Immagini della pagina
PDF
ePub

Pone legit, finuantque inmenfa volumine terga.
Fit fonitus, fpumante falo: jamque arva tenebant,
Ardentifque oculos fuffecti fanguine et igni,
Sibila lambebant linguis vibrantibus ora.
Diffugimus vifu exfangues. illi agmine certo
Laocoonta petunt: et primum parva duorum
Corpora gnatorum ferpens amplexus uterque
Inplicat, et miferos morfu depafcitur artus.
Poft ipfum auxilio fubeuntem ac tela ferentem
Conripiunt, fpirifque ligant ingentibus: et jam
Bis medium amplexi, bis collo fquamea circum
Terga dati fuperant capite et cervicibus altis.
Ille fimul manibus tendit divellere nodos,
Perfufus fanie vittas atroque veneno;
Clamores fimul horrendos ad fidera tollit.
Quales mugitus, fugit cum faucius aram
Taurus, et incertam excuffit cervice fecurim.
At gemini labfu delubra ad fumma dracones
Effugiunt, faevaeque petunt Tritonidos arcem :
Sub pedibufque deae, clipeique fub orbe teguntur.
Tum vero tremefacta novus per pectora cunctis
Infinuat pavor: et fcelus expendiffe merentem
Laocoonta ferunt; facrum qui cufpide robur
Laeferit, et tergo fceleratam intorferit haftam.
Ducendum ad fedes fimulacrum, orandaque divae
Numina conclamant.

Dividimus muros, et moenia pandimus urbis.
Accingunt omnes operi, pedibufque rotarum
Subjiciunt labfus, et ftupea vincula collo
Intendunt. fcandit fatalis machina muros,
Foeta armis. circum pueri innuptaeque puellae
Sacra canunt, funemque manu contingere gaudent..
Illa fubit, mediaeque minans inlabitur urbi.
O patria, ô divôm domus Ilion, incluta bello
Moenia Dardanidum! quater ipfo in limine portae
Subftitit, atque utero fonitum quater arma dedere.
Inftamus tamen inmemores caecique furore,
Et monftrum infelix facrata fiftimus arce.
Tunc etiam fatis aperit Caffandra futuris

[merged small][ocr errors]

Ora Dei juffu, non umquam credita Teucris.
Nos delubra Deûm miferi, quibus ultimus effet
Ille dies, fefta velamus fronde per urbem.
Vertitur interea caelum, et ruit Oceano nox,
Involvens umbra magna terramque polumque,
Myrmidonumque dolos: fufi per moenia Teucri
Conticuere: fopor feffos conplectitur artus.
Et jam Argiva phalanx inftructis navibus ibať
A Tenedo, tacitae per amica filentia lunae,
Litora nota petens: flammas cum regia puppis
Extulerat fatifque Deûm defenfus iniquis,
Inclufos utero Danaos et pinea furtim

Laxat clauftra Sinon: illos patefactus ad auras.
Reddit equus laetique cavo se robore promunt
Theffandrus Sthenelufque duces, et dirus Ulixes,
Demiflum labfi per funem, Acamafque, Thoafque,
Pelidefque Neoptolemus, primufque Machaon,
Et Menelaus, et ipfe doli fabricator Epëos,
Invadunt urbem fomno vinoque fepultam.
Caeduntur vigiles, portifque patentibus omnis
Accipiunt focios, atque agmina confcia jungunt.
Tempus erat, quo prima quies mortalibus aegris
Incipit, et dono Divôm gratiffima ferpit.
In fomnis, ecce, ante oculos maeftiffimus Hector
Vifus adeffe mihi, largofque effundere fletus ;
Raptatus bigis, ut quondam, aterque cruento
Pulvere, perque pedes trajectus lora tumentis.
Hei mihi, qualis erat! quantum mutatus ab illo
Hectore, qui redit exuvias indutus Achilli,
Vel Danaum Phrygios jaculatus puppibus ignis!
Squalentem barbam, et concretos fanguine crinis,
Volneraque illa gerens, quae muros plurima circum
Accepit patrios. ultro flens ipfe videbar

Conpellare virum, et maeftas expromere voces:
O lux Dardaniae, fpes ô fidiffuma Teucrûm,
Quae tantae tenuere morae? quibus Hector ab oris
Exfpectate venis? ut te poft multa tuorum
Funera, poft varios hominumque urbisque labores
Defeffi afpicimus! quae cauffa indigna ferenos

Foedavit

Foedavit voltus? aut cur haec volnera cerno?
Ille nihil: nec me quaerentem vana moratur :
Sed graviter gemitus imo de pectore ducens,
Heu fuge, nate dea, teque his, ait, eripe flammis.
Hoftis habet muros: ruit alto a culmine Troja.
Sat patriae Priamoque datum. fi Pergama dextra
Defendi poffent, etiam hac defenfa fuiffent.
Sacra fuofque tibi conmendat Troja Penates:
Hos cape fatorum comites. his moenia quaere,
Magna pererrato ftatues quae denique ponto.
Sic ait, et manibus vittas, Veftamque potentem,
Aeternumque adytis effert penetralibus ignem.
Diverfo interea mifcentur moenia luctu:

Et magis atque magis, quamquam fecreta parentis
Anchifae domus, arboribufque obtecta receflit,
Clarefcunt fonitus; armorumque ingruit horror.
Excutior fomno, et fummi faftigia tecti
Adfcenfu fupero, atque adrectis auribus adsto.
In fegetem veluti cum fiamma furentibus auftris
Incidit, aut rapidus montano flumine torrens
Sternit agros, fternit fata laeta, boumque labores;
Praecipitefque trahit filvas: ftupet infcius alto
Accipiens fonitum faxi de vertice paftor.

Tum vero manifefta fides, Danaûmque patefcunt
Infidiae. jam Deiphobi dedit ampla ruinam,
Volcano fuperante, domus: jam proxumus ardet
Ucalegon: Sigea igni freta lata relucent.
Exoritur clamorque virûm clangorque tubarum.
Arma amens capio; nec fat rationis in armis :
Sed glomerare manum bello, et concurrere in arcem
Cum fociis ardent animi. furor iraque mentem
Praecipitant; pulchrumque mori fuccurrit in armis.
Ecce autem telis Panthus elabfus Achivom,
Panthus Othryades, arcis Phoebique facerdos,
Sacra manu, victofque deos, parvomque nepotem
Ipfe trahit, curfuque amens ad limina tendit.
Quo res fumma loco, Panthu? quam prendimus arcem?
Vix ea fatus eram, gemitu cum talia reddit:
Venit fumma dies, et ineluctabile tempus

Dardaniae

Dardaniae: fuimus Troës: fuit Ilum, et ingens
Gloria Teucrorum. ferus omnia Juppiter Argos
Tranftulit. incenfa Danai dominantur in urbe.
Arduus armatos mediis in moenibus adftans
Fundit equus, victorque Sinon incendia mifcet
Infultans. portis alii bipatentibus adfunt,
Millia quot magnis umquam venere Mycenis:
Obfedere alii telis angufta viarum

Oppofiti, ftat ferri acies mucrone corufco
Stricta, parata neci: vix primi proelia tentant
Portarum vigiles, et caeco marte refiftunt.
Talibus Othryadae dictis et numine divôm
In flammas et in arma feror: quo triftis Erinnys,
¦ Quo fremitus vocat, et fublatus ad aethera clamor.
Addunt fe focios Ripheus, et maxumus armis
Aepytus (oblati per lunam) Hypanifque Dymafque:
Et lateri adglomerant noftro: juvenifque Corcebus
Mygdonides. illis ad Trojam forte diebus
Venerat, infano Caffandrae incenfus amore:
Et gener auxilium Priamo Phrygibufque ferebat.
Infelix, qui non fponfae praecepta furentis
Audierit.

Quos ubi confertos audere in proelia vidi;
Incipio fuper his: Juvenes, fortiffima fruftra
Pectora, fi vobis audentem extrema cupido
Certa fequi; (quae fit rebus fortuna videtis.
Exceffere omnes adytis arifque relictis

Di, quibus imperium hoc fteterat) fuccurritis urbi
Incenfae. moriamur, et in media arma ruamus.
Una falus victis, nullam fperare falutem.
Sic animis juvenum furor additus. inde, lupi ceu
Raptores atra in nebula, quos inproba ventris
Exegit caecos rabies, catulique relicti
Faucibus exfpectant ficcis; per tela, per hoftis
Vadimus haud dubiam in mortem: mediaeque tenemus
Urbis iter. nox atra cava circumvolat umbra.
Quis cladem illius noctis, quis funera fando
Explicet, aut poffit lacrimis aequare labores?
Urbs antiqua ruit, multos dominata per annos:
K

Plurima

Plurima perque vias fternuntur inertia paffim
Corpora, perque domos, et religiofa deorum
Limina. nec foli poenas dant fanguine Teucri:
Quondam etiam victis redit in praecordia virtus;
Victorefque cadunt Danai. crudelis ubique
Luctus, ubique pavor, et plurima mortis imago.
Primus fe, Danaûm magna comitante caterva,
Androgeus offert nobis, focia agmina credens
Infcius; atque ultro verbis conpellat amicis:
Feftinate viri. nam quae tam fera moratur
Segnities? alii rapiunt incenfa feruntque
Pergama vos celfis nunc primum a navibus itis?
Dixit, et extemplo (neque enim refponfa dabantur
Fida fatis) fenfit medios delabfus in hoftis:
Obftupuit, retroque pedem cum voce repreffit.
Inprovifum afpris veluti qui fentibus anguem
Preffit humi nitens, trepidufque repente refugit
Adtollentem iras, et caerula colla tumentem.
Haud fecus Androgeus vifu tremefactus abibat.
Inruimus, denfis et circumfundimur armis;
Ignarofque loci paffim, et formidine captos
Sternimus. adfpirat primo fortuna labori.
Atque hic fucceffu exfultans animifque Coroebus,
O focii, quae prima, inquit, fortuna falutis
Monftrat iter, quaque oftendit fe dextra, fequamur.
Mutemus clipeos, Danaûmque infignia nobis
Aptemus. dolus, an virtus, quis in hofte requirat?
Arma dabunt ipfi. fic fatus, deinde comantem
Androgei galeam, clipeique infigne decorum
Induitur, laterique Argivom adcommodat ensem.
Hoc Ripheus, hoc ipfe Dymas, omnifque juventus
Lacta facit: fpoliis fe quifque recentibus armat.
Vadimus inmixti Danais haud numine noftro;
Multaque per caecam congreffi proelia noctem
Conferimus: multos Danaûm demittimus Orco.
Diffugiunt alii ad navis, et litora curfu
Fida petunt: pars ingentem formidine turpi
Scandunt rurfus equum, et nota conduntur in alvo.
Heu nihil invitis fas quemquam fidere divis!

Ecce

« IndietroContinua »