Dialetto di Val VERZASCA (Ticinese). 11. Un omen ul gh'ieva dü fiö; 12. El piü ponzèl de sti dü u gess al pà: Pà, dam er part der me robe ch'a m'venġ a mì; el pà u'i dividè, | e de long u gh'dè er part. boriola, e vestil, metigh nel dit ün anèl, e metigh su i calzèi in d’i pè; 23. Menegh fuori ün vidèl grass, e strübièl giü, maghièm e stèm alegri; 24. Perchè sto mi fiö l'era mort, 15. Dagnò a poic dì, el piü ponzèle l'è tornà a vivà; l'era perdü, e o el se tirè el tut sot lüi, e 'l s'en giè s'è trovèič; e i àn incominsià a fà da lontàgn, dove el bordigò er so- festin. stanze malament con or bozerre. 23. Intant el fiö majù, che l'era in er campagna, l'è tornèič, e quand 14. Quand u ìa biü maghiòu el tut, in qui part u vignè una gran care-l'è stèič aprö d'er cà, l'à senti ch'i stia, e cominsiè a balà biod; sonavan e cantàvan. 15. L'è nèič ad atacàss ad una cà d'un bon starènt de quel paés, e o l'à mandòu a pastürgà i purghi. 16. Là a l'auréss volü impinì er büseghe d'èr coróbia, che maghiàvan i porsèl; ma nessün i gh'dàvan brig. 17. Finalment, avènd rifletri, u'l dis: Quenè faméi in er cà dü me pà i màghien assessèn, e mi assidi qui d'er fam. 18. A vùi levà, e pu a vùi nè dal mè pà, a gh' vùi dì: Pà, ò pecòu contra er siel e contro ti; 19. Mi ne sont piü degn d'èsser ciamòu tò fiö; fam servizi de mètem cogli tuò faméi. 20. El s'è vultà intànt, e l'è vegnü con er på. El era agmò da lung, el so pà u 'l vidè, o s'è metü in compassión, l'è corü a vetàs sül ciùl, e u l'à pasciòu sü. 21. Pa, u gh'dis el filiu, ò pecòu contra er siél, e contra ti; mi ne sont più degn d'ésser ciamòu tò fiö. | 26. E domandè a vügn di sò servitór: Quel ch'i fan in cà mea? 27. U gh'dis el servitór: Qui l'è vegnü el sò fradèl, e 'l sò pà l'à fèič mazzà el vidèl piü grass, perchè l'à ricüperòu el figliu sagn e sald. 28. Quest ignora rabiòu u n'ìa volü piü nà en er cà, e lo pà l'è nèið fora, o l'è metü drès a pregàl. 29. Ma lüi u gi à respondü al pà: Guarda, quenè agn l'è che mi son er tò servizi, ades son stèič er to comandamént; e ti m'è mai dèič ün jörl, perchè stàssom ün pò alegro con i mè amis; 30. Ma l'è vegnü el tò fiö, che ti à già maghiòu tut er sò part d'er robe con i pittàn, e ti ti jè fèič strübià giü er vidèl er più grass. 31. El pà u gh'à respondü: Fiö, ti ti sè sempr stèič con mì, e tüt el mè l'è tò; 32. Ma bentava ch'a stàssom alegri, e che a festegiassom, perchè el 22. Ma 'l pà u gh' dis ai sò servi-tó fradèl l'era mort e l'è tornà a vivà; dór Portè chilò una sgiaghe er più l'era perdü e 'l s'è tornà a trovà. TRATTA DA STALDER. Dialetto di Val-LEVENTINA (Ticinese). 11. Un sert' òm l'à avut düi fiöi; 12. O püssè giòvan de chi l' à dič al på: Pà, dam la mè part d'la roba ch'om' vegn; e lüi l'à dividût a lò la roba. 13. E passò mia teně dì, essend ünit tüč, o fiö püssè giòvan l'è nèč in pais lontàn, e ignò l'à trèč via o feč sò col viv da scandalós. 14. E quand l'à consümò tütcoss o je steč ona gran fam in chel pais e l'à comenzò a avèi bisogn; 13. L'è nèč vìa, e o s'è mess da ün abitant de chel pais, ch'o l'à mandò in o sò log a pascolè i animài. 16. El voreva impinì la sò büsecia dei giànd ch'o mangieva i animài, e nissün o j an deva. 17. Essend nič in sè, l'à dič: Quenè faméi in ciè d' mè pà vànzan pan, mi möri da fam. e 18. Am' levarò e varò dal mè pà, e a i dirò: Pà, ò fèč pechèt contra 'l siél e contra ti; 19. Giè son mia degn d'èss ciamò tỏ fio; fam com’ün di tò faméi 20. E, levandos, l'è nèč dal sò pà. Essènd amò begn da lonš, o sè pà o l'à vist, e o s'è moss a compassión, e, nasèndoi incontra, o i è cadüt a col, e o l'à basò. 21. O fiö o i à dič: Pà, ò fèč pechèt vers o siél, e vers a ti; giè mi son mia degn d'ess ciamò tò fiö. 22. O pà l'à dič ai sò faméi: Prest, portè o prim àbat, vestil, e dèi l'anèl in la so man, e i cauzei in pè; 23. E menèi ün vidèl grass, mazzèl, mangèm, e stèm alégar; 24. Parche sto mè fiö l'era mort e l'è resüssitò; l'era perz e l'è stèč trovò; e àn comenzò a mangè. 23. O sò fiö püssè več l'era in i camp; essènd nič e avisinò a la ciè, l'à sentüt a sonè e cantè. 26. L'à ciamò ün di faméi, e o ià domandò coss' éran sti rob; 27. E chest o i à dič: L'è nič o tò fradèl, e o tò pà l'à mazzò ün vidèl grass, parchè o l'à trovò salv. 28. O fiö o s'è rabiò, e o voreva mia nè ind; o sò pà donc l'è nič fò, e l'à comenzò a preghèl. 29. Ma lüi o i à rispondüt, e l'à dič a sò pà: Èccomo, mi at' servisi tenè egn, e ò mai menciò ai tò órdan; e te m'è mai dèč ün ciavrèt par stè alégar coi mè amis; 30. Ma dapós che sto tò fiö, cho l'à divorò la so part coi féman, l'è nič, e t'a i è mazzò ün vidèl grass. 31. Lü o i à dič: Fiö, ti t'a sè sempra con mi, e tüč i mè bègn in toi ; 32. E convegniva mangè e stè alégar, parchè sto tò fradèl l'era mort e l' è resüssitò; l'era perz, e l'è stèě trovò. Dialetto di Val DI BLENIO (Ticinese). 22. Ma ol pà r' à dič ai sò faméi : Prèst, tirèi fora ol župógn dra festa, e mettèigl' indöss, e metèigh' ügn anìl in dèit, e i calze in pè; 11. Ün um o gh'eva doi fant; 12. E r' à dič ol pü piscén de quile al pà: 0 pà, dèm ra part dra roba ch'o m'toca; e lü o gh' à spartì ra roba. 13. E d' lì a poc dì, miss insèma tüč cuss, ol fant pü piscén o l'è nač viagiand n'ügn pais lontàgn, e là r'à bütòu via o fac sò, vivènd in ba-r'è resüssitòu; r'era pers, e r'è trogùrd. vòu; e i à menzòu a fà past. 14. E dapù ch' r' à biü consümòu tüč cuss, r' à fač na gran carestria in col pais, e corü r'à menzòu a ess in nessistà; 15. E r'è nač, e o s'è miss con ün zitadin d'col pais; e 'l ra mandòu a ra soa campagna, a pass i pörš. 16. E o brämàva d'impì ol sò botaš d'il scorsa ch' majàva pörš, e onzügn gh'an dava. 23. E tirèi fora ol vedil ingrassòu, e mazzèl, e majèm e fèm past; 24. Chè sto mè fant r'era mört, e 28. Intratant ol sò fant majó o r'era in campagna, e quand r'è tornòu, e r'era arènt a cà, r'à sentü ol sang e ol bal. 26. E r'à ciamòu vügn d'ilg faméi, e o gh'à dmandòu cuss i era sti cuss. 27. E corü o gh'à dič: Vust fradil r'è tornòu, e vust pà r'à mazzòu ol vedi ingrassòu, perchè o r' à ricovròu sagn e salv. 17. Ma lü, tornòu in sè stess, r'à 28. E o gh'è gnü ra räbia, e nor dič: Quanč faméi in cà dol mè pà i | vuria mìa nà in cà; donca sò pà, vegh'à pagn a sbac, e mi chì sbasiss dragnü d'fò, r'à menzòu a pregà. 29. Ma lü, rispondènd, r'à diè a sò pà: A ra fè, da tanè agn mi a ov' sèrvia, e n'ò mailģ trapassòu ung vust prezèt; e mailğ no m'èi dač ung caurèt da fà past coi mè amis; 30. Ma dapù che sto vust fant, ch'l'à majòu ol fač sò coi sgualdrign, r'è vegnü, ì mazzòu per lü ol vedìl ingrassóu. 31. Ma lü o gh'à dič: 0 fant, ti t'è sempra con mi, e tüta ra roba mia r'è tòu ; 32. Ma zugnäva be' fà past e stà alegro, chè sto tò fradil r' era mört, 21. E ol fant o gh'à dič: 0 pà, ò pecóu contr' or scéi e inàss a voi; mo n' sun mia dègn d ess ciamòu vuste r' è resüssitòu; r'era pers, e r'è fant. trovou. TRATTA DA STALDER. 15. Da li a poc di, dop che l'àe mazzèl žò, e mangièm, e fèm past; mettü insema tüttcòss, el fiö piü gióvan o s'è toi sü, e o s'n' andài via lontàn, e lì l'à fài ballà tüttcòss in stravizzi. 24. Perché sto mè fiö l'era mort, e l'è tornàt in vita; l'era pers, e o s'è trovàt. E lì i s'è mettüd adrè a fà past. 28. L'era mo el sò fiö maggiùr in campagna, e in dal vegni, e in dal visinàss ala cà, l'à sentìd a sonà e cantà ̧ 26. E l'à ciamàt ón servitùr, e o gh' à domandat quel ch' l' era sta roba. 27. E costü o gh' à dì: L'è vegnüd el vost fredèl, e'l vost pà là mazzád žò ón vedèl ingrassàt, perché l'è tornát salf. 28. L'è donca andài in còlera, e o dess intesnà la büsecca con quì gian-no voreva miga andà in cà; però l'è dasse ch'a mangiava i porscèi; ma vegnü fora el sò pà, e o s'è mettüd nissün a gh' an dava. adrè a pregàl. 17. Alora l'è tornàt in sè stess, e Pà di: Quanta servitoraja là in cà d' mè pàdar la noda in la bondanza, e mi intant ch' inscì a crèp da fam. 18. A või propi tom sü, e andarò dal mè pà, e a gh' dirò: Pà, a l'ò propi faja grossa col Signór e con vü; 19. Ormai a no mèrit più da vess ciamat vost fiö; fèm come vügn di vost servitur. 20. E, tojèndas sü, l'è vegnüt dal sò pà. Quand pō l'era ancmò lontàn, o l'à vedût el sò pà, e o s'è movüt a compassiógn, e, corèndagh'incontra, o s'igh'è buttat sül coll, e o 'l basà sü. 21. E'l fiö o gh' à dì: Pà, a l'o propi faja grossa col Signúr, e con vü; ormài a no mèrit più da vess ciamåt vost fiö. 29. Ma costü, respondènt, o gh'à dì al sò pà: Ecco, i è già tanci an che mi a v' stag in obedienza, e a no son mai andài fora óna volta dai vost comånd; e a m'ì mai đài ón cavrèt par stà ón pó alégar coi mè amis; 30. E in scambi, apena ch' o l'è rivàt sto vost fiö, che l'à consümàt tüt el fat sò coi strašùn, a gh'ì mazzád žò ón vedèl ingrassat. 31. Ma lü o gh' à dì: Fiö, ti te sè sèmpar con mi, e tüt el mè l'è tò; 32. Ma bisognava fà past, e sta alégar, perché sto tò fredèl l'era mort, e l'è tornàt in vita; l'era pers, e o s'è trovȧt. TRATTA DA STALDER. DIALETTO D'Intra (Verbanese). 11. Un om u gh'eve dü flöi; e ul gh' à dič: Prest, nè a tó i pagn 12. E'l püssè pinìn u gh'à dič al piü bell, vistil, mitigh sŭ i anèi, e số pa: 0 pa, dèm la meja part ch’o | m' tucche. E lüi u gh'à špartì fó la sostanse. 13. Da inò a poc dì, ul püssè pinin l'á fað sü ul fagòtt, e l'è nàč lontàn, e là u s'è mettü a stranagià, macciand e bevènd mèi. 14. Dopo l'à büč fač fò ul fač sò, l'è gnü una gran caristie in cól pajés, e la gh' nava må alla gran pütane; 18. Quand u n`gh à vü più d'dané, l'è nač da on sciór d' cól pajés, ch' u l' à mandó a una suva vigne a cürà i porscèi. 16. E l'eva tanta la ghèine ch'u pative, ch'i sarèssan stač bun i giandarògol di porscèi; ma gnanca d'quii i gh'an dàvan assè. 17. U gh' è gnü in ment, e l'à dič: Quant servitù in cà dul mè pà i gh'àn pan fin ch'in vólen, e mi chi crapi d' fam. 18. A tornaro a cà dul mè pa, e a gh' dirô: Al mè pà, a som stač un gran balossùn; 19. A n' mèrit pröpi piü ch'a m'tegnighi par fiö; fèm fà ul servitù. 20. E fač e dič l'è tornò a cà. Quand l'è stač a un scert post, ul sö pa u l'à vist, u gh'à vũ compassiùn, u gh'è curü incontre, u l'à brasció, u l' à basô sü tütt. 21. E ul tus u gh'à dič: Car pà, a som stað un gran balossùn; a n' mèrit pröpi più ch'a m' tegnighi par fiö. 22. E'l pà l'à domandó i servitù, calsel; 23. Corri, mazzè ul vidèl piü grass, maccèmal, stèm alégar; 24. Parche sto mè tus l'eva mört, e l'è risciüscitò; a l'évom perdü, e a l'èm tornô a trovà. E i àn comensò a portà in tavole. 28. Ul fiö maggiór u l'éve in campagne, e in d'ul tornà a cà, l'a sentì a sonà e fà festin. 26. U gh'à domandò a un servitù, cosse l'eve cól catabüi. 27. E cól u gh'à dič: Catt! L'è gnü a cà sö fradèl, e ul sõ pà l'à fað mazzà ul vidèl più grass, parché l'è tornô san. 28. A senti insì l'è gnü rabbiô come un can, e u n' voleve mia gnì in cà. UI pà l'è gnü fó lüi, e u gh’nava adré com i bun. 29. Ma lüi u l'à rogantô sü: L'è tand agn ch'a som in cà, a n'v'ò mai disübidi ona volta, e a n'm'i mai dač gnanca un cravètt da stà un pò alégar com i mei compàgn; 30. Ma quand l'è gnü cól ch' à macciô tütt ul fað sö com i peland, a i sübit fač past, e piantô fistin. 31. E ul pà u gh' à rispondü: Sent, ul mè car tus, ti ti stèt sèmpar chilò con mi, tütt col ch'è mè l'è tö; 32. Ma l'eva bè di giüst da stà un pò alégar, parché sto tö fradèl che l'eva mört, l'è risciüscitô; a l'évom perdü, e l'èm tornô a trovà. N. N. |