Dixit, et ex oculis subito ceu fumus in auras 500 commixtus tenues fugit diversa, neque illum prensantem nequiquam umbras et multa volentem dicere praeterea vidit; nec portitor Orci amplius obiectam passus transire paludem. Quid faceret? Quo se rapta bis coniuge ferret? Quo fletu Manes, qua numina voce moveret? Illa quidem Stygia nabat iam frigida cymba. Septem illum totos perhibent ex ordine menses rupe sub aëria deserti ad Strymonis undam flevisse, et gelidis haec evolvisse sub antris, 510 mulcentem tigres et agentem carmine quercus ; qualis populea maerens philomela sub umbra amissos queritur fetus, quos durus arator observans nido implumes detraxit; at illa flet noctem, ramoque sedens miserabile carmen integrat, et maestis late loca questibus implet. Nulla Venus, non ulli animum flexere hymenaei. Solus hyperboreas glacies Tanaimque nivalem arvaque Rhipaeis nunquam viduata pruinis lustrabat, raptam Eurydicen atque irrita Ditis 520 dona querens; spretae Ciconum quo munere matres inter sacra deum nocturnique orgia Bacchi discerptum latos iuvenem sparsere per agros. Tum quoque marmorea caput a cervice revulsum gurgite cum medio portans Oeagrius Hebrus volveret, Eurydicen vox ipsa et frigida lingua "Ah! miseram Eurydicen anima fugiente vocabat, Eurydicen toto referebant flumine ripae.' Haec Proteus, et se iactu dedit aequor in altum, quaque dedit, spumantem undam sub vertice torsit. 530 At non Cyrene; namque ultro affata timentem : 'Nate, licet tristes animo deponere curas. Haec omnis morbi causa, hinc miserabile Nymphae, cum quibus illa choros lucis agitabat in altis, exitium misere apibus. Tu munera supplex tende petens pacem, et faciles venerare Napaeas; namque dabunt veniam votis, irasque remittent. Sed modus orandi qui sit, prius ordine dicam. Quattuor eximios praestanti corpore tauros, qui tibi nunc viridis depascunt summa Lycaei, 540 delige, et intacta totidem cervice iuvencas. Quattuor his aras alta ad delubra dearum constitue, et sacrum iugulis demitte cruorem, corporaque ipsa boum frondoso desere luco. Post ubi nona suos Aurora ostenderit ortus, inferias Orphei Lethaea papavera mittes, et nigram mactabis ovem, lucumque revises: placatam Eurydicen vitula venerabere caesa.' Haud mora: continuo matris praecepta facessit; ad delubra venit, monstratas excitat aras, 550 quattuor eximios praestanti corpore tauros ducit et intacta totidem cervice iuvencas. Post ubi nona suos Aurora induxerat ortus, inferias Orphei mittit, lucumque revisit. Hic vero subitum ac dictu mirabile monstrum aspiciunt, liquefacta boum per viscera toto stridere apes utero et ruptis effervere costis, immensasque trahi uubes, iamque arbore summa confluere et lentis uvam demittere ramis. Haec super arvorum cultu pecorumque canebam 560 et super arboribus, Caesar dum magnus ad altum fulminat Euphraten bello, victorque volentes per populos dat iura, viamque affectat Olympo. Illo Vergilium me tempore dulcis alebat Parthenope studiis florentem ignobilis oti, carmina qui lusi pastorum, audaxque iuventa, Tityre, te patulae cecini sub tegmine fagi. P. VERGILI MARONIS AENEIS LIBER PRIMUS. [Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena Carmen, et egressus silvis vicina coegi ut quamvis avido parerent arva colono, gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis] A RMA virumque cano, Troiae qui primus ab oris Italiam fato profugus Lavinaque venit litora, multum ille et terris iactatus et alto vi superum, saevae memorem Iunonis ob iram, multa quoque et bello passus, dum conderet urbem inferretque deos Latio, genus unde Latinum Albanique patres atque altae moenia Romae. Musa, mihi causas memora, quo numine laeso, quidve dolens regina deum tot volvere casus 10 insignem pietate virum, tot adire labores impulerit. Tantaene animis caelestibus irae? Urbs antiqua fuit (Tyrii tenuere coloni), Carthago, Italiam contra Tiberinaque longe ostia, dives opum studiisque asperrima belli; quam Iuno fertur terris magis omnibus unam posthabita coluisse Samo: hic illius arma, hic currus fuit; hoc regnum dea gentibus esse, si qua fata sinant, iam tum tenditque fovetque. Progeniem sed enim Troiano a sanguine duci 20 audierat, Tyrias olim quae verteret arces; hinc populum late regem belloque superbum venturum excidio Libyae: sic volvere Parcas. Id metuens veterisque memor Saturnia belli, prima quod ad Troiam pro caris gesserat Argis: necdum etiam causae irarum saevique dolores exciderant animo; manet alta mente repostum iudicium Paridis spretaeque iniuria formae, et genus invisum, et rapti Ganymedis honores : his accensa super iactatos aequore toto 30 Troas, reliquias Danaum atque immitis Achilli, arcebat longe Latio, multosque per annos errabant acti fatis maria omnia circum. Tantae molis erat Romanam condere gentem. Vix e conspectu Siculae telluris in altum vela dabant laeti et spumas salis aere ruebant, cum Iuno aeternum servans sub pectore vulnus haec secum: 'Mene incepto desistere victam, nec posse Italia Teucrorum avertere regem? Quippe vetor fatis. Pallasne exurere classem 40 Argivum atque ipsos potuit submergere ponto, unius ob noxam et furias Aiacis Oili? Ipsa, Iovis rapidum iaculata e nubibus ignem, disiecitque rates evertitque aequora ventis, illum exspirantem transfixo pectore flammas turbine corripuit scopuloque infixit acuto ; ast ego, quae divum incedo regina, Iovisque |