ejus venire, ipsi aqua et igni placere interdici. Singu- 10 lis deinde eorum, qui turbae ac tumultus concitatores fuerant, rei capitalis diem dicere, ac vades poscere coeperunt. Primo non dantes, deinde et- 11 iam eos, qui dare poffent, in carcerem conjiciebant: cujus rei periculum vitantes plerique in exsilium abierunt. V. Hunc fraus publicanorum, deinde fraudem 1 audacia protegens, exitum habuit. Comitia inde 2 pontifici maximo creando sunt habita. Ea comitia que scivit. et ita: Tribuni plebem vocarunt. Nos autem germanam lectionem effe censemus, Tribuni plebis plebem rogarunt, plebesque scivit. Sic enim 3, (55, 14.] M. Duilius tribunus plebis plebem rogavit, plebesque sivit. et 26, [33, 10.] Ut M. Antiftius tribunus plebis rogationem ferret, sciretque plebs. 27, [6,7.] Ex au. ctoritate Patrum ad plebem latum, plebemque scivisse. et 31, [50, 9.] Tribuni ad plebem tulerunt, plebesque scivit. Et Cic. Philipp. 1, [10.] Hoc accepimus a majoribus jus rogandi. Consules populum jure rogaverunt, populusque jure scivit. SIG. Vulgata quidem haec lectio [Tribani vocaverunt plebem, quae ita scivit] est et in ed. vet. quam tamen partim Pall. partim Sigonius convellunt; quorum ex illis pr. Tribuni pleb. vocaverunt, plebesque ita seivit. sec. ac. tert. Tribuni plebem vocaverunt, plebesque ita scivit. Hic vero in scholiis ad-h. loc. germanam censet lectionem Tribuni plebis plebem rogarunt, plebesque scivit. Quae quidem pluribus teftimoniis firmat; ego tamen reduxi lectionem comparentem in optimo MS. Pal. GEBH. Put. Tribuni pl. lo. caverunt, plebesque ita scivit. Sin. cerum est: Tribuni plebem roga. verunt, plebesque ita scivit. J. FR. GRON. V. ad 2, 56, 1. Similes, ac viri docti notarunt, lectiones in plerisque meis mihi, et in Oxon. 'Hearnio obviae fuerunt. At Florent. cònsentit Puteaneo. Tribuni plebem vocaverunt, plebesque ita scivit legunt Hearnii N. et D. pro quo cum Grono vio emendo rogaverunt. Solent autem vocare et rogare a librariis commutari. V. Čel. Burm. ad Nason. 19. Her. 191. et Markland. ad Statii 1. silv. 6, 46. Videri eum in exsilio esse] Quae ad hunc locum notarat Modius, videri poffunt apud Briffon. 5. de Form. 482. S. 10. Singulis deinde eorum] Put. Voff. Gud. Singulos. J. FR. GRON. Non aliter Flor. Cant. Lov. 1. 4. 5. Harl. Ber. a m. 1. Hafn. Hav. Hearnii L. 1. N. et edd. vett. §. 2. Ea comitia novus pontifex M. Cornelius Cethegus habuit ] In Lentuli locum, qui pontifex ma. ximus fuerat, hic Cornelius Cethegus suffectus quidem erat pontifex, sed non maximus pontifex, quare non est contradi. ctio. Hodie in simili re haud scio 3 novus pontifex M. Cornelius Cethegus habuit. Tres ingenti certamine petierunt: Q. Fulvius Flaccus consul, qui et ante bis consul et censor fuerat: et T. Manlius Torquatus, et ipse duobus consulatibus et censura insignis: et P. Licinius Crassus, 4 qui et aedilitatem curulem petiturus erat. hic senes honoratosque juvenis in eo certamine vicit. Ante hunc, quam similiter agatur. GLAR. L. Lentulus duobus sacerdotiis praeditus fuit, pontificatų, et pontificatu maximo. In ejus mortui locum M. Cornelius Cethegus pontifex factus est; P. vero Cras sus pontifex maximus. SIG. Ce. thegum in Lentuli mortui, qui pontifex maximus fuerat, locum pontificem suffectum, scribit Livius supra c. 2. Sed non credo, usquam apud veteres legi, quod hic dicit Sigonius: pontificem maximum duobus sacerdotiis praeditum esse,pontificatu,et pontificatu maximo. Erant tum octo pontifices, et ex his unus pontifex maximus. Eo mortuo primum novus pontifex cooptabatur ad supplendum collegium et numerum o. cto pontificum, deinde ex his octo unus comitiis tributis pontifex maximus creabatur.Hoc pluribus docuerunt Gruch. 2. de Comit.2. et 3. et Noris. ad Cenotaph. Pis. dis. 1. c. 5. ubi hoc a Sigonio non recte dictum observavit. Porro Gruchius 1. de Comit. 3. et 2, 3. ex hoc loco Livii etiam conficit, pontificibus jus cum populo agendi, et comitia habendi fuiffe. Sed hoc negant viri doctiffimi, et verba Livii, ea comitia novus pontifex M. Cornelius Cethegus habuit, interpretantur, petiit, ut comitia haberentur. de quo ad 3, 54, 5. dixi. Nec recte, ut mihi videtur, putant refelli sententiam Gruchii loco Cic. ep. 5. ad Brut. nam non animadverterunt, Gruchium discrimen facere inter tempus, quod legem Domitiam antecessit, et quod eam secutum est, et ex eodem loco Cic. docere, pontifices post legem Domitiam non potuiffe comitia habere pontifici maximo creando. Nec multum me movet, quod ad locum Livii 3, 54, 5. ubi pontifex maximus dicitur comitia tribunis plebis creandis habuiffe, respondent, id plane extraordinarium et senatusconsulto decretum fuille. Nam non apparet ratio, cur senatus hoc pontifici maximo, si ei cum populo agendi jus non erat, mandare voluerit. Nequo enim magis neceffarium erat, tum a pontifice maximo comi. tia haberi creandis tribunis plebis, quam quo tempore hi primum creati sunt 2, 33, 2. quum utique eadem illorum creandorum ratio tum iniri potuiffet, quae, quum primi tribuni plebis creati sunt, inita fuerat. DUKER. §. 3. Res ingenti certamine petierunt] Manifeftus est error ex praecedenti litera 1. nam Tres legendum est, non Res. quod miror a nemine animadversum. VALLA. Error a Valla notatus superest in Flor. Cant. Voll. Lov. 1.2.4.5. Harl. aliisque. Q. Fulvius Flaccus consul, qui hunc, intra centum annos et viginti, nemo praeter P. Cornelium Caluffam, pontifex maximus creatus fuerat, qui sella curuli non sediffet. Consules 5 quum aegre delectum conficerent, quod inopia juniorum non facile in utrumque, ut et novae urbanae legiones, et supplementum veteribus scriberetur, sufficiebat; senatus absiftere eos incepto vetuit, 6 et triumviros binos creari jussit: alteros, qui citra, et ante bis consul et censor fucrat] Fulvius Flaccus, reciso praenomine Q. offerunt Pall. tres, nec non vetus ed. GEBH. Praeno. men Fulvii etiam omittitur in Lov. 1. 2.4.5. Harl. Ber. Gaertn. Hav. Oxon. Hearnii, et edd. ante Aldum. Praeterea Gruter. ad 23, 34, 15. ejectis duabus vocibus, legit consul, et ante bis consul et censor, et T. Manlius. Sed male, ut multis ibi docui. Et Licinius Crassus] Vet. lib. et P. Licinius Crassus. quo eodem praenomine poftea in consulatu afficitur. SIG. Abest praenomen in Pall. tribus, nec non vet. ed. Statim libri noftri omnes, omissa copula, habent qui aedi. litatem curulem petiturus erat, GEBH. Pracnomen ctiam neglegitur in Flor. Voff. Lov. 1. 2.5. Harl. Ber. Gaertn. Hav. Hear. nii Oxon. iisdemque edd. Mox vero copulam et non agnoscunt ¡idem omnes libri praeter Flor. §. 4. Juvenis in eo certamine devicit] Put. et Pet. certamine vicit. J. FR. GRON. Consentit Flor. quare iis obediens ita e. didi. Intra centum annos et viginti, Remo praeter P. Cornelium Calussam) Nusquam alibi Calussam cognomen reperi. Puto autem egendum effe Scapulam, ut P. Liv. Tom. VIII, Cornelius Scapula intelligatur, qui annos ante prope viginti consul fuit. SIG. Sigonius non incommode Scapulam. Quid si Caesullam? ex Fefto: Raviliae a ravis oculis, quemadmodum o caesiis Caesullae. J. FR. GRON. In scholiis Sigonii est foedus error annos ante prope viginti, pro annos ante prope centum et viginti. Eum typographis deberi credo. DUK. Jac. Gronov. edidit intra centum annos viginti, omissa vo. cula et, quam servant Florent. Cant. Voff. Harl. Lov. 1. 4.5. aliique omnes. Quare hanc quoque lectionem errantibus operis typographorum deheri credo; quam, utpote in syllabo erro. rum non adnotatam, etiam Clericus expreffit. Scapulam etiam probaffe videtur Pighius in Ann. ad ann. CDXXV. p. 337. Quomi. nus autem Gronov. conjecturam Caesullam Cl. Ant. Perizon. probet, illud obftare in margine Livii notavit, quod Ravilin seu Ravilla et Caesulla apud Feftum nomina feminarum sint ; quo fallitur: nam Scalig. jam ad Fefti locum protulit L. Cas sium Longinum, qui Ravilla dictus est, censorem, bis memoratum apud Frontin, de Aquaed. 1. 1. p. 224. in §. 5. Quum aegre delectum conficerent] dilectum quam aegre Flor. et Lov. 1. V. ad 37, 51, 7. dile C alteros, qui ultra quinquagesimum lapidem in pagis, forisque, et conciliabulis omnem copiam ingenuorum in7 spicerent: et, si qui roboris satis ad ferenda arma babere viderentur, etiamsi nondum militari aetate effent, mi8 lites facerent. Tribuni plebis, si iis videretur, ad populum ferrent, ut, qui minores septem et decem annis sacramento dixiffent, is perinde stipendia procederent, ac si septem et decem annorum, aut majores, milites 9 facti essent. Ex hoc senatusconsulto creati triumviri bini conquisitionem ingenuorum per agros ha10 buerunt. Eodem tempore ex Sicilia literae M. Marcelli de poftulatis militum, qui cum P. Lentulo mi11 litabant, in senatu recitatae sunt. Cannensis re ctum etiam Gaertn. dilectum quum aegre Voll. Lov. 2. 5. Harl. et Hav. delectum aegre, omillo to quum, Lov. 4. §. 6. Absistere eos incepto] ab incepto Brancal. Lat. quod neceffe non est. V. ad 24, 20, 15. In plateis, forisque, et conciliabulis] Put. et Pet. in pacis. Lego in pagis forisque. J. FR. GRON. in pacis etiam Flor. quod a m. 2. mutatur in pagis. Literas Cet Gubique confundi, vidimus ad 6, 25, 6. Praeterea usque ad Gronov. edebatur et in conciliabulis. is autem praepositionem omisit, quam neque in Flor. neque in longe pluribus meorum inveni. §. 7. Si qui roboris satis] Hinc intelligitur, inter cauffas, cur Romani minores xvII. annis militare non voluerint, non levissimam fuiffe hanc, quod plerique non satis roboris ad ferenda arma ceteraque onera, de quibus Lipsius 5. de Milit. 2. agit, ha. berent. DUKER. §. 8. Minores septem et decem annis] Optimi et hic et mox septemdecim. J. FR. GRON. septem decem annis Flor. hic et mox, quod Gronov. in pr. ed. not. ex Put. et Pet. etiam laudavit. V. ad 27, 11, 15. Ac si septem et viginti annorum] Vet. lib. ac si septem et decem annorum. Haec est enim aetas Ex militaris legibus conftituta, SIG. §. 9. Ex hoc senatusconsulto creati triumviri bini conquisitionem ingenuorum per agros habuerunt] Varia sibi in hoc loco permi serunt plerorumque codd. libra. liquiae cladis hic exercitus erat, relegatus in Siciliam, sicut ante dictum est, ne ante Punici belli finem in Italiam reportaretur. VI. Hi permiffu Lentuli primores equitum cen- 1 turionumque, et robora ex legionibus peditum, legatos in hiberna ad M. Marcellum miserunt, e quibus unus, poteftate dicendi facta, Consulem, in- 2 quit, te, M. Marcelle, in Italiam adiffemus, quum primum de nobis, etsi non iniquum, certe triste senatusconsultum factum est: nisi boc speraffemus, in provinciam nos morte regum turbatam ad grave bellum adversus Siculos simul Poenosque mitti: et sanguine no- 3 stro vulneribusque nos senatui satisfacturos effe: sicut rii. se, pro senatusconsulto, habet Flor. sive se pro s. c. datum sit, sive litera C'intercepta fuerit a sequentis vocis litera prima. V. ad 27, 25, 3. sunt ċjus loco exhibent Lov. 2. 5. et Hav. V. ad 22, 10, 1. Deinde bini, qui conquisitionem ingenuorum per agros fecerunt Ber. a m. 1. et edd. ante Aldum. bini, ad conquifitionem ingenuorum per agros faciendorum Ber. a m. 2. bini, ad conquifitionem ingenuorum per agros faciendam Rec. et Hav. bini,ad conquifitionem ingenuorum per agros, ultima voce habuerunt non adparente, Lov. 2. quae etiam omittitur in Voll. ingenuorum peragunt Lov. 1. ingenuorum per agros fecerunt Lov. 4.5. Harl. Gaertn. Cantabr. et Hearnii Oxon. Sed nihil mutan. dum. 23, 32, 19. C. Terentio proconsuli negotium datum, ut in Pi. ceno agro conquisitionem militum kaberet. Ex hujus locutionis in. terpretatione reliquae lectiones ortae videntur. J. 10. Qui cum P. Lentulo militabant] Hic anno DXXXVI. Si. ciliam provinciam in praetura habuit, eandemque biennio poft prorogato imperio obtinuit. SIG. §. 11. Cannensis reliquiae cla. dis is exercitus erat ] Meliores hic exercitus. J. FR. GRON. Consen. tiunt Flor. Voff. Lov. 1. 2.4.5. Harl. Hav. et Hearnii Oxon. Mox reportarentur Flor. Cant. Lov. 1. 2.4.5. Ber. Gaertn. et Hav. quod defendi potest ex illis, quae no. tantur ad 3, 28, 2. Infra 28, 15, 2. Vires etiam deficere Hasdruba lis exercitum coeperant, obpressos matutino tumultu. §. 2. Consulem te, M. Marcelle] Vet. lib. Consulem, inquit, te, M. Marcelle. SIG. Pal. 1. ac vet. ed. praetermittunt zo inquit, in. culcatum ab Sigonio, nec non sec. ac tert. Consulem te, Marcelle, in Italiam (tert. Italia) adissemus. GEBH. To inquit itidem ex meis ignorant Flor. Voll. Lov. 1. 2. 4. 5. Harl. Ber. Gaertner. et Hearnii L. 1. ac N. Passim eam similisve poteftatis voces librarii addere soliti sunt. V. ad 23, 45, 6. |