tum disertissimum, magistrum habuit; qui flesse dicitur, quod per hunc Graecia eloquentiae laude privaretur. Dialog. de Orator. 1. c. Plut. Cic. c. 4. 2. Οθεν εἰς ̓Ασίαν καὶ Ῥόδον ἔπλευσε, καὶ τῶν μὲν • Ασιανῶν ῥητόρων Ξενοκλεῖ τῷ ̓Αδραμυττηνῷ καὶ Διονυσίῳ τῷ Μάγνητι καὶ Μενίππῳ τῷ Καρὶ συνεσχόλασεν, ἐν δὲ Ρόδῳ ῥητορι μὲν ̓Απολλωνίῳ τῷ Μόλωνος, φιλοσόφῳ δὲ Ποσειδωνίω. Λέγεται δὲ τὸν ̓Απολλώνιον οὐ συνιέντα τὴν Ῥωμαϊκὴν διάλεκτον δεηθῆναι τοῦ Κικέρωνος Ἑλληνιστὶ μελετήσαι· τὸν δὲ ὑπακοῦσαι προθύμως, οἰόμενον οὕτως ἔσεσθαι βελτίονα τὴν ἐπανόρθωσιν· ἐπεὶ δὲ ἐμε λέτησε, τοὺς μὲν ἄλλους ἐκπεπλῆχθαι καὶ διαμιλλάσθαι πρὸς ἀλ λήλους τοῖς ἐπαίνοις, τὸν δ ̓ ̓ Απολλώνιον οὔτ ̓ ἀκροώμενον αὐτοῦ διαχυθῆναι καὶ παυσαμένου σύννουν καθέζεσθαι πολὺν χρόνον, ἀχθομένου δὲ τοῦ Κικέρωνος εἰπεῖν· » Σὲ μὲν, ὦ Κικέρων, ἐπαινῶ καὶ θαυμάζω, τῆς δὲ ̔Ελλάδος οἰκτείρω τὴν τύχην, ὁρῶν, ἃ μόνα τῶν καλῶν ἡμῖν ὑπελείπετο, καὶ ταῦτα ̔Ρωμαίοις διὰ σου προσγενόμενα, παιδείαν καὶ λόγον.” Schol. Bob. in Orat. pro Plancio p. 269. Et verissime constat in prima adolescentia Rhodum navigasse M. Tullium, ut arte oratoria, in qua insigniter praestitit, erudiretur apud notissimum rhetora et magistrum illius aetatis Apollonium. Hic est, qui Molo cognominatus est. [v. ad a. 673. 4.] Conf. Strabo xiv. p. 660. Plutarch. Caes. c. 3. 1. A. Westermann, Geschichte der griechischen Beredtsamkeit. Leipzig, 1833. § 81.

(4) In hoc itinere Zmyrnam quoque adiisse videtur, ubi Rutilium Rufum, exsulantem et in studiis litterarum consenescentem, audivit, quum is exponeret disputationem a P. Africano de Republica habitam a. U. C. 625. cum Laelio, Philo, Manilio, Mummio, Tuberone, Scaevola et Fannio; quem sermonem Cicero postea [v. ad a. 700. 10.] litteris consignavit. vi. c. 56. 93. x. c. 19. 54.

Cic. Brut. c. 22. 85. Memoria teneo, Zmyrnae me ex P. Rutilio Rufo audisse, quum diceret cet. Cfr. A. Maius Praef. ad libros de Rep. ιν.

(1) Cicero ex itinere in Graeciam et Asiam, biennio post

quam eo profectus erat, Romam reversus, caussis agendis se dedit, brevique inter principes oratores eluxit. I. c. 1. 1.

Plutarch. Cic. 5. 2. Καὶ τόν γε πρῶτον ἐν Ῥώμῃ χρόνον εὐλαβῶς διῆγε καὶ ταῖς ἀρχαῖς ὀκνηρῶς προσῄει καὶ παρημελεῖτο, ταῦτα δὴ τὰ ̔Ρωμαίων τοῖς βαναυσοτάτοις πρόχειρα καὶ συνήθη ῥήματα Γραικός και σχολαστικὸς ἀκούων. Επεὶ δὲ φύσει φιλότιμος ὢν καὶ παροξυνόμενος ὑπὸ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν φίλων ἐπέδωκεν εἰς τὸ συνηγορεῖν ἑαυτὸν, οὐκ ἠρέμα τῷ πρωτείῳ προσήγεν, ἀλλ ̓ εὐθὺς ἐξέλαμψε τῇ δόξῃ καὶ διέφερε πολὺ τῶν ἀγωνιζομένων ἐπ' ἀγορᾶς.

(2) Q. Hortensius et C. Aurelius Cotta, principes ea aetate caussarum patroni, defendunt M. Canuleium; quae tamen cuiusmodi caussa fuerit, ignoratur. . c. 1. 1.

Conf. Meyer. Orat. Rom. Fragm. LVII. 5. p. 342 et LXV. 5. P. 367. (3) Iidem defendunt Cn. Dolabellam consularem, repetundarum accusatum a C. Iulio Caesare. II. c. 1. 1.

Ascon. in Cic. Scaurian. p. 26. Cn. Dolabellam in quem C. Caesaris orationes legitis Caesar accusavit nec damnavit. Gellius IV. c. 16. 8. Caesar in Dolabellam actionis III. sqq. Sueton. Caes. c. 4. Composita seditione civili Corn, Dolabellam, consularem et triumphalem virum, repetundarum postulavit absolutoque Rhodum secedere statuit. c. 55. Post accusationem Dolabellae haud dubie principibus patronis annumeratus est. Conf. Valer. Max, VIII. c. 9. 3. Velleius II. c. 43. Plutarch. Caes. c. 4. Emp. Rhet. p. 311. ed. Capper. Errat vero Auctor Dial. de Orat. c. 34. 7. Uno [rect, tertio] et vicesimo aetatis anno Caesar Dolabellam iis orationibus insecutus est, quas hodie quoque cum admiratione legimus. Caesar enim, qui natus erat a. U. C. 654., hoc tempore XXIII. agebat aetatis annum [654 + 23 = 677.] Meyer. Orat, Rom. Fragm. LVII. 4. p. 341. LXV. 7. p. 368. LXXX. 1. P. 408.

(4) Q. Caecilio Metello bellum gerente contra Sertorium 1. c. 2. 4. Pompeius proficiscitur in Hispaniam, Metello auxiliaturus. VI. c. 23. 57.

Eutrop. VI. c. 1. Metellus (filius eius, qui lugurtham regem vicit) vario successu contra Sertorium dimicavit. Postea, quum impar pugnae solus Metellus putaretur, Cn. Pompeius ad Hispanias missus est. Cic. Phil. XI. c. 8. 18. Sertorianum bellum a senatu privato datum est, quia consules recusabant : quum L. Philippus pro consulibus eum se mittere dixit, non pro consule. Cf. p. 1. Manil. c. 21. 62. Livius Epit. 91. Cn.

Pompeius quum adhuc eques esset, cum imperio consulari adversus Sertorium missus est. Appian. Β. C. I. c. 108. Σύλλα δ ̓ ἀποθανόντος, καὶ Λεπίδου μετὰ Σύλλαν, στρατὸν ἔχων (ὁ Σερτώριος) ἄλλον Ιταλῶν, ὅσον αὐτῷ Περπέννας ὁ τοῦ Λεπίδου στρατηγὸς ἤγαγεν, ἐπίδοξος ἦν στρατεύσειν ἐπὶ τὴν Ιταλίαν· εἰ μὴ δείσασα ἡ βουλή, στρατόν τε ἄλλον καὶ στρατηγὸν ἕτερον ἐπὶ τῷ προτέρῳ Πομπήιον ἔπεμψεν ἐς Ιβηρίαν, νέον μὲν ἔτι ὄντα, περιφανῆ δ ̓ ἐξ ὧν ἐπὶ Σύλλα περί τε Λιβύην καὶ ἐν αὐτῇ Ιταλίᾳ κατείργαστο. Plutarch. Pomp. c. 17. 2. Πομπήιος ἔχων στρατίαν ὑφ ̓ ἑαυτῷ, διεπράττετο Μετέλλῳ πεμφθῆναι βοηθός· — ἕως ἔδωκαν αὐτῷ τὴν ἀρχὴν, Δευκίου Φιλίππου γνώμην εἰπόντος. Ὅτε καί φασιν, ἐν συγκλήτῳ πυθομένου τινος καὶ θαυμάζοντος, εἰ Πομπήιον ἀνθύπατον οἴεται δεῖν ἐκπεμφθῆναι Φίλιππος, »Οὐκ ἔγωγε, φάναι τὸν Φίλιππον, ἀλλ' ἀνθ' ὑπάτων” ὡς ἀμφοτέρους τοὺς τότε ὑπατεύοντας οὐδενὸς ἀξίους ὄντας. Conf. Appian. Iber. c. 101. Dio XXXVI. c. 8. 10. Velleius 11. c. 29. 30. Plin. Η. Ν. VII. c. 27. Valer. Max. VIII. c. 15. 8. ΙΧ. c. 3. 7. Flor. 111. c. 22. Orosius v. c. 23. Aurel. Victor de Vir. ill. c. 77. [v. ad a. 679. 6. et 682. 1.]

(1) Cicero caussas complures in foro agit; in primis orationem habet pro Q. Roscio Comoedo. II. c. 1. 2.

Fabricius Hist. Cicer. ad hos coss. p. 29. OR. » In caussis iis, quas Cicero ex Asia reversus ante quaesturam egit, numero orationem pro Q. Roscio Comoedo, id quod proposita constitutione caussae planum faciam. Corradus [Quaest. p. 50. ERN.] Ciceronem hanc caussam egisse Cn. Pompeio et M. Crasso coss. anno post hunc sexto [a. U. C. 684.] inde putat, quod tum C. Piso praetor fuerit: sed fallitur, qui ex iudice privato praetorem facit. Falluntur quoque illi, qui Roscium Comoedum ante Amerinum defensum inde putant, quod post Amerini defensionem Cicero in Graeciam statim fuerit profectus. Hoc tempore Q. Roscium fuisse defensum ex oratione cognoscitur: in qua Roscium Sullano tempore cum Flavio decidisse et quadriennio post caussam actam esse aperte significatur. cap. 12 et 13.” Ferratius et Garatonius referunt ad annum praecedentem, quod Orellio rectius videtur. De Roscio cfr. ad a. 673. 5. et 692. 10.

(2) Deinde, Cotta consulatum petente, Hortensio aedilitatem, Cicero quaesturam petit et cunctis suffragiis in comitiis tributis quaestor fit. II. c. 1. 2. c. 22. 57. vi. c. 58. 99.

(3) Cicero defendit Titinniam, Cottae uxorem, in caussa privata contra C. Scribonium Curionem, qui pro accusatore dixerat Ser. Naevio. IX. c. 26. 76.

Conf. Meyer. Orat. Rom. Fragm. LIX. 7. p.

351. et p. 342.

(1) Cicero Quaestor est in Sicilia Lilybaetanus, praetore Sex. Peducaeo. II. c. 2. 3. VI. c. 58. 99.

Pseudo-Ascon. in Divinat. p. 97. Quaestor in Sicilia (fuit Cicero) Sex. Peducaeo. p. 100. Quum enim a duobus quaestoribus Sicilia regi soleat, uno Lilybaetano, altero Syracusano, ipse (Cicero) vero Lilybaetanus quaestor fuerit Sex. Peducaeo praetore, omnibus tamen (Siculis) se placuisse dixit. Aurel. Victor de Vir. ill. c. 81. Quaestor Siciliam

habuit.

(2) In summa caritate quum frumenti maximum numerum Romam mitteret et in omni officio omnibus visus esset diligentissimus, inauditi quidam in Ciceronem a Siculis excogitati sunt honores. II. c. 2. 5.

Plutarch. Cic. c. 6. 1. 'Αποδειχθεὶς δὲ ταμίας ἐν σιτοδείᾳ καὶ λαχὼν Σικελίαν ἠνώχλησε τοῖς ἀνθρώποις ἐν ἀρχῇ σῖτον εἰς 'Ρώμην ἀποστέλλειν αναγκαζομένοις. Ὕστερον δὲ τῆς ἐπιμελείας καὶ δικαιοσύνης καὶ πραότητος αὐτοῦ πεῖραν λαμβάνοντες ὡς οὐδένα τῶν πώποθ ̓ ἡγεμόνων ἐτίμησαν.

(3) Eodem tempore sepulcrum Archimedis indagavit, ab Syracusanis ignoratum; quod cxXXVII annis ante condi iusserat Marcellus. I. c. 4. 9.

Livius xxv. c. 31. Urbs diripienda militi data est [a, U. C. 542.], custodibus divisis per domos eorum, qui intra praesidia Romana fuerant. Quum multa irae, multa avaritiae, foeda exempla ederentur, Archimedem, memoriae proditum est, in tanto tumultu, quantum capta urbs in discursu diripientium militum ciere poterat, intentum formis, quas in pulvere descripserat, ab ignaro milite, quis esset, interfectum. Aegre id Marcellum tulisse, sepulturaeque curam habitam: et propinquis etiam inquisitis honori praesidioque nomen ac memoriam eius fuisse.

(*) Iuvenes aliquot Romanos defendit, ad praetorem Siciliae ablegatos, quod in bello molliter se gessisse dicerentur.

Plutarch. Cic. c. 6. 1. Ἐπεὶ δὲ πολλοὶ τῶν ἀπὸ Ῥώμης νέων, ἔνδοξοι καὶ γεγονότες καλῶς, αἰτίαν ἔχοντες ἀταξίας καὶ μαλακίας περὶ τὸν πόλεμον ἀνεπέμφθησαν ἐπὶ τὸν στρατηγὸν τῆς Σικελίας, συνεἶπεν αὐτοῖς ὁ Κικέρων ἐπιφανῶς καὶ περιεποίησεν.

(5) Q. Hortensius hoc anno aedilitate functus est, quae in annonae caritate reipublicae fuit utilissima. II. c. 1. 2. c. 22. 60.

Cicero in Verrem Act. II. L. III. c. 92. 215. Quod nisi omnis frumenti ratio ex temporibus esset et annona, non ex numero neque ex summa, consideranda; numquam tam grati hi sesquimodii, Q. Hortensi, fuissent, quos tu quum ad mensurae tam exiguam rationem populo Romano in capita descripsisses, gratissimum omnibus fecisti. Caritas enim annonae faciebat, ut istuc, quod re parvum videbatur, tempore magnum videretur. Idem istuc si in vilitate populo Romano largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset atque contemptum.

() In Hispania contra Sertorium acerrima praelia a Pompeio et Metello ad flumen Sucronem (h. Xucar) et ad Turiam (h. Guadalaviar) geruntur. vi. c. 23. 57.

Pompeius in Epist. ad Senatum (in Sallust. fragm. Hist. p. 143 cd. Gerl.) Quid deinde praelia aut expeditiones hibernas, oppida excisa aut recepta enumerem? quando res plus valet, quam verba. Castra hostium apud Sucronem capta, et praelium apud flumen Durium [1. Turiam], et dux hostium C. Herennius cum urbe Valentia et exercitu deleti satis clara vobis sunt. Plutarch, Sertor, c. 19. 1. HTTα μèv οὖν τῷ Σερτωρίῳ πλείονες συνέβαινον, — οἷον ἐν τῇ περὶ Σούκρων. μάχῃ πρὸς Πομπήιον καὶ πάλιν ἐν τῇ περὶ Τουττίαν [1. Τουρίαν] πρός τε τοῦτον ὁμοῦ καὶ Μέτελλον. Ἡ μὲν οὖν περὶ Σούκρωνι