Immagini della pagina
PDF
ePub

tem suam ad eum transferri? Ita senatus, quum, quid 9 placeret, magis oftendisset, quam decresset, dimittitur. inter ipsos consules permutatio provinciarum, rapiente fato Marcellum ad Hannibalem, facta est: ut, ex quo primus adversae pugnae glo- 10 riam ceperat, in ejus laudem poftremus Romanorum imperatorum, prosperis tum maxime bellicis rebus, caderet.

XXX. Permutatis provinciis, Siculi, in senatum 1 introducti, multa de Hieronis regis fide perpetua erga populum Romanum verba fecerunt, in gratiam publicam avertentes, Hieronymum ac poftea z

Salluft. in Jug. 85, 22. Quantum vita illorum praeclarior, pro quanto, edidit. utque doceat, quantum etiam comparativo jungi, hujus quoque loci teftimonio u sus est. De ipsa locutione hic nihil dicam. V. quae de ea notantur ad 44, 7, 6. Nunc tantum observo, non animadvertiffe Cortium, quantum hic operarum la. psu in ed. Jac. Gronov. inrepsiffe, ejusque lectorem in syllabo erratorum monitum esse.

§. 9. Magis oftendisset, quam decrevisset] Lege cum optimis decressct. J. FR. GRON. V. ad 27, 8. Omnes noftri hic decrevis. set pertinaciter servant.

2,

Rapiente fato Marcellum ad Han. nibalem] Haec Livius ita refert, perinde atque hoc consulatu, quo quartum fuerat consul MarcelJus, occubuerit, hoc est, nono hujus belli anno, cum ipse quintum consul, annis duobus poft hunc, occubuerit, videlicet hujus belli undecimo. GLAR. Hoc aït, quia poft quintum consula tum Marcellus ab Annibale interfectus est. SIGON.

§. 10. Ex quo primum adversae pugnae gloriam ceperat] Et hoc lector advertat, neceffe est, an primus sit legendum. Nam si primum adverbium sit, non procedit, quoniam Marcellus priores honores bellicos ante fuerat adeptus: sed primus Romanorum ducum Hannibalem vicit. SABELL. primus est in Flor. quod poftea ex mente Sabellici receptum est.

tentes] Minuas, censeo, capite §. 1. In gratiam publicam averpoftremam vocem, scribasque vertentes. 28, [11, 1.] Quum omnium secundorum adversorumque cauffes in Deos verterent. J. FR. GRÖN. Vir doctus ad marginem ed. Curion. conjecit in se gratiam pu blicam avertentes.

§. 2. Prope publico consilio interfectum] Pall. tres, et Vet. ed. pro publico interfectum consilio. A Pal. 2. tamen et pro et prope abest. GEBH. pro publico interfectum consilio Voff. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Gaertn. Hav. et quae. dam ex edd. antt. pro publico con

Hippocraten et Epicyden tyrannos, quum ob alia, tum propter defectionem ab Romanis ad Hannibalem, invisos fuisse sibi. ob eam caussam et Hieronymum a prin3 cipibus juventutis prope publico consilio interfectum: et in Epicydis Hippocratisque caedem septuaginta nobilissimorum juvenum conjurationem factam ; quos, Marcelli mora deftitutos, quia ad praedictum tempus exercitum ad Syracusas non admovisset, indicio facto, omnes ab 4 tyrannis interfectos. Eam quoque Hippocratis atque Epicydis tyrannidem Marcellum excitasse, Leontinis 5 crudeliter direptis. Numquam deinde principes Syracusanorum desisse ad Marcellum transire, pollicerique, se urbem, quum vellet, ei tradituros. sed eum primo 6 vi capere maluisse. dein, quum id neque terra, neque mari, omnia expertus, potuisset, auctores traditarum

[ocr errors]

Alio etiam scriptum fuerat in Flor. sed pro poftea est expunctum. Paullo ante semper editum fuit Hippocratem et Epicydem. Gronov. demum anno 1665. dedit Epicy. den. Sed Florent. praefert Hippocraten atque Epicyden. et contra §. 4. Hippocratis et Epicydis. Hinc certe utrumque vocabulum hoc loco terminatione Graeca efferendum patet, quod recepi. V. ad 24, 31, 2.

§. 3. Quos, Marcelli mora de stitutos] Vox Marcelli exsulat a Voff. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Gaertn. Hav. et edd. priscis, quam recte addidit Aldus. Mox ctiam male admovissent Voss. Lovel. 1. 2. Ber. Gaertn. et quaedam ex primis edd. Ceterum pro septuaginta nobilissimorum juvenum, quos paullo ante memoravit, octoginta numerat 25, 23, 7. Neque tamen alterutro loco varietas in scriptis vel editis obcurrit.

§. 6. Fabrum aerarium Sosin] Sosim Florent. Lovel. quinque Gaertn. et Hav. quod iterum admisi in contextum, quia Livius etiam supra 24, 22, 16. eodem modo extulit.

§. 9. Sacra fracta ac spoliata Deum delubra] Quod nos nacti sumus e Spira Livianum exemplar, ex fragmentis vetuftiffimorum codicum saltuatim descriptum videbatur, praesertim in hoc libro sexto tertiae decadis. Nam initium voluminis fecerat librarius a particula, quam nos vix tandem in medio libro reperimus, abruptis verbis. Cum ea cohaerebat, aliquot paginis interme diis omiffis, libri finis. Deinde cum septimum librum conferre coepissemus, iterum particulam invenimus, quae ad sextum librum pertinebat. Vide miram confusionem. Nos in his annotationibus excusorum codicum or.

Syracusarum fabrum aerarium Sosim, et Mericum Hispanum, quam principes Syracusanorum habere, toties id nequidquam ultro obferentes, praeoptaffe: quo scilicet juftiore de caussa vetuftiffimos socios populi Romani trucidaret, ac diriperet. Si non Hieronymus ad Han- 7 nibalem defecisset, sed populus Syracusanus et senatus, si portas Marcello Syracușani publice, et non, obpressis Syracusanis, tyranni eorum Hippocrates et Epicydes, clausissent, si Karthaginiensium animis bellum cum populo Romano geffiffent; quid ultra, quam quod 8 fecerit, nisi ut deleret Syracusas, facere boftiliter Marcellum potuiffe? Certe praeter moenia et tecta exhausta 9 urbis, et refracta ac spoliata Deum delubra, Diis ipsis ornamentisque eorum ablatis, nibil relictum Syracusis effe. Bona quoque multis ademta, ita ut ne nudo qui- 10

dinem sequimur. Pro sex iftis dictionibus, sacra fracta, ac spo. liata Deúm delubra, nos tantum quatuor reposuimus, et refracta Deúm delubra. Caftigator, quia connexis syllabis scriptum repe. rit et refracta. subftituit ipse sacra fracta. Deinde quum su. peressent duae dictiones Deum delubra, ne nullus esset sensus, adjecit has voces ac spoliata. Jam subftantive sacrum usurpari, magis poëticum est, ut apud Per. sium [2, 69.] in sacro quid facit aurum. Itaque potius sacraria fraeta dixiffet Livius, ut de proditis Bacchanalibus 1. 9. dec. 4, [9, 4.] Deinde pure lautum in sacrarium deducturam. Et mox [10, 5.] Ancillam se, ait, dominae comitem id tum sacrarium intrasse. Nam sacrum ipsum est sacrificium. ut ibidem 12, 4.] Quae in ludo simili Bacchanalibus in sacro noctur

no solerent fieri. Porro refringen. di verbum saepe apud Livium

comperias, ut hoc 1. 6. ad finem
[46, 6.] Et porta intus forisque
pariter refringi coepit. Et l. 7, [15,
18.] Deinde proxima refracta por-
ta. RHEN. Addenda vox ex vet.
lib. refracta ac spoliata Deum de-
lubra. LIPS. 5. Ep. Quaeft. 7.
Pal. 1. et tecta exhaufta urbi sacra
fracta ac spoliata Deum delubra.
Reliqui autem libri exhaufta ur.
bis sacra fracta ac spoliata Deum
delubra. Lectionem, quam et Cl.
Lipsius probavit, reposui con-
tra Rhenanum. Paullo quoque
ante induxi veram lectionem,
nisi ut deleret Syracusas, cum le-
geretur alias perperam videret.
GEBH. Omnes scripti et refracta
ac spoliata Deúm delubra. quod oc.
cupavit Lipsius, et temere se-
cuit Rhenanus. J. FR. GRON.
Plerique codd. tecta exhaufta urbi,
vel urbis, sacra fructa ac spolia.
ta. Flor. ac refracta ac spoliata.
Illud itaque urbi vel urbis sacra
fracta inde natum est, quod u-

dem solo, reliquiis direptae fortunae, alere sese ac suos poffent. Orare se Patres conscriptos, ut, si nequeant omnia, saltem, quae compareant cognoscique possint, 11 reftitui dominis jubeant. Talia conqueftos quum excedere ex templo, ut de poftulatis eorum Patres 12 consuli possent, Laevinus juffsisset, Maneant immo

nica serie scriptum erat urbisacrefracta, ut jam Rhenan. do. cuit. Verum ita non et refracta, sed ac refracta subftituendum e. rit. De verbo refringere v. ad 23, 18, 2. Ceterum videret, de quo monet Gebhardus, in prima Grut. ed. exftabat, pro quo ipse in poftrema deleret emendavit.

§. 10. Ita ut ne nudo quidem solo, reliquis direptis, alere] In vet. cod. est reliis direptae fortunae. Repo suimus nos reliquiis direptae fortunae. Intelligenda autem per appofitionem sententia: nudo solo, subaudi agrorum aedificiorumque, quae erant reliquiae direptae fortunae. Hoc, tametsi leviculum, non animadversum caftigatorem decepit. RHEN. Lego, ita ut nec, nudo frugum solo, reliquiis etc. Convenit cum illo: nihil reliqui, praeter terram nudam ac vaftam habere. T. FABER. ita ut ne nudo quidem solo omnes libri.Et tamen sensus nullus.Conjiciebam, ita ut ne nunc quidem salvi reliquiis direptae fortunae alere sese ac suos possent. Ii, qui effugerunt tempeftatem belli, et salvi sunt, ne nunc quidem, restituta pace, habent, unde se ac suos tueantur. J. FR. GRON. ita ut nudo quidem solo reliquis direptis ne alere Lovel. 2. In eeteris etiam codd. quae partim reliquis direptis, partim reliquis direptae, partim reliquiis direptae praeferunt, omittitur vox fortunae, ita tamen ut similiter ejus ultima syllaba ne remanserit. Se.

[ocr errors]

cundum Doujatium, ut receptae lectioni commodum sensum inelle doceat, queruntur Syracusani, multis suorum bona ita fuisse ademta, ut ne alere quidem sese ac suos poffint reliquiis fortunarum suarum, quod nudum tantum solum relictum esset. Secundum Crevier. conque. runtur Syracusani, poft spoliatam urbem ac domos, etiam reliquias direptae fortunae, id eft, privata bona, agros, domos, etc. multis ademta. ita ut nudo solo, quum nihil reliquerit Mar cellus praeter moenia et tecta urbis exhausta, et spoliata Deùm delubra, ne reliquiis quidem direptae fortunae, id est privatis suis bonis, puta agris etc. alere sese ac suns possent. Sed recta loquendi ratio non permittit, u!, si hic sensus verborum sit, adeo turbato ordine proponantur. Sensum puto simpliciffimum esse. In praccedentibus quefti erant Syracusani, ideo Marcellum o. plasse, Sosim et Mericum tradendae urbis auctores habere, ut Syracusanos diriperet. Id convenit illis, quae narrat 25, 31, 8. urbem Syracusas diripiendam militi datam esse. Et hinc paullo ante memorantur tecta exhausta urbis. Nunc addunt, bona quoque multis ademta, intelligo, aedes, agros, sive, ut mox vocat, nudum solum, reliquias direptae fortunae: ita ut ne his quidem alere se ac suos poffint, quod ceteroquin faciendi spes fuiffet, nisi ea quoque Marcellus in pu.

inquit Marcellus, ut coram bis respondeam, quando ea conditione pro vobis, Patres conscripti, bella gerimus, ut victos armis accusatores babeamus. ptae boc anno urbes Capua Fulvium reum, Syracusae habeant.

Duae caMarcellum

XXXI. Reductis in curiam legatis, tum consul, 1

blicum redegiffet. Jam vero acdes et agros quibusdam Syracusanorum ademtos fuiffe, ex praemio Sosidi et Merico dato supra C. 21. conftat.

Quae comparent cognoscique possint] Non potest ulli dubium videri, legendum effe compareant modo potentiali, etiamsi scriptus liber nullus monuisset. RHEN. quae comparari,vel comperari, Voff. Lovel. quinque, Harl. Gaertn. Hafn. Rec. Hav. et Brancal. La tinii. quae comparare Ber. et edd. antt. quae comparent Aldus, con. cinente Florent. quod, aperte vitiosum, scriptum videtur pro comparent, seu comparerent, quod exhibent Aldo proximae edd. usque ad Froben. qui 1531. edidit compareant. Comparere in hac re usurpatur 6, 1, 10. Foedera ac leges conquiri, quae comparerent, jusserunt. ubi etiam vide. 30, 37, 11. Nihil praeter ipsas comparebat

naves.

§. 11. Talia conqueflos quum excedere ex templo] ex templo duae orationis partes videntur. Nam poftea Marcellus ita orationem conclusurus inquit [c. 31, 11.] Et quoniam coram et Siculorum et mea verba audiftis, Patres conscripti, simul templo excedemus. Alii praepositionem ex ante templo suftulerunt,quod placet.GLA. REAN. Curiam intelligit. Nam senatus non nisi sacrato haberi loco poterat. Unde paulo poft [c. 31, 1.] aït: Reductis in curiam

legatis. SIG. Libri omnes extemplo, vel extimplo. Perperam. Sic fine c. 31, 11. Simul templo excedam, ut me absente liberius_consuli senatus possit. Ita refert Pall. duorum biga. Sic infra c. 33, 4. Summotis deinde e templo etc. GEBHARD. extimplo Flor. et Harl. ex templo Lovel. 1. 2. 3. 5. Ber. Rec. Gaertn. Hearnii L. 1. D. et edd. antt. Praepositionem autem primus Froben. anno 1535. omisit. Sine praepositione saepissime hoc verbum usurpasse Livium, certum est. V. ad 8, 2, 8. et 10, 2, 3. Ne tamen eum etiam hic ita locutum effe credam, obftat tot codd. et inter eos optimorum, praepositionem retinentium auctoritas. Alibi autem etiam adhibuit praepositionem in regimine hujus verbi. Supra c. 13, 5. Jam e memoria excessit, quo tempore a populo Romano defecerimus. Livium insuper in regimine verborum cum ex compositorum eamdem praepositionem repetiiffe, videbimus ad 37, 30, 9.

§. 12. Maneant, inquit Marcellus] In exemplari scripto legitur Maneant imo, inquit Marcellus. Neque est hic otiosa confirmantis particula. RHEN. Omnibus noftris abest to immo. Secus placeret Rhenani Maneant immo, quod indocte transposuerunt secuti editores, ut infra [ad 38, 43, 6.) dicemus. SIG. Deftituuntur om. nes libri to imo. GEBH. Quum zò immo ab omnibus plane Matis

« IndietroContinua »