Immagini della pagina
PDF
ePub

insignem armis, invadit.

Prima excepta a circumstan- 7

Tuscis 8

tibus tela, sustineri deinde vis nequit. Consul mortifero vulnere ictus cadit, fusique circa omnes. crescit audacia, Romanos terror per tota castra trepidos agit; et ad extrema ventum foret, ni legati rapto consulis corpore patefecissent una porta hostibus viam. Ea 9 erumpunt; consternatoque agmine abeuntes in victorem alterum incidunt consulem. Ibi iterum caesi fusique passim.

Victoria egregia parta, tristis tamen duobus tam claris funeribus. Itaque consul decernente senatu tri- 10 umphum, si exercitus sine imperatore triumphare possit, pro eximia eo bello opera facile passurum respondit : se familia funesta Quinti Fabi fratris morte, re publica ex parte orba consule altero amisso, publico privatoque deformem luctu lauream non accepturum. Omni acto 11 triumpho depositus triumphus clarior fuit: adeo spreta in tempore gloria interdum cumulatior rediit. Funera deinde duo deinceps collegae fratrisque ducit, idem in

ferent from quidam, but admissible as opposing the frenzy of one body to the action of the rest; cf. una porta in 8.

9. consternato: a rhetorical exaggeration, though, as the men were fleeing, although desperate, it is a natural one. iterum: the first time is implied in desperatio in 6. caesi fusique: not the same persons, of course, but the two are connected by -que, according to the Latin fashion.-victoria: one might at first think of supplying erat, but probably no such verb was in the author's mind, but the word is in a kind of apposition, to speak grammatically, with the previous description.

10. decernente: conative pres

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]

utroque laudator, cum concedendo illis suas laudes ipse 12 maximam partem earum ferret. Neque immemor eius quod initio consulatus imbiberat,' reconciliandi animos plebis, saucios milites curandos dividit patribus. Fabiis plurimi dati, nec alibi maiore cura habiti. Inde populares iam esse Fabii, nec hoc ulla re nisi salubri rei publicae arte.

48 Igitur non patrum magis quam plebis studiis K. Fabius cum Tito Verginio consul factus neque bella neque dilectus neque ullam aliam priorem curam agere, quam ut iam aliqua ex parte incohata concordiae spe primo quoque tempore cum patribus coalescerent animi plebis. 2 Itaque principio anni censuit, priusquam quisquam agrariae legis auctor tribunus exsisteret, occuparent patres ipsi suum munus facere, captivum agrum plebi quam maxime aequaliter darent: verum esse habere eos, quo3 rum sanguine ac sudore partus sit. Aspernati patres sunt, questi quoque quidam nimia gloria luxuriare et

[blocks in formation]

evanescere vividum quondam illud Caesonis ingenium. Nullae deinde urbanae factiones fuere. Vexabantur incursionibus Aequorum Latini. Eo cum exercitu Caeso 4 missus in ipsorum Aequorum agrum depopulandum transit. Aequi se in oppida receperunt murisque se tenebant. Eo nulla pugna memorabilis fuit.

At a Veiente hoste clades accepta temeritate alterius 5 consulis actumque de exercitu foret, ni Caeso Fabius in tempore subsidio venisset. Ex eo tempore neque pax neque bellum cum Veientibus fuit; res proxime formam latrocinii venerat : legionibus Romanis cede- 6 bant in urbem; ubi abductas senserant legiones, agros incursabant, bellum quiete, quietem bello in vicem eludentes. Ita neque omitti tota res nec perfici poterat. Et alia bella aut praesentia instabant, ut ab Aequis Volscisque, non diutius quam recens dolor proximae cladis transiret quiescentibus; aut mox moturos esse apparebat Sabinos semper infestos Etruriamque omnem. Veiens hostis, adsiduus magis quam gravis, contumeliis saepius quam periculo animos agitabat, quod nullo tempore neglegi poterat aut averti alio sinebat. Tum Fabia 8 gens senatum adiit. Consul pro gente loquitur: 'Ad

might expect), foreign (opposed to urbanae) war occupied their minds.' - vexabantur: opposed to nullae, 'they were troubled,' etc.

4. eo: i.e. in Latinos.. transit: i.e. across the borders.

5. Veiente: i.e. but with the people of Veii they did not come off so easily, and in fact, etc. formam: see Gr. 432. a.

6. cedebant, they retired before. eludentes, evading, with a feeling of the original meaning, dodge, or parry. tota: with the force of an adverb; see Gr. 290.-trans

Sed 7

[blocks in formation]

siduo magis quam magno praesidio, ut scitis, patres conscripti, bellum Veiens eget. Vos alia bella curate, Fabios hostis Veientibus date. Auctores sumus tutam ibi 9 maiestatem Romani nominis fore. Nostrum id nobis velut familiare bellum privato sumptu gerere in animo 10 est; res publica et milite illic et pecunia vacet.' Gratiae ingentes actae. Consul e curia egressus comitante Fabiorum agmine, qui in vestibulo curiae senatus consultum exspectantes steterant, domum redit. Iussi armati postero die ad limen consulis adesse, domos inde discedunt.

49

Manat tota urbe rumor. Fabios ad caelum laudibus ferunt: familiam unam subisse civitatis onus, Veiens 2 bellum in privatam curam, in privata arma versum; si sint duae roboris eiusdem in urbe gentes, deposcant haec Volscos sibi, illa Aequos; populo Romano tranquillam pacem agente omnes finitimos subigi populos posse. Fabii postera die arma capiunt, quo iussi erant conveni3 unt. Consul paludatus egrediens in vestibulo gentem omnem suam instructo agmine videt; acceptus in medium signa ferri iubet. Numquam exercitus neque minor numero neque clarior fama et admiratione homi4 num per urbem incessit: sex et trecenti milites, omnes patricii, omnes unius gentis, quorum neminem ducem

sumus, we will guarantee; no doubt one of the earliest meanings of auctor. — ibi: i.e. apud Fabios.

9. nostrum, etc.: here we have a favorite Latin emphasis on pronouns, which gives the force, this our own domestic war, we purpose to carry on as such.'-illic: i.e. in eo bello.

MARCH OF THE FABII.

49. 2. si sint: see Gr. 517. e. - postera: the reading approved

in this passage, contrary to the general practice of Livy.

3. paludatus: the regular general's robe, as in a formal war, marks the solemnity of the occasion; cf. I. 26. 2, where, however, the word is used of a subordinate's dress. in vestibulo: unquestionably in ancient times a large forecourt or dooryard' in front of the house, but in all the Roman houses we know, so dwarfed as to become only a little recess at the front

[ocr errors]

sperneres, egregius quibuslibet temporibus senatus, ibant, unius familiae viribus Veienti populo pestem minitantes. Sequebatur turba, propria alia cognatorum 5 sodaliumque, nihil medium, nec spem nec curam, sed immensa omnia volventium animo, alia publica sollicitudine excitata, favore et admiratione stupens. Ire fortes, 6 ire felices iubent, inceptis eventus pares reddere; consulatus inde ac triumphos, omnia praemia ab se, omnes honores sperare. Praetereuntibus Capitolium arcem- 7 que et alia templa, quidquid deorum oculis, quidquid animo occurrit, precantur ut illud agmen faustum atque felix mittant, sospites brevi in patriam ad parentes restituant. In cassum missae preces. Infelici via, dextro 8 Iano portae Carmentalis profecti ad Cremeram flumen perveniunt. Is opportunus visus locus communiendo praesidio.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]
« IndietroContinua »