Immagini della pagina
PDF
ePub

Dan la män dritta ai sullizitadùr;

Dri a quj la nubiltä con al senät

Vien con pompa, e dop lor quj ch' fan dal mäl,
Idest, al znie, e la zent dal criminäl.

Vù ch' sinti quel ch'a dig, s'a psissi vder
I' abitin e gl' usänz d' quäl bel paiés,

Cert dirissi ch'i fan al sò dover,

E ch' i han dla bòria d' drì, e ch'i fan dl spes;

Là i sart n' roben, es disen sempr al ver;

E a truvär a gl' usänz an'i è Franzès
Ch'i possa tor la män; nè carastiè

È in t' agl' urèè al mang, e al scärp ai piè.
Chi indoss porta una vesta d' tela d' rägn ;
Chi è vsti con una scorza d' un serpènt;
Chi ha una scuffia dla pell d'un barbazägn;
Chi d' vipr ha la pirucca, e chi ha in s' al ment
Una barba ch's' rad sol con piomb e stägn;
Chi porta l'àbit dal più strett parènt;
Chi d' un' ors porta indòss la brutta pell;
E chi s' cruòv con dli ali d' pälpästrell.
Chi ha la giubba arcamä d' biss e d' scarpiùn;
Chi ha in s' la testa per bretta un basalisc,
E puoc i n'è ch' a n' portn in s'i zibún

D' qui brutt usiè ch'a n's' ponn ciapär al vise; Dal rest i n' ùsan nè calzètt, nè schfun,

E stan con al cinzäl acsì in s' i frisc.

Mò am perd int' al i usänz, es an' m' arcòrd
D' andär innänz con quj ch' a sèn d'accòrd.

Qui dop al mèster d' Camar Rabuin

Al vien dil caus al jùdiz Radamänt,

E Macumèt s'i è za acustä da vsin,

Ch’al và infurmand dla mossa d’qui furfänt ;
Un diäul rumagnòl, ch' tien al bertin
Dal patròn, và cridand: Tras du cant
Da que pscoll ch' l'è qui el nost patrò
Ch' an' sulsinèss tutt quent el sò saiò.
Verament al cridäva con rasòn,

Ch' is' tulissen dinänz alla sfanguia,
Perch' al re n' inspurcäss quäl bel rubòn
Ch' fu cusì con dal sèdel d'una trùia;
L'aveva in män al sètter, ch'è un baston
Ch' pareva al mattarèl da fär la spùia;
Mò per cumpir la cosa, l'ha in s’la gnucea
D' biss anzl fatt a rizz una pirucca.

I avèvn' za dà alla polvr ai archibänc,
E la sedia d' Plutòn miss a sò luog,
Ch'i prim ern arrivä a pussär al fianc,
E in aspttärl ai parè d'essr in t' al fuog;
Tant i fieva dvintär la granda manc,
Perch' l'era tard, es era all' ordn al cuog;
Mò mènter ch' is' lamèntn, a s' od la piva

E i curnit, ch' hin al segn ch' l'è lù ch' arriva.
Apenna ch' l'è arrivä dla sala in s'l' uss,
Is' lièven tutt in piè con un fracàss,
Ch' chi li udiss sulamènt, e lì n'i fuss,

Al dirè, ch' l'è un' asnär con di asn un squass;

I chinin tutt la testa, es viènin russ,

Fin tänt ch' al sied in s' la cariega d' ass;

E quand la porta al purtinär ha srä,
Ch'i s'metn a sèder sùbit ai ha zgnä.

E tutt s' hin zà sburgä ch' al cmenz a dir:

1 miè fiuò, a i è un gran strèpit sù in s' la terra,

Ch' vuol cavär da qualcùn crid e suspir;
Macumèt lù v' dirà cos' è sta guerra;

E sol per quest ai hó čiamä i cunsijr,
E tutt vù ältr ch' si quì, dove s'asserra

1 secrèt e i fatt miè, ch' in decretär

Sol al vóstar parér vui adruvär.

E chi savrà truvär un miór parti

Ch' sippa per appurtär utl' al nost regn,
Subitament la pena i frò alziri,

Si che al bisogna ch' aguzzä l' inzègn.

E quand sta filastrocca l'ha finì,

As volta a Macumèt con färi segn,

Ch' al cmenza mò a cuntär zò alla sfilä

Cos'è sti ärm, cos'è st'vlupp, cos'è sti ctä. Macumèt bassa i oč, livànds in piè,

E attorn attorn al fà la riverenza;

Pò cmenza vers Plutón: Za ch' vusgnuriè
Vol saver quel ch' l' ha vist in apparenza,
Mi i dirò l'essenziäl, perchè cul zniè
In tutt i suò intirèss a n' fan d' mi senza,
S' ben sta volta ch' in fora am maravèi,
Perch' an' je stä dal tutt al mi cunsei.
Al srà un mes, ch'al mufti dalla meschitta
Una littra m' spidì zò in balatròn,
E con premura granda al l'havè scritta
Digand con fundament la sò rasòn;

E per n' la fär d' caprizi, e fatta e ditta,
Al zercäva d' sintir la miè opinion:

Mò al tenór a dirò sol zò alla dstesa
Perchè da tutt la sippa mij intesa.
Donca al scrivè, ch' i Turch vlèvan purtär
La guerra a Liupòld impiratòr,

E ch'i vlèvan la pas con lù guastär;

Mò per quänt parè a lù ch'i èrn in erròr,
Per ch' i s'èrn' attaccä senza pinsèr

In s'una bäva d' rägn, ch'un gran dsunòr

I pseva parturir in fin dal fätt,

E ch'al cgnusseva ch'i èrin dä in t' al mätt. E ch' pertänt i l'avévn' interugä,

Cmod è al sòlit, s'i arèn avù vittoria,

Mò per ch' al vdeva ch' l'iera mäl pinsä,
L'arspós ch' an' i psè dir nijnt a mimoria,
Fin ch' an' avè in insunni a mi parlä;

E ch' lù zercäva, per finir l' istoria,

Da mi cumpéns, s'al s' avè fors d'ascóndr,
O al fin di fin cosa l'avè d'arspòndr.

Mì ch'a m' pärs un gran chè a rompr una päs,
Quand ai av lièt la littra a m'incantò,
Cosa ch'a tutt farè affilär al näs.

E csi al mufti, ch' durmeva mì, vulò
Con cla putenza ch'a n'è fatta a cäs,

Mò ch' fra i turmiènt za vusgnoriè m' dunò;
E dop ch' ai av' unì 'l fantäsm a lett,

Ai cminzò a dir quel ch'am sinteva al pett.
Ai diss: Mufti, la päs è un cert ligäm

Ch' n'è fatt nè d' ref, nè d' seda, nè d' bavella, S' ben l'è fazil d' lassärs più ch' a n' fà al stäm In st' popol ch' vol ancò muntär in sella;

Però, mufti, la päs ti sà s'al' äm

Quant a fieva in guazzèt la curadella;

Arspondi pur, cm' i cmenzn andär de st' päss, Ch'i vgnaràn all' inzò tutt in scunquäss.

Macumèt tutt calòr, tutt in facenda

Vleva dir älter coss, mò Radamant

Salta sù in mezz con una vos tremenda,

Es dis: Vostra Maestà supporta tänt ?

An' i è za quj ch' ascolta ch'a n' cumprenda,

Quänt Macumèt sippa dvintä furfänt,

An' vol ch's' rompa la päs, nè ch's' catta brig; E pur senza la päs l'è in cä dal nmig.

S'i Turc in guerra a n' cuijn sù al malànn,
S'in' vienin abitär qui zò da nù,

Quest' è cert ch' Macumèt è al noster dann,
Per ch' ai cunsiò all'arversa al turlurù;
E pur s'i andässen sott a Vienna st'ann,
I vgnarèn pur quì a dir: la diss, la fù;
Perchè là el älter popl ha una cert forza,
Ch' anch del volt con i sign nù älter sforza.
A cstù bsogna dunäri un tientament

Ch' l'impära d'adruvärs per nòster cont,
Perchè lù sol pò fär con la sò zent
Guadagnär di quatrin al pass d' Carònt;
Gran Sgnor, pinsäi pur ben, e tgnivl a ment,
Per ch' l'a n'è cosa da mandär a mont;
Anz che s' adèss da vù n' fuss castiga,
La passare in abùs in veritä.
Macumèt cminzò arspóndr, es däva bel

A tor la män a cl' älter, mò in scalmana
Al salla sù Plutòn: Mò cos'è quell?
Siv fors dvintä duo scartassin da lana?
Dsmitti un pò d' litigär, e a n' fä flazèll,
Per ch' mi la cosa intènd cun l'è alla piana;
Es' Macumèt sta volta ha fatt un fäll,

L'arà per benemèrit un caväll.

Zà hin fora, e per nù l'è squas sicura,

Ch' as' mandaràn di spirt ch' sann al fatt sò

A cazzär in scunquàss l'architettura
Ch' tra l'un e l'älter popl a s' preparò.
Macumèt salta sù digand: L'è dura

Da rusgär; quänt al mod, mì n' v’insgnarò.
Mò s'a vliì ch'a vla diga cmod s' pò fär,
La cosa dal caväll và lassä andär.
Squizimbräga, un duttòr ch' in t'un cantòn
Stieva infusti e incantä a sintir al tutt,
Al muntò dritt in piè sù in s' al balcón,

E per musträr ch' fra i ältr al n'i era mutt,
Sgnori (al dis), Macumèt è un cert inzgnòn
Ch' sà cgnósser la panzetta dal persùtt;
Però s'a fuss in vù ai perdunare,
E al sò pinsier vluntiera a sintirė.

Da gust a Squizimbräga, diss al re,

E stén a udir qualch' ältra bstialitä,

Cun st' patt però, ch's' al parti bon a n'è

S' tramuda quel caväll in bastonä.

Am cuntént, am cuntènt, mò si alla fè;
Dis Macumèt; e s' vostra Maestä

Vrà applicär a tutt quel ch'a iò in la testa,
Sicurament per liè s' farà la festa.

Perchè da tutt al dscors fù assä gradi,
Ai fù dä facultä ch' al dsiss pur sù;
E per sbrigärla al cminzò a dir acsi :
A i è tra gi Impiriäl un täl ch'a nù
Porta assä devoziòn, es è al Tekli;

Ai n'è un älter ch'è poc ch'a l'ho cgnossù,
Ch' a m' porta grand affèt, es è al Budiän

Ch' per serviz quest' è al brazz, l'ältr' è la män.

A estor cazzäi intòrn un diäul pr on

Ch'i smanezza emod s' fà un Pulicineļļa,
Ch'a vdri s'as’¡mpirä al mì sfondrion;
E fa ch'i sie dunä un pò d' gabanella,

Ch' a vdri pò s'l'è cattiva la rasòn;

Fä in mod e ch' l'un e l'ältr ai suò s' arbella,

Ch'i sran la vera causa ch' populä

Srà qui l'eterna stanza di dannä.

Con i Cstiän zà an' iè dsegn, perch' la sò fed
I få andär all'insù; mò a sò sicùr,
Ch'i nostr in guerra n's' cavarän la sed,
Es armagnrän al fin di fin al bur,
Perch' an s' dà esempi ch' sie tirä alla red
Cl'älter popol, cm' a iè ch'arbatt al mur
Con i calz all'indriè, ch' l'è giust allora
Ch' al gran Die ch' z' fà trmär i aiuta agnora.

Al dis ben, al dis ben, tutt a una vos

Crida al Cunsèi; e al re sùbit då ordn

A Radamant ch'al vola là d'ascòs,

E per metter dal camp tutt in disòrdn,

Ch' al tuoga sieg un diäul presintós

Con un cumpägn, ch'i vaghn, e ch'in s'al dscordn,

Ch' lù incänta insomma gl' ärm in t'i cunflitt,

E ch'i älters' cazn' in corp ai duo zà ditt.

E a Macumet per prèmi fù donä

Un furcä antig antig ch` fù zà d'Piutòn,
Quand d' Pruserpina l'iera innamurä,
Per färs un scrann da sedr in balatròn:
Csi qui furni al cunsèi, e zò alla dsprå
Cors i diäul a sò luòg; mò l'upinion
Perchè la cres in mi d' furnir st' puemma,

La vol ch'am' posa un poc pr andar con flemma,

« IndietroContinua »