quam expugnaffent. Ea tum cura maxime intentos 3 habebat Romanos: non ab ira tantum, quae in nullam umquam civitatem juftior fuit, quam quod urbs 4 tam nobilis ac potens, sicut defectione sua traxerat aliquot populos, ita recepta inclinatura rursus animos videbatur ad veteris imperii respectum. Et praetoribus prioris anni, M. Junio in Etruria, 5 P. Sempronio in Gallia, cum binis legionibus,

Voff. Lovel. 1. 2. 4. et Ber. cum edd. Rom. anni 1472. ac Parm.

§. 3. Non tam ob iram] Liber manusc. non ab ira tantum. Optime. LIPS. 3. Ep. Quaest. 16. Tales sunt iftae apud Livium locutiones 30, [13, 14.] Neque pru. dentiorem, neque conftantiorem Masanissam, quam Syphacem, esse, etiam ab juventa incautiorem. MOD. Pall. 1. ac 2. non ab ira tantum. tert. non ob iram tamen. prisca ed. non ob iram tantum. GEBH. Fere omnes non ab ira tantum. Vulgo non tam ob iram. Dupliciter in parva re imperiti fue. runt vulgatae architecti. primum quod ex tot Livii locis genus il. lud loquendi, annotatum Lipsio, non observaverunt; dein quod putarunt, absurde te tantum respondere zo quam pro quantum. Pofterius vindicavimus et Statii epicedio in patrem [vers. 212.]

— — nec enim mihi sidera

tantum

fidiae auditi sunt. 36, 24, 7. Oppidum diripuerunt, non tam ab ira nec ab odio, quam ut etc. 37, 43, 11. Ab ira graviorem ediderunt caedem. 39, 49, 5. Cognitumque primum a verecundia memoriaque meritorum adtollunt. V. Gronov. ad 26, 49, 8. et ad Senec. 1. de Clem. 10. Saepiffime ab et ob ex interpretis expositione in Matis commutantur. V. ad 1, 34, 3. 4, 17, 6. c. 31, 9. c. 44, 11. 5, 47, 11. 6, 1, 3. c. 3, 8. 27, 28, 6. 28, 5, 4. 30, 12, 19. c. 16, 2. c. 36, 9. et alibi. tantum, quam servant etiam edd. usque ad Ascensianam anni 1513. De ea locutione v. supra ad 3, 63, 3. Gronov. Diatr. Stat. c. 57. et Crevier. ad hunc loc.

§. 5. Et praetoribus prioris anni, M. Junio in Etruria, P. Sempro nio in Gallia ] Pall. tres Et prio. ris anni praetoribus, M. Junio binis legionibus, quas habuerant, Etruria, P. Sempronio Gallia cum prorogatum est imperium, GEBH. Etiam Cn. Fulvius et C. Clau dius Nero priore anno praetores fuerant 25, 2, 5. De Fulvio nihil dicit ideo fortaffe, quod is mox ob rem superiore anno male geftam damnatus est c. 2, et seqq. Neroni, itidem ut Junio et Sempronio, prorogatum fuiffe imperium, eumque una cum proconsulibus in obsidione Capuae, ad quam ab iis ac

7

6 quas habuerant, prorogatum est imperium. prorogatum et M. Marcello, ut pro consule in Sicilia reliqua belli perficeret eo excrcitu, quem haberet. si supplemento opus effet, suppleret de legionibus, quibus P. Cornelius propractor in 8 Sicilia praeeffet: dum ne quem militem legeret ex eo numero, quibus senatus millionem redi9 tumque in patriam negaflet ante belli finem. C. Sulpicio, cui Sicilia evenerat, duae legiones, quas P. Cornelius habuiffet, decretae: et supplementum de exercitu Cn. Fulvii, qui priore

citus erat, 25, 22. manere jussum, et Capua capta in Hispaniam miffum, conftat ex c. 5. et 8. et 17. Hoc quoque est exemplum moris Livii, quem observavit Perizon. ad 25, 41, 13. Ceterum P. Sempronius non anno priore, id est anno U. 15XLI. sed 19XL. praetor fuerat, et tamen nunc praetor vocatur. V. ad 23, 40, 1. DUK. Et prioris anni praetoribus Lovel. 2. 3. 4. 5. Hårlej. Ber. Gaertn. Hav. et quaedam ex vett. edd. Prioris anni praetoribus Hearnii L. 1. et, tefte Hear. nio, ed. Rom. princeps. Mox bis praepositio in deficit in Florent. Cant. Voff. Lovel. 1. 2. 3. 4. Harlej. Ber. Hav. et cảd, antiquis. M. Junio Etruria, P. Sempronio Gallia evenit. Prorogatum imperium M. Marcello se in L. 1. et ed. Rom. principe inveniffe, Hearne teftatur.

§. 6. Ut proconsul in Sicilia reliquias belli perficeret] Vet. lib. pro consule. SIG. Put. ut proconsule in Sicilia reliqua belli per. ficeret. J. FR. GRON. Non aliter est etiam in Florent. Eamdem lectionem etiam in Pet. meliori, et Men. superfuisse, Gronov. in.

fra teftatur ad 38, 37, 1. ubi tamen divisis vocibus pro consule legendum putabat. V. etiam ad 23, 30, 19. reliqua belli ut 9, 16, 1. Convenit jam inde per consules reliqua belli perfecta. V. ad 37, 58, 8. Ta in Sicilia omisit Hearnii N.

§. 7. Quibus P. Cornelius propraetor in Sicilia praeesset] P. Lentulus praetor Siciliae, qua vetus regio erat, ab initio prioris libri (c. 3, 6.] dicitur. Hic P. Cornelius. Nisi, quod exiftimo, idem P. Cornelius Lentulus fuerit, ut L. Cornelius Lentulus hujus anni practor in Sardinia. At P. Cornelius Sylla praetor ur banus prioris fuit anni. Fuiffent ergo priore anno quatuor P. Cor. nelii in magiftratu, Sylla praetor urbanus, Lentulus Siciliae, Scipio Hispaniac imperator cum Cn. fratre, ambo ibi occisi, et Scipio P. filius aedilis curulis, cum ei ad petendum nondum legitima aetas esset. GLAR.

§. 9. C. Sulpicio, cui Sicilia evenerat) Lego Apulia, cum ob eas rationes, quas priore libro [c. ult. §. 13.] attuli', tum quia Li̟

Huic 10

anno in Apulia foede caesus fugatusque erat. generi militum senatus eumdem, quem Cannensibus, finem statuerat militiae: additum etiam utrorumque ignominiae est, ne in oppidis hibernarent, neve hiberna propius ullam urbem decem millibus passuum aedificarent. L. Cornelio in Sardinia duae 11 legiones datae, quibus Q. Mucius praefuerat. supplementum, si opus effet, consules scribere julli. T. Otacilio et M. Valerio Siciliae Graeciaeque ora 12 cum legionibus claffibusque, quibus praeerant, decretae. Quinquaginta Graeci cum legione una,

vius subdit hoc loco: Huic sup plementum de exercitu Cn. Fulvii, qui priore anno in Apulia foede caesus fugatusque erat, decretum. SIG. Pal. 2. et vet. ed. praeferunt C. Pupio, cui Sicilia. GEBH. C. Pupio etiam Florent. Voff. a m. 1. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Gaertn. Hav. et edd. antt. Pighius in Ann. ad ann. 15XLII. p. 182. legebat Cethego, cui Si cilia. Sed et Sigonii et Pighii conjecturas refellit, ac vulgatum vindicat Jac. Perizon. ad 25, 41, 13.

Qui priore anno in Apulia foede caesus fugatusque erat] Provocabulum qui non ad Fulvium, sed ad ejus exercitum referendum est. Id non videns Doujatius male Fulvii exercitum cacsum, ipsum fusum fugatum. que dicit; vel caesus generaliter accipit pro male habito aut vi. cto. Mox §. seq. vox hiberna exsulat a Voff. et Lovel. 1.

§. 11. Quibus Q. Mucius praefuerat] quibusq; Mucius praefuerat Voff. et Lovel. 2. V. ad 22, 31, 7. quibus Mutius praefuerat Lovel. 1. Gaertn. et Hearnii L.

1. quibus Minutius praefuerat Lovel. 3. et plures edd. antt. cum Hearnii N. quibus Q. Minutius praefuerat Ber. et ed. Rom. prin. ceps. V. ad 23, 24, 4.

§. 12. Siciliae Graeciaeque ora cum legionibus classibusque, quibus pracerant, decretae] decretae habent omnia, quae ego vide. rim, exemplaria. at decreta le. gendum puto, quia ora praeces. sit. GLAR. decreta est a Glarea. no, quamvis ante illum omnes haberent decretae: id quod Putean. etiam et noftri servant scri

pti. Nec mutandum est: intelligitur enim provinciae. J.FR.GRONOV. decreta soli ex meis Lovel. 3. et 5. Reliqui cum Hearnii L. 1. et N. decretae. Paullo ante Otacilii praenomen T. neglegunt Voff. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Gaertn. Hav. Hearnii L. i. N. et edd. ante Aldum.

§. 13. Tribus et viginti legionibus] tribus et triginta, vel tribus et XXX Voff. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Rec. Gaertn. Hav. Hearnii Oxon. et edd. Aldo priores. Mox terra marique gestum Voff. Lovel. 1. et Harlej. terra

centum Siculi cum duabus legionibus habebant na13 ves. Tribus et viginti legionibus Romanis eo anno bellum terra marique est gestum.

i

II. Principio ejus anni quum de literis L. Marcii referretur, res geftae magnificae senatui visae: titulus honoris (quod, imperio non populi juffu, non ex auctoritate Patrum dato, Propraetor senatui, scripserat) magnam partem hominum obfendebat. 2 Rem mali exempli effe, imperatores legi ab exercitibus: et sollemne auspicatorum comitiorum in caftra et provincias, procul ab legibus magistrati3 busque, ad militarem temeritatem transferri. et, quum quidam referendum ad senatum censerent, melius visum differri eam consultationem, donec proficiscerentur equites, qui ab Marcio literas ad4 tulerant. Rescribi de frumento et veftimentis exerci

1.1. Propractor senatui, scripserat] Vet. lib. pro praetore. SIG. Ita et Florent. Harl. Gaertn. et Hav. quomodo etiam quidam codd. Valerii Max. eamdem hifioriam referentis praeferunt 2, 7, 15. ubi v. Torren. pro P. R. senatui Hearnii L. 1. pro populo Romano senatui Cant. V. ad 31,

10, 4.

chius in Respons. ad binas Sigonii reprehensiones p. 734. et in Refut. ad pofter. Sigonii disput. §. 35. tom. 1. Thes. antiq. Rom. DUKER.

§. 3. Referendum ad senatum] V. Gronov. 1. Obs. 22. DUK.

§. 4. Utramque rem eam curae fore senatui] Pall. tres, eam utramque rem. GEBH. Transpo nunt voces Put. et Voff. tres Pall. eam utramque rem curae fore. J. FR.GRON.Similiter omnes Hear§. 2. Sollemne auspicatorum co- nii Oxon. et, excepto Ber. ommitiorum] Id est, splenne innes mei. Mox propraetore L. Marftitutum, quo comitia auspicio Gaertn. et Hearnii L. 1. ac cato habebantur. Est enim D. propractori Ro. L. Marcio Lo

subftantivum, ut alias. SIG. Hoc
de comitiis curiatis intelligen.
dum, et etiam iis, qui ex pri.
vatis ad bella mittebantur, ne.
ccssariam fuisse legem curiatam,
ex hoc loco oftendi putat Gru-

vel. 1.

Ne id ipsum, quod consultationi reliquerant, pro praejudicato ferrent] Put. Men. Voff. ferret, nempc ipse L. Marcius. Ut praemium

tus placuit: eam utramque rem curae fore sena ui, adscribi autem, Propractori L. Marcio, non placuit: ne id ipsum, quod consultationi reliquerant, pro praejudicato ferret. Dimiffis equitibus, de nulla re prius con- 5 sules retulerunt, omniumque in unum sententiae congruebant, agendum cum tribunis plebis effe, primo quoque tempore ad plebem ferrent, quem cum imperio mitti placeret in Hispaniam ad eum exercitum, cui Cn. Scipio imperator praefuisset. Ea 6 res cum tribunis acta promulgataque est. Sed aliud certamen occupaverat animos. C. Sempro- 7 nius Blaesus die dicta Cn. Fulvium, ob exercitum in Apulia amiffum, in concionibus vexabat: multos imperatores temeritate atque inscientia exercitum in locum praecipitem perduxiffe dictitans: neminem, praeter 8 Cn. Fulvium, ante conrupiffe omnibus vitiis legiones

ferre. Cic. pro Quinctio [31.] Ne per te (Sex. Naevius ) ferat, quo minus, quae exiftimatio P. Quinctium usque ad senectutem perduxit, eadem usque adrogum prosequatur. J. FR. GRON. ferret etiam Florent. Harlej. Gaertn. et Hearnii L. 1. atque N. De locutione ferre praemium, munus v. Broekh. ad Tibull. 1, 1, 24. et Cortium ad Porcii Latr. declam. in Salluft. e. 26. foret Ber. a m. 2. Hafn. et Hav.

§. 5. Cui Cn. Scipio imperator praefuiffet To imperator remissum est a Pall. 2. GEBH. V. ad 25, 3, 6. et Jac. Gronov. ad 24, 24, 1. DUK. Vox imperator non adparet etiam in Harlej. imperator fuisset legit Lovel. 3.

§. 6. Ea res cum tribunis acta] Pall. tres. Ea res acta cum tribu nis. GEBH.

§. 7. C. Sempronius Blesus] Hie libro 7. hujus belli non ita longe ab initio (c. 6, 1.] Cn. Sempronius nominatur in plerisque exemplaribus, ubi a Q. Fulvio dictatore in Hetruriam mittitur. GLAR. Blaesus lap. Capitol. et Graeci. SIG. V. ad 22, 31, 5.

Ob exercitum in Apulia amissum] Priore anno 1. 25, [20. et seq.] SIGON.

Multa imperatorem_temeritate Andreas, et traduces ejus cum atque inscitia] Pet. Men. Voff. imperatores. Nimirum ab his verAldina imperatoris. Put. multo bis initium concionis tribuniciae tos imperatores temeritate atque procedit, scribendumque, mul. inscitia exercitum in locum praeci pitem perduxisse dictitans: neminem praeter Cn. Fulvium ante corrupisse omnibus vitiis legiones suas, quam