I. Plastik. Athen. 1. Vorläufer der Hauptmeister. Kephisodotos von Athen, Praxiteles' Vater. 1137. Plin. N. H. XXXIV. 87. Cephisodoti duo fuere; prioris est Mercurius Liberum patrem in infantia nutriens; fecit et contionantem manu elata, persona in incerto est. 1138. Plin. N. H. XXXIV. 50. CII. (olympiade floruerunt) Polycles, Cephisodotus, Leuchares, Hypatodorus. (Vgl. ibid. 52: CXXI. Eutychides. . . . Cephisodotus, Timarchus (Praxiteles' Söhne)). 1139. Plut. Phocion. 19. τῶν δὲ γυναικῶν, ὃς ἔγημεν (Phokion), περὶ τῆς προτέρας οὐδὲν ἱστορεῖται, πλὴν ὅτι Κηφισόδοτος ἦν ὁ πλάστης ἀδελφὸς αὐτῆς. Werke. 1140. Pausan. VIII. 30. 10. ταύτης τῆς στοᾶς (Aristandreios in Megalopolis) ἐστιν ἐγγυτάτω ὡς πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ἱερὸν Σωτῆρος ἐπίκλησιν Διός· κεκόσμηται δὲ πέριξ κίοσι. Νο. 1. καθεζομένῳ δὲ τῷ Διΐ ἐν θρόνῳ παρεστήκασι τῇ μὲν ἡ Μεγάλη πόλις, ἐν ἀριστερᾷ δὲ Ἀρτέμιδος Σωτείρας ἄγαλμα· ταῦτα μὲν λίθου τοῦ Πεντελησίου Ἀθηναῖοι Κηφισόδοτος καὶ Ξενοφῶν εἰργάσαντο. (Megalopolis gegründet Ol. 102. 2.) 1141. Plin. N. H. XXXIV. 74. No. 2. Cephisodotus (fecit) Minervam mirabilem in portu Atheniensium et aram ad templum Iovis Servatoris in eodem portu, cui pauca conparantur. (Vgl. Pausan. I. 1. 3. θέας δὲ ἄξιον τῶν ἐν Πειραιεῖ μάλιστα ̓Αθηνᾶς ἐστι καὶ Διὸς τέμενος· χαλκοῦ μὲν ἀμφότερα τὰ ἀγάλματα, ἔχει δὲ ὁ μὲν σκῆπτρον καὶ νίκην, ἡ δὲ Αθηνά δόρυ. Genauer wäre dieser Temenos als der des Zeus Soter und der Athene Soteira zu bezeichnen gewesen s. Bursian, Geographie Griechenlands I. S. 270. Für das Datum (Ol. 96. 4) vgl. O. Müller, de Phid. vita, Comm. Soc. Gott. recent. VI. p. 124 Note d, und Brunn, K.G. I. S. 270.) Pausan. IX. 30. 1. No. 3. Musen auf dem Helikon s. 878. (Vgl. Zosim. V. 24. p. 281 (ed. Bonn.) φασὶ δὲ ὡς καὶ τὰ δείκηλα τὰ ἐν Ἑλικῶνι τὴν ἀρχὴν καθιδρυθέντα ταῖς Μούσαις, μέρος καὶ αὐτὰ τῆς κατὰ πάντων ἱεροσυλίας ἐν τοῖς Κωνσταντίνου χρόνοις, ἀνατεθέντα τούτῳ τῷ τόπῳ dem Senatsgebäude in Constantinopel) τῇ διὰ τοῦ πυρὸς ὑπήχθη διαφθορά. Die Gruppe von Kephisodotos, Strongylion uud Olympiosthenes ?) 1142. Pausan. ΙΧ. 16. 1. Θηβαίοις δὲ μετὰ τοῦ Ἄμμωνος τὸ ἱερὸν οἰωνοσκοπεῖέν τε Τειρεσίου καλούμενον, καὶ πλησίον Τύχης ἐστὶν ἱερόν. 2. φέρει μὲν δὴ Πλοῦτον παῖδα· ὡς δὲ Θηβαῖοι λέγουσι, χεῖρας μὲν τοῦ ἀγάλματος καὶ πρόςωπον Ξενοφῶν εἰργάσατο Ἀθη ναῖος, Καλλιστόνικος δὲ τὰ λοιπὰ ἐπιχώριος. σοφὸν μὲν δὴ 5 καὶ τούτοις τὸ βούλευμα, ἐςθεῖναι Πλοῦτον ἐς τὰς χεῖρας ἅτε μητρὶ ἢ τροφῷ τῇ Τύχῃ· σοφὸν δὲ οὐχ ἧσσον Κηφισοδότου· καὶ γὰρ οὗτος Νο. 4. τῆς Εἰρήνης τὸ ἄγαλμα Ἀθηναίοις Πλοῦτον ἔχουσαν πεποίηκεν. δ. 1143. Pausan. I. 8. 2. μετὰ δὲ τὰς εἰκόνας τῶν ἐπωνύμων (bei dem Tholos in Athen) ἐστὶν ἀγάλματα θεῶν, Ἀμφιάραος καὶ Εἰρήνη φέρουσα Πλοῦτον παῖδα. (Sollte sich nicht die s. g. Leukothea in München auf dies Werk zurückführen lassen ?) Xenophon von Athen (Paros?) Pausan. VIII. 30. 10 s. oben 1140. Pausan. IX. 16. 1 s. oben 1142. 1144. Diog. Laert. II. 59. γεγόνασι δὲ Ξενοφῶντες ἑπτά . . . ἕκτος Πάριος, ἀγαλματοποιός. (Von Brunn, K.G. I. S. 271 frageweise mit dem vermuthlichen Athener identificirt.) Olympiosthenes von Athen. (3) Pausan. IX. 30. 1 s. oben 878. Polykles von Athen. (?) Plin. N. H. XXXIV. 50 s. oben 1138. 1145. Dio Chrysost. Orat. 37. 40. p. 122. (R. 532. Emp.) ἐθεασά μην καὶ τὸν Ἀλκιβιάδην τὸν καλόν, τὸν Κλεινίου· οὐκ οἶδ' ὅπου, πλὴν ἐθεασάμην ἐν καλῷ τῆς Ἑλλάδος, ἐπιγραφὴν ἔχοντα Χαλκοπώ γωνος (L. Domitius Ahenobarbus)· ἕτερον δὲ περικεκομμένον τω χεῖρε, ὃς ἐλέγετο τῆς Πολυκλέους τέχνης εἶναι· ὅραμα δεινόν κτλ. (Zu der erstgenannten Statue vgl. Brunn, K.G. I. S. 273.) 1146. Plin. N. H. XXXIV. 80. Polycles Hermaphroditum nobilem fecit. (Vielleicht von einem jüngeren Polykles aus Ol. 156, wie Brunn annahm, K.G. I. S. 541, aber s. Urlichs, Chrest. Plin. p. 328 und Müllers Handb. §. 128. Anm. 2.) Eukleides von Athen. 1147. Pausan. VII. 25. 9. ναὸς ἐνταῦθα (in Bura in Achaia Δή μητρος, ὁ δὲ Ἀφροδίτης Διονύσου τέ ἐστι, καὶ ἄλλος Ελλει θυίας. λίθου τοῦ Πεντελησίου τὰ ἀγάλματα, Αθηναίου δὲ ἔργα Εὐκλείδου· καὶ τῇ Δήμητρί ἐστιν ἐσθής. (Vgl. daselbst §. 8. ὅτε δὲ Ἑλίκην ἐποίησεν ἄδηλον ἐξ ἀνθρώπων ὁ θεός, τότε καὶ τὴν Βοῦραν σεισμὸς ἐπέλαβεν Ισχυρός, ὡς μηδὲ τὰ ἀγάλματα ἐν τοῖς ἱεροῖς ὑπολειφθῆναι τὰ ἀρχαῖα. Οl. 101. 4, folglich sind Eukleides Statuen später.) 1148. Pausan. VII. 26. 4. παρείχετο δὲ ἡ Αίγειρα ἐς συγγραφὴν ἱερὸν Διὸς καὶ ἄγαλμα καθήμενον, λίθου μὲν Πεντελησίου, Αθη ναίου δὲ ἔργον Εὐκλείδου. (Vgl. noch Diog. Laert. III. 42. (Platons Testament.) Ευκλείδης ὁ λιθοτόμος ὀφείλει μοι τρεῖς μνᾶς· und s. dazu Stark, Arch. Ztg. 1565 S. 111f. Platon + Ol. 108. 2.) (Vgl. von neuerer Litteratur besonders Urlichs, Skopas Leben und Werke, Greifsw. 1963 und Stark im Philologus XXI. S. 415 ff., auch Blümner, Archaeol. Studien zu Lucian S. 26 ff.) Ueber Aristandros (oben 942.) s. Urlichs S. 3 f., Stark S. 416. 1149. Plin. N. H. XXXIV. 49. rursus LXXXX. (olympiade floruere) Polyclitus . . . Scopas. (Vielmehr als Zeitpunkt der Geburt zu betrachten, s. Urlichs S. 5.) Werke. (in der von Urlichs aufgestellten chronologischen Abfolge und geographischen Vertheilung.) A. in der Peloponnes. No. 1. Aphrodite Pandemos in Elis. Pausan. VI. 25. 1 s. oben 755. lin. 5. (Nach Urlichs S. 5 etwa aus Ol. 96.) No. 2. Giebelgruppen des Tempels der Athene Alea in Tegea. 1150. Pausan. VIII. 45. 4. Τεγεάταις δὲ Ἀθηνᾶς τῆς Ἀλέας τὸ ἱερὸν τὸ ἀρχαῖον ἐποίησεν Αλεος· χρόνῳ δὲ ὕστερον κατεσκευάσαντο οἱ Τεγεᾶται τῇ θεῷ ναὸν μέγαν τε καὶ θέας ἄξιον. ἐκεῖνο μὲν δὴ πῦρ ἠφάνισεν ἐπινεμηθὲν ἐξαίφνης, Διοφάντου παρ ̓ Ἀθηναίοις ἄρχοντος, δευτέρῳ δὲ ἔτει τῆς ἕκτης καὶ ἐνενηκοστῆς Ὀλυμ - 5 πιάδος, ἣν Εὐπόλεμος Ἠλεῖος ἐνίκα στάδιον. 5. ὁ δὲ ναὸς ὁ ἐφ ̓ ἡμῶν πολὺ δή τι τῶν ναῶν, ὅσοι Πελοποννησίοις εἰσίν, ἐς κατασκευὴν προέχει τὴν ἄλλην καὶ ἐς μέγεθος. ὁ μὲν δὴ πρῶτος ἐστιν αὐτῷ κόσμος τῶν κιόνων Δώριος, ὁ δὲ ἐπὶ τούτῳ Κορίνθιος· ἑστήκασι δὲ καὶ ἐκτὸς τοῦ ναοῦ κίονες ἐργασίας τῆς Ἰώνων. ἀρχιτέκτονα δὲ 10 ἐπυνθανόμην Σκόπαν αὐτοῦ γενέσθαι τὸν Πάριον, ὃς καὶ ἀγάλ ματα πολλαχοῦ τῆς ἀρχαίας Ελλάδος, τὰ δὲ καὶ περὶ Ἰωνίαν τε καὶ Καρίαν ἐποίησε. 6. τὰ δὲ ἐν τοῖς ἀετοῖς A. Kalydonische Jagd, ἐστιν ἔμπροσθεν ἡ θήρα τοῦ ὑὸς τοῦ Καλυδωνίου· πεποιημένου δὲ κατὰ μέσον μάλιστα τοῦ ὑὸς τῇ μέν ἐστιν Αταλάντη καὶ Μελέαγρος 15 |