emend. p. 400; eo vel eos ipsos libri 45, 11 abscedere ab signis Wesenberg.; ab signis libri 46, 9 redirique Gronov.; redireque libri

49, 2

47, 9. vigiliis ac somno scripsi; somno ac vigiliis libri — ') 48, 14 in dextrum Glareanus; in sinistrum (sistrum P1) libri regentis imperium sprevissent cf. M. Mueller. in Ind. Gotting. 1880 p. 1462; regendisperui | cissent P regendi spem uicissent S 49, 3 taedio laborem Madvig. emend. p. 402; taedio et labore libri · 50, 1 profectus Sartorius quaest. L. p. 15; om. libri.

....

3, 2

XXVIII, 1, 5 decem haud plus milibus Gronov.; decemiliauo plus millibus (P1) vel decem millibus (milia) seu plus libri—2, 1 tria iam scripsi significante Woelfflin.; om. libri tegebant Kreyssig; tenebant vel tenebat libri · Bastetanae Weissenborn.; hispanae libri 5, 10 res, Peparethum Gronov. duce Sigonio.; res peraret | lium (P1) vel res pararent tum et sim. libri 6, 10 se Gronov.; om. libri 7, 3 igitur Phil. ab Demetriade . . . profectus deiecto Madvig. duce Creverio; igitur Philippus deiecto praesidio fusisque Aetolis, qui salt. Therm. ins., cum ab Demetriade . profectus trepidos hostes libri 7, 13 recepto Weissenborn; recepta libri 9, 13 adversus duos imperatores Madvig. emend. p. 406; adversus duos duces duos imperatores libri 13, 10 per aliquot insequentes Rhenan.; praelio quod insequentis vel aliquotiensequentis libri - 14, 20 ac velites Madvig. emend. p. 407; uelites libri 15, 6 integra acie Weissenborn.; i. acies libri 15, 10 constituere Duker. ; consistere libri 20, 2 subeuntibus contra Alschefsk.; subeun | tibus s. c. tr. P. cf. M. Mueller. in Ind. Gotting. 1880 p. 1456 subeuntibus S 21, 2 servorum de catasta ac liberorum, qui Fulv. Ursinus, cf. F. Leo in Mus. Rhen. 1880 p. 240; servorum de causa ac (ab) liberorum qui S servorum qui P. 22, 12 ne egredi duce Weissenborn

Madvig. emend. p. 408; ut egr. libri 23, 1 atque haec tamen hostium iratorum ac tum maxime dimicantium, iure belli in armatos repugnantesque, caedes edebatur scripsi; repugnantesque (pugnantisque P) edebantur vel edebatur libri iure belli in armatos om. P. 24, 10 una ea re Weissenborn; una ea spe libri 30, 4 per proditionem Sigonius.; per deditionem vel per ditionem libri fugerunt libri libri

33, 17 fuerunt F. Leo in Mus. Rhen. 1880 p. 243; 34, 9 neque obsides imperaturum add. Weissenborn.; om. 35, 3 Magonem ed. Moguntina; om. libri 38, 10 uti Alschefsk. ; ut (ras. ex utin P) libri 41, 8 intendis, si Halm. acad. Monac. 1869 II p. 584; intendis libri 43, 1 cum movisset Weissenborn. duce Madvigio ; movisset libri 44, 2 populere Aldus; populare (P.) vel populari libri — 46, 12 ea res Rhenan.; ea libri.

1) [Cf. de h. 1. nunc etiam Madv. ed. 1882 p. VIII.]

--

XXIX, 2, 2 pervenere et Weissenborn.; perveneret (P) vel pervenere libri 2, 5 fecerant Gronov.; fecerunt libri 12, 13 Macedoniae accederet Alschefsk.; macedoniaecederet (P) vel macedonia cederet et sim. libri 14, 8 bonorum Gronov.; bonu P. 14, 13 precantes Ussing. ap. Madvig. emend. p. 418; precantibus libri pr. non. P. Manutius; pr. idus libri 17, 4 et omnium Alschefsk.; omnium vel quique omnium libri 17, 19 civitati Forchhammer ap. Madvig. em. p. 418; civitatis libri 18, 8 fidem Gronov.; fidemque libri - 21, 11 sibi parum Forchhammer ap. Madvig. em end. p. 420; aut sibi par. libri - 22, 10 effringendi Weissenborn; fringen | dï (P1) vel frangendi libri; ceterum haec verba hunc Pleminium usque ad senatus consulto spuria esse censet Luchs. proleg. p. XLVII — 25, 2 invenio ed. Mogunt. ; om. libri — 27, 2 montibus amnibusque Landgraf Act. Erlang. II, 3 cf.H. J. Mueller. annal. Ber. 1882 p. 323; amnibusque libri 30, 5 convenerat omisi cum HVRFL cf. Wodrig. in Fleckeis. ann. 1881 Gronov.; et qui Maz. libri cf. Weissenborn, ad h. l. in ed. Weidm. 1878 p. 71 32, 10 repens allata M. Mueller in Ind. Gotting. cf. VI, 42, 4, an repleta varie [ea res], ut 35, 7 et terrestris Madvig. emend. p. 422; simul et terrestris libri 37, 2 ad Veneris Madvig. emend. p. 423; et ad Veneris libri.

199 p.

30, 12 et Mazaetullo

1880 p. 1463; repleta li ri C. Schenkl suspicatur?

XXX, 2, 1 et quia, ne qua Crever.; etquiantequa (P1) vel et quia antequam vel ne qua (om. et quia) libri — 3, 4 satias ed. Mogunt.; satis libri 4, 5 eam promeret Madvig. emend. p. 424; om. libri 4, 7 ex mentione cf. H. J. Mueller. annal. Berol. 1881 p. 147 5, 8 quantam Gronov.; quanta libri 6, 6 obstruebant Madvig. emend. p. 425; obruebant (P) vel obruerant libri 7, 6 dictis sententiis ex s cum Creverii interpunctione recepi cf. Weissenb. ed. Weidm. 1878 p. 103; om. libri 8, 5 principes post Victorius, Sigonius; post principes libri 8, 6 adversus signa Rupertius, cf. Madvig. emend. p. 426; in adversa signa libri 10, 9 ne mari quidem Alschefsk.; ne in m. q. vel in m. q. libri 10, 15 deinde prop. quoque Madvig. emend. p. 428; deinde et (vel ex) prop. quoque libri 10, 18 seriem etiam Ussing. ap. Madv. emend. l. c.; seriem 10, 19 lacerati ibi quidem conieci; lacerati quidem libri perturbari coni. Weissenborn. in ed. Weidm. 1878 p. 113; propere turbati (P), prope turbari, propere turbare et sim. libri 12, 7 vinctoque Gronov.; victoque libri 12, 17, genua modo add. Gronov.; om. libri lecto geniali Madvig.; geniali libri 18, 3 induratur cf. Weiss. 1878 p. 130, Madvig; induratus libri 1) 18, 12 omnibus equitibus Alschefsk.; omn. peditibus libri 20, 6 qui Madrig.; quia libri - 22, 5 patribus Freinshem.; a patribus libri 23, 4 quam qui Alschefsk. cf. Madvig. emend. p. 432;

1) [Cf. Madvigi iteratam quoque editionem p. XII.]

quam eum (vel is) qui libri

24, 5 ex Sardinia Madvig. emend. p. 432; et ex Sard, libri 25, 6 celeritate sua praeterlabentem praeeunte ex parte Weissenbornio M. Mueller Ind. Gott. 1880 p. 1459, cf. H. J. Mueller. annal. Berol. 1881 p. 147 ; celeritate super | la bentem (P) vel subterlabentem libri 25, 7 potuit Drakenborch.; potuisset libri 25, 11 e nauticis unus Crever.; enuti | cusunus (P1) vel e nautis unus libri 29, 4 maxime spiritu hostis fiduciaque conieci; maxime si hostis fiduciaque P. 30, 8 nobis bellum, vobis Elsperger observ. p. 8 cf. Madvig. emend. p. 432; vobis bell. nobis Libri 30, 21 demeris Woelfflin. L. Krit. p. 23; om. libri 30, 26 imperio Madvig. emend. p. 434; imperia libri1) 31, 4 prius Leo in Mus. Rhen. 1880 p. 243; priores libri 31, 10 iactata Gronov. ;pacata vel praecata libri 5 non oculis Weissenborn. et Madvig. emend. p. 436; oculis libri 2) sinistrum Luchs.; sinistris vel sinistro libri-35, 4 et ante aciem et in proelio Drakenborch.; et in proelio et ante aciem libri 36, 6 provectus Alschefsk. ; om. libri 37, 5 discripta Buecheler. Mus. Rhen. XIII, 602; descripta libri 39, 7 comperti Ascens. 1513; om. libri 40, 4 gratulationi Gronov.. gratulatione libri 40, 7 a se consule J. Perizon.; se cons. libri 42, 4 partim postulantium Froben. 1531; postulantium libri 42, 7 ipsi nequaquam mite conieci; neq. ipsi mite C ipsi ante reliqui libri praeter B, ubi responsum mediis deletis 43, 9 ut ubi Madvig.; et uti vel

respon

uti libri

p. 240) omisi

32,

33, 13

43, 13 signum lacunae cum Madvigio et F. Leo. (Mus. Rhen. 1880 44, 7 nec est cur Madvig. emend. p. 441; necesse est ne vel necesse libri 44, 10 cernebatis scripsi suadente Schenkelio; cernatis C. cernentis vel cerneretis ceteri

Rhen. 1880 p. 243; fecerunt C liquerunt B.

45, 7 asciverunt F. Leo in Mus.

Scripsi Oeniponte mense Junio a. MDCCCLXXXII.

1) 31, 1 nunc lectionem S cum Luchsio sequor suadente etiam Woelfflin., qui coniecturis non opus esse mihi persuasit, de hoc quoque loco, quem et ego olim coniectura temptavi, mox alibi disputabo.

2) [De 33, 12 cf. quae adiunxit Madvig 1. c. p. XIII. Liceat mihi ex hac editione praeter ea, quae supra in adnotationibus quibusdam adicere potui. pauca uno in conspectu posita hoc loco addere. Ex recentissimis viri doctissimi emendationibus hae praecipue mihi commemorandae esse videntur: XXVI, 41, 11 a quibus; XXVII, 40, 10 Uriatis; XXVIII, 3, 14 additum caetratorum; 15, 9 caderet. Id quoque, quod Madvigius in praef. p. VIII suspicatur, XXVII, 27, 13 scribendum esse recordationem valde adridet, quamvis coniectura Luchsiana non adeo liceater mihi excogitata esse videatur. Ceterum ubi et ego easdem aliorum coniecturas recipiendas esse duxeram, quae nunc in hac editione leguntur, id quod saepius accidisse laetor, interdum auctorum nomina in praefationibus significata paullum discrepare video, velut XXVI, 27, 12, ubi illud quippe, recte credo, Friedersdorffio adtribui, qui hanc emendationem iam anno 1880 in sua libri XXVI. editione proposuit (cf. etiam H. J. Mueller annal. Berol. 1881 p. 158), vel XXVII, 27, 13, ubi Madvig adscripsit Wesenb. ego Harant. (cf. H. J. Mueller 1. c. 1878 p. 73), quamquam uter eorum prior fuerit in vocula in restituenda, fortasse dubitari potest. Mense Januar. 1883.]

TITI LIVI

AB URBE CONDITA

LIBER XXVI.

I. Cn. Fulvius Centimalus P. Sulpicius Galba consules 1 cum idibus Martiis magistratum inissent, senatu in Capitolium vocato de re publica, de administratione belli, de provinciis exercitibusque patres consuluerunt. Q. Fulvio, Ap. Claudio, prioris anni consulibus, prorogatum imperium est atque exer- 2 citus, quos habebant, decreti adiectumque, ne a Capua, quam obsidebant, abscederent prius quam expugnassent. ea tum 3 cura maxime intentos habebat Romanos, non ab ira tantum, quae in nullam umquam civitatem iustior fuit, quam quod urbs tam nobilis ac potens, sicut defectione sua traxerat ali- 4 quot populos, ita recepta inclinatura rursus animos vide batur ad veteris imperii respectum. et praetoribus prioris anni, M. 5 Iunio in Etruria, P. Sempronio in Gallia, cum binis legionibus, quas habuerant, prorogatum est imperium; prorogatum et & M. Marcello, ut pro consule in Sicilia reliqua belli perficeret eo exercitu, quem haberet; si supplemento opus esset, sup- 7 pleret de legionibus, quibus P. Cornelius propraetor in Sicilia praeesset, dum ne quem militem legeret ex eo numero, quibus & senatus missionem reditumque in patriam negasset ante belli finem. C. Sulpicio, cui Sicilia evenerat, duae legiones, quas 9 P. Cornelius habuisset, decretae et supplementum de exercitu Cn. Fulvii, qui priore anno in Apulia foede caesus fugatusque erat. huic generi militum senatus eundem quem Cannensibus 10 finem statuerat militiae. additum etiam utrorumque ignominiae est, ne in oppidis hibernarent neve hiberna propius ullam urbem decem milibus passuum aedificarent. L. Cornelio in 11

T. LIVI. IV.

1

Sardinia duae legiones datae, quibus Q. Mucius praefuerat; 12 supplementum, si opus esset, consules scribere iussi. T. Otacilio et M. Valerio Siciliae Graeciaeque ora cum legionibus classibusque, quibus praeerant, decretae; quinquaginta Graecia cum legione una, centum Sicilia cum duabus legionibus habe13 bant naves. tribus et viginti legionibus Romanis eo anno bellum terra marique est gestum.

1 II. Principio eius anni cum de litteris L. Marcii referretur, res gestae magnificae senatui visae; titulus honoris, quod imperio non populi iussu, non ex auctoritate patrum dato propraetor senatui" scripserat, magnam partem hominum 2 offendebat: rem mali exempli esse, imperatores legi ab exercitibus et sollemne auspicandorum comitiorum in castra et provincias procul ab legibus magistratibusque ad militarem 3 temeritatem transferri. et cum quidam referendum ad senatum censerent, melius visum differri eam consultationem, donec 4 proficiscerentur equites, qui ab Marcio litteras attulerant. rescribi de frumento et vestimentis exercitus placuit, eam utramque rem curae fore senatui; adscribi autem propraetori L. Marcio" non placuit, ne id ipsum, quod consultationi reliquerant, pro praeiudicato ferret. dimissis equitibus de nulla 5 re prius consules rettulerunt, omniumque in unum sententiae congruebant, agendum cum tribunis plebis esse, primo quoque tempore ad plebem ferrent, quem cum imperio mitti placeret in Hispaniam ad eum exercitum, cui Cn. Scipio imperator 6 praefuisset. ea res cum tribunis acta promulgataque est.

7

Sed aliud certamen occupaverat animos. C. Sempronius Blaesus die dicta Cn. Fulvium ob exercitum in Apulia amissum in contionibus vexabat, multos imperatores temeritate atque 8 inscitia exercitum in locum praecipitem perduxisse dictitans, neminem praeter Cn. Fulvium ante corrupisse omnibus vitiis legiones suas, quam proderet. itaque vere dici posse prius eos perisse, quam viderent hostem, nec ab Hannibale, sed ab • imperatore suo victos esse. neminem, cum suffragium ineat, satis cernere, cui imperium, cui exercitum permittat. quid 10 interfuisse inter Ti. Sempronium et Cn. Fulvium? Ti. Sempronium, cum ei servorum exercitus datus esset, brevi effecisse disciplina atque imperio, ut nemo eorum generis ac sanguinis sui memor in acie esset, praesidio sociis, hostibus terrori essent; Cumas, Beneventum aliasque urbes eos velut 11 e faucibus Hannibalis ereptas populo Romano restituisse: Cn.