Immagini della pagina
PDF
ePub

LVI. Cadmitis eadem esset, quam Ostracitin vocant: nisi quod hanc caeruleae interdum cingunt bullae. Callais sapphirum imitatur, candidior, et litoroso mari similis. Capnitis quibusdam videtur suum genus habere, plurimis spiris fumida, ut suo loco diximus. Cappadocia in Phrygia nascitur, ebori similis. Callainas vocant e turbido callaino. Ferunt plures simul inveniri coniunctas. Catochitis Corsicae lapis est, ceteris maior: mirabilis, si vera traduntur, impositam manum veluti gummi retinens. Catopyritis in Cappadocia provenit. Cepitis, sive cepolatitis, candida est, venarum nodis coeuntibus, candore imaginem regerens. Ceramites, testae colorem habet. Cinaediae inveniuntur in cerebro piscis eiusdem nominis, candidae et oblongae, eventuque mirandae, si modo est fides, praesagire eas habitum maris, nubilo colore aut tranquillitate. Ceritis cerae similis est: Circos accipitri: Corsoides canitiei hominis: Coralloachates corallo aureis guttis distinctae. Corallis minio similis gignitur in India et Syene. Craterites inter chrysolithum et electrum colorem habet, praedurae naturae. Crocallis cerasum repraesentat. Cytis circa Copton nascitur candida, et videtur intus habere petram, quae sentiatur etiam strepitu. Chalcophonos nigra est, sed illisa aeris tinnitum reddit, tragoedis, ut suadent, gestanda. Chelidoniae duorum sunt generum : hirundinum colore: et altera parte purpureae nigris interpellantibus maculis. Chelonia oculus est Indicae testudinis, vel portentosissima Magorum mendaciis. Melle enim collutam, et linguae impositam futurorum scientiam praestare promittunt: quintadecima Luna, et silente, tota die: decrescente vero, ante Solis ortum: ceteris diebus, a prima in sextam horam. Sunt et chelonitides testudinum similes, ex quibus ad tempestates sedandas multa vaticinantur. Ea vero, quae sit aureis guttis, cum scarabaeo decocta, et deiecta in aquam ferventem, tempestates moveri. Chloritis herbacei coloris est, quam dicunt Magi inveniri in motacillae avis ventre, congenitam ci: ferroque includi iubent, ad quaedam prodigiosa moris sui. Choaspitis a flumine dicta est viridis, fulgoris aurei. Chrysolampis in Aethiopia nascitur, pallida die, et in nocte ignea. Chrysopis aurum videtur esse. Ceponides in Aeolidis Atarne, nunc pago, quondam oppido, nascuntur, multis coloribus translucentes, alias vitreae, alias crystallinae, alias iaspideae. Sed et sordidis tantus est nitor, ut imagines reddant, ceu specula.

Di

LVII. Daphniam Zoroastres morbis comitialibus demonstrat. Diadochos beryllo similis est. phyes duplex, candida ac nigra, mas ac femina, genitale utriusque sexus distinguente linea. Dionysias nigra ac dura mixtis rubentibus maculis: ex aqua trita saporem vini facit, et ebrietati resistere putatur. Draconites, sive dracontia, e cerebro fit draconum: sed nisi viventibus abscisso nunquam gemmescit, invidia animalis mori se sentientis. Igitur dormientibus amputant. Sotacus, qui visam eam gemmam sibi apud regem scripsit, bigis vehi quaerentes tradit: et viso dracone spargere somnifica medicamenta, atque ita praecidere. Esse autem candore translucido, nec postea poliri, aut artem admittere.

LVIII. Encardia cognominatur et ariste: una, in qua nigra effigies cordis eminet: altera, eodem nomine, viridi colore, cordis speciem repraesentat: tertia cor nigrum ostendit, reliqua sui parte candida. Enorchis candida est, divisaque fragmentis testium effigiem repraesentat. Exebenum Zoroastres speciosam et candidam tradit, qua aurifices aurum poliunt. Eristalis cum sit candida, ad inclinationes rubescere videtur. Erotylos, eadem amphicome, et hieromnemon, a Democrito laudatur in argumentis divinationum Eumeces in Bactris nascitur, silici

similis: sed capiti supposita visa nocturna oraculi modo reddit. Eumithren Beli gemmam, sanctissimi deorum sibi, Assyrii appellant, porracei coloris, superstitionibus gratam. Eupetalos quatuor colores habet, caeruleum, igneum, minii, mali. Euneos nucleo olivae similis est, striata concharum modo, non adeo candida. Eurotias situ videtur operire nigritiam. Eusebes ex eo lapide est, ex quo traditur Tyri in Herculis templo facta sedes, ex qua dii facile surgebant. Epimelas fit, cum in candida gemma superne nigricat colos.

LIX. Galaxiam aliqui gałactiten vocant, similem proxime dictis, sed intercurrentibus sanguineis aut candidis venis. Galactitis ex Nilo, colore lactis est. Eandem dicunt leucogaeam, et leucographiam appellant, et synophiten, tritam lactis succo ac sapore notabilem. In educatione nutricibus lactis foecunditatem: infantium quoque alligata collo salivam facere dicitur, in ore autem liquescere. Eandem memoriam adimere dicunt. Mittit eam et Ache

lous amnis. Sunt qui smaragdum albis venis circumligatum galactiten vocent. Gallaica argyrodamanti similis est, pauło sordidior: inveniuntur autem binae vel ternae. Gasidanem Medi mittunt, coloris orobini, veluti floribus sparsam. Nascitur et in Arbelis. Haec quoque gemma concipere dicitur, et intra se partum fateri concussa, concipere autem trimestri spatio. Glossopetra linguae similis humanae non in terra nasci dicitur, sed deficiente Luna coelo decidere, memoriae quoque necessaria. Quod ne credamus, promissi quoque vanitas facit : ventos enim ea comprimi narrant. Gorgonia nihil aliud est, quam corallium: nominis causa, quod in duritiam lapidis mutatur. Emollit maria. Fulminibus et typhoni resistere affirmant. Goniaeam eadem vanitate inimicorum poenas efficere promittunt.

LX. Heliotropium nascitur in Aethiopia, Africa, Cypro, porracei coloris, sanguineis venis distincta. Causa nominis, quoniam deiecta in vas aquae, fulgorem Solis accendit sanguineo repercussu, maxime Aethiopica. Eadem extra aquam speculi modo Solem accipit, deprehenditque defectus, subeuntem Lunam ostendens. Magorum impudentiae vel manifestissimum hoc quoque exemplum est, quoniam admixta herba heliotropio, quibusdam quoque additis praccantationibus, gerentem conspici negent. Hephaestitis quoque speculi naturam habet in reddendis imaginibus, quanquam rutilans. Experimentum est, si ferventem aquam addita statim refrigeret: aut si in Sole addita aridam materiam.accendat. Nascitur in Coryco. Horminodes, ex argumento viriditatis în candida gemma vel nigra, et aliquando pallida, ambiente circulo aurei coloris, appellatur. Hexecontalithos in parva magnitudine multicolor, hoc sibi nomen adoptavit. Reperitur in Troglodytica regione. Hieracitis alternat milvinis nigrisque veluti plumis. Hammitis ovis piscium similis est, et alia velut nitro composita, praedura alioqui. Hammonis cornu inter sacratissimas Aethiopiae gemmas, aureo colore, arietini cornus effigiem reddens, promittitur praedivina somnia repraesentare. Hormesion inter gratissimas aspicitur, ex igneo colore radians auro, portante secum in extremitatibus candidam lucem. Hyaeniae ex oculis hyaenae, et ob id invasae, inveniri dicuntur: et, si credimus, linguae hominis subditae futura praecinere. Haematites in Aethiopia quidem principalis, sed et in Arabia et Africa invenitur, sanguineo colore, non omittenda promissis ad coarguendas uendas barly barbarorum insidias. Zachalias Babylonius in his libris quos scripsit ad regem Mithridatem, humana gemmis attribuit fata: hanc non contentus oculorum et iocinerum medicina decorasse, a rege etiam aliquid petituris dedit, et litibus iudiciisque interposuit: in procliis etiam ex ea ungi salutare pronuntiavit. Est et alia eiusdem generis, quae vocatur menui ab Indis, xanthos appellata Graecis, e fulvo candicans.

LXI. Idaei dactyli in Creta, ferreo colore pollicem humanum exprimunt. Icterias aliti lurido similis, ideo existimatur salubris contra regios morbos. Est et alia eodem nomine liquidior. Tertia folio viridi similis, latior prioribus, paene sine pondere, venis luridis. Quartum genus in eodem colore nigris venis discurrentibus. Jovis gemma candida est, non ponderosa, tenera. Indica gentium suarum habet nomen, subrufo colore, in attritu sudorem purpureum manat. Alia eodem nomine candida, pulvereo aspectu. Ion apud Indos violacea est, sed raro saturo colore lucet.

LXII. Lepidotis squamas piscium variis coloribus imitatur. Lesbias Lesbi patriae nomen habens : invenitur et in India. Leucophthalmos rutila alias, oculi speciem candidam, nigramque continet. Leucopoecilos candorem lineis ex auro distinguit. Libanochrus thurissimilitudinem ostendit, sed succum mellis. Limoniatis eadem videtur, quae smaragdus. De lipare hoc tantum traditur, suffita ea omnes bestias evocari. Lysimachus Rhodio marmori similis est aureis venis: politur ex marmore, amplitudine in angustias coeunte, ut inutilia exterantur. Leucochrysos sicut crystallus albicat.

LXIII. Memnonia qualis sit, non traditur. Medea nigra est, a Medea illa fabulose inventa: habet venas aurei coloris: sudorem reddit croci, saporem autem vini. Meconites papaverexprimit. Mithrax a Persis accepta est, et Rubri maris montibus: multicolor, contra Solem varie refulgens. Morochites porracea, lacte sudat. Morio in India, quae nigerrimo colore translucet, vocatur Pramnion: in qua miscetur et carbunculi colos, Alexandrinum: ubi sardae, Cyprium. Nascitur et in Tyro, et in Galatia. Xenocrates et sub Alpibus nasci tradit. Hae sunt gemmae, quae ad ectypas scalpturas aptantur. Myrrhites myrrhae colorem habet, facie minimagemma: odorem attrita, etiam nardi. Myrmecias nigrahabet eminentias similes verrucis. Myrsinites melleum colorem habet, myrti odorem. Mesoleucos est, mediam gemmam candida distinguente linea. Mesomelas, nigra vena quemlibet colorem secante per medium.

LXIV. Nasamonitis est sanguinea, nigris venis. Nebritis Libero patri sacra, nomen traxit a nebridum eius similitudine. Sunt et aliae nigrae generis eiusdem. Nympharena urbis et gentis Persicae nomen habet, similis hippopotami dentibus.

LXV. Olca barbari nominis, e nigro fulvoque, et candido placet. Ombria, quam aliqui notiam vocant, sicut ceraunia et brontia, cadere cum imbribus et fulminibus dicitur: eundemque effectum habere, quem brontia, narratur. Praeterea in aras addita ea, libamenta non amburi. Oritis globosa specie, a quibusdam et sideritis vocatur, ignem non sentiens. Östracias, sive Ostracitis, est testacea durior: altera achatae similis, nisi quod achates politura pinguescit: duriori tanta inest vis, ut aliae gemmae scalpantur fragmentis eius. Ostracitidi ostrea nomen et similitudinem dedere. Ophicardelon barbari vocant, nigrum colorem binis lineis albis includentibus. De Obsidiano lapide diximus superiore libro. Inve. niuntur et gemmae eodem nomine ac colore, non solum in Aethiopia Indiaque, sed etiam in Samnio, ut aliqui putant, et in litoribus Hispaniensis Oceani.

LXVI. Panchrus fere ex omnibus coloribus constat. Pangonius non longior digito, ne crystallus videatur, numero plurium angulorum cavet. Paneros qualis sit, a Metrodoro non dicitur: sed carmen Timaridis reginae in eadem dicatum Veneri non inelegans ponit, ex quo intelligitur additam ei foecunditatem. Quidam hanc pansebaston vocant. Ponticarum plura sunt genera. Est stellata nunc san

guineis, nunc auratis guttis, quae inter sacras habe. tur. Alia pro stellis eiusdem coloris lineas habet, alia montium convalliumque effigies. Phloginos, quem et chrysiten vocant, ochrae Atticae assimilata, invenitur in Aegypto. Phoenicitis ex balani similitudine appellatur. Phycitis, algae. Perileucos, fit ab ora gemmae ad radicem usque candido descendente. Paeantides, quas quidam gemonidas vocant, praegnantes fieri et parere dicuntur, mederique parturientibus. Nam talesin Macedonia iuxta monumentum Tiresiae inveniuntur, specie aquae glaciatae.

LXVII. Solis gemma candida est, et ad speciem sideris in orbem fulgentes spargit radios. Sagdam Chaldaei adhaerescentem navibus inveniunt, prasini coloris. Samothracia insula eiusdem nominis gemmam dat nigram, ac sine pondere, ligno similem. Sauritin in ventre viridis lacerti arundine dissecti tradunt inveniri. Sarcitis bubulas carnes repraesentat. Selenitis ex candido translucet melleo fulgore, imaginem Lunae continens, redditque eam in dies singulos, crescentis minuentisque numeris: nascitur in Arabia. Sideritis ferro similis, litigio illata discordias facit: quaeque nascitur in Aethiopia Sideropoecilos, ex ea fit, variantibus guttis. Spongitis spongiae nomen repraesentat. Synodontitis e cerebro piscium est, qui synodontes vocantur. Syrtides in litore Syrtium, iam quidem et in Lucania inveniuntur, e melleo colore croco refulgentes: intus autenr stellas continent languidas. Syringitis stipulae internodio similis, perpetua fistula cavatur.

LXVIII. Trichrus ex Africa nigra est, sed tres succos reddit, a radice nitrum, medio sanguinem, summo ochram. Telirrhizos cinerei coloris aut rufi, candidis radicibus spectatur. Telicardios colore cordis. Persas, apud quos gignitur, magnopere delectat: muchulam appellant. Thracia trium generum est, viridis, aut pallidior, tertia sanguineis guttis. Tephritis novae Lunae speciem habet curvatae in cornua, quamvis cinerei coloris. Tecolithos oleae nucleus videtur: neque est ei gemmae honos, sed ungentium calculos frangit pellitque.

LXIX. Veneris crinis nigerrimi nitoris continet speciem rufi crinis. Veientana Italica gemma est, Veiis reperta, nigram materiam distinguente limite albo.

LXX. Zanthenem in Media nasci Democritus tradit, electri colore, et si quis terat in vino palmeo, et croco, cerae modo lentescere, odore magnae suavitatis. Zmilampis in Euphrate nascitur, Proconnesio marmori similis, medio colore glauco. Zoranisceos in Indo flumine nascitur: Magorum gemma esse narratur: neque aliud amplius de ea.

LXXI. Est etiamnum alia distinctio, quam equidem fecerim, subinde variata expositione. Siquidem a membris corporum habent nomina: hepatitis a iocinere: steatitis singulorum animalium adipe numerosa. Adadunephros, eiusdem oculus ac digitus dei: et hic colitur a Syris. Triophthalmos cum onyche nascitur, tres hominis oculos simul exprimens.

LXXII. Ab animalibus cognominantur, carcinias marini cancri colore, echitis viperae, scorpitis scorpionis aut colore, aut effigie, scaritis scari piscis, triglitis mulli, aegophthalmos caprino oculo: item alia suillo: et a gruis collo geranitis, hieracitis accipitris. Aetitis a colore aquilae candicante cauda. Myrmecitis innatam repentis formicae effigiem habet, scarabaeorum cantharias. Lycophthalmos qua. tuor est colorum, ex rutilo sanguinea: in medio nigrum candido cingitur, ut luporum oculi, illis per omnia similis. Taos pavoni est similis, item aspidi, quam vocari chelidoniam invenio.

LXXIII. Arenarum similitudo est in hammochryso, velut auro arenis mixto. Cenchritis milii granis velut sparsis. Dryitis e truncis arborum: haec et ligni modo ardet. Cissitis in candido perlucet ederae foliis, quae totam tenent. Narcissitis venis et odore distincta. Cyamea nigra est, sed fracta ex se fabae similitudinem parit. Pyren ab olivae nucleo dicta est: huic aliquando inesse piscium spinae videntur. Chalazias grandinum et candorem et figuram habet, adamantinae duritiae. Narrant etiam in ignem additae manere suum frigus. Pyritis nigra quidem, sed attritu digitos adurit. Polyzonos nigra multis zonis candicat. Astrapiae in nigro aut cyaneo, discurrunt e medio fulminis radii. In phlogitide intus ardere quaedam videtur flamma, quae non exeat. In anthracitide scintillae discurrere aliquando videntur. Enhydros semper rotunditatis absolutae, in candore est laevis, sed ad motum fluctuat intus in ea veluti in ovis liquor. Polytrichos in viridi capillatur, sed defluvia comarum facere dicitur. Sunt et a leonis pelle et pantherae nominatae, leontios, pardalios. Colos appellavit chrysolithum aureus, chrysoprasum herbaceus, melleus melichrota: quamvis plura eius genera sint. Melichloros est geminus, parte flavus, parte melleus: Crocia croci. Polia canitiem quandam sparti indicat: eandem duriorem, nigra spartopolios. Rhoditis a rosa est. Melitis, mali coloris. Chalcitis, aeris. Sycitis, fici. Ratio nominum non est in Borsycite, in nigro ramosa, candidis aut sanguineis frondibus : nec gemite, velut in petra candidis manibus inter se complexis. Ananchitide in hydromantia dicunt evocari imagines deorum: Synochitide umbras inferorum evocatas teneri: Dendritide alba defossa sub arbore, quae caedatur, securis aciem non hebetari. Et sunt multo plures, magisque monstrificae, quibus barbari dedere nomina, confessi lapides esse. Nobis satis erit in his coarguisse dira mendacia.

LXXIV. Gemmae nascuntur et repente novae, ac sine nominibus: ut Lampasci in metallis aurariis una inventa, quae propter pulchritudinem Alexandro regi missa fuit, ut auctor est Theophrastus. Cochlides quoque nunc vulgatissimae, fiunt verius, quam nascuntur; in Arabia repertis ingentibus glebis, melle excoqui tradunt septenis diebus noctibusque sine intermissione: ita omni terreno vitiosoque decusso, purgatam puramque glebam, artificum ingenio varie distribui in venas, ductusque macularum, quam maxime vendibili ratione sectantium : quondamque tantae magnitudinis fecere, ut equis regum in Oriente frontalia, atque pro phaleris pensilia facerent. Et alias omnes gemmae mellis decoctu nitescunt, praecipue Corsici: in omni alio usu acrimoniam abhorrentes. Quae variae sunt, et ad novitatem accedere calliditate ingeniorum contigit, ut nomen usitatum non habeant, physes appellant, velut ipsius naturae admirationem in iis venditantes, cum finis nominum non sit, quae persequi non equidem cogito, innumera ex Graeca vanitate conficta. Indicatis nobilibus gemmis, etiam plebeiis rariorum generum, dictu dignas distinxisse satis erat. Illud vero meminisse conveniet, increscentibus varie maculis ac verrucis, linearumque interveniente multiplici ductu et colore, mutata saepius nomina in eadem plerumque materia.

LXXV. Nunc communiter ad omnium gemma

rum observationem pertinentia dicemus, opiniones secuti auctorum. Cavae aut extuberantes viliores videntur aequalibus. Figura oblonga maxime probatur: deinde quae vocatur lenticula: postea cycloides et rotunda: angulosis autem minima gratia. Veras a falsis discernendi magna difficultas: quippe cum inventum sit, ex veris gemmis in alterius generis falsas traducere. Sardonyches e ternis glutinantur gemmis, ita ut deprehendi ars non possit: aliunde nigro, aliunde candido, aliunde minio, sumtis omnibus in suo genere probatissimis. Quin immo etiam exstant commentarii auctorum, quos non equidem demonstrarim, quibus modis ex crystallo tingantur smaragdi, aliaeque translucentes, sardonyx e sarda, item ceterae ex aliis. Neque est ulla fraus vitae lucrosior.

LXXVI. Nos contra rationem deprehendendi falsas demonstrabimus, (quando etiam luxuriam adversus fraudes muniri decet:) praeter illa, quae in principalibus quibusque generibus privatim diximus. Translucentes matutino probari censent: aut si necesse est, in quartam horam, postea vetant. Experimenta pluribus modis constant. Primum pondere, si graviores sentiuntur: post haec, corpore. Fictitiis pusulae in profundo apparent, scabritia in cute, in capillamento fulgoris inconstantia, et prius quam ad oculos perveniat, desinens nitor. Decussi fragmenti paulum, quod in lamina ferrea teratur, efficacissimum experimento, excusant mangones gemmarum. Recusant similiter et limae probationem. Obsidianae fragmenta veras gemmas non scarificant. Fictitiae, scarificationes candicantium fugiunt. Tantaque differentia est, ut aliae ferro scalpi non possint, aliae non nisi retuso, verum onines adamante. Plurimum vero in his terebrarum proficit fervor. Gemmiferi amnes sunt Acesines et Ganges: terrarum autem omnium maxime India.

LXXVII. Et iam peractis omnibus naturae operibus, discrimen quoddam rerum ipsarum atque terrarum facere conveniat. Ergo in toto orbe et quacunque caeli convexitas vergit, pulcherrima est omnium, rebusque merito principatum naturae obtinens, Italia, rectrix parensque mundi altera, viris, feminis, ducibus, militibus, servitiis, artium praestantia, ingeniorum claritatibus, iam situ ac salubritate caeli atque temperie, accessu cunctarum gentium facili, litoribus portuosis, benigno ventorum afflatu, (etenim contingit procurrentis positio in partem utilissimam, et inter ortus occasusque mediam) aquarum copia, nemorum salubritate, montium articulis, ferorum animalium innocentia, soli fertilitate, pabuli ubertate. Quidquid est, quo carere vita non debeat, nusquam est praestantius: fruges, vinum, olea, vellera, lina, vestes, iuvenci. Ne equos quidem in trigariis prae. ferri ullos vernaculis animadverto. Metallis auri, argenti, aeris, ferri, quamdiu libuit exercere, nullis cessit: et iis nunc in se gravida pro omni dote varios succos, et frugum pomorumque sapores fundit. Ab ea, exceptis Indiae fabulosis, proxime quidem duxerim Hispaniam, quacunque ambitur mari.

PLIN. HIST. NATUR.

54

Abaculi 36, 67.

INDEX RERUM.

(Numerus, qui antecedit comma, librum, qui sequitur, caput designat.)

Abdomen 11,84. abdomina suum
interdicta 8, 61,

Abellinae, nunc Avellanae 15,24.
Abietis consideratio 16, 18 et 19.
abies cachryn gignit 16,11. abi-
etis cortex 16, 14. abies apta
navigiis 16, 18. quae loca amet
16, 30. abieti folia non deci-
dunt 16, 33. folia pectinum mo-
do 16, 38. abietis germinatio
16, 41. flores et semen 16, 43.
rami 16, 53 et 56. radices 16,
56. abies decisis cacuminibus
moritur ib. 53. abies antennis
utilis ib. 76 §1. abietes ubi
optimae et pessimae ib. abies
valide pondus sustinet ib. 81.
abies quibus apta ib. 82. abie-
tis umbra noxia satis 17, 18.

Ahies palma, uvae genus, 12,

61.

Abortus e lucernarum odore 7,2.
Abortum facientia 14, 22. 20, 4.
ib. 84. 21,84. 24, 11. ib. 92.
25, 67. 26, 90. 27, 55. ib. 86.
28, 23. 30, 43. 32, 3. 32, 46.
Abortus remedia 20, 21.
Abronis Apellis pictura 34, 36
§ 16.

Abrotonum berba 21, 34. ei. ge-
nera, sexus, natura, medicinae
ib. 92. odos qualis ib. 18.
Absentium sermones aurium tin-
nitu praesentiuntur 28, 5.
Absides stellarum 2, 13.

Absinthii herbae consideratio,
natura, genera, loca, usus, me-
dicinae 27, 27. quod medicinae
aptissimum 13, 2. contra ver-
mes hortorum et olerum 19,58.
in sacris Romanorum 27, 28. ei.
medicinae ib. absinthium ma-
rinum ib. 42. 32, 31. absinthio
Pontico vescentia, felle carent
11, 75.

Absinthites vinum 14, 19 § 5.
Absyrtus Medeae frater 3, 30.
Abstinentiae exempla 8, 18. 26.
34, 36 § 20.

Abstinentia optima medicina 28,

14.

Acaciae spinae medicinae 24,67.
Acanthi herbae descr. 22, 34.
Acanthi spinae medicinae 24,66.
Acanthicae mastichae 21, 56.
Acanthis avis 10, 83.

Acanthis cui inimica 10, 95.
Acapnon mellis genus 11, 15.
Acarne piscis 32, 53.

Acaron agrion herba 25, 100.
Acaron frutex 15, 7

Acca Laurentia 18, 1.

Accendi quae arbor nequit 12,8.
Actiaci belli mirum 32, 1.

Accipitrum genera, etc. 10, 9.
ubi cum hominibus societas ib.
9 et 10. avium non edunt corda
ib. 10. accipitres ne aves ca-
piant 23, 17. accipitrum gene-
ri contraria 28, 29. quo oculos
suos sanant 20, 26.

Accius poeta, 34, 23.
Accii Navii statua, 34, 11.
Accius Priscus pictor, 35, 37.
Acenteta quid 37, 10.

Aceratae cochleae 30, 14 et 15.

Adamantis lapidis consid. 37,14.
venena irrita facit ib. 15. unde
dictus ib. sanguine hirci fran-
gitur 20, 1. 37, 15. a sculptori-
bus expetitur 37, 15. genera
sex, ib. duritia ib. magnitudo
37, 15. cum magnete discor-

dia ib.

Adamante sculpuntur gemmae
37, 76.

Adamantis herba 24, 102.
Adarca arundinis aliquid 16,66.
Adarca quid 32, 52.
Adarca herba, et eius effectus
20, 88.

Addax animal 11, 45.

Aegylopa herba, 25, 93.
Aegylopis morbi remedia 20,
56.21, 77. 23, 81. 25, 93. 27, 80.
29, 38. 35, 37.

Aegyptus accommodatissima
unguentis 13, 6. A. qualis Ale-
xandri tempore13,21. Aegypti
vina qualia 14, 9. olivae qua-
les 15, 4. factitium oleum 15,
7.

non gerit cerasos 15, 30.
Aegypti myrtus odoratissima
15, 37. arbores ubi folia nun-
quam amittant 16, 33. A. ae-
stibus fertilis frugum fit 17, 3
18, 21. A. legumina die tertio
nascuntur 18, 10 § 2. fruges

Adelphides palmarum species cito maturescunt 18, 10 § 6.
13, 9.

Adeps in nuptiis 28, 37.
Adipis consideratio, 11, 85.
28, 38.

Adipem minuentia 32, 31.
Adipe quae animalia pingue-
scant 11, 86.

Adiantum herba 22, 30.

Adianto aeterna folia 21, 60.
Aditiales coenae 10, 23. 29, 14.
Adipsateon arbor 24, 69.
Adipsos palmae genus 12, 47.
Adipsos herba quae 22, 11.
Adonis piscis 9, 34.
Adonidis hortus 19, 19 § 1.
Adonium herba qualis 21, 34.
Adorationis mos 28, 5.
Adoreum, ante far dicebatur 18,
19. ubi serendum 18, 46.
Adorca quid, et unde dicta 18,3.
Adrachne arbor qualis 13, 40.
16, 33. 17, 37 § 9.

Adramyttium oppidum unguen-
to oenanthino nobilitatum 13,1.
Adriana vina optima 14, 8 §5.
Advenis nocentia animalia 8,84.
Adulterini filii quomodo a Psyl-

lis deprehenduntur 6, 36.
Adulteratio odorum 12, 14. 19.
Adulterio nobilitati 29, 5.
Adulterii evitandi exemplum
8, 5. 17. 10, 3.

Adulteros foeminae ne diligant
42, 18.

Adudunephros gemma 37, 71.
Adustionis remedia 20, 27. 28.
22, 23. Quaere etiam Ambu-
storum.

Adynamon, vini genus, 14, 19 § 1.
Aedes qua arena construantur
36, 54.

Aedium construendarum leges
36, 55.

Aedificia Romae quae nobilis-
sima 36, 24.

Aedificium sine ferreo clavo,

Aceris arboris genera 16,26. me-
dicinae 24, 31. quando germi-
net 16, 41. quo tempore semen
efficiat ib. 43.

Acesis, chrysocolla, 33, 29.
Acetabulum mensura 21, 109.
Acetaria 19, 19 § 3.
Aceti consideratio 14, 25. 23,
27. cum melle mixtum, 14, 21.
quomodo ex aqua fiat 21, 48. eo
saxa rumpi 23, 27. aceti scyl-
lini natura 23, 28. aceti faccis
natura 23, 31. aceto gummi
eluitur 24, 1. margaritas re-
solvit 9,59. eius vis in murae-
nis 9, 39.

Achaiae vinum abortum faciens
14, 22. A. victa Romanos corru-
pit 33, 53.

Acanon herba 22, 10.
Achates gemma 37,54. lapis 37,
3. a. et annulus Pyrrhi ibid.
politura pinguescit 37, 65.

Achaemenidum herba 24, 102.
26,9.

Achilles quam reperit herbam,
qua vulnera sanabat 25, 19. 34,
42. Achillis hasta 16, 24. si-
mulacrum a Sillanione factum
34, 19 § 21. a Scopa factum
36,4 § 7 et 8.
34, 36 § 5.
§ 29.

pictura Parrhasii
Athenionis 35, 40

Achillea herba 26,33.82. 25, 103.
26, 90.

Achilleum spongia 9, 69.
Acidula pira 15, 16,

Acidula aqua 31, 2.
Acilius Sthenelus 14, 5.
Acilius M. consul 2, 29. 57. 7, 36.

Acinos herba 21, 52.
Acinorum consideratio 15, 28.
Acipenser piscis 9, 23. 32, 53.
Acoeton mellis genus 11, 15.
Aconiti quid 34, 40 § 32.
Aconiti consideratio, 27,2, sum-
ti remedia 22, 8. 26, 90. 23,47.
28, 45. 32, 13. unde dictum 27,
2. pantheras perimit 8,41. 27,
2. Cerberi spomis ortum ib.
quos occidit ib.

ictus curat ib.

scorpionum

Acontiae cometae genus 2, 22.
Acopis gemma 37, 54.
Acopos herba qualis 27, 13.
Acorna herba 21, 56.

Acoros herba qualis 25, 100.
Acori herbae medicinae 26, 15.
28.58.79.85.90.

Acragis sculptor 33, 55.
Acrocorion bulbi genus 19, 30.
Actaeonis cornna fabulosa11,45.
Acte herba qualis 26, 73.

Acteae herbae descriptio 27,26.
Actia cerasa qualia 15, 30.
Action sive Arction qualis 27,15.
Actus terrae spatium 18, 3.
Aculeata animalia quos non fe-
riant 18, 73. 22, 29. 25, 106.
Aculeatorum ictuum remedia 20,
90. 22, 30. 23, 23. 23, 63. 23,
64.65.66.

Aculeorum insectorum conside-
ratio 11, 33.

Aculeos extrahentia 20,84.24,50.
Acus piscis qualis 9, 75.
Acylon arbor quae 16, 8.

36, 23.

Aedilitas Caesaris mira 33, 16.

Aedemon libertus 5, 1.
Acgimii senectus 7, 49.
Aegineta fictor 35, 40 § 41.
Aegineticum aes 34, 3.5.6.
Aegisthus, 35, 40 § 40.
Aegle, Aescul. fil. 35, 40 § 31
Acgoceras herba, 24, 120.
Acgocephalus avis, 11, 80.
Aegophthalmos gemma, 37, 72.
Aegylops herba 18, 44 § 2.
Aegylops glandis genus 16,8.13.
Aegylops bulbi genus 19, 30.

amylum 18,17. A. similaginem
qualem conficit 18, 20 § 4. ob
Nili incrementum fertilitas
18, 47. Aegyptum septem die-
bus a Sicilia navigatur 19, 1.
Aegypti linum 19, 2 § 1. A. ne-
bulosa 21, 18. flores sine odo-
re 21, 40. Aethiopiam quon-
dam bello attrivit 6, 35. Ae-
gyptus frugum fertilis 21, 45.
colocasiam nobilissimam habet

non

ib. herbis nobilis 25, 5. Aeg.
nitrum quale 31, 46 § 2. ova
10, 75. ficus 13, 13. persicus
13, 16. prunus 13, 19. spina
13, 16. 19. coronae 21, 3. cu
minum 20, 58. calami 16,64
Aegyptii unguentis delectati
13, 2. Aegyptiam mulierem
septenos uno partu produxis-
se 7.3. Acgyptii qua corpora
defunctorum servent 16, 21.
omni mense serunt oleas 17,
30 § 4. quidam cur singula
milia annorum vixisse pro-
dantur 7, 49. A. sacerdotum
lineae vestes quales 19, 2 § 3.
Ac. raphanum celebrant 19,
26 § 1 et 4. cepas alliumque
inter deos habent 19, 32.
edunt brassicam 20, 38. medi-
ci 26, 3. Aegyptiae spinae
differentiae et medicinae 24,
67. literae 36, 14 § 2. ar-
gentum 33, 46. Aegyptii pi-
cturae inventores 35, 5. Ae.
et Persarum praelium 35, 40
§ 36. Ae. crocodili adipe ae-
grotos ungunt 28, 28. Ae. nu-
minis vice Apim bovem colunt
8,70. cadavera asservant 11,
70. quae invenerunt 7, 57.58.
quibus herbis utantur in cibis
21, 62. Ae. quis morbus pe-
culiaris 26, 3. 5. regum in-
gentes pecuniae 13, 16. annus
dierum triginta 7, 49.
Aegyptilla gemma 37, 54.
Aegyra sacerdos 28, 41,
Aegythus avis cui inimica 10,95.
Aeizoum herba 24, 105. 25, 95.
102. 26, 28. 26, 79.64.66.69.
74.85.87.92.

Aelius Gallus primus Arabiam
subigit Romanis 6,3
Aelius P. quo anno
Aelius Stilo seri
7. 37, 4.
Aelius Catus c
Aemilii Lepis

Aemilius Lucius censor 35, 57.
Aemilius L. consul 29, 6.

Aemilius M. consul 34, 14. 35,4.
Aemilia basilica 35, 4.

Aelii C. trib. pl. statua 34, 15.
Aelius Tubero 7, 53.

Acneae nutrix 3, 12.

Aeneae pictura 35, 36 § 5.
Aeolus quis 7, 57.
Aeoli inventa ib.

Acquinoctialis circulus 2, 75.
Aequinoctii ratio 2, 17.

Aera frumenti genus 18, 44 § 3.
Aequinoctiorum dies 18,59. 18,

66 § 1.

co-

aes

Aes ubi primum repertum 4, 21.
7, 57. 34, 1. a Servio rege pri-
mo signatum 18, 3. 33, 13. si-
gnatum nota pecudum ib.
ronarium quale 33, 46. 34, 20.
alienum quod, et unde dictum
33, 47. aes alienum ingens
36, 24 § 2. aes ubi optimum
21, 44. Corinthium quale 34,
2. 3. regulare quod 34, 20.
ubi nobile ib. aes trahentia
ad se 36, 24 § 8. 37, 13.
quo virus accipit 28, 23. in
massa mergitur, dilatatum flui-
tat 2, 106. aeris metalla 34,
1. 34, 18. 34, 20. aeris effi-
gies quae apud veteres 18, 3.
33, 13. aeris gravis poena 33,
13. inauratio quomodo 33,20.
effossio 34, 2. prima nobili-
tas 34, 4. 34, 19 § 3. differen-
tiae 34, 20. servandi ratio 34,
21. mixturae 34, 20. usus 34,
21. floris consideratio 34, 24.
squamae ib. aeris alieni co-
mitem esse miseriam 7, 32. ae-
ris aeruginis faciendae ratio,
aceius usus 34, 26. 28. aeris
metalla a Cynira reperta 7, 57.
aera conflare et temperare, a
quo repertum 7,57. acra mili-
tum 34, 1. aere quae fiunt 34,
6. aere publicae constitutio-
nes inciduntur 34, 21.

Aerarium unde 21, 43

Aeraria fabrica reperta 7, 57.
Acrariae officinae polline utun-
tur 18, 20 § 2.

Aerarii tribuni 34, 1.

Aeroides gemmae 37, 20.
Aerizusa gemma 37, 37.

Aerugo quo compescitur 34, 48.
Aeruginis in medic, usus 25, 19.
Aesalon accipitrum genus 10,

9.95.

Aeschines med. 28, 10.

commercii causa potere 2, 67.
eius arbores 12, 48. cius gem-
mae 37, 25. 35. 42.60.

Aethiopicum siser optimum
20, 18.

Aethiopica lina ex quibus 19,
2 § 3.

Aethiopes non aliam frugem
quam milii hordeique novere
18, 24.

Aethiops Vulcani filius 6, 35.
Aethiopis herba 27, 1. 3. 24,
102. vis eius 26, 9.

Actitis lapidis consideratio,
natura, genera, locus 36, 39.
eius in medicinis usus 30, 44.
9,51. in aquilarum nidis re-
peritur 10, 4. 30, 44. 37, 58.72.
Aëris lementi consideratio 2,
4. aër purus ubi 2, 21. aër
inani similis 2,38. aëre in ipso
quae fiunt ib. aër sine sapore,
odore, succo 15, 32. aëre solo
pascitur Chamaeleon 8, 51.
Affectuum hominis indicia ma-
xime in oculis 11, 51.54.
Afranius C. consul 2, 67.
Africa quomodo vina condit 14,
24. A. aestibus fertilis 17, 3.
A. unius diei navigatione a
Roma 19, 1. A. quomodo ele-
phantes capit 8, 8. A. semper
aliquid novi affert, proverbium
8, 17. A. cervos non gignit 8,
51. A. arbores 13, 29.30 31.
32. ficus 15, 19. 20. campus
apud Byzacium fertilissimus
17, 3. oleae maxime fertiles
17, 19. oleae quem locum
ament 17, 30 § 2. triticum
optimum 18, 12 § 1 et 2.
ubi fertilissima 18, 51. tubera
optima 19, 15. scorpiones 5,
7. animalia qualia 10, 94. no-
ctes roscidae 2, 62. Africam
praefatur qui in Africa aliquid
destinat 28, 5. Africa tota
subacta 7, 27. Reliqua quaere
in indice geogr.

arva

Africanum cuminum 20, 57.
Africani maternus avus M. Va-
ler. 15, 38.

Africus ventus quem Graeci Li-
ba dicunt 2, 46.48. 18, 77 § 1.
pecus facit concipere 18,77 § 2.
Agamemnonis pictura 35, 36 § 5.
Agamemnonis Delphica plata-
nus 16, 88.

Agaricum fungi genus 16, 13.25,
57. eius medicinae 26, 18. 19.
21.27.40.48.58.68.69.76.85.90.

Aeschines de Demosthene 7,30. Agatharchi pictura 35, 40 § 38.
Aeschinis exilium 7, 31.

Agatharchides scr. 7, 2.
Agelades statuarius 34, 19.
Agelastus quis 7, 18.
Agerati descriptio 27, 4.
Ager quis optimus 17, 3.
Ager qualis esse debeat 18, 7 § 4.
Aglosthenes 4, 22.
Agogae fossae minerales 33, 21.
Agri colendi ratio 18, § § 1.
agri prius culti quam vineae 18,
5. imperatorum manibus co-
lebantur 18, 4. agri pinguis si-
gna 18, 6. agrum male cole-
re, censorium probrum 18, 3.
agrum optime colere non ex-
pedit 18, 7 § 4. agrorum limi-
tatio 18, 76.

Agraria lex a quo promulgata
8, 78. qualis et a quo sublata

[blocks in formation]

Agoracriti sculptoris opera 35, Alectorolophos herba 27, 23.

46.

Agria uvae genus, 23, 13.
Agrion quid Graecis 19, 26 § 3.
Agriopas 8, 34. 7,57.
Agrios Crethmos herba 25, 96.
Agrippa M. qualis 7,6. ei. filiae,
ib. aceto pedes sanat 23, 27.
ei temulentus Cicero F. scy-
phum impegit 14, 28. ab Augu-
sto bello Siculo corona dona-
tur 16, 3. Pantheum aedificat
34, 7. 36, 4 § 11. rusticitati
quam deliciis propior 35, 9.
picturis delectatus ib. eius
Thermae quales ib. et 34, 19
§ 6. 35,9. 36, 64. ingentia ope-
ra 31, 24. 36, 24 § 1 et 3.
Agrippae Menenii paupertas
33, 47.

Agrippac unde dicti 7, 6.
Agrippina Neronis mater, et
cius maritus 7, 49. 16, 91.
Agrippina uxor Tiberium bo-
leto perimit 22, 46.
Agrippina Claudii imp. coniunx

10, 43.59. 35,58.

Agrippinae Claudii paludamen-
tum 33, 19.

Agrippina quoties peperit 7,11.
Agrippina Neronis mater 7, 11.

16,91.

Agrippinae duae 7, 6.
Agrium nardi species 12, 26.
Agrium nitri genus 31, 46 § 1.
Aiacis cruore hyacinthus flos
natus 21, 38. ei. picturam Cae-
sar Veneri dicat 28, 46. 35,36
§ 1 et 5. 35, 40 § 30.
Aigleuces vinum 14, 11.
Aizoi herbae consideratio, no-
mina, natura, usus, medicinae
13, 30.

Alabandica rosa 21, 10.
Alabandicus lapis 36, 13.
Alabandica gemma 37, 25.
Alabastrum aptissimum unguen-
tis servandis 16, 64. 36, 12.
Alabastrites lapis 36, 12. 44.
37, 18.

Alabastrites gemma 37, 54.
Alabetae pisces 5, 10.
Alarum odoris remedia 21, 83.
22, 43. 31,46 § 4. 35, 52.
Alaternus arbor nullum semen
aut fructum fert 16, 45.

Alauda avis 11, 44.

Albae spinae medicinae 24, 66.
Albanae ficus unde 15, 21.

Albanum vinum 14,4 § 4. 14,8§3.
Albicerata ficus 15, 19.

Albinus censor quando 7, 49.
rex sacrorum 11, 71.

Albinus Spurius Furium venefi-
cii accusat 18, 8 § 2.
Albo in hoc non eras, prover-
bium, prologo I. libri.
Albuco herba qualis 21, 68.
Albuelis uva 14, 4 § 5.
Albulae aquae 31, 6.
Alcaeus 22, 43.
Alcamenis statuarii opera 34,19.
36, 4 § 3. 34, 19 § 12. ei. et
Agoracriti certamen 36, 4§3.
Alce fera S, 16.
Alcea herba 27, 6. ei. medici-
nae 26, 12.28.80.81.
Alchidas Rhodius 36, 4 § 5.
Alcibiades gloriam in bibendo
meruit 14, 28.

Alcibiadis statua Romae 34, 12.

Alex piscis 31, 44. 32, 45.
Alec Apicii 9, 30.
Alexander ubi equitatu paene
orbatus sit 12, 18. Darium ubi
debellavit 6, 16. contra ludae-
os 12,54. Darii castris expu-
gnatis cepit scrinium unguen-
torum 13, 1. 7,30. in Gedro-
sis 13, 9. persica arbore coro-
nari victores voluit 15, 13. he-
dera exercitum exemplo Bac-
chi coronat 16,62. tinctis ve-
lis navium utebatur 19, 5. apud
Priapum oppidum Hellespon-
tum traiecit 4, 24. ubi plani-
tiem intercidi iussit5,31. quos-
dam vetuit piscibus vivere 6,
25. ubi inutiles milites reli-
quit 6, 31. Thebas capit 34,
19 § 4. a quo servatus ib. 19
§8. Campaspen amicam Apel-
li dono dedit 35, 36 § 12. a quo
in gemma sculpi voluit 7, 38.
37, 4. quo veneno obiit 30, 53.
Lysimachum cum leone inclu-
dit 8, 20. quem Neptuni sa-
cerdotio praefecerit 9, 8. a quo
tantum pingi voluit 7, 38. 35,
36 § 12. quibus usus navibus 7,
57. ei. navigatio 2, 67. apud
Arbelam victoria 2, 73. Home-
ri, Pindari, Aristotelis amator
7,30. Alexandri terminus 12,
12. Alexandri paedagogus Leo-
nides 12, 32. Alexandri mi-
lites palmis strangulati 13, 9.
milites quid de Indico mari 13,
51. seipsum vincere consuetus
35, 36 § 12. ei. crudelitas 8,
21. intemperantia arguitur 14,
7. ei. atavus Perseus fuit 15,
13. A. milites quid de Tylo
insula 16, 80. A. apud Tyrum
gesta 5, 17. pictura 35, 36 §
20. 35, 37. cervi cum torqui-
bus aureis 8, 50. equus mirus,
et in eius honorem condita urbs
6, 23. 8, 64. A. classis thyn-
norum multitudine infestata
9, 2. A. simulacrum 34, 19 §
6 et 7 et 14. 35,36 § 15. Ale-
xandrum militia sordidum tae-
debat unguenti 7, 36.
Alexander polyhistor 3, 21. 9,
56. 13, 39. 16,6. 36, 17.
Alexandri Paridis pictura 34,
19 § 16.

Alexandriam ex Sicilia septem
dicbus navigatur 19, 1.

Alexandrina Jaurus 15, 39. 23,
80. vitis 14, 4 § 9. pyra 15, 16.
ficus 15, 19. vestes quales 8,
74. panis qualis 20, 58.
Alexipharmacon
quod 21, 84.

unguentum

Alexis statuarius 34, 19.
Algae herbae consideratio, na-
tura, genera, usus, bonitas 9,
25. 27, 25. 32, 22. ei. medici-
nae 13, 48.

Algidensis raphanus 19, 26 § 3.
Alica 18, 27 18, 29 § 2.
Alienis magis quam nostris uti-

50.

Aeschylus poeta 10, 3. 44.
Aesculapius de vita hominum 7,
cur fulmine ictus 29, 1.
Tyndaridam revocavit ad vi-
tam ib. filiae plures 35, 40
§ 31. ei. aedi theriacae compo-
sitio incisa 20, 100. A.simula-
crum 34,19 § 12 et 19. A.pictura
35, 40 § 31. A. aedes cur extra
urbem 29, 8. A. inventum 30,
22. A. et Dianae simulacrum
36, 4 § 6. Aesculapio cur di-
catur anguis 29,22. anguis Ro-
mam advectus ib.

Aesopus philos. 26, 17.

Aesopi histrionis patina in-
gentis pretii 10,72. A. filius
quis, et eius luxus ib. A. hi-
strionis luxus 35, 46.

Aestatis tempestates 2, 39.
Aestates ubi binae anno 6, 21.
Aestivi flores qui 21, 39.

Aestus aquarum causae 2,99.

100.

Actas in arboribus 16, 51.
Aetates longissimae 7, 47.50.
Aetatis humanae ratio 11, 74.
Aethiopia miraculis scatet 7, 2.
quando eam Romana intravere
arma 6, 35. Hispanos cam

7,31.

Agricolae quo die vocentur ad
munia 18, 65 § 2. non adspi-
ciunt stellas, sed signa habent
alia 18, 66 § 2. milites fortis-
simi 18, 6. Agricolis quid foe-
dissimum 17, 19. tempus ve-
getissimum 18, 65 § 2 et 3.
Agriculturae oracula 18, 8§ 1.
laus abunde 18, 3.6. agricul-
turae quae sint necessaria 18,
5.6. agriculturae coelestium

rerum

hominibus

mur 29, 8.
Alienarum
summa cupiditas, satietas sua-
rum 12, 38.
Alimon visci genus auro inimi-
cum 17, 37 § 10.

Alisma herba 25, 77.

« IndietroContinua »