Immagini della pagina
PDF
ePub

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

LIBRI QUI SUPERSUNT OMNES,

EX RECENSIONE

ARN. DRAKENBORCHII.

ACCEDUNT

NOTÆ INTEGRÆ

EX EDITIONIBUS

J. B. L. CREVIERII.

CUM

INDICE RERUM LOCUPLETISSIMO.

TOM. III.

OXONII,

EXCUDEBAT W. BAXTER ;

IMPENSIS J. PARKER, ET R. BLISS: ET R. PRIESTLEY, ET

G. ET W. B. WHITTAKER, LONDINI.

MDCCCXXI.

[blocks in formation]

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARU M

AB URBE CONDITA

LIBRI.

EPITOME LIBRI XXXI.

3

BELLI adversus Philippum Macedoniæ regem, quod inter missum erat, repetiti1caussa referuntur hæ. Tempore Initiorum duo juvenes Acarnanes, qui non initiati erant, Athenas venerunt, et in sacrarium Cereris cum aliis popularibus suis intraverunt. ob hoc, tamquam nefas summum commisissent, ab Atheniensibus cæsi sunt. Acarnanes, mortibus suorum commoti, ad vindicandos illos auxilium a Philippo petierunt. Paucis mensibus post pacem Karthaginiensibus datam, quingentesimo quinquagesimo anno ab urbe condita, quum Atheniensium, qui obsidebantur a Philippo, legati auxilium a senatu petissent, et senatus id censuisset ferendum, plebe, quod tot bellorum continuus labor gravis erat, dissentiente, tenuit auctoritas Patrum, ut sociæ civitati ferri opem populus quoque juberet. Bellum id P. Sulpicio consuli mandatum est: qui, exercitu 1 in Macedoniam ducto, equestribus præliis cum Philippo prospere pugnavit. Abydeni a Philippo obsessi, ad exemplum Saguntinorum, suos seque occiderunt. L. Furius prætor Gallos Insubres rebellantes et Hamilcarem Pænum, bellum in ea parte molientem, acie vicit. Hamilcar eo bello occisus est, et millia

hominum triginta sex. Præterea expeditiones Philippi regis et Sulpicii consulis, expugnationesque urbium ab utroque factas, continet. Sulpicius consul, adjuvantibus rege Általo et Rhodiis, bellum gerebat. Triumphavit de Gallis L. Furius prætor.

[blocks in formation]

T. LIVII PATAVINI

LIBER XXXI.

a

U. C. 551. ME quoque juvat, velut ipse in parte laboris ac periculi A. C. 201. fuerim, ad finem belli Punici pervenisse. nam etsi profiteri ausum, perscripturum res omnes Romanas, in partibus singulis tanti operis fatigari minime conveniat; tamen, quum in mentem venit, tres et sexaginta annos (tot enim sunt a primo Punico ad secundum bellum finitum) 1æque multa volumina occupasse mihi, quam occuparint 2 quadringenti octoginta octo anni a condita urbe ad Ap. Claudium consulem, qui primus bellum Karthaginiensibus intulit; jam provideo animo, velut qui proximis litori vadis inducti mare pedibus ingrediuntur, quidquid progredior, in vastiorem me altitudinem, ac velut profundum invehi, et crescere pene opus, quod prima quæque perficiendo minui videbatur. Pacem Punicam bellum Macedonicum excepit; periculo haudquaquam comparandum, aut virtute ducis, aut militum robore: claritate regum antiquorum, vetustaque_fama gentis, et magnitudine imperii, quo multam quondam Europæ, majorem partem Asiæ obtinuerant armis, prope nobilius. Ceterum cœptum bellum adversus Philippum decem

5

a septem Crev.

1 Eque multa volumina] Bellum Punicum primum narrare inceperat Livius 1. XVI. suæ historiæ. Itaque quindecim libros occupaverant res per 487. annos gestæ ab u. c. ad primum Punicum bellum: quindecim itidem, res per tres et sexaginta annos gestæ ab initio primi Punici belli ad secundum perpetratum. Non numerat autem annum labentem Livius, quemadmodum supra 1. XXX. c. 44. ubi bellum Punicum secundum finitum esse ait septimodecimo anno.

2 Quadringenti octoginta septem anni] Numerus hic multum variat in scriptis et editis. Quidam habent, quomodo edidimus, testibus Sigonio et Hearnio. Vet. liber Sigonii, et noster Victorinus CCCCLXXVIII. Andreas quadringenti LXX. In hac discrepantia eam elegimus lectionem, quæ nec careret auctoritate, et con

b vetustæque Gron. Crev.

grueret cum rationibus Dodwelli, quem sequimur in Chronologia Liviana ducem. Cum iis autem numerus 487. annorum hic ita quadrat, ut nullus alius consentire possit. Finiebatur enim Livii liber XV. ut constat ex epitomis, et ex hoc ipso Livii loco, in eo anno qui præcessit Ap. Claudii, qui primus bellum Pœnis intulit, consulatum, qui annus est ipse 487", ex calculo Dodwelli Liviano.

3* Proximis littori vadis inducti] Allecti ad ingrediendum, quia prope littus vada eis occurrunt, nec ea aquæ altitudo quæ possit timeri.

4 Vetustæque fama gentis] Aliquot MSS. habent vetustaque fama gentis, quod merito placuit Jac. Gronovio. Sic infra 1. XXXV. c. 12. Vetusta regum Macedoniæ fama, peragratusque Oriens victoriis ejus gentis.

5 Cœptum bellum adversus Philip

6

ferme ante annis, triennio prius depositum erat, quum U. C. 551. Ætoli et belli et pacis fuissent caussa. Vacuos deinde A. C. 201. pace Punica jam Romanos et infensos Philippo, quum ob infidam adversus Etolos aliosque regionis ejusdem socios pacem, tum ob auxilia cum pecunia nuper in Africam missa Hannibali Pœnisque, preces Atheniensium, quos agro pervastato in urbem compulerat, excitaverunt ad renovandum bellum.

II. Sub idem fere tempus et ab Attalo rege, et Rhodiis Querelæ de legati venerunt, nunciantes, Asiae quoque civitates sollici- Philippo. tari. His legationibus responsum est, curæ Asianam rem senatui fore. Consultatio de Macedonico bello integra ad consules, qui tunc 7in proelio cum Boiis erant, rejecta est, Interim ad Ptolemæum Ægypti regem legati tres missi, C. Legati in Claudius Nero, M. Æmilius Lepidus, P. Sempronius Tu- Egyptum. ditanus: ut et adnunciarent victum Hannibalem Pœnosque, et gratias agerent regi, 10 quod in rebus dubiis, quum finitimi etiam socii Romanos desererent, in fide mansisset; et peterent, ut, si coacti injuriis bellum adversus Philippum suscepissent, pristinum animum erga populum Romanum

C caussa Gron. Crev.

pum decem ferme ante annis] Hic initium ducit hujus belli Livius ab inita cum Ætolis societate, anno 541. de qua vide 1. XXVI. c. 24. At tribus ante annis motum fuerat, ut constat ex 1. XXIV. c. 40.

6 Quum Ætoli... belli... fuissent causa] Initum Philippo cum Annibale fœdus, de quo egit Livius, 1. XXIII. C. 33. coegit Romanos de bello Macedonibus inferendo cogitare: mox legati ab Orico nunciantes suam urbem captam esse, Apolloniam tentari, impulerunt Lævinum, ut in Græ. ciam trajiceret. Sed segnius bellum gestum est, donec inita est cum tolis societas. Iidem Ætoli et pacis causa fuerant, quia, absentibus Romanis, pacem per se ipsi cum Philippo pepigerant: unde Romanis quodammodo necesse fuit ad pacem quoque animos inclinare. Vid. supra XXIX.

12.

7 In prælio cum Boiis erant] Hoc corruptum est. Neque enim ambo consules in Boiorum agro erant, sed alter tantum, P. Ælius. Jam vero quid sibi vult, in prælio erant? Alb. Rubenius ex vestigiis MSS. recte videtur emendare: in provinciis erant.

8 Ad Ptolemæum Ægypti regem] Tunc regnabat in Egypto Ptolemæus Epiphanes, quem pater quadriennio

ante vita cedens, anno u. c. 548. a. C.
204. quadrimum reliquerat. Itaque
hæ gratiarum actiones quæ sequuntur,
non possunt referri ad officia a rege
puero collata in Romanos, quæ nulla
erant, sed ad ejus patrem et regnum
Egypti. Vid. not. 10. proxime sequu-
turam. Aliam hujus legationis cau-
sam affert Polybius, 1. XVI. n. 19. et
legat. 4. nempe, ut Ptolemæo liberam
et securam ab aviditate regum Antio-
chi et Philippi (vid. infra c. 14.) pos-
sessionem Egypti servarent, pacem-
que inter eos componerent. Idem tes-
tatur et Justinus, l. XXX.

9 M. Æmilius Lepidus] Hic etiam
tutor Ptolemæi Epiphanis fuit, testi-
bus Justino, 1. XXX. et Val. Max. l.
VI. c. 6. Id tamen observandum in
Valerio, illum falso credidisse Lepi-
dum hoc munere functum esse, quum
jam summus esset pontifex, et bis con-
sul fuisset, qui juvenis admodum, ut
constat ex c. 18. infra, hanc tutelam
gessit.

10 Quod... in fide mansisset] Polybius, Legat. 2. docet Romanos in summa frumenti inopia, post accessum, ut videtur verisimile, Annibalis ad urbem, subsidium a Ptolemæo Philopatore, tanquam ab socio et amico rege, petiisse.

« IndietroContinua »