14. E sübet che l'à biü consumè 28. Ilora el fiól püssè vèč, che l'era tütt, l'è vegnü in quel paés üna gran in t'el chèmp, e ch' el tornava a chè, fam; e ilora l'à scomensè a provà ünal'à senti a sonà e a cantà; gran barlocca; 13. E l'è andač faméi in bàita d'ün sciór de quel paés, e a 'l l'à mandà in t'i sè loc a pastürà i porscèi. 26. L'à ciamà ün servitó, e al gh'à domandè cossa che l'éva quel bordeléri. 27. El servító el gh'à dič: El tè fradèl l'è tornà, e 'l tè padri l'à copà vedèl grass, perchè el l'à trovà san e salv. 16. E 'l s'è ridüč tant in misèria, che l'aréss majè fin i giànd che ma-ün java i ción; ma negün gh'én dava. 17. E ilò l'è tornè in sè stess, e l'à dič: Quaně faméi, che mangen el pan in chè del mè padri, e mi chilò möri de la fam. 18. Või tom ia de chilò, e või andar in chè de mè padri, e või dig: Padri, mi ò pechè contra el siél, e contra vü; 28. E lü l'à ciapà tant la ràbia, ch'el voleva miga andè in chè; ilora el padri l'è andàč fò, e l'à scomensè a pregàl, che l'andàss int. 29. Ma lü el gh'à respondü: Vü séf, che v'ò servì taně agn, e no v'ò mai fač gnà crià contra quel che comandàov, e no m'é mai dač bessì un chissòt o un caurèt, che podèss mangial 19. No son miga dègn d'èsser ciamà per vos fiól; ma mettèm bessi nel nü-coi mè compàgn; mer di vos faméi. 20. E l'è levé sü, e l'è andàč dal sè padri; e denènt ch'al vnéss a chè, el padri el l'à vedü ün bel tòc da lontàn; el s'è metü a compassión, el gh'è andač incontra, e 'l l'à brascè sü. 21. El fiól ilora el gh'à dič al padri: Padri, mi ò pechè contra el siél, e v'ò offendü; no son miga dègn da ésser ciamà per vos fiól. 30. E quel alter vos fiól, che l'à fornì tüta la soa part a viver da lüssüriós, per lü éf scanà ün vedèl grass. 31. Ilora el padri el gh'à dič: Véta, el mè fiól, ti sét sèmper insèm a mi, e quel che gh'ò l'è tè; 32. Ma adèss ò de stà alégher e fà past, perchè sto tè fradėl l'éva mort e l'è resuscitè; l'éva perdü, e l'èm trová. N. N. Dialetto di BORMIO (Valtellinese). 11. Un omen el gh'avéa döi fiöi; tór: Portà de long al plù bel vesti, 12. E 'l plù gióen de quì al gh'à dite metédighel adòss, dàdigh un anè al pà: Pà, dam la part de roba che in dèit, e calza e scarpa in di pè; me toca; e lu 'I gh'à spartì la roba. 13. E poc di dop, mess insema tot, al fiël plù gióen lè gì in un paés lon- | tàn, e lì l'à sciòlt al fat sè, a far al putanéir. 23. E menà cià un vedèl ingrascià, e mazzàdel; mangèmes e stèmes alegri; 24. Perchè sto mè fiöl l'era mort e l'è resuscità; al s'era perdù e l'è trovà; e i àn scomenzà a godéssela. 28. Intant al fiöl magiór l'era fòra per i camp, e in del vegnìr a prös a bàita, l'à sentì a sonàr e cantar. 26. l'à ciamà un dei faméi, e 'l 18. L'è gì, e 'l s'è metù con un de qui de quel paés, ch'el l'à mandà fora | gh'à domandà cosa che l'era sta roba. in un sé löc a past coi porcèi. 16. E 'l desideràa de impleniss ol sè ventro deli gianda, che i mangiaan i porcèi; ma nigùn i gh'en dàan. 17. Ilora, tornà in sè stess, l'à dit: Quang lorènt in bàita del mè pà i gh'àn pan finchè i n'vólen, e mi crapi de la fom. 18. Toröi su, e varöi col mè pà; e ghe diröi Pà, èi fèit mal contra al Signór e vers a ti; 19. Ne som plù degn d'èsser ciamà tè fiöl; accètum come un di töi lorent. 20. E l'à töit su, e l'è vegnì del sè pà. Quand che l'era anmò de lontàn, al sè pà al l'à vedù, e 'l s'è movù a compasción, al gh'è cors incontra, al gh'à butà i brèč al col, e 'l là bažà su. 27. E quest al gh'à dit: L'è vegnù al tè fradèl, e 'l tè pà l' à mazzà un vedel ingrascià, perchè l'è tornà san e salv. 28. Ilora l'à ciapà la rabia, e 1 volea plu ir int in bàita. Intant l'è vegni de fòra al pà, e l'à scomenzà a cercàl. 29. Ma lu, respondènt, al gh'à dit al pà: Ecco, l'è tant temp che te servi, e no t'ei mai disubedì; e no te m'as mai deit gnanca un cabret per godémela coi mè amis; 30. Ma apena che sto tè fiöl, che l'à maglià tot al fèit sè coli putana, l'è vegnì, t' aš copà per lu un vedèl ingrascià. 31. Ma lu al gh'à dit: Fiöl, ti t'eš sempri co mi, e tot quel che gh'èi mi l'è tè; 21. Ilora el fiól al gh'à dit: Pà, èi 32. L'era ben necessari de mangiar feit mal contra al Signór, e vers a ti; e béver e star alegri, perchè sto tè no som plù degn d'èsser ciamà tè fiöl. fradèl l'era mort e l'è tornà viv; l'era 22. Ma al pà al gh'à dit coi servi- | perdù e l'è trovà. N. N. DIALETTO DI LIVIGNO (Valtellinese). 11 Un om l'à döi marč; 12. El plu sción de sti döi l'à dit al sè pà: Pà, dèm la part de l'eredità, ch'al ma podrò tochèm; i'l gi là deita. 13. E dopo ben quài dì, messa insema tota la soa roba, el plu sción | de sti marč l'ara scì in un paés de lōně, e iglià l'à feit ir tota la soa roba con una vita lusşuriosa. 14. I dopo che l'à fèit ir tot, l'ara gnù in quel paés una gran cristia, e anca lu l'à comenzé a sentir la fom; 18. E l'ara partì, e l'ara scì iglià d'un sittadin dé quel paés; i l'à mandé nela soa vila a ir past coi porcèlgl. 16. E'l desideràa da emplis el see ventro dli gianda ch'i mangiàan i porcèlgl; e nigùn non g'en dàa. 17. Entré in sè stess, l'à dit: Quanti mercenarii ne la bàita de mè pà i abóndan de pan, e mi chiglià a mori de fom. 18. Luerèi su, e varrèi dal mè pà, e gli dirèi: Pà, èi offendu il cél e pö anca vò; 19. Già no som plu degn d'èsser clamé vos marč; tolèm come un dei vös mercenarii. 20. E alzé su, l'ara gnu dal see pà. Quando l'ara emò de löně, l'à vedù el see pà, el ge n'ara fèit pigé, e l'ara scì a saltèi intorn al col, e bascèl su. 21. I sto figliòl al gi à dit: Pà, èi offendù il ciél, e pö anca vò; già no som plu degn d'èsser clamé vos marč. 22. Il pà poi al gi à dit ai sèi ser vitór: Fèt de bot a portèm la vest plu bella, vestil, e metèi in di li man l'énèl, e li scherpa in di pé; 23. Menè chiglià un vedèl ingrascé, mazzèl, e mangèm e banchetèm; 24. Pergié sto mè marè l'ara mort e l'è resuscité; l'ara perdù e l'è stèit troé; e i àn comenzé a banchetér. 28. El marč plu vegl l'ara nel camp, e quand ch'el vegnö, e ch'el s'à fà da prös a la bàita, l'à sentì a sonér e cantér. 26. I l'à clamé un dei sei servitór, e 'l gi à domandé gi ch'a l'ara sta roba. 27. El gi à respondù: L'è gnù el tè fradèl, e'l tè pà l'è mazzé un vedèl ingrascé, pergié ch'a l'è troé san. 28. Lu pö l'à clapé la rabia, e nol volö brig entrér; el see pà pö l'ara gnu de föra, e l'à comenzé a preél. 29. Ma lu l'à respondù al see pà a sto fogia: Ecco, che mi l'è teng eng ch'a v'servi, e no v'èi mai disubidì; e no m'ét mai deit un beğ da godèl insema ai mei amis; 30. Ma apena sto vos marč, che l'è maglié tot al sè coli meretrici, l'è gnù, i ét mazzé un vedèl ingrascé. 31. Ma lu al gi à dit: Figliuòl, ti teš chiglià con mi, e tot el mè l'è enca tè; 32. L'ara convenienza pö de mangér, e stér alegri, pergié sto tè fradèl l'ara mort e l'è resuscité ; l' ara perdù, e l'è stèit troé. N. N. DIALETTO DI VAL PREGALLIA (Canton Grigioni Vallellinese). 11. Un òm veva düi fì; 22. Ä'l bap dgét con i sò fäméı: 12. "A plü giùvan dgét con sè bap: Portä äl plü bel vaštì, ä i äl trädge Bap, dam la mè pärt da roba; ä 'l lurent, ä metèi ün änèl äl sè dét, ä dälan špartit i sè ben. scärpa ai sè pä; 23. Ä menàm l'avdèl grass, ä măz 13. A poc dì drè, cur ch' al plü giùvan vet tüt quant robacä, al get | zàl, ä 'l mangiàm, fažànt bela vita; davent in ün päés lontän, ä là 'l dis 24. Perchè ch'a quest mè fi era sipat la sè roba, menànt na vita deš-mort ä l'ä resüscitä; l'era perds, e mesüräda. l'ä trovä; äi scomanzätan ä stä älégher. 14. Ä cur ch' el vet tüt fat andä, al nit na gran famina in quel päés, ä'l Scomanzàt ä sentì la misèria; 18. Alura 'l gét, ä s'metét äl servisei pet' ün da qui dal päés, ch'il mandat in t'i sè fond ä cürä i porč. 16. Ä 'l vés dgiü güdgènt da s'podè saziä da quel ch'a mangiävan i porč; ma nägün n'i an deva. 17. Ma, s'impensànt pet sè stess, al dgét: Quanti mersenari än in la cà da mè bap gran bundiänza da pän, ä gé i mör da fam; 28. Ä'l plü vèl di sè fì era fo i camp, ä s' returnant, ä niànt ver la cäsa, äl sentit i son ä i cänt. 26. A clamant ün dei fäméi, al dumandat cur ch' l'era. 27. A quest äi dgét: l'ä nì te frä, ä te bap à mazzä l'avdèl grass, perchè ch'a l'à trovä sän ä friš. 28. Ma 'l ciapat la rabia, ä no volét andä ent; ä'l sè bap, niànt fora, a 'l pregàt d'andà ent. 29. Mal respondét, ä dgét con sè 18. I m'voi levä, ä andä ter mè bap, bap: Vé, i t'a servi tänci an, ä mai ä ei dgéra: Mè bap, i à pacä contra 'li no à mancä äi tè comànd; ä tüt-üna sél, ä dinänt da té; 19. Ä i no son plü degn d'ésser nomä tè fi, tràtam pür šcù ün di tè mersenari. tü no m'à mai dač ün cävrèt, da fà bela vita con i mè amic; 30. Ma dalunga ch'aquést tè fì, ch' à fat andä la sè roba con šlètan femna, ä nì, tü í à mazzä l'avdèl grass. 20. Ä s'levat dunc, ä nit ter sè bap; ä niant, äne da luně, sè bap la vdét, ä 'n vét cumpasciùn, ä i curànt in31. Ä'l bap äi dgét: Mè fänš, tü ä cùnter, ä s'bütàt äl sè col, ä'l bü-adüna pet gé, ä tüt la mè roba ä tiö; ciát. 32. Ma a s'nit fä bela vita, ä stä 21. Ma 'l fì ì dgét: Mè bap, i à pacäälégher, perché ch'aquést te frä era contra 'l sél, ä dinänt da té, ä i no mort, ma l'ä resüscitä; l'era perds, son plü degn d'èsser nomä te fi. ma l'ä trovä. TRATTA DA STALDER. DIALETTO DI VAL MAGGIA (Ticinese). 11. U jera un um con dü tosói; 12. El più piscèn de quist l'à dič al padri: Atta, dèm al mè part da quel che m'toca; e lü l'à fèč i divisivi e u gh' l'à dèci. 13. Da lì a poc, l'à ramassào el fač sù, e u s'n'è nèč in pais da lună, e l'à raffabiào tütt coss vivènd da pörc. 44. E dop ch' l'à biü fèč nèt, l'è vegnü in quel pais una gran carestia, e l'à comenzào a sentì la sgajosa; 13. E l'è nèè, e l'à scercào aprèss a un sciór da quel paìs, e quest u l'à mandào al bosc a cürà i pörš. 16. E u scercava da mangià i giand, ch'a mangia i pörš; ma i nu gh' dava gnanc da quìi. 17. Alora l' à capì quel che l'eva feč, e u diseva: Quanci servitùr in cà d' mè padri i mangia 'l pagn da tocàl col dit, e mi son chì a crepà da fam. 18. Mi või levà sü, või 'ndà d' mè padri, e või digh: Atta mè, a i ò mancào col Signor e con vui; 19. ža mi no mèrit più d'ess tegnü per vös fiö; tegnim come vügn di vös fent. 20. E u s'è tič sü, e l'è nèč dal padri. Quand l'era ancmò da lună, el padri u là vedü, e u j è nèč un squè al cör, e u j è corü incontra, u jà būteč i braš al cöl, e u l'à basào. 21. E'l fiö u jà dič: Atta bugn, mi jò mancào col Signór e con vüi; žà no mèrit più d'ess tegnü per vös fiö. 22. El padri l'à dič ai servitùr: Prèst, tugì scià el piü bel vestid, me| tighel sü, dèi l'anèl in dit, e calzèl sü; 23. Menè chi sübat un bel vedėl, tugigh' el sangu, mangèmal, fèm un debuš; 24. Parchè stu mè fiö l'era mort e l'è risüscitào; l'era perdü e u's'è truvào. E i smenzava a mangià alegramént. 28. Intant el flö majù l'era in campagna, e quand ch'o vegniva, e l'è stèč aprèss a cà, l'à sentit a sonà e a cantà. 26. E l'à ciamèč vügn di servitùr, e u jà domandào: cu jèl, ch'a jè du nuf? 27. E lü u j à dič: L'è rivào tu fredèl, e l'atta tu l' à mazzào un bel vedel pel bugn arif. 28. E lü l'è vegnü inič, e u nu voleva gnanc' andà'n cà; su padri donca l'è vegnü fora, e l'à smenzào a pregàl. 29. Ma lü l'à rispondü a su padri: L'è tant temp che mi serviss a vü, e nu v'ò mai disübidit in nuta; e pö nu m'i mai dèč gnanc un žù da stà un pò alégar coi mè amis; 30. E dop l'è già stu balàndrug de vös fiö, che l'à fèč saltà tüt-coss coi su slandrin, à gh'ì mazzào el piü bel vedel. 31. Ma lü o j à rispondü: Sent, el mè fiö, ti ti sè sempro con mi, e quel ch'è mè l'è tö; 32. Ma u s'doveva bè fà un debuš e un festìgn, perchè stu tu fredèl l'era mort e l'è resüscitào; l'era perdü e u s'è truvào. TRATTA DA STALDER. |