cauffa arcessitus, quum comitia consulibus rogandis haberet, praerogativa Veturia juniorum decla3 ravit T. Manlium Torquatum et T. Otacilium. Manlius, qui praesens erat, gratulandi caussa quum turba coïret, nec dubius esset consensus populi, magna circumfusus turba ad tribunal consulis ve4 nit; petitque, ut pauca sua verba audiret, centuriamque, quae tuliffet suffragium, revocari juberet. 5 Erectis omnibus exspectatione, quidnam poftulatu est alio, quam ipso Sigonio, ubi rationem comitiorum explicat, lecto. Sed, quod indignum est, pauci etiam ex illis, qui haec valde scire, et nascentes adhuc didiciffe videri volunt, eam studiis patientiam praeftant, ut ul. tra phrases et formulas statim patentes (has quoque mediocriter) quidquam consectentur, aut ipsum rerum rituumque antiquorum ordinem cognoscere laborent. Quos non miror in aliis calumniari criticen, quam ipsi et didicerunt nunquam, et per. peram exercent, tanquam subsicivum aliquid et subitarium faftidiose minimaque cum cura tangentes: etenim quam ipsi non nisi in nugis occupant, stulto amore atque admiratione sui non nisi in nugis occupari a quoquam poffe arbitrantur. J. FR. GRON. Bene hanc emendationem adversus reprehensionem Robortelli tuetur Sigonius 2. Emend. 31. et 32. Alia ad hunc locum per. tinentia habet Gruchius 1. de Comit. 4. p. 609. tom. 1. Thes.Graev. De praerogativa centuria et tribu v. ad 5, 18, 1. DUK. Veturia, pro centuria, et hic et tribus locis infra hoc cap. a Sigonio laudatis pracferunt Florent. Cant. Volf. Lovel. 1. 3. a m. 1. Lovel. 4. Harlej. Ber. Gaertn. et Hearnji Oxonn. atque ita legendum effe monuit etiam Pantagath. apud Ursin. ad Livii 1, 43, 12. Recte igitur Gronov. et hic, et 4. Obs. 1. p. 12. fidem abrogat Robortello, adfirmanti, se decem Livii codices habere, nec in ullo tamen Veturiae nomen inveniri. Vox etiam declaravis deest in plerisque Mitis. §. 3. Gratulandi caussa quum turba coïret] Exsulat a Pall. quum. GEBH. Etiam a Florent. Voff. Lovel. 1. 3. 4. 5. Harlej. et Hav. quum turba gratulandi caussa coiret alio ordine est in Ber. Praeterea vox Manlius deest paullo ante in Florent. Lov. 2.3. Gaertn. et Hav. Ex his Lovel.2. et Gaertn. sequentia verba ita exhibent et quum jam gratulandi caussa turba coiret. Magna circumfusus turba] Pal. 3. et ant. ed. turma. GEBH. Torquatus magna Gaertn. magna Torquatus Lovel. 2. Deinde circumfusus turisa Florent. a m.1. circumfusus turissa Lovel. 1. et Voff. circumfusus turma Lovel. 3. 4. 5. Gaertn. Hav. Cant. et edd. Rom. anni 1472. Mediol, anni 1480. et Parm. V. ad 25, 16, 15. §. 5. Oculorum valetudinem excusavit) invaletudinem Harlej. Sed v. ad Epit. Liv. 13. rus esset, oculorum valetudinem excusavit. Inpu- 6 dentem et gubernatorem et imperatorem esse, qui, quum alienis oculis ei omnia agenda sint, poftulet sibi aliorum capita ac fortunas committi. proinde, si videretur, et 7 redire in suffragium Veturiam juniorum juberet, et meminisset in consulibus creandis belli, quod in Italia sit, temporumque reipublicae. Vixdum requiesse aures a 8 strepitu et tumultu boftili, quo paucos ante menses adsederint prope moenia Romana. Post haec quum cen 6. Poftulet sibi aliorum ca. pita ac fortunas committi] Omnes scripti post zò sibi inserunt vocem poft. Forte sibi oculatorum. J. FR. GRON. poftulet sibi praeter aliorum Hearnii N. poftulet. sibi post aliorum Cant. Vol. Lovel. quinque, Harlej. Gaerto. Hav. et Hearnii L. 1. Gronovius in pr. ed. not. legebat poftulet sibi potius aliorum. §. 7. Et meminisset in consulibus creandis] Ejus rei sane quidem neceffariae non tam consul, qui nihil nisi comitiis praeerat, quam ipsa Veturia, cujus in manu suffragium erat, memor effe debebat. Et id voluit auctor, quem scripsiffe censeo meminiffe, nempe consul juberet Veturiam. 24, 6, 8. Pyrrhi etiam regis, materni avi, jubebant meminisse. 36, 44, 8. Demittere in aquam remos ab utroque latere remiges stabiliendae navis caussa jussit, et meminisse Romanae virtutis. JAC.GRO. NOV. Hoc utique referendum est ad centuriam, quam paullo poft ita adloquitur: redite in suffragium, et cogitate. Adde ora. tionem Fabii ad praerogativam juniorum 24, 8. Probo meminisse. nec tamen multum repugna. bo, si quis meminisset non minus recte de centuria dici contendere volet, quam praecedens redire. Nam et alia similis conftructionis cum verbo jubeo exempla sunt in Livio. V: 7, 35. 10, 43. 24, 10. 25, 15. DUK. V. ad 25, 15, 20. 29, 14, 10. et 32, 11, 9. Omnes etiam codd. conftanter meminisset. At meminisse edd. ante Aldum. §. 8. Vixdum requiescere aures a strepitu] Princeps ed. Vixdum requiescere se in auris. Pall. 1. ac 3. Vixdum requiessc mauris. sec. Vixdum requiesse auris. GEBH. Meliores requiesse. Amat hanc inflexionem Livius, ut in sisse, desisse, decresse. Sic alibi [3,48, 3.] Proin quiesse erit melius. 38, [10, 5.] Insita genti tranquillitate quiesse eos. 48, (57, 11.] Quum Romani quiessent. J. FR. GRON. requiescere se auris, vel in auris edd. pleraeque ante Ascens. anni 1513. duplicem lectionem requiescere et requiesse conjungentes, praeferunt. Sed requiesse cum ed. Mediol. anni 1505. legunt Florent. Voff. Lovel. 4. et Harlej. V. ad 37, 11, 5. Mox assueverint Rec. assuerint Lovel. 3. asserint Florent. a m. 1. atque ita, vel etiam usserint, praeferre Put. auctor est Crevier. unde scribendum conjicit, sonuerint vel circumsonuerint prope moenia Romana, aut certe ita componi ora. tionem cuperet, ut moenia Ro turia frequens subclamasset, nihil se mutare senten9 tiae, eosdemque consules dicturos esse; tum Torquatus Neque ego veftros, inquit, mores consul ferre potero, neque vos imperium meum. Redite in suffragium, et cogitate bellum Punicum in Italia, et boftium ducem 10 Hannibalem esse. Tum centuria, et auctoritate mota viri, et admirantium. circa fremitu, petit a consule, 11 ut Veturiam seniorum citaret: Velle se cum majoribus natu conloqui, et ex auctoritate eorum consules dicere. Citatis Veturiae senioribus, datum secreto 12 in Ovili cum his conloquendi tempus. Seniores de tribus consulendum dixerunt esse, duobus jam ple mana casu recto accipi poffent. accesserint est in Florent. a m. 2. §. 9. Neque veftros, inquit, mores] Omnes, Neque ego veftros, inquit, mores. J. FR. GRON. Ita non tantum omnes scripti, et mei, et Hearnii Oxonn. sed etiam typis excusi. Pronomen primum omiserunt Lugdunenses anno 1553. hinc Parisienses anno 1573. et inde reliqui. Mox §. seq. petiit a consule, pro petit, Florent. Voff. Lovel. quinque, Harlej. Ber. a m. 2. Gaertn. Hav. et edd. Rom. anni 1472. ac Parm. V. ad 37, 45, 2. Deinde tò ut deest in Cant. §. 11. Secreto in Ovili] Ovile locus in campo Martio, quod et. iam_Septa dicitur. Lucanus (2, 197.] et miserae maculavit Ovilia Romae. SIG. V. Donat. de Urb. Rom. 3, 16. et Nardin. Rom. Vet. 6, 6. §. 12. Adversus Philippum vegem terra marique res gessisse] Voces terra marique desunt in Voff. Lovel. quinque, Harlej. Gaertn. et Hav. Deinde rem gessisse Ber. recessisse Florent. id est rem gessisse. V. ad 10, 43, 6. C. Marchium Marcellum Hearnii §. 13. M. Claudium Marcellum] L. 1. M. Marcellum Claudium Flolej. Gaertn. Hav. Hearnii D. et rent. Vol. Lov. quinque, Harquod cur mutatum sit, idoneam edd. ante Froben. anni 1531. cauffam non video. Interdum cnim cognomen medium locum inter praenomen et nomen obtinuiffe, vidimus ad 8, 18, 4. Adde, quae notantur ad 22, 8, 6. (* v. ad 40, 25, 1.) Et M. Valerium absentes consules dixerunt] Ego absentem legam, non absentes, ut referat Valerium. nam Marcellus Romae fuit, ut sequentia satis convincunt. Et Valerio adjiciendum 11. quippe qui antea fuit consul, ut Liv. 9, [11, 3.] et 10, [23, 5.] hujus belli oftendit. GLAR. Sic lib. vet, absentes, id est non petentes intelligit: alioquin M. Claudius, qui paulo ante triumpha nis honorum, Q. Fabio et M. Marcello; et, si utique novum aliquem adversus Poenos consulem creari vellent, M. Valerium Laevinum egregie adversus Philippum regem terra marique res gessisse. Ita de 13 tribus consultatione data, senioribus dimissis, juniores suffragium ineunt. M. Claudium Marcellum, fulgentem tum Sicilia domita, et M. Valerium absentes consules dixerunt. auctoritatem praerogativae omnes centuriae secutae sunt. Eludant nunc 14 antiqua mirantes. non equidem, si qua sit sapientium civitas, quam docti fingunt magis, quam norunt, aut principes graviores temperantioresque a verat, in urbe erat, sed non in Campo. SIG. Libri omnes ab. sentes: quod probum. Nam etsi Marcellus Romae, absens tamen Campo erat. Notavit quoque Si. gonius. GEBH. Recte Sigonius absentes consules dixerunt; confirmantque consensu scripti nostri. quorum antiquiffimi absentis. J. FR. GRON. Ex omnibus codd. soli Lovel. 2. et Ber. absentem, quod demum Paris. anno 1573. receperunt. Omnes priores cum reliquis meis codd. et omnibus Hearnii Oxonn. absen tes. Quinam autem in comitiis absentes dicantur, v. supra ad 4,42, 1. et 10, 22, 9. Adde, quem Cl. Dukerus mihi indicavit, Vinet. ad Somn. Scipion. c. 2. Quamvis autem verum sit, Laevinum jam antea consulatum gcs. siffe, non opus tamen est, ut iterati consulatus nota nomini ejus adjiciatur. V. quae notan. tur ad 2, 16, 7. §. 14. Eludant nunc antiqua ad. mirantes]Quidam mirantes legunt. Caeterum si mirantur, non uti que eludent. Sed pusillum hoc. GLAR. Fruftra vellicat Glareanus, quasi, si mirarentur, non eluderent. Non enim quos mirari, eosdem et eludere dicit Livius. Eant nunc, inquit, homines parum docti, et ignorantiam rerum et morum veterum con temnendis iisdem, praesentibusque praeferendis velantes, et eludant rideantque illos, qui an. tiqua mirantur et praeferunt, ut haud dubie optimus et doctissimus quisque. 28, [44, 17.] Gloriam ejus eludere, et meam verbis extollere velim. 40, [5,7.] Alii res geftas, alii speciem urbis ipsius, alii singulos principes eluderent. Habent autem scripti mirantes, non admirantes. J. FR. GRON. Unus meorum Ber. admirantes, quod fuit etiam in edd. vett. usque dum ei subftitueret Aldus mirantes. Id autem servant reliqui codd. unde conftat, male Gruter. in poftrema ed. admi· rantes revocaffe. Nullas effe differentias illas, quas inter utraque haec verba ftatuunt recen. tiores, eaque sine discrimine fere usurpari, docuit Cel. Burm. ad Phaedri 1, 12, 5. Glareanum cupidine imperii, aut multitudinem melius mora15 tam censeam fieri poffe. Centuriam vero juniorum seniores consulere voluisse, quibus imperium suffragio mandaret, vix ut verisimile sit, parentum quoque hoc seculo vilis levisque apud liberos auctoritas fecit. XXIII. Praetoria inde comitia habita. P. Manlius Vulso, et L. Manlius Acidinus, et C. Laetorius, 2 et L. Cincius Alimentus creati sunt. Forte ita incidit, ut comitiis perfectis nunciaretur, T. Otaci in errorem hunc, ut mirantes casu primo acciperet,quum quar. to accipi debeat, induxit, quod alioqui verbo eludant nullus nominativus adderetur. Sed id saepe apud Livium obcurrere, videbimus ad 34, 56, 11. Quam docti fingunt magis, quam norunt] Platonem intelligit in libris de rep. SIGON. Aut principes graviores tempe rantioresque] Pall. 1. 2. ut principes. tert. utrum principes. Hinc comparet in Pall. omnibus et vet. ed. censeant fieri posse. GEBH. ut principes graviores Florent. Lovel. 3. 4. Harlej. Ald. et quaedam proximae edd. ut graviores Lovel. 1. 2. et Voll. aut graviores Hav. utrum principes graviores Harlej. Tum temperatioresque Lovel. 2. 3.4.5. Harlej. Gaertn. et alii codd. cum omnibus, quas vidi, edd. usque ad Sigonium. (*ita 36, 38, 7.) V. ad 5, 48, 3. Mox melius morigeratam, pro moratam, Brancal. Latinii. Male. 45, 23, 10. Si hoc in tam bene morata civitate accidere potuit. Deinde censeant tantum non omnes mei, etiam optimi, cum edd. vett. usque ad Froben. anni 1535. §. 15. Quibus imperium suffragio mandaret] imperium suffra. gium mandaret Harlej. Florent. ret Hearnii L. 1. imperii suffraet Voff. imperii suffragio mandagium mandaret Lovel.3. 4. 5. Ber. Hafn. Hav. Brancal. Latinii, et edd. ante Froben. anni 1531. suffragium imperii mandaret Rec. imperii suffragium mandaretur Lovel. 2. Mox parentium, pro pa rentum, Florent. Lovel. 1. et Gaertn. V. ad 7, 30, 19. §. 1. P. Manlius Volso] Vulso ex lap. Cap. SIG. Pall. tres, et prisca ed. Valens. GEBII. P. Manlius Valens Florent. Voff. Lovel. 2.3.5. Harlej. Ber. Hav. Hearnii Oxonn. et edd. Aldina prio. res. P. Manlius Valerius Lovel. 1. 4. et Gaertn. Primus Aldus pra. SIG. V. ad 2, 27, 6. L. Cincius Alimentius] Alimen tus, ut supra. SIG. Ita fere omnes mei, nisi quod quidam ad. spirate Halimentus legant. Alimentus etiam typis descripti ante Aldum. V. ad 21, 38, 3. mitiis etc.] Haec ita referuntur, §. a. Forte ita incidit, ut, cout, qui legat, putet, nescio quae, subsequi, quae tamen non se, |
