de M. Plautio poeta ac pictore commentatio, im Ind. Lect. in Univ. litt. Vratisl. per aest. LXVII. habend., besonders p. 11 sqq. Als Datum ergiebt sich die Periode zwischen ca. 570 und 665 A.U.C., vgl. auch Mommsen, Rōm. Gesch. (4. Ausg.) I. S. 955.) Theodotos aus? 2379. Naevius b. Fest. v. penis. (p. 230 ed. Müller) Naevius in Tunicularia: Theodotum compiles, [nuper] qui aras Compitalibus significat peniculo grandi, id est coda. S. Brunn, K.G. II. S. 303. u. Panofka, Archaeol. Ztg. 1845. S. 46, N. Rhein. Jaia (Laia) aus Kyzikos. 2380. Plin. N. H. XXXV. 147. Jaia) Cyzicena perpetua virgo Marci Varronis iuventa (geb. A.U.C. 638.) Romae et penicillo pinxit et cestro in ebore imagines mulierum maxume et Neapoli anum in grandi tabula, suam quoque imaginem ad speculum, 148. nec ullius velocior in pictura manus fuit, artis vero tantum ut multum manipretiis ante- 5 cederet celeberrimos aetate imaginum pictores Sopolim et Dionysium, quorum tabulae pinacothecas inplent. a) Laia nach Schneidewin, Gött. gel. Anz. 1849. S. 1820.) Dionysios. Serapion. Plin. N. H. XXXV. 147 s. 2380. 2381. Plin. N. H. XXXV. 113. (vgl. oben 1963.) e diverso Maeniana, inquit Varro, omnia operiebat Serapionis tabula sub Veteribus. hic scaenas optume pinxit, sed hominem pingere non potuit. contra Dionysius nihil aliud quam homines pinxit, ob id anthropographos cognominatus. (Vgl. oben 1136. Anm.) Sopolis. Antiochus Gabinius. Plin. N. H. XXXV. 147 s. 2380. 2382. Cic. Epist. ad Att. IV. 16. 12. quid aliud novi? et tamen, absoluto Gabinio stomachantes alii iudices hora post Antiochum Gabinium nescio quem e Sopolidis pictoribus, libertum, accensum Gabinii, lege Papia condemnarunt (A.U.C. 700.) Arellius. 2383. Plin. N. H. XXXV. 119. fuit et Arellius Romae celeber paulo ante divom Augustum, ni flagitio insigni corrupisset artem, semper ei lenocinans cuius feminae amore flagraret et ob id deas pingens, sed dilectarum imagine. itaque in pictura eius scorta numerabantur. (Zur Constituirung des Textes s. Silligs Note und Urlichs, Chrest. Plin. p. 368.) Ludius (Sextus Tadius?) 2384. Plin. N. H. XXXV. 116. non fraudando et Ludio) divi Augusti aetate, qui primus instituit amoenissimam parietum picturam, villas et porticus ac topiaria opera, lucos, nemora, collis, piscinas, euripos, amnis, litora, qualia quis optaret, varias ibi obambulantium species aut navigantium terraque villas adeuntium asellis aut vehicu- 5 lis, iam piscantis, aucupantis aut venantis aut etiam vindemiantes. 117. sunt in eius exemplaribus nobiles palustri accessu villae succollatis sponsione mulieribus labantes trepidis quae feruntur, plurumae praeterea tales argutiae facetissimi salis. idem subdialibus maritimas urbis pingere intituit, blandissimo adspectu minumoque inpendio. a) Cod. Bamb. studio, Urlichs, Chrest. Plin. p. 367. und v. Jan S. Tadio (?) Turpilius aus Venetia. 2385. Plin. N. H. XXXV. 20. postea (nach Pacuvius s. 2375.) non est spectata honestis manibus (pictura), nisi forte quis Turpilium equitem Romanum e Venetia nostrae aetatis velit referre, pulchris eius operibus hodieque Veronae exstantibus. laeva is manu pinxit, quod de nullo ante memoratur. Titidius Labeo. 2386. Plin. N. H. XXXV. 20. parvis gloriabatur tabellis exstinctus nuper in longa senecta Titidius Labeo praetorius, etiam proconsulatu provinciae Narbonensis functus, sed ea re in risu etiam contumeliae erat. Quintus Pedius. 2387. Plin. N. H. XXXV. 21. fuit et principum virorum non omittendum de pictura celebre consilium. cum Qu. Pedius nepos Qu. Pedi consularis triumphalisque et a Caesare dictatore coheredis Augusto dati natura mutus esset, in eo Messala orator, ex cuius familia pueri avia fuerat, picturam docendum censuit, idque etiam divos Augustus conprobavit; puer magni profectus in ea arte obiit. Fabullus (Amulius). 2388. Plin. N. H. XXXV. 120. fuit et nuper gravis ac severus idemque floridus) pictor Fabullus). huius erat Minerva spectantem spectans quacumque adspiceretur. paucis diei horis pingebat, id quoque cum gravitate, quod semper togatus quamquam in machinis. carcer eius artis domus aurea (des Nero) fuit, et ideo non exstant exempla alia magnopere. a) Cod. Bamb. floridus umidus pictor, welches umidus in anderen Handschriften als umidis, humidis, humidus, humilis rei wiederkehrt; nach Sillig interpolirt, nach v. Jan b. Sillig et tumidus, nach Urlichs Chrest. Plin. p. 368. u. v. Jan in s. Ausgabe: floridissimus. b) Codd. Famulus, Famulis ; ed. princ. Fabullus und so Urlichs, Chrest. Plin. u. v. Jan. Sillig, dem Brunn folgt, Amulius. + Dorotheos. Plin. N. H. XXXV. 91 s. oben 1848. (Ob D. zu Neros Zeit lebte oder sein Bild älter war, steht dahin.) Neros Kolossalporträt. 2389. Plin. N. H. XXXV. 51. et nostrae aetatis insaniam in pictura non omittam. Nero princeps iusserat colosseum se pingi CXX pedum in linteo, incognitum ad hoc tempus. ea pictura cum peracta esset in Maianis hortis, accensa fulmine cum optuma hortorum parte conflagravit. Gladiatorenbilder. 2390. Plin. N. H. XXXV. 52. libertus eius (Neronis) cum daret Anti munus gladiatorum, publicas porticus occupavit pictura, ut constat, gladiatorum ministrorumque omnium veris imaginibus redditis. hic multis iam saeculis summus animus in pictura. pingi autem gladiatoria munera atque in publico exponi coepta a C. Terentio Lucano. is 5 avo suo, a quo adoptatus fuerat, triginta paria in foro per triduum dedit tabulamque pictam in nemore Dianae posuit. (Im 6. Jahrhundert der Stadt.) Cornelius Pinus und Attius Priscus. 2391. Plin. N. H. XXXV. 120. post eum (Fabullum s. 2388.) fuere in auctoritate Cornelius Pinus et Attius Priscus qui Honoris et Virtutis aedes imperatori Vespasiano Augusto restituenti pinxerunt, Priscus antiquis similior. + Alexandros aus Athen. 2392. Inschrift auf einem Monochrom auf Marmor aus Resina, Corp. Inscr. Gr. 5863. Αλέξανδρος || Αθηναῖος || ἔγραφεν. (Vgl. Brunn, K.G. II. S. 308.) Diognetos s. oben 2311. Hermogenes. 2393. Tertull. c. Hermog. 1. Hermogenis autem doctrina tam novella est. . . . praeterea pingit illicite, nubit assidue, legem dei in libidinem defendit, in artem contemnit, bis falsarius, et cauterio et stilo. (H. erat pictor. pingebat autem illicite, quia post susceptum Christiani nomen nihilominus pingehat simulacra deorum, utique falsorum. Rigalt.) Eumelos und Aristodemos aus Karien. 2394. Philostr. sen. Imagg. prooem. (p. 397 ed. Kayser) ὅσοι μὲν οὖν κράτος ἤραντο τῆς ἐπιστήμης (der Malerei) καὶ ὅσαι πόλεις καὶ ὅσοι βασιλεῖς ἔρωτι ἐς αὐτὴν ἐχρήσαντο, ἄλλοις τε εἴρηται καὶ Αριστοδήμῳ τῷ ἐκ Καρίας, ὃν ἐγὼ ἐπὶ ζωγραφίᾳ ξένον ἐποιησάμην ἐτῶν τεττάρων, ἔγραφε δὲ κατὰ τὴν Εὐμήλου σοφίαν πολὺ τὸ ἐπίχαρι ἐς αὐτὴν φέρων. (Philostrat um 200 n. Chr.) 2395. Philostr. Vita Sophist. II. 5. (p. 246 ed. Kayser Αλεξάν δρῳ δέ, ὃν Πηλοπλάτωνα οἱ πολλοὶ ἐπωνόμαζον μήτηρ περιττὴ τὸ εἶδος, ὡς αἱ γραφαὶ ἑρμηνεύουσι, καὶ προςφερὴς τῇ τοῦ Εὐμήλου Ἑλένῃ· Εὐμήλῳ γάρ τις Ἑλένη γέγραπται οἵα ἀνάθημα εἶναι τῆς Ρωμαίων ἀγορᾶς. Karterios. 2396. Porphyr. Vita Plotini 1. ὅθεν ἀπαγορεύοντος (Plotinos, sich malen zu lassen) καὶ καθεδεῖσθαι ἕνεκα τούτου ἀρνουμένου, ἔχων φίλον ὁ Ἀμέλιος Καρτέριον, τὸν ἄριστον τῶν τότε γεγονότων ζωγρά φων, εἰςιέναι καὶ ἀπαντᾶν εἰς τὰς συνουσίας ποιήσας . . . τὰς ἐκ τοῦ ὁρᾶν φαντασίας πληκτικωτέρας λαμβάνειν, διὰ τῆς ἐπὶ πλέον προςο- 5 χῆς συνείθισεν. ἔπειτα γράφοντος ἐκ τοῦ τῇ μνήμῃ ἐναποκειμένου ἐνδάλματος τὸ εἴκασμα καὶ συνδιορθοῦντος εἰς ὁμοιότητα τὸ ἴχνος τοῦ D. ant. Schriftquellen z. Gesch. d. bild. Künste b. d. Gr. 30 Αμελίου, εἰκόνα αὐτοῦ γενέσθαι ἡ εὐφυΐα τοῦ Καρτερίου παρέσχεν, ἀγνοοῦντος τοῦ Πλωτίνου, ὁμοιοτάτην. (Mitte des 3. Jahrhunderts.) Hilarius aus Bithynien. 2397. Eunap. Vitae philos. et sophist. Priscus p. 67. ed. Boissonade) Γλάριον δὲ καὶ ὁ ταῦτα γράφων ἠπίστατο ἄνδρα Βιθυνὸν μὲν τὸ γένος, Αθήνησι δὲ καταγηράσαντα, πρὸς δὲ τῷ καθαρῷ τῆς ἄλλης παιδείας, κατὰ γραφικὴν οὕτω φιλοσοφήσαντα, ὥςτε οὐκ ἐτεθνήκει ἐν ταῖς ἐκείνου χερσὶν ὁ Εὐφράνωρ. καὶ ὁ ταῦτα γράφων διὰ τοῦτο αὐτὸν εἴδεσι καλὸν ἐθαύμαζε καὶ ὑπερηγάπα. Lucillus. 2398. Symmach. Epist. II. 2. taceat prodiga laudis vetustas, quae Apellem, Zeuxim vel horum similes, ut quemque aetas tulit, voluminum honore dignata est. mihi erga Lucilli praedicationem sermo parcior fides maior est. quid enim iuvat indulgere verbis cum rem liceat experiri? sit igitur de hoc tua existimatio, qui bonarum artium spectator semper fuisti cet. 2399. Id. Epist. IX. 50. quantum domui meae cultum Lucillus quondam pictor adiecerit cum potissimis amicorum nosse te certum est cet. (Wegen einer Reihe von Namen, welche als diejenigen von Künstlern ernstlich nicht gelten können s. Brunn, K.G. II. S. 310 f.) 2400. Plin. N. H. XXXV. 29. hactenus dictum sit de dignitate artis morientis. |