postibus adversis figo et rem carmine signo: 'AENEAS HAEC DE DANAIS VICTORIBUS ARMA.' linquere tum portus iubeo et considere transtris; 290 certatim socii feriunt mare et acquora verrunt. protinus aërias Phaeacum abscondimus arces litoraque Epiri legimus portuque subimus Chaonio et celsam Buthroti accedimus urbem. Hic incredibilis rerum fama occupat auris, 295 Priamiden Helenum Graias regnare per urbes coniugio Aeacidae Pyrrhi sceptrisque potitum et patrio Andromachen iterum cessisse marito. obstipui, miroque incensum pectus amore compellare virum et casus cognoscere tantos. 300 progredior portu classis et litora linquens, sollemnis cum forte dapes et tristia dona ante urbem in luco falsi Simoentis ad undam libabat cineri Andromache manisque vocabat Hectoreum ad tumulum, viridi quem caespite inanem 305 et geminas, causam lacrimis, sacraverat aras. ut me conspexit venientem et Troïa circum arma amens vidit, magnis exterrita monstris deriguit visu in medio, calor ossa reliquit; labitur et longo vix tandem tempore fatur: 310 verane te facies, verus mihi nuntius adfers, nate dea? vivisne? aut si lux alma recessit, Hector ubi est?' dixit lacrimasque effudit et omnem implevit clamore locum. vix pauca furenti subicio et raris turbatus vocibus hisco: 315 vivo equidem vitamque extrema per omnia duco; ne dubita; nam vera vides. heu! quis te casus deiectam coniuge tanto excipit, aut quae digna satis fortuna revisit? Hectoris Andromache Pyrrhin conubia servas?' 320 deiecit voltum et demissa voce locuta est: 'o felix una ante alias Priameia virgo, hostilem ad tumulum Troiae sub moenibus altis nos patria incensa diversa per aequora vectae [ecqua tamen puero est amissae cura parentis?] 325 330 335 340 345 350 355 inpositis auro dapibus [paterasque tenebant]. Iamque dies alterque dies processit, et aurae vela vocant, tumidoque inflatur carbasus austro: his vatem adgredior dictis ac talia quaeso: Troiugena, interpres divum, qui numina Phoebi, 360 qui tripodas, Clarii laurus, qui sidera sentis et volucrum linguas et praepetis omina pinnae, Italiam petere et terras temptare repostas; 365 sola novum dictuque nefas harpyia Celaeno prodigium canit et tristis denuntiat iras obscenamque famem): quae prima pericula vito quidve sequens tantos possim superare labores?' hic Helenus caesis primum de more iuvencis 370 exorat pacem divum vittasque resolvit sacrati capitis meque ad tua limina, Phoebe, ipse manu multo suspensum numine ducit, atque haec deinde canit divino ex ore sacerdos: 'nate dea, nam te maioribus ire per altum 375 auspiciis manifesta fides, sic fata deum rex sortitur volvitque vices, is vertitur ordo (pauca tibi e multis, quo tutior hospita lustres aequora et Ausonio possis considere portu, expediam dictis; prohibent nam cetera parcae 380 scire Helenum, farique vetat Saturnia Iuno): principio Italiam, quam tu iam rere propinquam vicinosque, ignare, paras invadere portus, longa procul longis via dividit invia terris. ante et Trinacria lentandus remus in unda 385 et salis Ausonii lustrandum navibus aequor infernique lacus Aeaeaeque insula Circae, quam tuta possis urbem componere terra. signa tibi dicam, tu condita mente teneto. cum tibi sollicito secreti ad fluminis undam alba, solo recubans, albi circum ubera nati, 390 395 400 Lyctius Idomeneus, hic illa ducis Meliboei parva Philoctetae subnixa Petelia muro. quin, ubi transmissae steterint trans aequora classes dextrum Scylla latus, laevum inplacata Charybdis 405 410 415 420 erigit alternos et sidera verberat unda. at Scyllam caecis cohibet spelunca latebris 425 ora exertantem et navis in saxa trahentem. prima hominis facies et pulchro pectore virgo pube tenus, postrema immani corpore pistrix delphinum caudas utero commissa luporum. praestat Trinacrii metas lustrare Pachyni 430 cessantem longos et circumflectere cursus, quam semel informem vasto vidisse sub antro Scyllam et caeruleis canibus resonantia saxa. praeterea, siqua est Heleno prudentia vati, siqua fides, animum si veris implet Apollo, 435 unum illud tibi, nate dea, proque omnibus unum praedicam et repetens iterumque iterumque monebo: Iunonis magnae primum prece numen adora, Iunoni cane vota libens dominamque potentem supplicibus supera donis; sic denique victor 440 Trinacria finis Italos mittere relicta. huc ubi delatus Cymaeam accesseris urbem divinosque lacus et Averna sonantia silvis, insanam vatem aspicies, quae rupe sub ima fata canit foliisque notas et nomina mandat. 445 quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, digerit in numerum atque antro seclusa relinquit; illa manent immota locis neque ab ordine cedunt; verum eadem, verso tenuis cum cardine ventus impulit et teneras turbavit ianua frondes, 450 numquam deinde cavo volitantia prendere saxo nec revocare situs aut iungere carmina curat; inconsulti abeunt sedemque odere Sibyllae. hic tibi nequa morae fuerint dispendia tanti, quamvis increpitent socii et vi cursus in altum 455 vela vocet possisque sinus implere secundos, quin adeas vatem precibusque oracula poscas; |