Immagini della pagina
PDF
ePub

L9.63
KE 38934 (13)

HARVARD COLLEGE LIBRARY

GIFT OF

DR. JOHN RATIBONE OLIVER
AUGUST 4, 1941

Transferred to the

Classics Libra

Library

LIBER VII.

erit in.

CAP. 1.1 Annus hic signis novi hominis consulatu] Novus homo' apud Livium dicitur, et is, qui magistratum cepit, quem non antea gessit, et qui primus ex familia sua curulem magistratum cepit. Priore modo locutus est XXII. 35. 'Nec eniquam eorum, præter Teren tium consulem, erat mandatus bonos, quem jam non antea gessisset: præteritis aliquot fortibus ac strepuis viris, quia in tali tempore nullus no⚫ vis magistratus videbatur mandandus.' Posteriore hoc loco: nem' enim novum L. Sextium plebeium vocat, qui primus e gente sua curulem magistratum consulatum ceperit. Novis' autem

homi

homini

bus,' nobiles' opponuntur, et 'novitati nobilitas.' 'Nobiles' au• tem ii dicti, qui majorum suorum habent imagines. Imagines autem sibi sumere ac posteris tradere non possunt, nisi qui curulem magistra tum gesserunt, quorum primus erat ædilitas. Qui magistratus quoniam solis patriciis primum patuerunt, idcirco soli patricii nobiles primum appellati. Ubi vero plebi honores etiam curules sunt communicati, tum plebeii etiam nobiles' nominati ii, qui majorum suorum imagines haberent. Est autem imago, auctore Polybio VI. 51. 'simulacrum, oris similitudinem affabre miroque artificio effictam coloribus, pigmentisque adumbratam referens, quam in insigniori ac celebriori domus parte collocabant.' De jure autem ponendarum imaginum sic Cicero in Verrem v. 14. 'Ego me ob ædilitatem mihi delatem adeptum esse intelligo antiquiorem in senatu sententiæ dicendæ lo

cum, togam prætextam, sellam curulem, jus, imagines ad memoriam posteritatemque prodendam.' Et contra Rullum 11. 1. Est hoc in more positum, Quirites, ut ii, qui beneficio vestro imagines familiæ suæ consecuti sunt, eam primam habeant concionem, qua gratiam beneficii vestri cum suorum laude conjungant.' Est autem consequi imagines familiæ,' magistratus curules a majoribus suis item gestos capere. Et post, 'Me hominem novum consulem fecistis.' Item, Mihi apud vos de meis majoribus dicendi facultas non datur, non quod non tales fuerint, quales nos illorum sanguine creatos disciplinisque institutos videtis, sed quod laude populari atque honoris vestri luce caruerunt.' Item cap. XXXVI. 'Quemadmodum, cum petebam, nulli me vobis auctores generis mei commendarunt: sic, si quid deliquero, nullæ sunt imagines, quæ me a vobis deprecentur.' Et in Pisonem c. 1. • Commendatio fumosarum imaginum.' Et Livius 1. 34. Ancus Marcius nobilis una imagine Numæ.' Et Pædianus in Oratione in Toga: 'Cicero competitores quatuor plebeios habuit, ex quibus duo nobiles, duos, qui tantum non primi ex familiis suis magistratum adepti erant.' Et Livias XXII. 34. Nec finem ante belli habituros, quam consulem vere ple. beium, hominem novum, fecissent. Nam plebeios nobiles jam iisdem initiatos esse sacris, et contemnere plebem, ex quo contemni desierint a Patribus.' Sigon. Delerem illud erit, si quæ mihi in Livium esset auctori tas. Editio certe vetustior præfert erat; ut ex bilinguitate ipsam se

falsi arguat lectio. Grut. Non per. suadet mihi Sigonius, a Romanis illos 'novos homines' dictos fuquoque isse, qui magistratum capiebant, quem nondum ante gesserant. Unicum fundamentum hujus sententiæ ponit in loco Livii XXII. 35. ubi et idem, quod hic annotat. Sed hoc evertit scriptura cod. Put. nulli novus magistratus: quam verissimam esse, ostendunt verba Livii eodem loco, honos, quem jam non antea gessisset.' Prætereo alia, quibus hoc subrui posset, quæ quilibet, antiquitatis Romanæ etiam multo inperitior Sigonio, facile per se videt. Ac ne ipse quidem de Ant. Jur. Civ. Rom. 11. 20. ubi ex professo de nobilibus' et novis hominibus' agit, duplicem illam significationem ToÛ'novus homo' attingit. Duk. Erat præferunt etiam Hav. et Hearnii Oxon, L. 1. eamque lectionem Gruterus, Heinsius in Elzevir. et Gronovius in prioribus edd. exhibuerunt. Fuit insignis Harl. 2. Inmerito autem illud erit Grutero displicuit. Infra XXI. 46. Hic erit juvenis, penes quem perfecti hujusce belli lans est.' Ad quem locum vide Gronov. Voces insignis novi hominis consulatu desunt in Leid. 2. et Lov. 1. Cui errori caussam dedit vocis insignis repetitio. Vide ad Ix. 11. § 11.

[ocr errors]

Insignis novis duobus magistratibus, prætura et curuli ædilitate] Duobus novis magist. Gaertn. novis magist. duobus Lov. 4. At vox novis deest in Lov. 3. Harl. 2. et Port. Sed vide ad Epit. hujus libri. Ceterum quæ de numero prætorum variis reipublicæ et imperii Romani temporibus Modius ex Lipsio in excursu D. ad Tacit. Annal. lib. 1. huc contulit, iterum expungi jussi, quod ad inlustra tionem hujus loci non magis, quam ad cujusvis alterius, ubi prætorum mentio obcurrat, pertineant.

Hos sibi patricii quæsivere honores] Corrupte Pal. 1. etiam sinere. Gebh.

Quæsiere honores Lov. 1. Voss. 1. a m. sec. et Leid. 2. Ita Livius alibi verbum hoc contrahere amavit. Vide quæ notantur ad xxvII. 11. § 15. Verum hoc loco reliqui codd. in receptam lectionem conspirant.

2 Plebes consulatum L. Sextio, cujus lege partus erat, dedit] Plebs Voss. 2. Leid. 2. Lov. quinque, Port. Hav. Alterum et fragm. Hav. a m. sec. servant fide digniores codd. Vide ad 1. 20. 6. Deinde L. Sergio Sextio, cujus Voss. 1. Lov. 5. Harl. 2. et Hav. L. Sergio, cujus Voss. 2. Hearnii Oxon. L. 2. et Exc. Pithæi. Utrumque scribarum errore; ut et L. Sexto, cujus, quod præfert Flor. nec non L. Sergio, cujus lege Sextio partus erat, quod est in Lov. 1.

Patres præturam Sp. Furio M. filio Camillo] Hic M. Camilli quinquies dictatoris filius fuit, auctore Suida; qui ita scribit in voce Прaíтwр Прŵτος στρατηγὸς ἀπεδείχθη Φούριος Κά μιλλος, παῖς Καμίλλου, τοῦ πολλάκις μοναρχήσαντος, ὃν πραίτωρα τῇ ἰδίᾳ γλώττῃ οἱ Ῥωμαῖοι ὠνόμασαν. Sigon. Sp. Furio M. Furio Camillo Voss. 2. et Lov. 3. M. Furio M. Camilli filio fragm. Hav. a m. pr. Sp. Furio M. Camilli filio a m. sec. ut et Port. atque Hav. Sp. Furio M. Furii Camilli filio Lov. 2. et Gaertn. Sp. Furio Marcio Furio Camillo Lov. 4. Sp. Furio Marti F. Camilli Lov. 5. Male. IV. 26. 'T. Quinctius L. filius Cincinnatus et C. Julius Mento consules facti: hoc lib. c. 5. Nunciaret T. Manlium L. filium esse:' c. 10. T. Manlius L. filius, qui patrem a vexatione tribunicia vindicaverat.' XXII. 34. 'Interreges proditi a Patribus C. Claudius Ap. filins Cento, inde P. Cornelius Arvina:' et sæpissime alibi. Variant etiam apud Hearnium Oxonienses. Nam M. Furio Camillo invenit in L. 1. Martio Furio Camillo in L. 2. M. Camillo filio in B. et Sp. Furio Camillo in C.

Suarum gentium viris gratia campes

[ocr errors]

etiam, ut Ant. Perizonius in margine observavit, mox præcessit, 'Plebes consulatum L. Sextio dedit.' Non exciderunt equidem, quæ de vocibus sæpissime a Livio in eadem periodo repetitis notavi ad 1. 3. § 9. nolenti tamen Livio hæc obtrudenda non

Quod pro consule uno plebeio tres patricios magistratus nobilitas sibi sumsisset.'

L. Æmilius Mamercinus] T. Æmilius Flor. Μάρκος Αιμίλιος vocatur apud Plut. in Camill. p. 152. Pro quo Pighius in Annal. ad a. CCCLXXXVII. p. 262. Maμeprîvos Aiμíλios legendum conjicit, quod hujus anni consul apud Diodor. Sic. Bibl. lib. xv. p. 500. et alios Aebios sive Lucius vocetur. Quum tamen Plutarchus collegæ ejus prænomen omiserit, id in Emilio neglexisse vix videtur, nisi id alibi Plutarchum facere solitum fuisse constet. Potius igitur receptam lectionem in eo servem, ipsumque errasse existimem. Ceterum Mamercius Lov. 5. Mamercus tantum non omnes reliqui codd. et edd. usque ad Jac. Gronovium, qui Mamercinus dedit, præeunte Pighio eodem loco, ac monente, ita in emendatissimis tabulis Capitolinis legi. Et recte. Mamercus enim prænomen, Mamercinus autem gentis Æmiliæ cognomen est. Vide quæ notantur ad v. 1. § 2.

tri dederunt] Quidam ceperunt legunt, quasi Patres illis, hoc est prætori ac ædilibus, ceperint præturam ædilitatemque per gratiam, quam in campo Martio apud populum Romanum invenerint, technis videlicet, quibns in comitiis uti consueverunt. Id autem lectoris judicio relinquimus. Glar. sunt. Quemadmodum 'capere maVet. libb. omnes dederunt. Sic post_gistratum,' ita 'sumere' mox hoc c. c. 23. Ab Patribus L. Cornelius Scipio consul datus.' Sigon. Ita [de derunt] quidem Sigonius. Et sic II. 42. Ea igitur pars reipublicæ vi. eit: nec in præsens modo, sed in ve. nientem etiam annum M. Fabium et L.Valerium consules dedit :' libroque VI. c. 30. Plebes C. Sextilium, M. Albinium, L. Antistium dedit.' Sed quod ait veteres libros omnes sic habere, nollem dictum; aut certe de illis tantum, quibus ipse usus est, intelligemus. Nam Thuaneus, duo Voss. Helm. Busl. Chifl. clare ceperunt, ut priores edd. cumque sequatur statim, 'L. Sextio collega ex Patribus datus,' non video cur Livio hanc varietatem invideamus. Nam at dederunt est effecerunt, ut ei daretur;' ita ceperunt est effecerunt, ut ille caperet.' Lib. v. c. 13. ‘Licinius at ceperat haud tumultuose magistratum.' Hoc libro cap. 25. ‘Qui legis Liciniæ spretæ mercedem consulatum cepisset.' J. F. Gron. Vet. lib. Sigonii favent ex meis Lov. 2. 5. Harl. 2. Hav. et fragm. Hav. a m. sec. ex Hearnii Oxon. autem L. 2. B. et C. nec longe recedit Port. qui dederint præfert; vel Lov. 4. qui exhibet dederant. Reliqui omnes, et inter eos optimi commatis scripti, ceperunt servant. Ex editis autem dederunt primum invenio apud Venetos 1495. inde apud Ascensium, qui tamen alteram lectionem 1513. et 1516. in margine conspici voluit. Gronovio ceperunt probanti consentio. Nam, ne codicum auctoritatem memorem, non modo, quemadmodum Gronovius monuit, datus mox sequitur; verum Delph. et Var. Clas.

§3 Et de Gallis, quos primo palatos per Apuliam congregari jam fama erat] Ex glossa iterum Pal. 1. populatos. Pal. 2. quos primum palatum per Ap. congr. At negat sciolus quidam, homo mimicus, reperiri in probis auctoribus' palatns.' Vides, ut isti propudio os canis ferreum obsideat, affirmare auso tale quid, qui tamen nullum umquam scriptorem, sive Græcum, sive Latinum, integrum legit. Vide Livium 11. 50. 111. 5. v. 46. VII. 11. c. 36. et c. 37. VIII. 24. IX. 45. x. 2. XXXI. 2. ' Ad septem milLivius. 23 G

lia hominum palata per segetes sunt 98. Posterius autem quod, in omnicæsa.' Gebh. Vocula et omittitur in Lov. 5. Harl. 2. Port. et Hav. Sed vide ad 11. 44. § 3. Sequens de non adparet in Flor. Deinde palatos ad

versus

anonymum recte defendit Gebhardus. Supra 1. 11. Ad hos Romana legio ducta palatos in agris Tum obpressit:' ubi plura vide. congr. per Ap. jam fama erat Port, a m. sec. in quo rò congregari a m. pr. omittebatur: per Ap. jam congr. fama erat Harl. 2. et Hav. quem ordinem ingratus sonus in vocibus Apuliam jam proxime junctis refellit. Tò erat deficit in Lov. 5.

Et de Hernicorum defectione] Præpositio de, quæ jam præcesserat, non conspicitur in vetustioribus excusis. Eam primus adoptavit Aldus, cujus lectionem firmant omnes scripti. Et recte. Solet enim Livius præpositiones iterare. Vide ad vi. 28. § 6. § 4 Omnia, ne quid per plebeium consulem ageretur, proferrentur] Tò ageretur omisit librarius Gaertn. Deinde perferrentur idem cod. et Voss. 2. solito errore. Vide ad v. 4. § 12. Cor·ruptius perferretur fragm. Hav. a m. pr. præferrentur Lov. 3. proferretur Flor. proferentur Leid. 1. una voce auctius etiam proferrentur Lov. 1. Mox justitio simile fuit otium transpositis vocibus Leid. 2. et Lov. 1.

§ 5 Nisi quod, non patientibus tacitum tribunis, quod pro uno consule] Non pat. tribunis tacite Harl. 2. Vox autem tacitum deest in Port. quam omnes reliqui, et scripti et editi, recte tuentur. Non modo tacitus' dicitur qui silet, sed et illud tacitum' dicitur passiva significatione, de quo nemo loquitur. Eo sensu 1. 50. Ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt:' ubi vide Gronov. Et ita multi codd. præferunt vi. 12. Quod quum ab antiquis tacitum prætermis. sum sit:' ubi vide quæ notavi. De similibus adjectivis utroque modo usurpatis vide notas meas ad Silii II.

bus scriptis constanter existens, et sensui etiam necessarium, omiserant priores edd. quare recte primum a Parm. tum ab Aldo revocatum est. Mox alio ordine magistratus patricios Lov. 2. et curulibus et sellis, addita media vocula, Lov. 5.

Nobilitas sibi sumsisset] Sibi præsumsisset Lov. 4. sibi assumsisset Harl. 2. Port. Hav. et Hearnii Oxon. B. Sed, quum paullo ante ceperunt, non acceperunt, dixerit, hic etiam simplex sumsisset, quod reliqui scripti tuentur, subficit: ita 'imperatorem judi. cem sumere.' Vide viros doctos ad Nepot. Miltiad. c. 1. ' aliquem conscium sumere' Hygin. Fab. iv. ' Rei consciam, quam captivam esse credebat, ipsam Inonem sumsit:''sumere liberos,' pro adoptare, Sallust. Jug. c. 10. 'Ne ego meliores liberos sumsisse videar, quam genuisse :' ubi Cortius observat eodem sensu 'adsumere' dixisse Plin. in Paneg. c. 8. 'sumere dictaturam' Tacit. Ann. 1. I. c. 1.'Dictaturæ ad tempus sumebantur.'

§6 Collegam consulibus] Prætor 'collega consulum' dicebatur, quod iisdem auspiciis crearetur, auctore Messala apud Gellium XIII. 15. Sigon. Vide Pighium in Annal. ad a. CCCLXXXVII. p. 236. Mox To creatum non comparet in Leid. 2. et Lov. 1.

Ex Patribus jubendi ædiles curules creari] Ultima vox abest a Leid. 2. quæ tamen abesse nequit: ‘jubere’ enim'magistratus' non senatus, sed populus dicitur, quum eos comitiis creat. Vide ad 111. 30. § 6. At contra hoc tempore adhuc in potestate Patrum fuit, habendis comitiis conditiones dicere, negando se auctores futuros, nisi quod jusserant observaretur. Vide Gronov. Observ. 1. 25. Ita non in solius populi potestate olim fuerat decernere, utrum tribunorum consularium, an consulum comitia haberentur, verum ad id etiam senatusconsultum requirebatur. Dio

« IndietroContinua »