me, vitii aut defectus suspicione non caret: nec quid reponam habeo : tantum moneo, in Flor. legi, ad noverca. Pichena.

Ille tamquam nisus evomentis] Reposuimus, nixus, a verbo, nitor, eris. Rhenanus.

CAP. 68. Tempusque prosperum ex

CAP. 66. Sinuessam pergit] Sinuessanæ aquæ Histor. lib. 1. et Plinio lib. XXXI. commendatæ, ob vim quamdam salubrem. Lipsius.

CAP. 67. Adeoque cuncta mox pernotuere] Regium exemplar tantum habet, notuere a notesco verbo. Sic lib. V. 'Libertis quoque ac janitoribus ejus notescere pro magnifico accipiebatur.' Rhenanus.

Temporum illorum scriptores prodiderint] Seneca de eadem ait: Nec post boletum opipare medicamentis conditum, plus cibi sumpsit.' De ceteris diversa fama fuit, refertque Suetonius Claudio extremo. Vertranius.

Socordiane Claudii, an vinolentia] Vinolentiæ vox, quam Florentinus et alii habent, longe melior ad sensum videtur, quam, violentia, ut vulgati: ideo illam reposui. Nam de nimio Claudii potu, satis ab autoribus, et præsertim a Suetonio 33. At idem Florent. addit: Socordiane, an Claudii vi, an vinolentia. Quæ lectio fortasse non improbanda: ut tres sint causæ, cur veneni vis statim intellecta non fuerit. Socordia scilicet Claudii, quæ illi sensum adeo hebetasset, ut venenum non sentiret: an illius vis, id est naturæ corporisque robur: an quia largiter potasset. Livius lib. xxvI. 'Impleta cibis vinoque venæ, minus efficacem in maturanda morte vim veneni fecerunt.' Nihil tamen affirmo. Pichena.

Simul soluta alvus subvenisse videbatur] Legitur in Regio exemplari: Simul solutam alvum subvenisse videbatur. Quid erat hoc opus mutare? Nam videbatur impersonaliter accipiendum. Rhenanus.

lapsus est, in verbo adventaret] Rectius in Budensi codice legitur, attemptaret. Tu scribe, attentaret. Sensus est: Agrippinam novercam Clandii liberos tamdiu attinuisse domi, mortemque mariti celasse, donec experiretur id tempus, quod Chaldæi sive magi novis cœptis accommodum prosperumque prædixerant. Neque enim quibusvis negotiis quævis horæ conveniunt, si illorum placitis habenda fides. Porro attentandi verbum convenit insidiantibus. Rhenanus. Nullam video caussam, cur Rhenanus spreverit verbum, adrentaret, ab antiquioribus libris, ac præcipue a Flor. confirmatum; et ex Budensi, ut ille ait, Codice, reposuerit, attentaret. Priscam itaque lectionem restitui optimo sensu. Exspectabat, ut Chaldæi ex positu siderum prosperum imperii initium monerent. At verbum, attentaret, vix est, ut ad eam sententiam trahatur, ant Taciti mens ad eum. Pichena. Verbum attentaret nullo sensu capio. Muretus notavit, adventaret. Ne id quidem mihi satisfacit, nisi legam adventare; quod verum omnino puto. Agrippina nempe vulgabat adventare prosperum tempus, quod Chaldæi promisissent. An legendum potius attenderet? miles scilicet. Utrunque verisimile, neutrum alteri præfero. Acidalius.

CAP. 69. Tertio ante Idus Octobr.] Castigavi ex Flor. ac Ven. tertium. Pichena.

Nero egreditur ad cohortem, quæ more] Ita castigavimus. Ubi prius legebatur, a cohorte. Rhenanus.

Ibi monente præfecto, festis vocibus exceptus] Ex Flor. ac Ven. reposui, Ibi. In aliis, ubi. Pichena.

CAP. 1. Junii Silani] C. Junius. C. F. Silanus. Consul fuit cum P. Cornelio Dolabella anno 762. sub Augastó; Proconsul Asiæ, sub Tiberio, damnatusque repetundarum et projectus in Cytheram insulam. Tacit. Annal. lib. III.

M. Junius. M. F. Silanus. Consul fuit sub Tiberio, 771. Proconsul Africæ fuit, auctore Tacito lib. IV. Histor. Mox C. Cæsar turbidus animi, ac M. Silanum obtinentem Africam metuens.' Socer fuit Caii Caligulæ, et ab eodem interfectus, Sueton. cap. 12. et 23. item Dio.

Paratur] Quid si, patratur? Melius, ut opinor et puto veram scriptionem. Sed addit, patratum scelus inscio Nerone, quod puto verum. Quia 'novum imperium inchoantibus utilis clementiæ fama.' Tac. Hist. IV. Aurelius. Rectius fortasse patratur. Freinsh. Exitum irritaverit] Sæpe exitum usurpat pro morte. Ut in calce lib. xv. de Nerone : Quod clam ad omen ac dolum sui exitus verteret.' Ita enim illic legendum putamus. Hist. lib. II. Exitu demum Neronis, positis odiis in medium consuluere.' Et paulo post : "Vario super exitu ejus rumore.' Eodem libro: Sane ante utriusque exitum.' Rhenanus. Lego, exitium hoc convenientius vicinis; 'non quia ingenii violentia exitium irritaverit.' Verbum quoque irritaverit præfert violentiam. Aurelius. Exi. tin rectius fortasse quam exitum. Freinsh.

6

P. Celerius] Infra, P. Celer dicitur: 'P. Celerem accusante Asia, quia absolvere nequibat Cæsar, traxit senecta, donec mortem obiret. Nam Ce. ler interfecto, ut memoravi, Silano proconsule.' Hic ergo corrige. Lips.

P. Celer eques Ro.] Correxi, monente Lipsio Vulgo, P. Celerius. Sic

infra eod. lib. Publium Celerem, bis eundem appellat. Alius enim P. Celer Vespasiani imperio damnatus fuit. Hist. lib. IV. Pichena.

Ab his proconsuli] Sic Flor. Vulgo, ab iis. Idem.

Ad mortem agitur] Videtur legendum, adigitur. Ursinus. Muretus, adigitur. Quasi non idem alterum sit. Acidalius.

CAP. 2. Pari in societate pot.] Si quid mutandum, legam; paris in societate potentiæ. Sed vix opus, etsi alii conantur. Lipsius.

Pari in societate potentiaque concordes] Castigavimus, pari in societate potentia concordes. Expone: Pari potentia, in societate. Rhenanus. Pari in societate potentiæ concordes, id est, in pari societate potentiæ : transpositione Tacito usitata. Flor. corrupte : et parum in societate potentia et concordes. Pichena. An adeo necessarium est illud pari, ut brevitatis tantopere studiosus Cornelius id non potuerit hic omittere? Certe societatis vocabnlum ejus vim sibi includit; quæ nimi. rum accipit omnes pares aut facit. Neque tamen tentarem hunc locum, &c.* Gronovius.

Cunctis male dominationis cupidinibus flagrans] Pro genitivo malæ reposuimus ablativum malis. Conjungit autem nonnunquam duo adjectiva, ut hic, cunctis malis cupidinib.' Et lib. xvI. de Ostorio: multa militari fama.' Aliis item locis compluribus. Rhenanus.

Sed neque Neroni] Sed Nero non tam erat natura demissus, ut servos magni faceret: et ille tædium sui moverat. Ferrettus.

Signumque more militiæ petenti] Pro symbolo vel tessera, vulgo pour le mot du guet. Lupanus.

CAP. 3. Quibus otiosum est] Vulgo

quibus otium est: utrumque recte : tamen antiquiorem lectionem, et Florentini, et aliorum anteposui. Pich. Vetera et præsentia contendere] Comparare. Ferrettus.

Quæ deceret principem, eloquentia fuit] Legendum forte, qua deceret: i. quatenus. Acidalius.

Ac consulto ambiguus] Lectio scripti codicis, aut consulto ambiguus. De Tiberio loquitur. Rhenanus.

CAP. 4. Cæterum peractis tristitiæ imitamentis Curiam ingressus] Quid sibi velit Tacitus inquiens Neronem Curiam ingressum peractis tristitiæ imitamentis,' haud facile est conjicere, si tristitiam in propria et communissima significatione acceperimus: at non ita, si tristitiæ vocem aliter interpretemur, cui rei potissimum ex Cicerone lucem afferimus. Nam illi tristitia aliquando severitas seu gravitas dicitur: item triste, grave et severum est. Sic lib. de Arusp. respons. Tristitia autem, et in omni re severitas absit;' et lib. de Clar. Orat. Triste et severum dicendi genus.' Iterum lib. de Orat. 'Severus ac tristis vultus.' Et lib. de Republ. 'Qui numeros optimatum et principum obtulit his vocibus, et gravitatis suæ liquit illum tristem et plenum gravitatis sonum.' Dum itaque Nero primis annis sub matris Agrippinæ præceptis, Burrhi et Senecæ disciplina vitam duxit, intra tristitiæ imitamenta, (nam non sua sponte, et ingenio,) decus Imperatorium, severitatem nempe et gravitatem servabat, sed juxta indita et præcepta ab his, qui illius curæ præerant; ideo non proprie severitas et gravitas illi inerant, sed simulatæ et tanquam ex imitatione moderatoribus inditæ et præceptæ. Marcellus Donatus. Non cepit ista Donatus, qui vult tristem fuisse Neronem, quamdiu sub pædagogo, &c. Imo indicat auctor, intrasse curiam, &c.* Gronovius.

Capessendi egregii imperii] Melior

lectio scripti codicis, Capessendi egregie imperii. Rhenanus.

CAP. 5. Ne designatis quidem Quæstoribus edendi gladiatores] Videtur abundare vox quidem. Sunt enim verba Senatus decreti. Ursinus. Movet hic emphatica particula quidem Lipsium, ut de mendo suspiciat in loco lib. xI. verbum adipiscerentur : 'P. Dolabella censuit spectaculum gladiatorum per omnes annos celebrandum, pecunia eorum, qui quæsturam adipiscerentur.' Cur enim, inquit, uparis hic scriptum, Ne designatis quidem: nisi quia antea ex ea sanctione dabant etiam Candidati ? At tu scito particulam hanc hinc delendam, quæ iterata ex sequenti linea: Quod quidem adversante Agrippina,' &c. ita totum illud concidit: et Tacitus sibi non dissentaneus. Ponit auctor hoc exemplum decretorum Senatus: Ne designatis quæstoribus edendi gladiatores necessitas esset eadem forma, qua alterum, quod præcessit: 'Ne quis ad causam orandam mercede aut donis emeretur.' Acidalius.

Quod visum arceret, aditus non adimeret] Lipsius mallet, auditus. Forte melius, auditum: vel si magis probes, aditum; cum præcesserit, visum. Pichena. Non dubitavimus in textum recipere certissimam emendationem Lipsii: prius erat aditus non adimeret, contra mentem auctoris. Auditus, ut visus infra XIII. 16. Freinsh.

Escendere suggestum] Probissima vox, et repperi ita in Farnesiano, sicuti paullo post in Vatican, anquirebant. Nemo autem tinctus hac me

liori literatura, cui non ista hodie nota. Lipsius.

Escendere suggestum Imperatoris] Verbum, escendere, a Lipsio ex Farnesiano Codice restitutum, a Flor. confirmatur : sicuti paulo post, anquirebant. Vulgo, ascendere, et, inquirebant. Pichena.

CAP. 6. Contra alii melius evenisse

Burrhum tamen et Senecam multarum rerum experientia cognitos, et imperateri] Legam levi trajectione, Burrhum et Senecam m. r. exp. cognitos: et tamen imperatori, &c. Acidalius.

Pluraque in summa fortuna auspiciis et consiliis, quam telis et manibus geri] Scribendum, pleraque. Ecliptica oratio est: nam adverbium magis aut potius subauditur. Hoc loquendi genere sæpenumero Tacitus utitur. Lib. XIV. Denique si rebus conducat, libens quam coactus acciret dominam.' Hist. lib. 111. de Flavianis, 'Ne suas quidem legiones opperiebantur, ut prædæ quam periculorum socias.' Hist. lib. IV. de rege Ptolemæo; 'Ubi securitas rediit, voluptatum quam religionum appetens.' In libello de Germanis: Cedere loco, dum modo rursus instes, consilii quam formidinis arbitrantur.' Rhenanus. Magis placet, pluraque, &c. et ita aptius ad sententiam. Ursinus.

Daturum plane documentum] Datum, habet exemplar Budense; quasi dicas objectum documentum sive oblatum experimentum, per istud bellum quod tum instabat. Sed magis quadrat, daturum. Rhenanus.

Honestis an secus amicis uteretur, si ducem] Castigavimus, et si ducem; subanditur, daturum documentum. Rhenanus. Sensus non constans sibi. Quomodo enim hinc, si egregium ducem amota invidia, non pecuniosum et gratia subuixum per ambitum, deligeret Nero, documentum ipsis, honestis an aliis amicis uteretur? Consequens sane id non videtur. Nec

adeo particulæ illæ optime hærent, si, quam si. Melius erat posterius si omitti, ut potius vel magis Taciti more subintelligeretur. Sed Muretus bifidam sententiam facit; paullo alia lectione: honestis an secus amicis uteretur, et si (ita etiam in aliis libris) ducem amota invidia egregium, an pecu, niosum et gratia subnixum per ambitum deligeret. Scilicet usum rariorem particulæ si pro an occasionem interpolandi dedisse. Quamquam ego profecto id ipsum si nolim hic agnoscere. Cur enim non addidit etiam præcedentibus sic, si honestis an secus amicis uteretur. Deleverim igitur etiam ipsum, nt plane concinna sit oratio in hunc modum: honestis an secus amicis uteretur (et, quod in aliis libris, possis hic si velis retinere) ducem amota invidia egregium, an pecuniosum et gratia subnixum per ambitum deligeret. Ulterius mutare vix mihi quidquam hic permiserim. Venit tamen in mentem commoda etiam alia sententia, quam verba sic concepta elegantissime effecerint: Modest is an secus amicis uteretur, si ducem aut amota invidia egregium, aut pecuniosum et gratia subnixum per ambitum deligeret. Acidalius.

CAP. 7. Supplendis Orientis legionibus admovere] Legendum puto, admoveri: nam sequitur, collocari. Pichena. Legam admoveri, ut collocari. Acidal.

Simul pontes per amnem Euphratem] Ita legebat Faërnus, non, ut est in vulgatis, per pontem. Ursinus. An ipsis regibus mandatum, ut pontes jungerent? potius ipsius imperatoris ducibus: nam alias, jungere, dixisset, non, jungi. Rectius ergo distinxi, intrarent: simul pontes, &c. Pichena. Muretus amnem dejet. Acidalius.

CAP. 8. Additis cohortibus alisque, quæ apud Cappadociam hiemabant] Muretus, cohortibus aliis, q. a. Cap. &c. Vix abest, opinor, quin vere. Acidalius.

Apud Egeas civitatem Cilicia] Ita

hujus oppidi nomen restituit Lipsins ex libris, et Florentinus concordat. Vulgo, Egas. Pichena.

Etiam specie inanium validus] Ante dixit, Corpore ingens, cur hic rursum subdit, etiam specie? Budense volumen habet, spe inanium. Lego, spe, aut spei animum validus. Hoc enim melius placet, quam spe immani validus. Rhenanus. Etiam validus ad spem commovendam inanium rerum, quales sunt apparatus familiares, vestes, equi, ornamenta, et cætera, quibus vulgus moveri solet, et quibus species inest magni animi, cum tamen inania sint et aliena. Ferrettus. Æmylius exponit pro eo, qui ad spem commovendam, vel rebus inanibus valeret: Beatus legit, spe animum validus, pro animorum: ego malim scribi, spe immanium, scilicet rerum, validus. Vertranius. Male antea, spe inanium. Emendavit Lipsius, credo ex libris, nam Ven. haud aliter habet. Flor. Specie in animum. Sic de Cacina, &c. * Pichena.

CAP. 9. Et Vologeses, quo bellum, &c.] Faërnus legebat, Et Vologeses quo bel lum ex æquo mox appararet. Ursinus. Corrupte in vulgatis, ex æquo modo. Flor. aliquid lucis ad veram lectionem dedit, habens, ex qo modo. Restitui ergo ex commodo, quod Mercero etiam ac Mureto probatur. Columell. v1. 2. ideoque robora corporum citra maciem conservant, qui ex commodo, quam qui festinanter mandunt.' Idem XI. 19. Ut ex commodo mustum ferveat.' Pichena. Lipsius superfluere vocem modo censet: Muretus mutat, ex commodo. Uter verius, non definio. Sed quæro, quomodo bellum parabat Vologeses, si obsides dabat? Finiebat imo, et pacem jungebat. Legam ego, quo bellum ex æquo componeret. Clara et vera sententia. Possis forte etiam scribere, quo bellum ex æquo patraret: ac postea si lubeat leviter mutatum rò modo, sequentibus inserere: an ut æmulatio

nis suspectos domo amoveret. Sed quod primum dixi, mihi verum est. Acidalius.

Ex æquo modo] Nisi fallor, 7ò modo Tарéλke: aut certe cum Mercero legam, ex commodo. Lipsius.

Centurio Hostorius] Vaticanus codex, Centurio Histius. Parum, aut nihil est tamen infra, post triennium, in his locis Istius Capito est, Castrorum præfectus. Idem.

Accepitque eos Centurio Histejus] Ita scriptum in Flor. et Vat. Vulgo, Hostorius. Pichena.

Ab Vinidio] Recte Lipsius, Numidio: Muret. Vindicio: et sic ubicunque id nominis reperitur. Acidalius.

Priore de caussa] Mureto accedo, prior ea de caussa, legenti. Lipsius.

Forte priore de causa adito rege] Notaverat Muretus, forte prior ea de caussa, quod non capio. Sed scribendum videtur, quomodo et ipse fortasse voluit: Hostorius ab Numidio missus, forte prior, an ea de causa adito rege. Accepit obsides Hostorius, sive forte fortuna prior in regem inciderat, sive de industria occupaverat. Acidalius. Muretus, forte prior ea de causa, adito rege, unica tantum litera adjecta, locum apte restituit. Male antea, priore de causa. Pichena.

Quod ne diutius externis spectaculo esset] Pronomen quod, potest abesse: et quidam in exemplari scripto superne adjecerat; tum ponendum punctum post jurgium, et subaudiendum verbum, est. Rhenanus. Venetus codex addit: quod ne diutius, &c. Pichena.

Et inclinatione quadam hostium] Idem Venetus, aliique veteres habent et inclinationem quandam. Pichena. Nullum ista idoneum sensum admittunt. Legam inclinatione quadam etiam Hostorii. Nam in aliis libris non Hosteius, sed Hostorius hic centurio vocatur. Hoc autem vult: Parthos Corbulonem prætulisse, partim ob recentem ejus gloriam, par