis erat 1) in concilium venerunt. cum verbis extollentes gloriam virtutemque Thence they populi Romani ac magnitudinem imperii petîssent ne pass into Pœno bellum Italiæ inferenti per agros urbesque suas 'transitum darent,' tantus cum fremitu risus dicitur ortus, ut vix a magistratibus majoribusque natu juventus sedaretur: adeo stolida impudensque postulatio visa est, censere2, ne in Italiam transmittant Galli bellum, ipsos id 'avertere in se, agrosque suos pro alienis populandos obji'cere.' sedato tandem fremitu responsum legatis est 'ne'que Romanorum in se meritum esse neque Carthagini'ensium injuriam, ob quæ aut pro Romanis aut adversus 'Pœnos sumant arma. contra ea 3 audire sese gentis suæ 'homines agris' finibusque Italiæ pelli a populo Romano, 'stipendiumque pendere, et cetera indigna pati.' eadem ferme in ceteris Galliæ conciliis dicta auditaque; nec hospitale quicquam pacatumve satis prius auditum quam Massiliam venere. ibi omnia, ab sociis inquisita cum cura ac fide, cognita; præoccupatos jam ante' ab Hannibale 26; xxii, 'Gallorum animos esse: sed ne illi quidem ipsi satis 95. 'mitem gentem fore (adeo ferocia atque indomita ingenia 'esse), ni subinde auro' (cujus avidissima gens est") ' principum animi concilientur.' ita peragratis Hispaniæ et Galliæ populis legati Romam redeunt, haud ita multo

d agro F.

с

19;

P. iii,

1i. e. Galliæ populis. ST.-or the name of the tribe may be lost, GL. and we should read in Galliam ad ** transeunt. &c. S. or in Gallium transeunt. in Arvernis nova cf. xxvii, 39. G. or in Galliam transeunt. Ruscinone terribilis species cf. 24. GR. Ruscinone nova terribilisque C. ibi nova DŒ. in his nova Illiberi species MA. bom. conj. G. C. que and est om. F. pendi F. C. 4, 5 L. H. GA. L. V marg. f F. C.-antea G. -om. cet. Mss. as superfluous; but it often occurs with pre-; xl, 4; 23; G. x, 41; xxxvi, 17; xlii, 47; xxii, 38; Ter. An. i, 5, 3; Tac. A. xi, 7; Col. vii, 13; Just. xxxix, 2: cf. prior prævenisset, ix, 23; prius præcipere, xxi, 32; Lucr. vi, 1046 sq; prior prægressus, xxvii, 12; prius præmeditati, xxxviii, 3; D. R. prius ante tubas, Juv. i, 168 sq. This should be sit, unless we consider the words as those of Livy himself, and as put parenthetically. B.

1 Κελτοί σιδηροφοροῦντες τὰ κατὰ πόλιν Terreur Nic. Dam. in Exc. Peir. p. 513; JA. armatum concilium indicit. hoc more Gallorum est initium belli, quo lege communi omnes puberes armati convenire coguntur; Cæs. B. G. v, 54. D.

2 That is postulatio ut Galli censerent; DJ. or for censendo proposing, recommending;'

E

D. or ' to advise. R.

3 For contra; like præterea and postea: ii, 60; iii, 57; xxxiii, 31; xli, 24; xliv, 43. R. 4 For alia. R.

5 There they learnt all things, which their allies of Marseilles had ascertained for them by diligent and faithful enquiry.' G. cf. iğtráčuv xgißs, St Matthew ii, 8.

P. C. Scipio postquam consules in provincias profecti erant. civitatem T.S.Longus omnem in exspectationem belli erectam invenerunt, satis constante fama jam Iberum Ponos tramisisse 7.

Hannibal's

address to

66

Hannibal Sagunto capto Carthaginem Novam in hiberna 21 concesserat, ibique auditis quæ Romæ quæque Carthagine acta decretaque forent, seque non ducem solum sed etiam causam esse belli, partitis divenditisque reliquiis xxvii, 14; S. prædæ, nihil ultra differendum ratus, Hispani generis 1,220 sqq. milites convocat. "credo ego vos" inquit, "socii, et ipsos cernere, pacatis omnibus Hispaniæ populis, aut finienhis Spanish dam nobis militiam exercitusque dimittendos esse, aut "in alias terras transferendum bellum: ita enim hæ gentes non pacis solum sed etiam victoriæ bonis florebunt, si ex aliis gentibus prædam et gloriam quære"mus. itaque cum longinqua ab domo instet militia, "incertumque sit quando domos vestras et quæ cuique "ibi cara sunt visuri sitis, si quis vestrum suos invisere P. iii, 33.vult, commeatum' do. primo vere edico assitis, ut diis

troops.

S. iii, 1-44.

66

66

"bene juvantibus bellum ingentis gloriæ prædæque "futurum incipiamus." omnibus fere visendi domos oblata ultro potestas grata erat, et jam desiderantibus suos et longius in futurum providentibus desiderium. per totum tempus hiemis quies inter labores aut jam exhaustos aut mox exhauriendos renovavit corpora animosque ad omnia de integro patienda. vere primo ad edictum

convenere.

3

Hannibal cum recensuisset omnium auxilia gentium, His prepa Gades profectus Herculi vota exsolvit; novisque se obligat votis, si cetera prospera evenissent'. inde partiens curas simul in inferendum atque arcendum bellum,

rations for war.

G.

a D. L. C. b F. P.-sint cet. Mss. less correctly, because there is no doubt in the case. caut etiam F. V. 2, 4, 5 L. H. G. HV.—aut et jam D. N. d cf. xxviii, 42 ; xxxvii, 47; xlii, 28. Adjectives are often used adverbially, as sera i, pr. infensa ii, 35; audax v, 16; incautus vii, 23; quieti 36; tuciti viii, 4; voluntarii 21; dexter 36; occultus xxii, 12; opportuni 32; &c. BU, on Ph. i, 23, 3; OM. t. i, p. 11; CO, on S.C. 60, 3; D. ib. 26; G. ib. 22; R. xxix, 18. DU.—prospera eveniunt D.-prospere evenissent R. 3 P. -prospere venissent F. cf. ix, 19; D. 22. G. e ad. cf. xxii, 7; Tac. H. iii, 58; Phæd. iii, 8. G.-ad 1, 2 P.-om. cet. Mss.

6 On the tiptoe of expectation: ED. cf. ii, 54; iii, 47; xxxiii, 32; xxxvi, 34; iii, 1; xlii, 19; i, 25. R.

7 Cf. xl, 41; G. xxi, 51; xxii, 20; xxx, 24; xxi, 7; D. Virg. E. vi, 313.

(HY.)

1 Leave of absence,' furlough.' R.
2 Cf. BR, i, p. 79. D.

3 Where there was a famous temple to the Tyrian Hercules. RS.

S. iii, 278.

xxviii, 37;

ne, dum ipse terrestri per Hispaniam Galliasque itinere P. C. Scipio Italiam peteret', nuda apertaque Romanis Africa ab Sici- T.S.Longus lia esset, valido præsidio firmare eam statuit. pro eo supplementum ipse ex Africa, maxime jaculatorum, levium armis, petiit, ut Afri in Hispania, in Africa Hispani, melior procul ab domo futurus uterque miles, velut mutuis pignoribus obligati, stipendia facerent. tredecim millia octingentos quinquaginta pedites cætratos misit in Afri- xxviii, 5; cam, et funditores Baliares" octingentos septuaginta, equites mixtos ex multis gentibus mille ducentos. has copias lx, ep. Str. partim Carthagini præsidio esse, partim distribui per sq; xiv, p. iii, 5. p.167 Africam jubet. simul conquisitoribus in civitates missis, 450; ED. quattuor millia conscripta delectæ juventutis, præsidium 22 eosdem et obsides, duci Carthaginem jubet. neque Hispaniam negligendam ratus, (atque ideo minus quod haud ignarus erat circumitam ab Romanis eam legatis ad sollicitandos principum animos,) Hasdrubali fratri, viro impigro, eam provinciam destinat, firmatque eum Africis1 maxime præsidiis, peditum Afrorum undecim millibus P. iii, 33. octingentis quinquaginta, Liguribus trecentis, Baliaribus quingentis. ad hæc peditum auxilia additi equites Libyphoenices 2 (mixtum Punicum Afris genus) quadringenti, et Numidæ Maurique accolæ Oceani ad mille octin

[ocr errors]

457.

f dum... petit or quum. . . peteret conj. D. firmaret eam P.-firmare et eam or firmare Metagoneam (à Merayána, Pol. iii, 33.) conj. G. GA. Baλiagris, Pol. iii, 33 &c. cf. Sil. ii, 365. D. Baleares pl. Μss. Βαλλιαρεῖς, ἀπὸ τοῦ βάλλειν ταῖς σφενδόναις λίθους μεγάλους zállista täv åtávtwv ávbgúπwv x. 7. 2. Diod. v, 17. cf. BT, Phal. CE, G. A. ii, 1, p. 102. R. em. G.-haud ad. pl. Mss. and there are instances of redundant negatives as Flor. iii, 17; Varro R. R. i, 55; Col. R. R. i, 3. DU. cf. also i, 3; 26; 36; 46; ii, 45; iii, 11; 26; 54; iv, 37; 38; xxiv, 8; xxvi, 27; xxxii, 26; xxxv, 48; xxxix, 47; xlii, 13. CO, on S. J. 13, 5. R.-aut ad. 1, 5 L.-quod haud ad. H.-et hand ad. GA. bad. from Pol. GL. S. cccc et F. G. C. H.-ccc et pl. Mss.—hence G conj. eccel (pr. C; and CL, who edits by mistake cccl) after Polybius, ἱππεῖς Λιβυφοινίκων μὲν καὶ Λιβύων τετρακοσίους πεντήκοντα: but still there will be a difference, for Livy mentions Libyphoenicians only. D.

4 On the side of Sicily; cf. viii, 17: xxi, 35; xxiv, 33; xxxi, 24; 27; xxxiv, 38; xxxviii, 32; xxviii, 6; &c. R.

A

5 ἐκδεσμεύων τὴν ἑκατέρων πίστιν εἰς ἀλλήPol. ii, 33. R.

6 The catra was a light shield made of hide, without wood or iron, used by the Spaniards and Africans. C. These troops answered to the riλraoral of the Greeks. §T. ef. xxiii, 26; xxxi, 36; xxxv, 27 sq; D. xxxiii, 4. R.

1 Africa bella; Sil. xvi, 180. D.

2 τέτταρα τὴν Λιβύην διείληφε γένη, Φοινίκες μὲν, οἱ τὴν Καρχηδόνα τότε κατοικοῦντες· Λιβυφοίνικες δὲ, πολλὰς ἔχοντες πόλεις ἐπιθαλατ τίους, καὶ κοινωνοῦντες τοῖς Καρχηδονίοις ἐπι γαμίας, οἷς ἀπὸ τῆς συμπεπλεγμένης συγ γενείας συνέβη τυχεῖν ταύτης τῆς προσηγορίας x. T. λ. Diod. xx, 55: the other two nations were the Libyans or Moors, and the Numidians; cf. Pliny v, 4; Strabo xvii, p. 835.

R.

« IndietroContinua »