Immagini della pagina
PDF
ePub

T.S.Longus

These and

the other people to the south

of the Ebro are subdued.

An embassy

from Sagun

tum to Rome.

11

P.C. Scipio triti sunt. postremi, quibus regressus in suam ripam tutior fuit, ex varia trepidatione cum in unum colligerentur, priusquam ex tanto pavore reciperent animos, Hannibal agmine quadrato " amnem ingressus fugam ex ripa fecit 12, vastatisque agris intra paucos dies Carpetanos quoque in deditionem accepit. et jam omnia trans Iberum præter Saguntinos Carthaginiensium erant. cum Sagun-6 tinis bellum nondum erat, ceterum jam belli causa certamina cum finitimis serebantur, maxime Turdetanis. xxiv, 42; quibus cum adesset idem qui litis erat sator1, nec cerxxxiv. 17. tamen juris sed vim quæri appareret, legati a Saguntinis P. iii, 13 Romam missi auxilium ad bellum jam haud dubie imsqq; N.xxii, minens orantes. consules tunc Romæ erant P. Cornelius Scipio et Ti. Sempronius Longus, qui cum legatis in P. iii, 40; E. iii, 8; N. senatum introductis de re publica rettulissent, placuissetque mitti legatos in Hispaniam ad res sociorum inspiciendas, quibus si videretur digna causa, et Hannibali denunciarent ut ab Saguntinis sociis populi Romani abstineret, et Carthaginem in Africam trajicerent ac sociorum populi Romani querimonias deferrent, hac Attack of legatione decreta necdum missa, omnium spe 5 celerius Saguntum. Saguntum oppugnari allatum est. tunc relata de integro

17; 20; 33

3.

xxii, 4;

All. 262.

res ad senatum. et alii provincias consulibus Hispaniam atque Africam decernentes 'terra marique rem gerendam' censebant; alii totum in Hispaniam Hannibalemque in

a Here begins the apodosis: yet all editors, before DE, placed a full stop before hac. R. b F. G. G.-delata er pl. Mss; cf. Tac. A. xiv, 17. (E.) de integro is the usual form, c. 8; 18; 21; 59; G. xxii, 6; xxiii, 16; 20; 26; &c. D. Her. i, 60, n. 23. com. G. C. D.

11 Cf. ii, 6; xxxi, 37; xxxix, 30; xliv, 9; R. xxi, 32; 57.

12 Fugam facere in viii, 9, signifies fugere; here it is synonymous with fugare, as in 52; xxii, 13; 24; xxvi, 4. D.

[ocr errors]

1 Hannibal, who had sown the seeds of discord (iii, 19; R.) between the Turdetani and the Saguntines, had now joined the former.' S. Adesse to favour or support,' iii, 25; vi, 38; Ov. Her. vi, 151 sq; Ep. xvi, 18. D.

2 Livy has here deviated from Polybius and followed those annalists who referred this event to a later period; though he sees the difficulties which this supposition involves, c. 15. S. Polybius notices the errors of other writers; and states that his authority

was a brass tablet engraved by Hannibal himself, iii, 33. R.

3 The consuls proposed that the senate should deliberate what would be most for the public weal. C. Referre is to propose any thing for deliberation, examination, judgement, or enactment:' Cic. Ph. ii, 6; Quint. 16. O. Without this reference from the consul or magistrate in authority, no decree of the senate could be made; xxvi, 2; 27; xxxviii, 42. The words ad senatum are sometimes suppressed, where they can be understood from the context; xxx, 21. R. 4 For qui si iis. R.

[ocr errors]

5 Expectation;' i, 5; ii, 3; cf. iii, 26; R. Her. i, 77, n. 55; iii, 62, n. 2; vi, 109, n. 100.

tendebant bellum. erant qui non temere movendam rem P. C. Scipio 'tantam exspectandosque ex Hispania legatos' censerent. T.S.Longus hæc sententia, quæ tutissima videbatur, vicit; legatique Embassy eo maturius missi, P. Valerius Flaccus et Q. Bæbius from Rome Tamphilus, Saguntum ad Hannibalem atque inde Car-at thaginem, si non absisteretur7 bello, ad ducem ipsum in tum. pœnam fœderis rupti deposcendum.

1

to Hannibal at Sagun

CP. v, 10;

S. ii, 3 sqq;

F. ii, 6, 7.

Pl. iii, 3, 4.

291 sqq.

480

7 Dum ea Romani parant consultantque, jam Saguntum summa vi oppugnabatur. civitas ea longe opulentissima N. xxii, 3. ultra Iberum fuit, sita passus mille ferme a mari. oriundi 2 P. iii, 17; a Zacyntho insula dicuntur, mixtique etiam ab Ardea s.i, 288 sqq; Rutulorum quidam generis: ceterum in tantas brevi cre- 275 sqq; verant opes seu maritimis seu terrestribus fructibus 3, seu multitudinis incremento, seu disciplinæ sanctitate, qua fidem socialem usque ad perniciem suam coluerunt. s.i, 329 sqq; Hannibal infesto exercitu ingressus fines, pervastatis pas-14. sim agris, urbem tripartito aggreditur. angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa1 vallem vergens. adversus eum vineas agere instituit, per quas Ve. iv, 15. aries moenibus admoveri posset. sed ut locus procul Gallant remuro satis æquus agendis vineis fuit, ita haudquaquam the Sagunprospere, postquam ad effectum operis ventum est tines. cœptis succedebat 7. et turris ingens imminebat; et murus, ut in suspecto loco, supra ceteræ modum altitu

5

6 Were for turning,' iv, 19; xxviii, 41. The imperfect often denotes a wish or attempt, as reficiebant, iii, 21; tenebat, ix, 46; revocabat, xxvi, 8; abrogabatur, xxxiv, 1; restituebat, xxxvii, 53; in the subjunctive also, as [inhiberet, iii, 50; ED.] importaret, xxiii, 19; averterent, 32; retinerent, xxv, 33; decernerent, xxvii, 20; acciperet, xxviii, 45; bellarent, xxxv, 45; effugerent, xxxvii, 17; agerent, xliv, 33; so likewise the infinitive, abroguri, xxxiv, 6; the participle, decernentibus, iv, 50; notantibus, xxvii, 25; the present, abrogamus, xxxiv, 6; the perfect, obtinuere, iv, 57; and the pluperfect, diviserant, v, 24; recepissent, xxxviii, 11. The verb dare is frequently thus used, ix, 41; xxi, 34; xxviii, 5; xxxi, 19; xxxvii, 53; (so didóvar Diod. xviii, 60.) Cf. Sil. i, 14; 514; iv, 151; xi, 551; xiii, 523; 728; xvi, 183. R. D. Her. i, 123, n. 10; 165, n. 91; v, 18, n. 15: 94, n. 31; ix, 2, n. 6; &c.

7 Absistere reto desist from a thing,'

C

Ju. xv,

sistance of

absistere loco to remove from a place.' BU, on Phæd. iii, 2, 18. Sil. ii, 325; xv, 190; (D.) L. ix, 15; xxiv, 20; xxix, 33; xxxi, 17; 26; xxxiii, 5; xxxvii, 36; 60; xxxviii, 16; xliv, 19. D.

1 Cf. Juv. v, 29; xv, 114; notes. ED. The name of the town is sometimes feminine, c. 19; Sil. i, 332; iii, 178; sometimes neuter, c. 15; 18; 21; Sil. xvii, 329. D. 2 Understand cives, implied in civitas. R. 3 From commerce or from agriculture.' DŒŒ.

[ocr errors]

4 Adverbially, D. as below.

5 For a description of these' mantelets' see L, Poliorc. i, d. 7; C. or AD, R. A.

6 When they proceeded to the performance of their work, by bringing the engines into play.' B.

[ocr errors]

7 Did success attend their undertakings.' This same construction occurs, ix, 18; xxiv, 19, d; 38; xxv, 37; xxxiii, 5; xxxviii, 25; x1, 11; but postquam inceptum non succedebat, xlii, 58; cf. xxxii, 18. G. D. R.

P. C. Scipio dinis emunitus erat; et juventus delecta, ubi plurimum T.S.Longus periculi ac laboris ostendebatur, ibi vi majore obsiste

wounded.

S.i, 538 sqq.

bant 10. ac primo missilibus submovere hostem nec quicquam satis tutum munientibus pati ", deinde jam non pro moenibus modo atque turri tela micare, sed ad erumpendum etiam in stationes operaque hostium animus erat: quibus tumultuariis certaminibus haud ferme plures SaHannibal guntini cadebant quam Poni. ut vero Hannibal ipse, dum murum incautius subit, adversum femur tragula 12 graviter ictus cecidit, tanta circa fuga ac trepidatio fuit, ut non multum abesset quin opera ac vineæ desererentur. obsidio deinde per paucos dies magis quam oppugnatio18 fuit, dum vulnus ducis curaretur. per quod tempus ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum ac munitionum nihil cessatum. itaque acrius de integro coortum est bellum2, pluribusque partibus, vix accipientibus quibusdam opera locis, vineæ cœptæ agi admoverique aries. abundabat multitudine hominum Poenus: ad centum enim quinquaginta millia habuisse in armis satis" creditur. oppidani ad omnia tuenda atque obeunda multifariam distineri cœpti sunt et non sufficiebant. itaque jam feriebantur arietibus muri, quassatæque multæ partes erant. una continentibus 5 ruinis nudaverat urbem: tres deinceps turres, quantumque inter eas muri erat,

с

e

a timoris F. G. pl. Mss; pr. G. Yet Livy constantly couples labor with periculum, as in iv, 35; xxv, 6; xxvi, 13; xxix, 1; xxxiii, 39; xlv, 36. D. a F. G. C. cf. i, 6;

v, 12; D. iii, 11; vi, 33; Virg. Æ. i, 147.-obortum pl. Mss; ed. G. C. D. the latter denotes an unexpected occurrence. B. i, 58; ii, 37; xlii, 58; xl, 8; V... iv, 30. E. But cf. subitum bellum in Gallia coortum est; Cæs. B. G. iii, 7. D. b F. opt. Ms of C. ed. C. D. cf. xxix, 37; Ter. An. iv, 1, 50; Eu. v, 9, 21; DU. xxi, 26; xxxix, 35. D.-om. pl. Mss; ed. G. F. G. C. one of C. xxxiii, 18. D.-multimodu arte ed. G. C. d F. C. cf. xxxvi, 45; Suet. ii, 43; Virg. Æ. ix, 515; DU. x, 9; 25; xxix, 16; 17; xxxvi, 45. R.—sunt. et non sufficiebant (jam enim feriebantur arietibus) muri, conj. G. pr. C. D. quassata quoque ed. G. C. 8. xxiv, 21; xxvi, 46. D. e in composition Suid. v. Korras. It was so called from trasignifies up; as in emergere, eminere, eri- jiciendo: Varro L. L. iv, 24. C. gere, evadere, evolare, emunire, escendere. ST.

9 Where there was most danger to be apprehended, and, consequently, most call for exertion.' R.

10 Juventus is usually followed by a plural verb; iii, 27; iv, 56; vii, 2; V. Max. iii, 2, 7. D.

11 Nor did they leave any place, where those who were working at the wall could be safe from annoyance.' DE.

с

1 The hostile army merely invested the city without assaulting it. C. In Capenate agro, oppida oppugnata nec obsessa sunt: at in Volscis Anxur, nequicquam oppugnatum, obsideri cœptum; v, 12.

2 Hostile operations;' xli, 3. D.
3 For capientibus, ST.
erection of the works.' RS.

admitting of the

4 To have their attention distracted in various directions.' C.

5 Continuous, following close one upon

12 This was a very formidable missile: another without intermission.' RS.

9

cum fragore ingenti prociderant, captumque oppidum ea P. C. Scipio ruina crediderant Poni; qua, velut si pariter utrosque T.S.Longus murus texisset, ita utrinque in pugnam procursum est. nihil tumultuariæ pugnæ simile erat, quales in oppugnationibus urbium per occasionem partis alterius 7 conseri' solent: sed justæ acies, velut patenti campo, inter ruinas muri tectaque urbis modico distantia intervallo constiterant. hinc spes, hinc desperatio animos irritat, Pœno cepisse jam se urbem, si paullulum annitatur, credente, Saguntinis pro nudata moenibus patria corpora opponentibus, nec ullo pedem referente, ne in" relictum a se locum hostem immitteret. itaque quo acrius et conferti magis utrinque pugnabant, eo plures vulnerabantur, nullo inter arma corporaque vano intercidente telo. falarica 10 erat Saguntinis, missile telum hastili s.i, 350 sqq; abiegno' et cetera tereti præterquam ad extremum, unde ix, 339. ferrum exstabat. id, sicut in pilo, quadratum stuppa circumligabant liniebantque pice. ferrum autem tres longum habebat pedes, ut cum armis transfigere" corpus posset. sed id maxime, etiamsi hæsisset in scuto nec penetrâsset in corpus, pavorem faciebat, quod, cum medium accensum mitteretur conceptumque ipso motu multo majorem ignem ferret, arma omitti cogebat, 9 nudumque militem ad insequentes ictus præbebat. cum a diu anceps fuisset certamen, et Saguntinis, quia præter spem resisterent, crevissent animi, Poenus, quia non vicisset, pro victo1 esset, clamorem repente oppidani tollunt hostemque in ruinas muri expellunt, inde impe

consciri F.

paullum F.

j conserti k F. G. and eight m F. C. one

h in om. G. C. 1 relicto a se loco ed. G. C. 3 L.-confereti 4 L.-conferti conj. G.-confertim cet. Mss; ed. G. C. others-pugnabatur cet. Mss. 1 C. E. 2 L. two of C.-var. cet. Mss.

n cf. ii, 20;

of C.-in ad. cet. Mss; but fularica is the nominative to the verb, and ferrum the accusative after it. cf. 28; 61; viii, 10 ̊; xxvi, 4; xxxvii, 37; 40; xl, 29. GR. D. R. xxiii, 9; xxxvii, 41.-transigere 2, 3 L. HV. B. cf. Sil. xiv, 481; and D, ergo

[ocr errors]

ad. G. C. om. F. C. one of C.

6 By which, just as if the wall had protected the Carthaginians from the Saguntines no less than the besieged from the besiegers.'

ST.

7 As either of the parties gained or afforded an opportunity.' E. cf. i, 11. R.

8 Which can justly be so called.' C.
9 Hinc repeated, for hine and illine; í,

on

13; iii, 23; xxx, 19; xliv, 11. R.

xiii, 166.

10 Genus teli missile, quo utuntur er falis, id est locis exstructis, Fest. or ex turribus ligneis dimicantes; Non. S. cf. L, Pol. v, 5. D, on Sil. vi, 214. F, on the words; Juv. vi, 589, n. 11 For militem omittere arma. B.

1 As good as conquered,' ii, 7; viii, 1; xxv, 34. Ř.

P. C. Scipio ditum trepidantemque exturbant, postremo fusum fugatumque in castra redigunt 2.

T.S.Longus

He refuses

an audience

man en

voys,

P. iii, 15.

xxi, 2.

who pro

ceed to Car

[ocr errors]

1

5

[ocr errors]

Interim ab Roma legatos venisse nunciatum est; quibus to the Ro- obviam ad mare missi ab Hannibale qui dicerent nec 'tuto eos adituros inter tot tam efferatarum gentium d arma, nec Hannibali in tanto discrimine rerum 3 opere 'esse legationes audire.' apparebat non admissos Carthaginem protinus ituros. litteras igitur nuntiosque ad principes factionis Barcinæ præmittit, ut præpararent suorum animos, ne quid pars altera gratificari + pro Romanis posset. itaque, præterquam quod admissi audi- 10 tique sunt, ea quoque vana atque irrita legatio fuit. Hanno unus adverso 2 senatu causam fœderis, magno silentio propter auctoritatem suam, non a assensu audienHannibal. tium egit.per deos fœderum arbitros ac testes monuisse, prædixisse se ne Hamilcaris progeniem ad S. ii, 296. exercitum mitterent. non manes, non stirpem ejus 'conquiescere viri; nec unquam, donec sanguinis nomi'nisque Barcini quisquam supersit, quietura Romana fœdera.' "juvenem flagrantem cupidine regni, viamque unam ad id cernentem, si ex bellis bella serendo 6

thage.

Hanno's

invective

against

S. ii, 285

[ocr errors]

S. ii, 299.

6

66

b tot et tam conj. R.-tot tamque 5 L. GA. but cf. v, 54. D. ccf. viii, 14; x, 10; xxxvii, 54; G. i, 19; C. ii, 29; xxiii, 5; xxxiii, 29. D.-effrenatarum ed. G. C. d in om. G. C. adv. pl. opt. Mss. As this is a solitary instance of such a construction, it may possibly have arisen out of two readings, P. RO. (i. e. Populo Romano) and Romanis. P. D. R. E. a em. RB.-cum assensu Mss; exc. perhaps V. H. cf. non silentio modo, sed cum assensu audiri; iii, 72. G. bobtestans, ne Romanum cum Saguntino suscitarent bellum ad. F. (and N marg. except that this has obtestantes and om. monuisse, but monere and prædicere come together in ii, 10. R.)—oratio Hannonis suadentis senatum obtestantis, ne &c. V. 1 L. of which the first four words have evidently crept into the text from the margin. G.

[ocr errors][merged small][merged small]

3 Arma... rerum is a complete hexameter, as is hæc. cuneoque (followed by the half line facti .va-), xxii, 50; porta... urbis, vii, 11; sedulo ... hostis, 14. Fragments of dactylic lines are more common, as facturusne... primordi, pr. [cf. Quint. Inst. ix, 4; (BU.) SB. Cic. Or. 56,] ut juberet, vii, 13; moliri... refringere, xxiii, 18. Many instances occur in other authors, urbem habuere, Tac. A. i, 1; (RY.) donec ... ne, xv, 73; (AI.) in Cicero, Cato, and Sallust; M, on Cic. Cat. i, 1; cf. BA, Adv. iv, 13; xli, 22; FO, Jur. Int. i, 7. D. DU.

[ocr errors][merged small]
[merged small][ocr errors]

5. Of his own party in the senate.' cf. iii, 5; iv, 9; 24; 35; v, 29. D.

1 Namely, by the Carthaginian senate. RS. 2 For adversante, i, 46; vi, 42; xxxix, 41; xlii, 28. R.

3 His three sons, Hannibal, Hasdrubal, and Mago. R.

4 Remain undisturbed.' R.

5 This change from indirect to direct speech, (and the reverse,) is common: i, 13; 47; 57; ii, 2; 7; iii, 9; 19; 48; vi, 24; XXXV, 49. R.

6 Cf. i, 18; xxxi, 6. R.

« IndietroContinua »